Xie xiè Shi Fu,Quote:
Câu 1: Có lúc và có nơi để xin lỗi ngay cả khi bạn không có tội.
- Dịch "có lúc và có nơi" không sai nhưng tối nghĩa trong tiếng Việt. Tiếng Việt thường dùng "đúng lúc và đúng chỗ" hơn là "có lúc và có nơi". Theo lẽ thường thì khi dịch câu trích lẻ loi không có “context” thì nên dịch "nguyên văn" nhưng ở đây "there is a time and place" (also "there is a time and a place") là "thành ngữ" nên tui dịch thành ngữ này là "có những trường hợp":
- Khi dùng "you" để nói chung chung chứ không phải gọi một người nhất định ở ngôi thứ nhì đang nói chuyện với mình thì tui bao giờ cũng dịch thành "ta", "chúng ta", hoặc "người ta" chứ không dịch là "bạn". Ngay cả khi "you" ở ngôi thứ nhì tui cũng hiếm khi dịch là "bạn" nếu tui không biết rõ người nghe hay người đọc là ai hay giới nào là "target audience". Do đó, khi nói với "general audience" tui thường dịch thành "quý vị". Lý do là vì trong đó có cả những vị đã sống đến hơn "ba vạn sáu nghìn ngày" mà cũng chẳng phải là người quen biết hay thân thuộc gì của mình mà nếu xếp luôn họ vào hạng… "bạn" thì tui cảm thấy nhột!
Bởi những nhẽ trên, tui sẽ dịch câu này là: "Có những trường hợp nên xin lỗi dù chúng ta không có lỗi."
__________
Câu 2: Cần nhớ điều quan trọng là xin lỗi không hẳn là thừa nhận tội; mà là thừa nhận trách nhiệm.
- Điều nào là "điều quan trọng"? Là điều "cần nhớ" hay là điều "xin lỗi không hẳn là thừa nhận tội; mà là thừa nhận trách nhiệm". Vì câu tiếng Anh là "It’s important to remember" cho nên "nhớ ghi trong cuộc đời, chớ có quên…" mới là "điều quan trọng". Do đó, "It’s important to remember…" nên dịch thành "Điều quan trọng là phải nhớ rằng…", chứ không phải "cần nhớ điều quan trọng". Còn nhớ cái gì thì tính sau....
- Vì “guilt” không có "context" nào rõ ràng để chọn chữ thích hợp trong tiếng Việt nên dùng "lỗi" cho nó du dương với "xin lỗi" cũng được nhưng thông thường "lỗi" là "error" hơn là "guilt". "Guilt" vẫn là "tội" hay ít nhất cũng là vừa tội vừa lỗi hay còn gọi là… "tội lỗi". Trong nhiều trường hợp tui hay dịch "admission of responsibility" là "nhận lỗi" vì nhận trách nhiệm là nhận lỗi và không chu toàn trách nhiệm chính là có lỗi.
- Tui thường chỉ dùng chữ "thừa nhận" trong những trường hợp cụ thể phải có người hỏi, tố cáo, cáo giác, tố khổ,… về một chuyện gì đó thì mới "thừa nhận" chuyện đó, còn trong câu trích này thì tui chỉ dùng "nhận" mà thôi, không có "thừa" trong đó. Tuy tui không có gì phải phiền hà về câu dịch này nhưng bởi những nhẽ trên, tui sẽ dịch câu này là:
Điều quan trọng cần phải nhớ là lời xin lỗi không phải là lời nhận tội; mà chỉ là nhận lỗi (hoặc “nhận trách nhiệm”).
__________
Câu 3: Bạn đang chịu trách nhiệm để cải thiện và lướt qua khỏi tình cảnh hiện tại trong tầm tay.
- Ý kiến của tui về cách dùng chữ "bạn" đã ghi ở câu 1 rồi nên ở đây tui chọn cách dịch là "chúng ta".
- Tui rất ít khi dùng chữ "cải thiện" trừ phi hàm ý tình trạng hiện thời hết sức xấu xa tồi tệ nên mới cần phải "cải thiện". Trong hầu hết mọi trường hợp khác tui thường dùng chữ "cải tiến" vì nhiều khi tình hình hiện nay đã tốt đẹp rồi và vẫn tốt vẫn đẹp nhưng vì ta còn muốn tốt hơn, đẹp hơn thế nữa nên vẫn tìm cách "cải tiến".
- "At hand" là thành ngữ và trong câu này có ý chỉ thời gian hơn là nơi chốn cho nên "at hand" chính là "hiện tại" mà không cần thêm "trong tầm tay" mần chi cho dư thừa.
Bởi những nhẽ trên, tui sẽ dịch câu này là:
Chúng ta cứ cố cải tiến tình trạng trước mắt để tránh lôi thôi phiền toái.
* Nếu dịch cả một bài có đầy đủ context thì có thể dịch thành "Tránh voi chẳng xấu mặt nào nên mình cứ bỏ qua đi cho yên chuyện!"
Dạ, đa tạ Bát Sư phụ đã tốn công gõ ra giải thích, chỉ giáo cho đệ tử.:z67:
Mời Sư phụ dùng nước cam blood orange hay Rusty nail cocktail có Drambuie.