lững trôi về bến xưa …
Không phải là phi trường Narita với những nhân viên lớn tuổi tóc bạc, nhanh nhẹn hiếu khách , và nhiệt tình và đến mức …lăng xăng đã khiến tôi quay lại .
Cũng không phải là Tokyo nhộn nhịp từ sáng sớm đến tối khuya , lúc nào cũng rầm rập những luồng người qua lại tất bật . Nhịp sống Tokyo khiến tôi chóng mặt . Đa số đàn ông hay mặc vét đen, xách cặp , cắm đầu bước , phụ nữ cũng hối hả di chuyển, hối hả để kịp bắt xe lửa xe điện . Họ luôn vội vàng trên những giao lộ. Đất nước của Đẹp và buồn, của Ngàn cánh hạc, của Tottochan ngồi bên cửa sổ khiến tôi vừa khâm phục lẫn ngưỡng mộ, vừa cảm thấy xót xa . Người Nhật rất giỏi, rất chịu khó, rất lễ độ, rất chân thật, rất đúng giờ , rất xả thân trong công việc. Nhưng họ cứ toát lên vẻ khổ khổ chịu đựng của dân một đất nước từng trải qua chiến tranh . Họ gợi tôi nhớ đến Hà Nội . người dân ở Hà Nội cũng cắm cúi tất bật vậy đó, nhưng Hà Nội lại có thêm những người trưởng giả học làm sang, vô nhà hàng thì quát tháo phục vụ như la đầy tớ . Ở đây, tôi tìm thấy sự nhẫn nại trên từng gương mặt, sự cần kiệm trong những tiêu xài. Vậy mà họ đã luôn viện trợ cũng như cho VN vay vốn để rồi các "tủ lạnh" sử dụng vô tội vạ . Bạn thì thầm, họ giàu mà không sang như người dân Seoul . Có lẽ vậy , vì dân Seoul ăn mặc thời trang, và vì người Hàn thế hệ sau khá cao . Nhưng ở Nam Hàn , người ta cũng tiêu xài chừng mực . Không người dân nước nào đã qua chiến tranh mà hoang phí như đa số người dân Việt . Tôi biết mình không thể tránh khỏi phiến diện và hồ đồ khi nghĩ như thế , nhưng đó là những cảm nhận trong tôi, về những vùng đất tôi có dịp đi qua.
Những lúc thức dậy nhận ra mình đang lưu lạc ở một vùng đất lạ, làm những công việc theo một chu trình khác , gặp gỡ và chuyện trò với những cuộc đời khác, tất cả khiến tôi một nửa thích thú trước những nền văn hóa có khi khá gần gũi,có khi lạ lẫm , thì nửa còn lại cứ ngậm ngùi với những so sánh, những ngổn ngang, những chạnh lòng…
Tôi thích ngôi làng cổ Saiko Iyashi No Sato Nenba với những con đường làng bé nhỏ quanh co , những căn nhà gỗ mái tranh có chóp nhọn tam giác, hàng rào đơn sơ , lác đác cây, lác đác hoa, lác đác cỏ. lác đác vài bụi cải đang nở hoa . Chung quanh là núi rừng, rực màu lá đỏ vào thu và hồng lịm sắc anh đào vào xuân .
Ngôi làng bé nhỏ trên sườn núi đã từng bị cuốn trôi bởi một cơn bão . Nhưng sau khi được dựng lại , thì giờ đây, nét yên bình của nó khiến người người đến đây không dám ồn ào, họ chậm rãi tản bộ, chậm rãi chụp ảnh, khe khẽ trò chuyện . Nhịp sống khác hẳn, êm ả thanh bình, không hối hả, không rầm rập, không nhấn nút chỗ này chỗ kia . Mọi thứ bày ra đơn giản trên những quầy gỗ nho nhỏ , món bánh nếp tựa bánh mochi xinh xinh phủ lớp nước đường nâu, ăn thơm như ăn bánh trôi nước. Anh bán hàng tuổi trung niên lễ độ, nhã nhặn và hiền lành, sau khi thối tiền (ở đây người ta vẫn hay dùng tiền mặt) , anh mỉm cười tặng tôi ba hạt dẻ to tròn nâu bóng. Tôi ngẩn ngơ xoay xoay ba hạt dẻ tròn ú , nhớ đến bộ phim” ba hạt dẻ giành cho Lọ Lem” một thời đã khiến con bé tôi ngây ngất với cảnh nàng Lọ Lem được hoàng tử đưa đi trên lưng ngựa sau khi thử giày, nàng ngồi một bên điệu đàng, váy màu trời tung bay trong gió , quyện lẫn mây trời xanh ngát tràn trề hy vọng …Vì vậy mà tôi giữ mãi không nỡ ăn, chắc con bé tôi vẫn thầm mơ ước khi tách chúng ra sẽ tìm thấy quần áo dự dạ hội . Cuối cùng, chẳng có phép lạ nào xảy ra khi tôi rụt rè tách vỏ , ngoài chuyện chúng ngọt, thơm và bùi như hạt đậu ngự , và như dư vị cuốn phim để lại .
Men theo con đường làng, đi sâu vào trong, tôi dừng lại trước khu rừng cuối làng, cây cối dày đặc âm u . Cây to cao và già , nghe cả tiếng gió uu lướt qua rặng cây . Dường như người dân đã ra đồng gần hết, hoặc tụ lại ở những điểm bán đồ lưu niệm.
Tôi ra khỏi bìa rừng, ngước nhìn bầu trời cao rộng, nhìn lại những tán cây thâm u trầm mặc tự hỏi điều gì đang chờ đợi mình ngoài kia ? nơi thuộc về thế giới vô cùng phức tạp của con người hiện đại . Lớp lá khô phủ rợp mặt đất, vỡ vụn dưới bước chân. Nắng hanh lên ở quãng bìa rừng thưa thớt cây, trái ngược hẳn với khoảnh rừng rợp bóng trong kia . Tôi từng lớn lên rất gần với rừng . Những khi ngồi nghe chim hót trong rừng, nghe lá cây kể chuyện, nghe gió mang buổi chiều đi về tối, gợi nhắc đến âm thanh của vài người thương yêu . Tôi nhớ tiếng mẹ lách cách sửa soạn cơm chiều ngày còn bé , nhớ nội dắt đi kiếm củi , nhớ anh cột sợi dây leo thành cái đu cho tôi đong đưa bên suối …
Rồi tôi lại nhớ về ngôi làng nhỏ bé của mình khi ngắm những căn nhà gỗ đơn sơ , vài cây anh đào trên sân , vài nụ hoa trên hàng rào gỗ . Khách cứ tự nhiên đi dạo và ngắm nghía . Rất hiếm khi gặp người trẻ, có lẽ họ đã lên thành phố làm việc, chỉ còn những người đứng tuổi nhiệt tình và đôn hậu đứng bán những loại trái cây tự trồng. hồng, táo, nho, việt quất…Những trái cây dung dị gần gũi, ngon lành và sạch sẽ .
Dạo loanh quanh đến mỏi chân nhưng không hề chán. Đứng ở vị trí nào cũng thấy được đỉnh Phú Sĩ phủ tuyết trầm mặc, mạnh mẽ vững chắc, cao vời như hình ảnh người cha với núi Thái Sơn . Trời chuyển mưa . Chọn một căn nhà rất xưa có khoảng sân gạch và những phiến đá, tôi ngồi ngắm con mương chảy ngang , cũng bèo, cũng những loài cỏ và hoa dại . Trong nhà bày bộ bàn ghế gỗ, chiếc chụp đèn, vài tấm thảm , cũ kỹ nhưng sạch sẽ ... Có tiếng nước róc rách từ cái guồng quay nước bằng gỗ tròn to từ căn nhà gần đó . Cảm giác bình an tràn ngập lòng. Thấy mình như đang đi ngược thời gian trên chiếc máy của chú mèo Doremon .
Những căn nhà với khoảng sân bé nhỏ lơ thơ vài cây cải ngồng ríu rít hoa vàng dường như có khả năng gợi lại cả một trời kỷ niệm . Trong mỗi chúng ta có một khu vườn xưa của riêng mình, trong đó ta cất giấu tất cả những bí mật của tuổi thơ, những nụ cười và những giọt nước mắt (*) .
...Mẹ tôi gọi tôi về
Bên bến nước rửa chân
Hơ tay trên ánh lửa hồng
Đợi cơm chiều khi màn đêm buông xuống…
Tôi không bao giờ khôn lớn
Kể gì mười năm, hai mươi năm, ba mươi năm
Mới hôm qua đây, tôi thấy bướm bay từng đàn rộn rã
Trong khu vườn cải hoa vàng…
Mẹ và em còn đó
Gió chiều như hơi thở
Mơ gì một mảnh tương lai xa xôi ? (*)
Đã là tháng Năm , bạn bảo nếu tôi đến sớm hơn vài ngày , sẽ được thấy trọn vẹn hàng cây hồng thắm rợp hoa như lối vào thiên thai . Hàng anh đào ngoài kia đã qua thời nở rộ, hoa chỉ rộ chừng một tuần , hồng lịm , rưng rức, choáng ngợp , rồi sẽ rụng lãng đãng , rụng la đà, rụng lưu luyến . Cách rụng cũng rời rợi tựa như lúc nở, để người người phải thảng thốt kêu lên tiếc nuối “Trời ơi.mới hôm nào” …
Mùa mưa bắt đầu , giờ chỉ còn lơ thơ vài cánh hồng phớt trên cành dọc theo đường làng. Bạn đâu biết, với tôi, điều đó chẳng quan trọng, vì những cánh hoa chỉ lác đác trên cành, hay rơi rơi trên cỏ cũng đều đem lại một vẻ đẹp khó quên . Sớm hay muộn đều do nhân duyên . Như những gì trong cuộc sống, không phải lúc nào cũng trọn vẹn viên mãn, mà có cả những tiếc nuối, ân hận, xót xa , những rộ nở, những phai tàn, những chớm nụ, những lìa canh - như cung bậc của nhiều bản hòa tấu cuộc đời mà ai cũng từng nghe vài lần , suối tiễn oanh đưa những ngậm ngùi... Để nhủ thầm, ừ, cũng chỉ là phù vân …
Tôi đã có dịp đi xa nhiều lần, biết mình có thể nhanh chóng làm quen với những người xa lạ, thích thú trải nghiệm những cảm giác chưa từng, vậy mà mỗi lần ngước mắt, thấy mình vẫn đang tìm kiếm một bầu trời duy nhất để trở về . Ở đó có Mẹ. có chị, có anh, có em - không nghĩ gì đến mảnh tương lai xa xôi . Mẹ còn đó, chị còn đó, anh còn đó, em còn đó , đã là một hiện tại tuyệt vời đầy ân sủng .
Chúng tôi rời làng, rời hồ Saiko khói sương khi mưa bắt đầu rơi trên con đường xuyên qua rừng cây , trong hoàng hôn tím sẫm mưa giăng …
(*) trích từ “Giếng nước thơm trong” và” Bướm bay vườn cải hoa vàng ” - Thiền Sư Thích Nhất Hạnh