Mỗi Ngày Vũ Như Cẩn

[Lê Nguyễn Hiệp]

ngày mai quận cam sẽ bắt đầu mưa liên tục trong vòng 1 tuần lễ, ảnh hưởng của trận bão phía bắc.


****


Trận bão ‘lịch sử’ sẽ cản trở 20 triệu người Mỹ đi lại trong Lễ Tạ Ơn
November 26, 2019

LOS ANGELES, California (NV) – Hàng triệu người dân Mỹ dự tính di chuyển trong thời gian Lễ Tạ Ơn sẽ gặp nhiều khó khăn tuần này, bởi vì mấy trận bão liên tiếp, kể cả một trận bão nguy hiểm đe dọa nhiều nơi ở vùng bờ biển phía Tây nước Mỹ.

Theo bản tin của CNN hôm Thứ Ba, 26 Tháng Mười Một, từ tiểu bang California sang tới Michigan, hơn 20 triệu người đang ở trong những khu vực có báo động thời tiết xấu, theo chuyên gia khí tượng Dave Hennen, dù còn tới 26 ngày nữa mới chính thức là mùa Đông ở Mỹ.

Theo chuyên gia khí tượng Judson Jones của CNN thì một trận bão “lịch sử” đang di chuyển về khu vực Tây Nam tiểu bang Oregon và Tây Bắc California hôm Thứ Ba cùng Thứ Tư, với sức gió mạnh tới 74 dặm/giờ (hơn 119 km/giờ), bằng sức gió bão lốc, theo các dữ kiện của Sở Khí Tượng Quốc Gia (NWS).

Trận bão này sẽ trút nhiều tuyết xuống vùng đồi núi cũng như mưa lớn xuống khu vực bờ biển và thung lũng ở California.

Nhà khí tượng Hennen cho biết: “Cảnh báo về bão được đưa ra cho khu vực quanh rặng Sierra, nơi tuyết sẽ đổ xuống từ ngày Thứ Ba cho tới Thứ Sáu tuần này.”

Ở khu vực bên ngoài thành phố Los Angeles, lượng tuyết đổ xuống sẽ vào khoảng 2 foot (chừng 0.6 mét).

Ở các nơi khác trong vùng Nam California, hơn 10 triệu người đang được cảnh báo về nguy cơ lũ quét, từ San Diego cho tới Anaheim, nơi có từ 1 đến 3 inch (2.56 cm tới 7.62 cm) nước mưa có thể khiến có một ngày Lễ Tạ Ơn đường sá lầy lội.

Báo động thời tiết cũng đang được đưa ra cho Denver, nơi một trận bão dự trù sẽ trút xuống từ 10 đến 15 inch tuyết trong vài ngày tới, theo lời ông Hennen.

Trận bão này đang làm kẹt đường sá khắp tiểu bang, theo lời cơ quan giao thông vận chuyển Colorado.

Một phần xa lộ xuyên bang 76, từ Colorado tới biên giới Nebraska bị đóng ở cả hai đầu, và sẽ còn có thêm nhiều đoạn đường bị đóng.

“Cùng trận bão này sẽ kéo sang vùng Trung Tây và nhiều phần sẽ đổ khoảng 8 tới 12 inch tuyết ở Minneapolis,” theo chuyên gia khí tượng Hennen.

Hai tiểu bang Iowa và Michigan cũng sẽ bị ảnh hưởng bắt đầu từ ngày Thứ Tư.

Mưa và gió mạnh sẽ ảnh hưởng tới vận chuyển đường hàng không trong suốt cả ngày từ khu Trung Tây tới vùng Đông Bắc, vào buổi trưa và tối, cũng theo ông Hennen.

Gió mạnh và mưa có thể gây trở ngại cho cuộc diễn hành thường niên Macy’s Thanksgiving Day Parade và các bong bóng lớn thường thấy có thể sẽ không được thả lên.

Các quả bong bóng khổng lồ sẽ không được sử dụng khi gió mạnh liên lục hơn 23 dặm/giờ (khoảng 37 km/giờ) và gió giật lên tới hơn 34 dặm giờ (khoảng 54.7 km/giờ).

Các dự đoán thời tiết cho hay sang ngày Chủ Nhật sẽ có thêm một đợt mưa to gió lớn nữa.

https://www.nguoi-viet.com/hoa-ky/tr...rong-le-ta-on/

[Lê Nguyễn Hiệp]

cách đây gần 3 tháng khi nằm viện UCI chờ về nhà, thì có một chú nhóc Mễ khoảng hơn 20 tuổi bị đâm vào lưng và được mang vào cùng phòng để chữa trị. Trong thời gian người thân vào thắm chú nhóc, nghe nói chú vào quán bar ngồi uống rượu với bạn bè, đang trong lúc ngà ngà chú nhóc bị đâm lúc nào không biết, tỉnh dậy thì thấy nằm trong bệnh viện.

Gặp lại chú nhóc sau 3 tháng, vẫn thấy ngồi xe lăn để đi rehab. Chắc bị đâm trúng chỗ phạm.

Còn tôi thì đi lại phom phom, ăn uống lên cân hơn 5 lbs, còn 3 kỳ rehab nữa là hết.

[Lê Nguyễn Hiệp]

2 vợ chồng mua một chiếc xe có $100 đô vào năm 1989, hơn 20 năm sau vào năm 2013 ông chủ hãng xe Tesla Elon Musk mua lại với giá gần $1 triệu.

Đó là chiếc xe thể thao 1976 Lotus Esprit được dùng để đóng trong phim James Bond “The Spy Who Loved Me vào năm 1977.


Actors Barbara Bach and Roger Moore, stars of the James Bond film “The Spy Who Loved Me,” sit on the 1976 Lotus Esprit.Fox Photos/Hulton Archive/Getty Images



Tesla đã bắt chước kiểu mẫu xe 1976 Lotus Esprit để cho ra mẫu xe truck Cybertruck


https://www.cnbc.com/2019/12/01/coup...6-figures.html

[Lê Nguyễn Hiệp]

4 bài viết về nhạc sến của 4 tác gỉa khác nhau.

dưới đây là bài thứ nhất.

****
Nhạc "Sến" là gì?

Vợ chồng có thể phân loại ra hai thành phần: tương cận hoặc tương phản. Chúng tôi thuộc vào loại thứ nhì: tình Bắc duyên Nam. Nàng thích đọc sách, tôi thích xem phim. Nàng hiền từ, tôi nóng tính. Ngày xưa Trung học tôi học trường Việt, nàng học trường Tây. Tôi ở Bàn Cờ gần nhà thương Từ Dũ, nàng ở SàiGòn gần nhà hàng Văn Cảnh. Sự khác biệt này nó lan rộng đến cả lãnh vực âm nhạc. Tuy rằng phần đông chúng tôi thích cùng một loại nhạc như nhạc Pháp, Phạm Duy, Ngô Thụy Miên, Từ Công Phụng, Nhật Trường….thế nhưng có những bài thuộc loại nhạc Sến nàng không bao giờ nghe. Đã thuấn nhầm văn hóa khách sáo Bắc Kỳ Đệ Ngũ Đẳng Huyền Đai nên khi tôi nghe vài bản nhạc không phải loại nàng nghe thì thay vì than phiền lớn tiếng, nàng chỉ cần nhìn tôi với một ánh mắt khinh bỉ phớt tỉnh Ăng-Lê là tôi biết ngay nàng dùng quyền phủ quyết của Hội viên Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc gián tiếp cho tôi biết là đừng nên nghe.

Nhạc Sến là gì? Thế nào là nhạc Sến? Chính tôi cũng ù ù cạc cạc không biết chữ nhạc Sến từ đâu đến, vì thế tôi muốn để một vài thì giờ vào bảo tàng viện Việt Nam tìm trống đồng Ngọc Lũ ở cạnh nhà Chế Linh để tìm hiểu nguyên do tại sao người ta gọi là nhạc Sến, như thế nào thì gọi là nhạc Sến, và tại sao có người không thích nhạc Sến, chẳng lẽ nó có ảnh hưởng ghê gớm đến sức khỏe về chiều của mình?

Theo site http://www.thivien.net/ :

“Khoảng thập niên 1960, các rạp ciné ở Sài Gòn, Huế và các thành thị miền Nam thay nhau chiếu một bộ phim rất ăn khách: Anh em nhà Karamazov, chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Fyodor Dostoyevsky. Trong phim có cảnh một vũ nữ hộp đêm vừa múa vừa hát bài Mambo Italiano - y phục nghèo nàn, thân hình bốc lửa, tóc tai xõa xượi, gào thét và rên rỉ, quằn quại và khiêu khích... nói chung là quậy tới bến. Diễn viên đóng vai vũ nữ ấy là Maria Schell trước đó chưa hề nổi tiếng nhưng nhờ màn múa đầy ấn tượng này, tên cô được quảng cáo ngang hàng với nam diễn viên Yul Brynner, tài tử thượng thặng của Hollywood. Phim chiếu loanh quanh các rạp, cả tháng chưa hết người xem. Lúc này bắt đầu xuất hiện những người ái mộ Maria Schell.

Theo đạo diễn Lê Văn Duy: Thực ra nữ ngôi sao điện ảnh người Thụy Sĩ, gốc Áo Maria Schell này rất nổi tiếng. Maria Schell là ngôi sao điện ảnh quốc tế, sinh năm 1926 tên thật là Marghrette Schell-Noe đóng phim từ 1942 - 1985 với trên 30 bộ phim lớn. Maria Schell đã cộng tác với rất nhiều đạo diễn lừng danh thế giới từ các nước Anh, Pháp, Ý, Đức và Áo như Astruc và Chenal, Clément, Brooks, Daves, Cooper, Mann, Visconti, Chabrol, Guitry... trong đó có thể kể những bộ phim lớn nổi tiếng như Napoléon, Gervaise, Anh em nhà Karamazov, Con đường về hướng tây, Kẻ sát nhân thích âm nhạc, Trong lớp bụi mặt trời, Hồ sơ Odessa, Trưởng giả điên, Khách đến từ Sans-Souci... Maria Schell có người em trai rất nổi tiếng là diễn viên kiêm đạo diễn Maximiliam Schell, đoạt giải Oscar trong bộ phim Xử án ở Nuremberg, phim cũng đã chiếu ở Sài Gòn thập niên 1960. Như vậy việc chọn từ “sến” không hề xuất phát từ một diễn viên điện ảnh tầm thường mà là việc gọi trại tên từ một ngôi sao điện ảnh quốc tế Maria Schell theo giọng hài biếm. Còn vì sao lại chọn tên Maria? Dạo ấy các trường đại học Sài Gòn còn dạy tiếng Pháp nên giới báo chí Sài Gòn đã chọn cái tên Maria vốn là tên một cô gái Pháp rất phổ cập ở nước này.

Trẻ em đường phố tập tành nhún nhảy bài Mambo Italiano. Các cô gái đợt sóng mới lăng-xê kiểu tóc xõa xượi, mắt xanh Bel, phô trương thân hình... Trên sân khấu phòng trà mọc lên những ngôi sao ca nhạc gào thét, quằn quại như con thanh xà, bạch xà. Từ Mari Sến thoạt tiên được dùng như một biến âm của Maria Schell để chỉ dạng biến thái này trong sinh hoạt của giới trẻ. Dầu không giống Maria Schell cho lắm, nhưng các Sến cũng tạo được một sức hấp dẫn nhất định. Có bài thơ làm chứng như sau:

Em phải là người em Sến không
Sao môi em đỏ, ngực em phồng
Thân hình ngào ngạt mùi son phấn
Anh muốn gì em, em biết không?


Theo giáo sư, nhà ngôn ngữ học Cao Xuân Hạo: "Theo tôi, gốc của từ "sến" phải bắt đầu từ chữ "sen" trong nghĩa con sen, là đứa ở, con ở. Xuất phát của từ này ở miền Bắc, thời kỳ Pháp thuộc vào những năm 1930 - 1945; có thể xem là thời của Lý Toét và Xã Xệ, của văn chương Tự Lực Văn Đoàn. Từ "sen" đọc trại thành "sến" bởi sự khinh bỉ, là tầng lớp thấp, văn hóa kém. Còn nếu ứng dụng vào văn chương, nghệ thuật thì ám chỉ khẩu vị thấp hèn, ít có giá trị. Bàn riêng về chữ "sến" trong "nhạc sến", tôi nghĩ nghĩa gốc cũng vậy, không thay đổi nhiều lắm.

Giáo sư Cao Xuân Hạo cho rằng từ sến xuất xứ ở từ con sen. Cách giải mã ấy có vẻ hợp từ nguyên (étymologic) nhưng không hợp thực tế. Thực tế là ở miền Nam, rất hiếm người dùng từ con sen để gọi các “ôsin”. Còn ở miền Bắc xã hội chủ nghĩa thì sau 1954, các con sen, con nụ đã được giải phóng. Dầu trong sến có một phần chất sen nhưng xuất xứ của từ này rất sang: Sến đến Việt Nam từ Hollywood qua con đường nghệ thuật thứ bảy. Ai đó chế ra từ Mari Sến khá thông minh dí dỏm, hẳn từ trong tiềm thức đã có động cơ phản kháng tích cực, chống lại những thứ đua đòi, thời thượng, lai căng vọng ngoại và rẻ tiền. Âu cũng là bản năng gốc để bảo vệ thuần phong mỹ tục, bảo tồn văn hóa dân tộc. Trong ý nghĩa đó, từ Mari Sến ban đầu, không hề có mục đích miệt thị, đả kích những người đi ở đợ hoặc tầng lớp bình dân lao động.

Chỉ một thời gian ngắn, từ Mari Sến (hoặc ngắn gọn là sến) trở nên thông dụng để nói về người (cả nam lẫn nữ) về âm nhạc, phim ảnh, hội hoạ, thời trang... và cả ngôn ngữ văn học, cung cách ứng xử trong giao tiếp hằng ngày.

Chưa có một quy định "chuẩn" nào để phân biệt bản nhạc này thuộc loại "sến", bản kia không "sến" nhưng không biết do đâu mà hầu như tất cả các bản nhạc được sáng tác trước 1975 - nhất là những bản có điệu boléro, rumba, ballade... đều bị quy là nhạc sến (tiếng "sến" được hiểu theo nghĩa dè bỉu, mỉa mai, khinh thị…)…”

Đấy là lời bàn của http://www.thivien.net/ về nhạc Sến. Tôi vào Youtube tìm video ca sĩ hát những bài nhạc Sến như Phố đêm, Phận gái thuyền quyên, Lời kẻ đăng trình, Nhớ người yêu, Duyên kiếp...hoặc những bài tương tự như vậy thì phần đông là do ca sĩ người Nam hay Trung hát: Tuấn Vũ, Trường Vũ, Mạnh Đình, Mạnh Quỳnh, Duy Khánh, Chế Linh, Quang Linh, Thế Sơn, Đàm Vĩnh Hưng, Đặng Thế Luân, Quang Lê, Thanh Tuyền, Thanh Thúy, Phương Hồng Quế, Sơn Tuyền, Như Quỳnh, Phương Dung, Hương Lan, Phi Nhung, Băng Tâm, Mỹ Huyền…

Ngược lại, tìm ca sĩ hát những bài hát của Phạm Duy, Ngô Thụy Miên, Từ Công Phụng, Đức Huy… thì ca sĩ phần đông là người Bắc: Vũ Khanh, Elvis Phương (trường hợp ngoại lệ hiếm có), Sĩ Phú, Duy Quang, Duy Trác, Tuấn Anh, Đức Huy, Tuấn Ngọc, Bằng Kiều, Nguyên Khang, Khánh Ly, Ý Lan, Ngọc Lan, Lệ Thu, Ái Vân, Thanh Lan, Thu Phương, Khánh Hà, Thái Hiền, Lưu Bích…

Không cần là nhà bác học đại tài được trao giải thưởng Nobel của Thụy Điển, chỉ cần dựa vào hai dữ kiện trên một người có thể phân tích ngay nhạc mà người ta cho là nhạc Sến có những đặc tính như sau:

-Ca sĩ, và nhạc sĩ viết/hát những bản nhạc này đều là người Nam.
-Lời nhạc mộc mạc, đơn sơ, không bóng bẩy (“Em ơi nếu mộng không thành thì sao?” Lam Phương)
-Điệu nhạc u buồn, có vẻ rên rỉ, và tương đối dễ hát.
-Nhiều bài được vọng cổ khai thác trong tân cổ giao duyên.

Theo thiển ý của tôi thì bài nhạc tự nó không sến, chỉ vì người hát mà nó trở thành sến. Thí dụ như bài Mộng Dưới Hoa, thơ Đinh Hùng, nhạc Phạm Đình Chương, người Bắc:
Chưa gặp em tôi vẫn nghĩ rằng
Có nàng thiếu nữ đẹp như trăng
Mắt xanh là bóng dừa hoang dại
Âu yếm nhìn tôi không nói năng

Bây giờ chúng ta nhắm mắt tưởng tượng một ca sĩ Nam Kỳ hát :
Chưa gặp em, tui dzẩn nghỉ rằng, có nàng thiếu nử đẹp như trăng…

Bảo đảm bài hát hay đến đâu người nghe cũng cảm thấy sến, phần lớn là vì phát âm không chính xác.

Về phương diện phát âm không chuẩn thì người Bắc có một lợi điểm vì chính họ cũng phát âm vài chữ sai nhưng người Việt -Bắc hay Nam- lại cho là hay và êm tai, không gọi là sến. Hãy nghe cùng lời nhạc trên với một ca sĩ Bắc Kỳ hát:
Chưa gặp em, tôi vẫn nghĩ dzằng, có nàng thiếu nữ đẹp như chăng…

Người Bắc nào cũng đọc âm “r” sai thành “dz”, “rằng” sai thành “dzằng”, và “tr” sai thành “ch”, “trực” sai thành “chực”. Ca sĩ Tuấn Ngọc, khác với người Bắc bình thường, hát vần tr “trên”, “trăng”, “trúc”, “trước”… thành vần “ch” rất nặng: chên, chăng, chúc, chước…, vì thế mỗi lần tôi nghe Tuấn Ngọc hát thì cảm thấy khó chịu vô cùng. Ấy thế mà vợ tôi người Nam nghe thấy hay, không có gì là sến!

Theo lời bình luận trên của http://www.thivien.net/ thì họ không biết ai đã dùng chữ nhạc Sến để ám chỉ loại nhạc tôi vừa mô tả bên trên. Tôi nghĩ người viết bài đó lịch sự nên không dám nói thẳng. Tôi là người điếc không sợ súng nên dám quả quyết là những người miền Bắc (sau 54 vào Sàigòn) không thích nhạc phẩm do người Nam sáng tác, không thích ca sĩ người miền Nam hát, sợ cạnh tranh với nhạc…tiền chiến của nhạc sĩ người miền Bắc viết nên họ đặt ra danh từ nhạc Sến với ám chỉ chê bai.

Nói có sách, mách có chứng, tôi xin trưng dẫn một thí dụ rõ ràng: Nhà thơ Nguyễn Hữu Loan người Bắc làm bài thơ Mầu Tím Hoa Sim rất nổi tiếng nói về một cô gái lấy chồng đi lính, chồng không chết mà cô ta chết. Bài thơ này được hai ca sĩ phổ nhạc: một là do nhạc sĩ Dzũng Chinh, nguời Nam, tựa đề Những Đồi Hoa Sim, và một là do Phạm Duy, người Bắc, tựa đề Áo Anh Sứt Chỉ Đường Tà.

Bài Áo Anh Sứt Chỉ Đường Tà (giọng nhạc lên xuống, nhanh chậm, cầu kỳ hơn Ngã Bẩy SàiGòn) của Phạm Duy chỉ có Elvis Phương, Vũ Khanh, Duy Quang hát, trong khi bài Những Đồi Hoa Sim chỉ có ca sĩ người Nam trình bày: Phương Dung, Tuấn Vũ, Thanh Tuyền, Như Quỳnh. Hỏi mười người Bắc thì chín người sẽ nói là bài Những Đồi Hoa Sim là nhạc Sến.

Nếu người Bắc cho rằng lời nhạc bình dị là một yếu tố biến một bài nhạc thành nhạc Sến, tôi cực lực phản đối, khiếu nại đến Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ. Tôi trưng dẫn thí dụ bài Nhớ Người Yêu: “Ước gì mình đừng ngăn cách, Ước gì nhà mình chung vách, Hai đứa mình thức trắng đêm nay.” (câu cuối cùng được đổi lại rất thịnh hành: “Anh khoét tường anh đến với em”). Tôi bảo đảm anh nhạc sĩ Bắc, Trung, Nam, Tây, Tầu nào cũng đều ước ao em ở gần nhà để mình khoét tường đến thăm. Cái khác biệt là người Nam nói huỵch tẹc ý nghĩ của mình, trong khi Bắc Kỳ thì khách sáo, trong lòng thì muốn lắm đấy nhưng ngoài mặt giả vờ “em chả, em chả…”, không dám viết thật sự ý nghĩ của mình qua lời nhạc.

Tuy tôi là người Bắc nhưng thơ tôi viết không thuộc loại “lên mây”, nhẹ nhàng, bóng gió. Ngược lại, thơ tôi bình dị, đơn sơ, chất phác, rất giống như lời của những bài nhạc Sến. Nếu tôi là người Nam, là nhạc sĩ phổ chính thơ của tôi thành nhạc thì bảo đảm người Bắc sẽ phân loại nhạc của tôi thuộc loại nhạc Sến. Nhưng tôi là người Bắc, thành ra thơ tôi có phổ nhạc Sến đến đâu người Bắc cũng không bao giờ gọi là Sến. Tôi muốn chứng minh điều đó bằng cách bây giờ sẽ học nhạc cấp tốc để phổ vài câu thơ thành nhạc:

Cầu Bông có một đống sình,
Nơi mười năm trước chúng mình quen nhau.
..............

Tình chỉ đẹp khi còn dang dở,
Tình mất vui khi đã trọn câu thề.
Anh yêu em, em làm khó dễ trăm bề,
Tối nay ân ái, em sẽ chết về tay anh.
..............

Thương em mấy núi cũng trèo,
Nhưng nếu em mập quá, thì khỏi trèo em ơi.
..............

Ước sao ăn ở một nhà,
Em lo dọn dẹp, anh bỏ nhà đi chơi.
..............

Trăng rằm mười tám trăng lu,
Lấy chồng thợ máy, con cu cũng dính dầu.


Nguyễn Tài Ngọc

http://www.saigonocean.com/trangNguy...aiNgoc/sen.htm

[Lê Nguyễn Hiệp]

Nhạc sến là nhạc gì?

Từ Kế Tường
Nguyễn Hưũ Khoáng sưu tầm

Không biết do đâu, sau năm 1975 gu thưởng thức nhạc đã chia ra 3 loại hình âm nhạc: Nhạc đỏ, Nhạc vàng và Nhạc “sến”. Nhạc đỏ là những bản nhạc cách mạng với giai điệu hùng tráng, ca từ mạnh mẽ, lạc quan mang tính chiến đấu cao từ trong chiến tranh phổ biến ở cả miền Bắc lẫn miền Nam (thời kỳ tạm chiếm).

Nhạc vàng, được hiểu là nhạc “tiền chiến”, là những sáng tác âm nhạc trước năm 1945, hầu hết là những ca khúc trữ tình, giai điệu nhẹ nhàng, trầm buồn, ca từ trau chuốt, lãng mạn thể hiện tình yêu đôi lứa. Nhạc “sến”, phổ biến trong giai đoạn chiến tranh ở miền Nam trước năm 1975, hầu hết những ca khúc này từ giai điệu đến ca từ đều rất buồn, thể hiện tình yêu đôi lứa trong cảnh chia ly, tan vỡ hoặc nỗi buồn về thân phận, quê hương chia cắt. Một số ca khúc nói về đời lính, tình yêu của lính trong bối cảnh chiến tranh, nhìn tương lai u ám, nuối tiếc dĩ vãng, kỷ niệm…

Nói chung, "Nhạc sến" được quy cho cái mác “nhạc não tình”. Nhưng thế nào là “Nhạc sến”? Có nhiều cách giải thích, nhưng theo tôi cách giải thích thuyết phục nhất, do đây là dòng nhạc sáng tác cho đại chúng, theo giai điệu Boléro, Hambanera, Slow rock… mà hầu hết lấy điệu Boléro làm chủ đạo, ca từ dễ hiểu, dễ thuộc từ trong sinh hoạt đời thường, mang nặng tâm trạng của số đông kể cả thành thị lẫn nông thôn, nên khi được các ca sĩ có chất giọng phù hợp phổ biến trên các phương tiện truyền thông thời bấy giờ rất dễ đi vào lòng người, lan tỏa nhanh thành một xu hướng nhạc thị hiếu, tạo thành phong trào, gu âm nhạc đáp ứng cho số đông.

Phải nói rằng, gạn lọc từ trong dòng nhạc này cũng có nhiều ca khúc phù hợp với tâm trạng của nhiều người và chính vì thế nó được hát mọi lúc mọi nơi. Không chỉ với người lớn tuổi mà cả giới trẻ, đặc biệt là giới “bình dân”. Giới “bình dân” thời đó là ai? Đó là giới có trình độ văn hóa thấp, xuất thân từ nông thôn, do chiến tranh loạn lạc rời bỏ quê nhà lên thành phố Sài Gòn làm nghề ở mướn, giúp việc cho các gia đình người Mỹ có vợ Việt, hoặc gia đình người Việt giàu có.

Đa số thành phần này là các cô gái trẻ, hoàn cảnh nghèo, đang trong độ tuổi yêu đương, lãng mạn, có người phải chia tay với người yêu do hoàn cảnh, có người bị phản bội… nói chung là đầy tâm trạng, hoàn cảnh tha hương đất khách quê người mà Sài Gòn lúc đó là nơi phồn hoa đô hội, đầy cám dỗ vật chất, dễ làm cho các cô gái quê sa ngã... Thời đó chưa có nước máy vào tận mỗi nhà, mà từng khu vực sử dụng chung một “phông-tên nước” công cộng, mở theo giờ giấc quy định. Đặc điềm của những "phông-tên nước" này ban ngày chảy yếu, ban đêm chảy mạnh nên các cô gái giúp việc được gọi là cô “Sen” hay Mỹ hóa thành “Mari Sến” mỗi tối phải mang đôi thùng ra xếp hàng theo thứ tự để hứng nước, rồi gánh về nhà chủ. Trong lúc chờ hứng nước, những cô gái đồng cảnh ngộ, đồng tâm trạng này thường túm tụm từng nhóm nói chuyện trên trời dưới đất, tâm sự mọi nỗi niềm, có cô cao hứng cất tiếng hát rồi nhiều cô hát theo, và đó là những ca khúc đã đi vào lòng mỗi người, điệu Boléro, ca từ phù hợp với tâm trạng như nói lên nỗi lòng mình, ước mơ, hoài bão… trong từng lời ca, ý nhạc. Và từ đó những ca khúc điệu Boléro dễ thuộc, dễ hát, dễ cảm được gọi là nhạc của các cô "Mari Sến", lâu dần gọi tắt là “Nhạc sến”.

Sau năm 1975, “Nhạc sến” bị quy cho cái mác là “Nhạc não tình” không phù hợp với cuộc sống mới nên đã bị cấm. Nhưng rồi một thời gian các quán cà phê đã mở lại loại nhạc này, người ta vẫn hát trong những buổi sinh hoạt, tiệc tùng trong gia đình. Sau đó nữa là các nhà hàng karaoke với đầu máy phát 5 số, 6 số trong list nhạc, cạnh những ca khúc Nhạc đỏ (Nhạc cách mạng) chiếm đa số là Nhạc vàng và Nhạc điệu Boléro trước năm 1975 (Lúc bấy giờ được gộp chung là “Nhạc sến”).

Theo cách gọi này, vô hình chung tới giai đoạn đổi mới sau năm 1986 loại hình âm nhạc được phân chia lại theo “đẳng cấp”: Nhạc đỏ, Nhạc trẻ (mới nổi lên) và Nhạc sến (đã gộp cả Nhạc tiền chiến vào). Dù cách gộp này rất khập khiễng, bởi Nhạc tiền chiến là một dòng nhạc riêng, sang trọng, dành cho giới trung lưu, không phải là “Nhạc sến”.

Theo từng giai đoạn, cơ quan chức năng đã “tháo gỡ” cái vòng dây oan nghiệt cho “Nhạc sến”. Hiện nay chỉ còn một số ít những ca khúc trước năm 1975 nói về lính, ca ngợi lính Việt Nam Cộng hòa bị cấm hát, còn lại hầu như đều được phép phổ biến. Cùng lúc đó, không chỉ có người sống ở miền Nam trước đây mà người miền Bắc bây giờ ngoài việc thưởng thức Nhạc cách mạng đã có thêm sự chọn lựa là thích nghe “Nhạc sến”.

Có nhu cầu, tức có người phục vụ nhu cầu, nhiều show ca nhạc tổ chức ở Hà Nội mời Chế Linh, Tuấn Vũ, Kim Anh, Thanh Tuyền, Phương Dung và sau này cả Duy Quang, Tuấn Ngọc, Ý Lan, Khánh Ly… về hát “Nhạc xưa” thay cho cách gọi “Nhạc sến”, coi như sự khai phá trong làng giải trí về một dòng nhạc không thể lãng quên. Những show diễn có ca sĩ xưa, hát nhạc xưa này đều cháy vé. Cùng lúc đó ở Sài Gòn, các phòng trà như Văn Nghệ, Đồng Dao, Tiếng Tơ Đồng, Tiếng Xưa… cũng đua nhau mời các ca sĩ này về biểu diễn.

Riêng phòng trà Ân Nam, thường xuyên có một dàn ca sĩ chuyên hát nhạc xưa, xem đây là nét đặc biệt của một phòng trà đã tạo được dấu ấn riêng. “Nhạc sến” hay “Nhạc xưa”, tùy theo cách gọi và cách hiểu của mỗi người. Nhưng có một điểm chung là dòng nhạc này có nhiều bài (chứ không phải là hầu hết) của các nhạc sĩ thành công với giai điệu Boléro như: Trúc Phương, Hoài Linh, Minh Kỳ, Tuấn Khanh, Thanh Sơn, Lam Phương, Lê Dinh, Anh Bằng, Nguyễn Ánh 9… đã nói lên đúng tâm trạng của số đông và nếu được diễn tả bởi những giọng ca phù hợp như các ca sĩ đã nói ở trên và một số giọng ca nổi tiếng một thời khác như: Thanh Thúy, Hoàng Oanh, Giao Linh, Phương Dung…đánh thức được những hoài niệm, hình bóng dĩ vãng, tâm trạng, tình yêu đôi lứa, mộng ước…của nhiều thế hệ nối tiếp nhau. Tất nhiên mỗi người thưởng thức nhạc xưa theo tâm trạng của riêng mình và cái hay của nó cũng tùy theo hoàn cảnh, thậm chí cả trong khoảnh khắc nào đó ta chợt bắt gặp trong cuộc sống. Và điều này có thể lý giải vì sao gu thưởng thức âm nhạc ngày nay đã dần quay lại với… ngày xưa.

Từ Kế Tường

https://sites.google.com/site/ccamnhac/ccan-87-1

[Lê Nguyễn Hiệp]

Giá trị thật của “Nhạc sến”
Mặc Lâm, biên tập viên RFA
2013-09-21

Mới đây hai nhạc sĩ có tiếng của Việt Nam là Huy Tuấn và Quốc Trung khi được báo chí phỏng vấn về đề tài “nhạc sến” đã có những phát biểu làm dư luận ồn ào nếu không muốn nói là nổi giận.

Đắm đuối nhạc sến là bất thường?

Trong khi Huy Tuấn cho rằng ca sĩ đua nhau hát nhạc sến là a dua, thiếu nhận thức thì theo trang VTC Online nhạc sỹ Quốc Trung lại khẳng định: “thanh niên mà đắm đuối với nhạc sến là điều bất thường” và xa hơn nữa nhạc sĩ này cho rằng nhạc sến là thị trường cấp thấp và ca sĩ không nên theo.

Những bình luận, ý kiến này làm người yêu mến dòng nhạc bình dân nổi giận, họ cảm thấy bị xúc phạm. Phải chăng dòng nhạc bị gán cái tên tương đối khiếm nhã này có đáng bị gọi như vậy hay không và khi nó đã đi vào quảng đại quần chúng thì giá trị thật nó nằm ở chỗ nào?

Trước nhất thử tìm hiểu chữ “sến” và ý nghĩa thật của nó.

Hầu hết tự điển tiếng Việt đều viết chữ sến là một dạng thảo mộc, một họ cây thông dụng mà gỗ của nó dùng đóng thuyền rất tốt. Ý nghĩa này không áp dụng vào chữ sến với nghĩa ngầm, ẩn dụ của nó.

Tìm kiếm xa hơn người ta có thể tạm tin vào sự giải thích cho rằng chữ sến có nguồn gốc từ chữ Mari Sến, xuất phát từ chữ con sen, người ở vào thời kỳ Pháp thuộc. Con sen với thân phận thấp hèn nhưng vì sống trong gia đình của một anh thực dân nên nhiễm thói sang cả nhố nhăng nên thêm hai tiếng Mari phía trước.

Cách giải thích này được phổ biến trong ngữ cảnh miêu tả sinh hoạt từ tinh thần lẫn vật chất của những kẻ thấp hèn, dưới đáy xã hội. Sinh hoạt tinh thần như âm nhạc, chẳng hạn, của họ do đó không thể so sánh với các thưởng lãm thẩm mỹ của giới cao hơn như sinh viên, trí thức hay kẻ giàu có….thành kiến này khởi đầu từ đâu và vì sao thì cho đến nay chưa có một cuộc nghiên cứu điều tra xã hội học sâu rộng nào chứng minh điều đó.

Một khẳng định khác về hai chữ “nhạc sến” được cho là từ nhạc sĩ Phạm Duy mà ra. Ca sĩ Chế Linh, cũng là nhạc sĩ hàng đầu trong giòng nhạc sến với bút danh Tú Nhi kể lại câu chuyện ít người biết này:

“Sự thật hai chữ nhạc sến phát suất từ ông Phạm Duy. Nhạc sĩ Phạm Duy chỉ nói đùa thôi vì hồi trước 75 những bản nhạc mà người ta gọi là nhạc sến ngày nay hồi đó người ta gọi là nhạc phổ thông. Nhạc sĩ Phạm Duy thấy loại nhạc này rất thịnh hành nên thử làm một bài có tên “Sức mấy mà buồn” và một thời sinh viên học sinh họ phản đối dữ dội lắm. Ông Phạm Duy có nói một câu vào lúc 12 giờ 20 phút tại nhà hàng Thanh Thế lúc đó có Châu Kỳ có Trúc Phương, có anh Mạnh Phát, anh Minh Phát và anh Hoài Linh cùng anh Đặng Tấn. Lúc ấy nhạc dĩ Phạm Duy đọc báo ông ấy thấy nhạc phổ thông thịnh hành quá sức ông ấy nói đùa “Ối giời ôi, cái nhạc sến thế mà nó ăn thế!” Từ đó anh Đặng Tấn là nhà văn mới viết lên và hai chữ “nhạc sến” ra đời.”

Dù sao thì cái thành kiến về nhạc sến chưa bao giờ phai trong lòng những người không thích nghe loại nhạc này. Con số không thích tuy không lớn nhưng vẫn hiện hữu và lâu lâu từ đấy nổi lên cuộc tranh cãi không có hồi kết thúc.

Tùy sự cảm nhận của mỗi người

Có lẽ nhạc sến nổi lên mạnh mẽ nhất từ giữa thập niên 60 khi chiến tranh Việt Nam ngày một nóng hơn và âm nhạc cũng biến chuyển theo giòng thời sự. Nhạc sến ra đời qua những ca khúc nói về người lính, về em gái hậu phương hay sự chia tay đầy nước mắt của những cặp tình nhân trong thời buổi loạn ly. Những ca khúc quê hương cũng song hành với giòng nhạc lính. Âm hưởng đồng bằng sông Cửu long và những sinh hoạt đồng áng của người dân được viết với giai điệu cho lớp bình dân, khỏe khoắn, nhanh nhẹn, hồn nhiên và đầy sức sống khiến cho nhạc sến đa dạng hơn và từ đó nhanh chóng lôi kéo một số đông thính giả nhiều giới, tuy nhiên bình dân vẫn chiếm đa số.

Không phải là giới bình dân nhưng nhà báo Đinh Quang Anh Thái lại là người yêu nhạc sến một cách cuồng nhiệt, ông cho biết kinh nghiệm thưởng thức của mình về loại nhạc này:
“Những bản nhạc Bolero mà chúng ta hay nói rằng giới bình dân, tức là giới đông đảo người Việt Nam nghe thì cá nhân tôi rất thích giòng nhạc Bolero đó và thậm chí có thể hát thuộc lòng cả trăm bài Bolero bởi vì nó là loại nhạc ảnh hưởng một cách lạ lùng đối với cá nhân tôi về mặt giai điệu đó là chưa kể rất nhiều những ca từ của giòng nhạc Bolero trước năm 1975 rất hay cho nên phải nói rằng sự gắn bó tới giờ phút này vẫn còn.”

Trước luận cứ cho rằng nhạc sến sẽ làm hư hỏng thế hệ thanh niên vì nó ủy mị sướt mướt và làm cho cảm nhận thẩm mỹ của họ xuống dốc, nhạc sĩ Tuấn Khanh, người nhiều lần ngồi ghế giám khảo trong các kỳ thi âm nhạc cho biết quan điểm của anh:

“Gần đây có một nhận định cho rằng nhạc sến có thề làm hư hỏng tâm lý của một bộ phận thanh niên Việt Nam. Thực sự đó là cái giòng suy nghĩ nó mang đầy cảm tính hơn là nghiên cứu khoa học. Hơn nữa việc mang đầy cảm tính này nó lại nghiêng về phía của những người không đủ sự hiều biết nhạc sến là gì và sức sống của nó ở miền Nam như thế nào. Ngay lập tức người ta có thể hiểu rằng những người này không sinh sống ở miền Nam và cũng chưa bao giờ được thụ hưởng nền văn hóa miền Nam.

Sau năm 1975 nhạc sến thật sự được nhiều vùng tại miền Bắc từ vĩ tuyến 17 trở đi mới được thưởng thức nhiều hơn chứ trước đó thì họ được nghe rất ít. Vời sự cảm nhận gần như chịu thau thiệt với người miền Nam gần 50 năm kể từ năm 54 thì việc không hiều biết và cảm nhận được nó là lẽ đương nhiên. Câu nói đó và nhận định đó không phản ảnh hết tâm trạng và nguyện vọng của rất nhiều triệu người miền Nam, kể cả những người miền Bắc lúc này cũng đã bắt dầu thưởng thức và cảm thấy hứng thú với nó.”

Quay trở lại với nhạc sĩ Quốc Trung người được báo chí phỏng vấn và trả lời rằng “nhạc sến có chỗ đứng trong lịch sử và sự phát triển của âm nhạc Việt Nam nhưng nếu nó vẫn chiếm đa phần và lấn át trong đời sống âm nhạc thì đó là điều nguy hiểm không chỉ cho âm nhạc mà còn cho xã hội”.

Khi chúng tôi muốn biết sự thật về những câu trả lời này nhạc sĩ Quốc Trung cho biết:

“Những bài báo mà người ta nói rằng lời của Quốc Trung nói là suy diễn và họ đăng sai chứ không phải tôi nói trong bài phỏng vấn. Người ta cứ lấy tôi ra làm chuyện chê bai nhạc sến nhạc xưa họ cố tình hiểu sai để dư luận như thế chứ tôi đâu có nhận xét gì hay phán xét gì về nhạc sến nhạc xưa….

Trung chỉ nói, thứ nhất những việc làm dụng những bài hát nhạc xưa thì nó không tốt cho sự phát triển nhạc mới thì họ lại nói Quốc Trung bảo rằng nhạc xưa kìm hãm sự phát triển của nhạc Việt là không đúng. Tôi nói là sự “lạm dụng” thế thì nó khác. Cái từ thứ hai trong bài báo thì phóng viên người ta nói nhạc sến là thị trường cấp thấp. Thứ nhất tôi không nói nhạc sến là nhạc thấp cấp hay chê bai gì cả. Thứ hai tôi nói là thị trường đúng nghĩa thì nó có những dòng nhạc riêng phát triển đồng đều chứ không phải như Việt Nam. Không phải là như họ suy diễn. Ngay cả những tựa đề hay câu trích dẫn đều sai hết.”

Trong thời gian gần đây khi quay trở lại Việt Nam trình diễn người nhạc sĩ lẫn ca sĩ dẫn đầu nhạc sến của Việt Nam cho biết khán giả vẫn ái mộ giòng nhạc được gọi là sến này từ Nam chí Bắc. Ca sĩ Chế Linh kể lại:

“Khi đi về Việt Nam Chế Linh cũng chỉ dùng lại những bài như Thành phố buồn, Mười năm tình cũ, Tình như mây khói, Thói đời cũng như một số những bài hát tiêu biểu và ăn khách nhất hồi xưa. Một lần hát như vậy khoảng 30 bài. Đa số ở Việt Nam hiện nay họ vẫn tiếp tục hát giòng nhạc này.”

Âm nhạc ra đời và lớn lên cùng với sự phát triển của xã hội. Âm nhạc phản ảnh bức tranh đời sống của từng thời kỳ lịch sử của bất cứ dân tộc nào. Rồi đây một thời gian về sau khi nghe dòng nhạc hiện đang lưu hành trong nước người ta e rằng không có một dấu ấn nào đáng ghi nhận kể cả những gì bị xem là thấp kém, thiếu trình độ thẩm mỹ mặc dù chúng được quảng đại quần chúng yêu thích.

Điều này cho phép người yêu nhạc sến yên tâm thưởng thức những gì mà họ yêu thích bất kể do kỷ niệm mà ra hay do cảm nhận của từng cá nhân thích hợp với từng bản nhạc mà ca từ và giai điệu của nó mở được cánh cửa sâu nhất trong tâm hồn mỗi người.

https://www.rfa.org/vietnamese/news/...013162820.html

[Lê Nguyễn Hiệp]

gu đẹp mới

***

Time Magazine’s Entertainer of the year











[img]/YXBwaWQ9aGlnaGxhbmRlcjt3PTcwNTtoPTQ3MA--/https://s.yimg.com/uu/api/res/1.2/TI.8AqxnGrEcSN728RhvpA--~B/aD0yMDAwO3c9MzAwMDtzbT0xO2FwcGlkPXl0YWNoeW9u/http://media.zenfs.com/en-US/homerun/teen_vogue_128/ead4fc8363ba580af6ba77c80264f3af[/img]






















[img]https://s.yimg.com/ny/api/res/1.2/M15Gi2p8qdaA2ulnuy6DCQ--/YXBwaWQ9aGlnaGxhbmRlcjt3PTcwNTtoPTUyMi42NA--/https://s.yimg.com/uu/api/res/1.2/15ZqccGLfWcrAcfXZIUHeg--~B/aD0yMjI0O3c9MzAwMDtzbT0xO2FwcGlkPXl0YWNoeW9u/http://media.zenfs.com/en-US/homerun/teen_vogue_128/569a14592c240e681004a51ef8ee05df[img]

[Lê Nguyễn Hiệp]

count down new year 2020





Chúc mọi người năm 2020 an lành.

happy new year

[Lê Nguyễn Hiệp]

Tin vui

sang năm mới tiền hưu được tăng 1.6%, nhưng rẻ mạt chỉ có $3200 / tháng, trung bình tiền hưu vào khoảng $1600 / tháng.

Tin buồn

Vì không đủ chi tiêu. Nên người già như tôi vẫn phải đi cầy 8 tiếng ngày.

Dân về hưu đi làm thêm tăng dần lên vì nghèo so với vật giá leo thang.

[Lê Nguyễn Hiệp]

lần đầu tiên chạy trên freeway với tốc độ 70 miles sau 4 tháng mổ tim.

Cảm giác thoải mái tự do, không cần nhờ bà xã chở đi nữa.

10:45am. Check bác sĩ tim, mọi sự vẫn ổn định.

11:30am. Đến phước lộc thọ, quất một to cháo lòng, một gỏi đu đủ, một ly nước mía. Căng bụng. sau mổ tim ăn nhiều quá nên tăng 10 lbs.

1:30pm. Check bác sĩ mắt, mắt vẫn tốt còn khỏe, hơi bị cườm khô.

2:30pm. Đo độ mắt và làm mắt kiếng mới.

3:00pm. ghé thuận kiều mua cơm tấm và ly nước mía cho bà xã đang làm bánh tét ở nhà.

Về nhà thấm mệt cái vai vì lái nhiều quá. 9 giờ tối đã lên giường ngủ thẳng giấc.