sổ tay lan huệ

[ntđl]

Ohhhh... nghe bà chủ nói phải vội vàng đi đọc sách đậng lấy điểm.
.... mà bà chớ có nghe lời dèm pha của bạn tam ác tui heng. Tui nghĩ... ông này hổng tốt với bà (lắm...) đâu. Ông nói ra nói dzô đậng chia uyên rẽ thúy đó. Đậng chi hở ? Thì đậng tui lái hết tâm tình qua bên ổng chớ chi nữa. Tui hồ nghi ổng đang ganh tị với bà, nói cho bà biết mà đề phòng lời đường mật....

A...hèm...
Cây sao và cây dầu là anh em thúc bá của nhau. Chúng cùng họ family nhưng khác chi genre.
Cây dầu thuộc chi dầu Dipterocarpus.
Cây sao thuộc chi sao Hopea.
Cả hai cùng nằm trong họ dầu Dipterocarpaceae.

Những cây mọc ở đường phố SG có lẽ là chi dầu nhiều hơn chi sao. Lý do : chi dầu mọc tốt ở vùng nhiệt đới đông nam á.
Cái tưởng lầm là lá non quay quay trong gió nọ, thiệt ra nó là trái, trái sao và trái dầu. Loại trái này được trời gắn trên chúng một đôi "cánh nhung mềm mại", sẵn sàng chờ gió cuốn đi - y chang tấm lòng của nhơn loại trong giông bão - Chúng vừa bay vừa quay tít, huyền hoặc quyến rũ những tâm hồn trống vắng, thổn thức hoang mang các con tim còn... chong chắng chưa vẩn đục bụi thời gian.

Những người như tui, như Năm, có lõ mắt ra nhìn trái dầu trái sao quay trong gió thì tim gan phèo phổi cũng sẽ đực ra mà chẳng cảm được chi dzáo.
Những người như Ốc, như Gió, như O Mưa ngó chúng có thể nhìn ra được lý lẽ cuộc đời (ba người này có nguyên kho ngữ vựng cảm tánh phong phú để phân tách lý luận)
Những người như Rờ Pờ Sờ, như Thoa, như Valentine, như tam O "Xanh, Lan, Chiều", như Nguyệt Hạ, như Nắng, như Pass, như Uyên... sẽ nhớ lại các kỷ niệm êm đềm cũ dào dạt trong gió.
Những người như chị Đất, chị TK, chị HH, PV, NgânHà, Tuyết Hoa, NhưLiên... sẽ lo lắng phải quét phải hốt (đau lưng thấy bà...)
Những người như Đậu, như Tư, như Gun, như bác HZ, bác Ngọc- và có thể cả bác LT - sẽ nhớ tới dĩa đồ nhậu (?) kèm ly bia ly đế trong một buổi chiều lộng gió nào đó ở chốn xưa.
(phố mình có một người yêu chữ nghĩa lắm cà, hổng rõ ông ấy nhìn trái dầu trái sao sẽ cảm giác thế nào, nhưng... hổng dám hỏi)

Đại loại... make the long story short... trái sao trái dầu có thể là một quá khứ mờ nhạt, chỉ chờ dịp đậm sắc màu hoài niệm.
Tui hổng nhớ đã có từng nhìn trái sao trái dầu này chưa khi còn ở quê cũ. Click lia click lịa mấy cái files mà hổng kiếm dza - Vậy chớ đám lá mơ lá mộng thì chưa kịp kiếm đã ló ra trình diện. Kỳ cục hết biết !

BTW... Tui tới vườn thảo mộc to đùng như cánh rừng NC, thấy cái bông huệ ngoài héo trong tươi ni (y chang tui heng).
Huệ nớ là huệ ta bên mình, nhưng là giống Mexico. Các tiệm bông tại NC bán toàn loại này, hương y chang, nhưng dáng vẻ thì thô kệch so với bông huệ quê nhà. Một bó khoảng 5-6 nhánh, giá 10 bucks.
Dán cái hình làm bằng chứng tình yêu "ngoài héo trong tươi" của tui với toàn phố - đậc biệt là với những người mang tên Huệ (kiếp này và cả kiếp trước đâu đó trong nét...)

[Angie]

http://www.arkive.org/dipterocarpus/...ge-G88782.html
Ms Lú Xi, chẳng nhớ bọn này tên gì.

[muavalam]

Là cái chong chóng từ cây khó gọi tên há Angie )

Có mặt, điểm danh với NU xong mình phải lặn tiếp :-s

Bữa giờ hông vào để kịp xoa xoa an ủi chị Lan Huệ của em nè, hôm nay chắc đã vui trở lại rồi ha, vẫn rất nhớ chị Và Chị Pvy của em

[Lan Huệ]

Chào chị Lú-Xì, Angie, muavalam, Tà Áo Xanh, anh Triển, Chiều Buồn, anh gun_ho,

Angie, như vậy đúng là có loại trái với hai cánh xoay mang một thứ tên khó nói; chị đã nghĩ tới nó nhưng lại sợ nhớ lầm nên xóa đi.
muavalam thương mến, cám ơn em rất nhiều
Chiều Buồn mến, cảm ơn em đã ghé thăm. Chị mê học đan móc nên không còn thì giờ để dịch nữa. Chị vẫn còn một truyện đang dịch nửa chừng. Bỏ lâu đến nổi có lần chị định dịch tiếp mà không chắc là mình đã mua sách hay chưa (vì phần tiếng Anh chỉ free online được bao nhiêu trang đó thôi.) Té ra mình đã mua sách, đã dịch quá chỗ đó một đoạn. Chị đã tìm thấy sách nhưng rồi bị vì nhà cửa của chị có trật tự quá đi, nên sau đó khi chị cố ý tìm lại sách để dịch tiếp thì không tìm được nữa. Có lẽ chị phải lập một kỷ luật cho riêng mình. Bao nhiêu giờ một ngày dành cho "mắc dịch" bao nhiêu giờ một ngày dành cho đan móc.
Anh gun-ho, lâu lâu mới gặp được anh.
Tà Áo Xanh, cám ơn em. Sẳn dịp cho chị được khen ở đây tấm ảnh TAX mặc áo hồng đã dán ở Thanh Âm Xanh. Có khen cũng bằng thừa nhưng chị nghĩ nếu chị chỉ giữ cảm nghĩ trong lòng thì TAX làm sao biết được phải không, do đó, nói chung nếu người đọc không ngại làm loãng chủ đề hay không ngại mình quá vô duyên, thì có lẽ đã có biết bao nhiêu lời ái mộ rồi đó. Chị thích nhất dáng ngồi của TAX trong bức hình đó. Áo ai may cho TAX mà khéo quá, vừa lột tả vẻ đẹp vừa giữ nguyên nét e ấp thùy mị (của người con gái Huế)
Chị Lú-Xì,
LH không có mời khéo chị ra đâu. Thật sự LH muốn đổi tên thread để tiện lợi cho cả chị lẫn LH. LH gần như không viết gì (cái đầu trống rỗng của LH chẳng có gì để viết) mà chị thì không những viết nhiều, viết hay, lại duyên dáng, quảng bác. LH rất hối tiếc đã làm cho chuyện xảy ra cớ sự này. Nếu chị không muốn đổi tên thread cũng được, không có sao đâu.

Cám ơn chị đã tìm tòi ra tên tuổi của đám sao, dầu.
Có phải Nguyễn Ánh 9 làm bài này cho những cánh sao ấy:

Youtube by Kalyiris



Anh Triển ơi, bài này hát theo kiểu jazzy phải không? Ánh Tuyết hát hay quá.

[chieubuon_09]

Chiều Buồn mến, cảm ơn em đã ghé thăm. Chị mê học đan móc nên không còn thì giờ để dịch nữa. Chị vẫn còn một truyện đang dịch nửa chừng. Bỏ lâu đến nổi có lần chị định dịch tiếp mà không chắc là mình đã mua sách hay chưa (vì phần tiếng Anh chỉ free online được bao nhiêu trang đó thôi.) Té ra mình đã mua sách, đã dịch quá chỗ đó một đoạn. Chị đã tìm thấy sách nhưng rồi bị vì nhà cửa của chị có trật tự quá đi, nên sau đó khi chị cố ý tìm lại sách để dịch tiếp thì không tìm được nữa. Có lẽ chị phải lập một kỷ luật cho riêng mình. Bao nhiêu giờ một ngày dành cho "mắc dịch" bao nhiêu giờ một ngày dành cho đan móc.

Chào chị Lan Huệ cùng bạn hữu của chị

Dịch cũng tùy hứng ha chị, tiếng Việt cũng hơi phức tạp, đồng ý với chị phải kỷ luật cho riêng mình, phần này Chiều in control. Nghe chị nói về đóng sách trật tự, em mướn hai anh hàng xóm tới đóng cái mái của storage cho em để sách, mấy cuốn sách về ngành của em, học đã lâu nên check ở trên ebay giá không bằng trả tiền công và materials cho cái mái, làm hai anh thợ cũng lắc đầu, nhưng quý lắm chị, nhìn lại mấy cái notes mình ghi, nhớ lại kỷ niệm của một thời sinh viên, ngủ gà ngủ gật trong khu căn tin và thư viện, mì gói là bạn thân (O: , em không có khiếu đan móc, nên môn này em chỉ đứng ngoài ngắm nhìn.

Lúc nào chị có hứng dịch tiếp cho em hay . Ngày cuối tuần ấm cúng cùng gia đình.

[ntđl]

LH với O Mưa làm tui nôn quá xá nôn.
Cái cây sao dầu nớ còn có tên chi nữa mà biểu là khó gọi. Đâu nhị vị nói đại cho tui nghe cái coi. Tên khó nghe là tại người, chớ hoa lá cây cỏ đâu có tội tình chi !
Bên kia kìa, cây bông phấn Belle de Nuit đã dược dịch sát nghĩa là hoa "con đĩ" (giê su ma...) vậy mà có ai thắc mắc chi đâu !
Thảo nào tên Dipterocarpus đã chình ình mà Angie lại biểu hổng nhớ tên, thành tui cũng chưa hiểu ra răng, rồi O Mưa lại biểu khó nói.
Thôi nói đại dùm tui mang ơn heng. Tò mò quá đi mất !

LH đừng thèm buồn nha.
Thiệt sự là tui rất áy náy vụ này. Tui nói thiệt chớ hổng phải đãi buôi chi, rằng tui chỉ muốn chọc Đậu và Tư như vợ chồng tui đã bị mấy thằng cousin chọc vậy. Thành ra Tôm có warning mà tui ỷ y hổng nghe, bị tui biết rõ cái kết thúc của câu chuyện (mà LH thì kh6ng), hổng dè sanh "sa đà" rồi thiếu kiểm soát.

Chừ Tư với Năm thương LH mà đề nghị tui nên ra riêng (đặng khỏi làm phiền LH thêm) làm còn áy náy dữ nữa.
Vả tay vô miệng sưng tù dù rồi nè nha, chừ đang xức dầu cù là cho xẹp bớt.

*

Chuyện doping tiếp theo.

Anti-Doping
II.

À... mà tui đang nói tới đâu dzậy cà ? Thiệt tình, nói một hơi tới mấy chuyện khác nhau, cái đầu cứ rối tung cả lên tới nỗi cái miệng chạy theo hổng kịp !!!

Doping ở đây là chuyện xài thuốc trong thể thao.
Bất cứ chất nào được xử dụng với mục đích gia tăng thành quả tranh tài đều được coi là doping tất. Người ta tập luyện chết cha mới tạo nổi thành tích (và... thánh tích) nay có đứa trước cuộc tranh tài, uống một viên, chích một mũi, bôi một liều, xịt một puff.. v.v... dzồi nó vọt ra trước như mũi tên, đốn gục đối phương và tà tà lãnh huy chương treo tòng teng ngang cổ. Vậy là lừa bịp, là unfair. Chơi vậy chỉ chơi được với... trâu bò heo ngựa !
Thế là các ủy ban anti-doping thành hình, ráo riết canh chừng những trường hợp phạm pháp.

Chuyện anti-doping trong thể thao nay đã thành chuyện chung của nhơn loại. Vì rằng... tiền rừng bạc bể đã đổ vào để bảo trợ lực sĩ gà nhà, nên dzồi... thành tích thể thao mang về, đồng nghĩa với độ nặng của túi bạc. Lực sĩ càng nổi tiếng, số lượng mạnh thường quân càng nhiều và tấm ngân phiếu ký riêng cho chúng càng khẳm.
Tinh thần thể thao đã bị đo ván đốn gục từ nẳm, nhường võ đài hẳn lợi cho thành tích chiến thắng, và chiến bằng mọi giá ! Thế là có phong trào doping.

*

Make the long story short...

Trong các cuộc tranh tài thể thao quốc gia và quốc tế, nhằm duy trì tinh thần thể thao thượng võ, các lực sị thường được lôi ra thử : thử nước tiểu và có thể còn cả thử máu. Thông thường các hoá chất được biến dưỡng qua gan qua thận, rồi từ đó thải ra ngoài nước tiểu. Test là tìm trong mẫu nghiệm những chất biến dưỡng đã biết trước này - những chất chưa biết để nhận dạng thì... đừng mong -

Doping đã có từ lâu lắm, cuối thể kỷ 19, đầu 20 lận kìa. Hồi nớ các nhà hoá học sinh vật học đã nhận ra một điều, rằng hormone tạo kích thích tăng trưởng thể lực, nhứt là hormone lấy ra từ testis của đực rựa với tên gọi testosterone.
Các chuồng ngựa thời nẳm đã biết dùng testosterone cho ngựa nhà trước cuộc đua để lãnh giải và thắng độ cá. Cho ngựa thấy ngon cơm nên rồi người cũng được cho luôn (con nào cũng là con dzáo nạo) bất kể những tai nạn tử vong sau đó do độ trầm trọng của side-effect.

Trước đệ nhị thế chiến, nhằm mục đích chánh trị, khối cộng sản đông âu chú trọng rất nhiều tới thành tích thể thao cốt gây tiếng vang thanh thế đặng tuyên truyền mê hoậc. Doping thể thao đã là quốc sách trong bí mật âm thầm.
Sách vở kể rằng, vào năm 1930 đâu đó, một kép hồng quân liên sô, sau khi chén chú chén anh say khướt với một kép hồng mao, đả rỉ rả tiết lộ bí mật quốc phòng, rằng cứ cho chúng (tức bọn lực sĩ) xài testosterone là xong tất. Dĩ nhiên tây âu và new world hẳn đã phong phanh chuyện doping của đông âu rồi, vì chính ngay chúng cũng đã thử sương sương nhưng chỉ lẻ tẻ chớ chưa bàn bản hệ thống chi dzáo.

Testosterone là một steroid - sex hormone của phái khoẻ - side-effect của nó thì nhiều vô kể và mạnh vô kể. Vô ý đong đếm quá tay cái là đáp tàu suốt đi luôn hổng hẹn ngày dzìa (và khỏi thi đấu tiếp).
Một hãng bào chế thuốc tại mỹ mới để công tìm tòi rồi bingo... tổng hợp được steroid trong phòng thí nghiệm. Vì side-effect của steroid nhơn tạo này được đánh giá là thấp hơn, ít nguy hiểm hơn, thế là thế giới hồ hởi thành khẩn dope.

Nhưng chuyện "quá tay" đã vẫn xảy ra, và hậu quả lâu dài vẫn có. Mấy chục năm sau, các chuyên gia y tế khoa học la làng, các chuyên gia giám định thành tích thể thao la làng còn lớn tiếng hơn. Chuông khua trống gõ rầm trời. Nhơn loại đang ngủ gà gủ vịt giựt mình tỉnh thức, xúm lợi hội hop luận bàn, rồi làm liền cái list các thuốc cấm xử dụng (trong đó hầu hết là các steroids).

Cũng như steroid, đã có những dược liệu khác được xài trong doping và mang vào list cấm, chẳng hạn như kích thích gia tăng hồng cầu hemoglobine, kích thích chuyển vận máu trong cơ quan, thậm chí ngay cả thuốc nở khí quản để gia tăng độ trao đổi oxygen trong phổi. Và cả việc truyền máu trước khi tranh tài để máu xúm xít luân lưu gia tăng năng lượng khí đốt. v.v và v.v

Vỏ quít càng dày móng tay càng nhọn, và vice versa, trong đó có cả việc cho lực sĩ uống thuốc lợi tiểu để loại hết các sản phẩm biến dưỡng ra khỏi cơ thể trước test, hay dùng một hoá chất khác để test đọc kết quả hổng ra. Và ngon lành chắc ăn hơn, gian lận bằng cách cho nước tiểu của người khác

*

Biến cố thể thao kiểm soát doping nghiêm chỉnh nhứt hẳn phải là Thế vận hội. Rồi thì lục tục nối gót theo sau Olympic là các cuộc tranh tài của những bộ môn thể thao riêng : bóng đá, đua xe đạp, cử tạ, điền kinh. v.v.
Gọng kìm kiểm soát xiết dần, các quốc gia liên kết mật thiết và hổ tương, mần màn theo sâu dõi sát, mục đích để ngăn ngừa hậu hoạn nhơ nhuốc màu cờ sắc áo. World anti-doping agency (WADA) chào đời hơn một thập niên - y hình một nửa ngân sách chi phí do các quốc gia cùng tham gia đóng góp, nửa còn lại là từ ủy ban thế vận - và việc anti-doping đã dần dà vào khuôn vào khổ.

Khi khuôn khổ có rồi, chuyện kiểm soát bèn tiến xa thêm : "luật sắp sẵn" ra đời (dịch từ chữ whereaboust) buộc các lực sĩ phải luôn luôn ở tư thế chuẩn bị hiến dâng... nước tiểu. Uỷ ban thể thao chi nhánh địa phương (trực thuộc chi nhánh quốc gia nằm trong ủy ban quốc tế) gời miếng giấy thông báo cho lực sĩ chuyện lấy mẫu nghiệm về thử. Vắng mật hay từ chồi hổng eligible đồng nghĩa với positive. Test 3 lần hổng pass là coi như phạm tội và sẽ bị "chế tài", cấm dự tranh giải sau đó.

Việc "sắp sẵn" nọ đã bị chỉ trích (thì cái đám lực sĩ có tật và bọn luật sư của chúng) rằng như thế là xâm phạm đời tư và do đó vi phạm nhơn quyền. Nghe nói chúng đang dọa lôi WADA ra trước toà The Hague bên xứ Hoa Củ.

(còn tiếp)

[tà áo xanh]

Chào buổi sáng chị Lan Huệ, chị Lú Xì và ACE,

Chị LH hỏi áo dài may ở đâu, em nhớ lại chiếc áo này được đặt may ở Cần Thơ từ số đo bên này gửi về. Chị em bạn dâu của em gái của TAX sống ở Cần Thơ, cô ấy chuyên kinh doanh quần áo thời trang nên biết chỗ mua và chọn các mặt vải đẹp và hợp cho áo dài, cũng như biết chỗ nào may áo dài đẹp. May tiệm nào thì TAX không được rõ. Chất liệu vải vừa tơ tằm, vừa lụa, nhẹ và mát, màu sắc rất ngọt ngào. Ý thích của TAX, vải áo dài mềm mại, mỏng nhưng không phải loại mỏng xuyên thấu, nhìn thấy được hình dáng áo nội y bên trong. Đồ Tây thì mặc hở luôn, gợi cảm hẳn luôn. Còn áo dài thì cái gợi cảm không phải ở chỗ hở và xuyên thấu. Và em cũng không thích mặc áo dài có thêu thùa hoa văn, hay đính cườm nhiều quá, vì người mặc có tuy đẹp nhưng trông như già hơn.

Bức ảnh của em được người em trai út chụp, là người trong nhà nên vì vậy mà em cảm thấy tự nhiên, không bị cứng nhắc và ngượng ngùng. Thường em không thấy mình chup hình ăn ảnh. Một chị em quen rất dễ thương (bx của anh Tây Ba Lô), gặp nhau ở Sàigòn năm nào, có chụp hình với nhau, khi xem nhìn, chị bảo Tà Áo Xanh ở bên ngoài trông xinh hơn, ôi, vậy thì thiêt thòi quá.

Chúc chị LH, chị LX và ACE một cuối tuần nhiều vui vẻ và chị LH thưởng thức những cánh lá vàng mùa thu thơ mộng nhé.

Em vẫn còn mê đan móc lắm, hiện tại em học thêm và công việc sử dụng mắt nhiều cho những chi tiết nhỏ, thành thử cố gắng lắm để không cần kim đan lên vì em biết em sẽ ghiền mê mẩn nếu bắt đầu. Những thành phẩm đan len của chị LH quá đẹp, chuẩn và hoàn hảo đến mê, em hâm mộ lắm. Hẹn Kim & Sợi một dịp, gần gần.

[Lan Huệ]

Mến chào Tà Áo Xanh, Chiều Buồn và chị Lú Xì:

Ai cũng nhận thấy là khiếu thẩm mỹ của Tà Áo Xanh là tuyệt vời. Cám ơn T A X cho biết thêm về chỗ may áo dài. Tuy nhiên chị nghĩ người đẹp mặc gì cũng đẹp, nhưng nếu nhà may lành nghề, chất liệu, màu sắc của vải lụa thanh nhã, người chụp ảnh khéo nắm bắt thần thái của người mẫu, thì kết quả là mình có một bức ảnh hết sức hoàn hảo.
Cám ơn T A X đã khen những món đan móc mọn của chị. Mong mau đến ngày em có thì giờ một chút trở lại đan móc chung với chị em ở quán Kim Sợi cho vui.

Chị Lú-Xì ơi,
Bên kia chị viết gì mà LH đọc xong tim gan phèo phổi của mình tan chảy thành nước luôn... hic hic...
Chừng nào chị may xong áo dài như đã hứa?
Cái vụ doping này đã làm LH thất vọng não nề với cái anh chàng Lance Armstrong cà giựt.

Chiều Buồn ơi, vậy em cũng là người yêu quý sách và kỷ niệm. Sách là người bạn mãi mãi trung thành, không bao giờ làm mình đau khổ.

[ntđl]

Wow... wow... wow... O xanh bận áo hường, đeo bông đỏ, mang dép đen, tóc mây dài...
Wow... wow... wow, LH hổng la làng khúc này mém tui cũng missed.

*

Doping.
III.

Tinh thần luật "sắp sẵn" trong anti-doping thể thao nhằm kiểm sóat ngiêm nhặt đám gian lận và đương nhiên không ít thì nhiều cũng gây khó khăn cho tất cả các lực sĩ lương thiện. Thành ra đang có màn lobby, kêu gọi tất cả chúng sanh trong thể thao góp tiếng nói đậng dứt điểm nó trước toà án quốc tế LaHay với tội danh "xâm phạm nhơn quyền".

Vậy rồi luật ấy ra sao ?
Thưa nó buộc các lực sĩ trong hiệp hội :
- mỗi ba tháng phải khai báo trên giấy trắng mực đen (qua bưu điện và email online) đường đi lối về của mình trong 3 tháng sắp tới (hồi đó mình gọi là tam cá nguyệt, chừ VC chúng kêu là quí)
- "nơi cư trú, tạm trú" khi thay đổi đi ra ngoài lịch trình thì phải thông báo bằng thơ tín, email hay điện thoại theo đúng thủ tục.
- chọn một ngày trong tuần lễ, và trong ngày này lực sĩ buộc phải sắp sẵn từ 6 am tới 11 pm việc hiến nước tiểu.
- Uỷ ban thanh tra có thể gọi lực sĩ tới một lab nào gần đó đậng lấy mẫu nghiệm trong thời hạn 60 phút phù du.

Không điền whereabouts form, có điền nhưng không theo, không trình diện đúng thời hạn, tới nhưng từ chồi không cho mẫu nghiệm v.v... đều được coi là phạm pháp.
Phạm 3 lần sẽ bị phạt : Cấm tranh tài trong thời hạn 18 tháng. Và nếu phạm hoài hổng chừa sẽ có màn xoá tên vĩnh viễn.

Whereabouts chỉ là luật theo dõi thông thuờng, trong kỳ tranh giải, lực sĩ còn phải sấp sẵn chuyện hiến dâng cả trước lẫn sau cuộc thi đấu.

Kiểm soát thường trực và nghiêm nhật như rứa ngó chừng kiến cũng lọt qua hổng nổi. Nhưng nguyên tắc là vậy mà thực tế thì không. Với đám phạm pháp... lưới dày nhiêu thì dày, lỗ lủng muốn là có ... nhầm nhò chi ba cái lẻ tẻ !

[ntđl]

Doping.
IV.

Tiếp heng....

Theo như nội qui sắp sẵn (à mới nghĩ ra chữ ni, code là nội qui hay điều lệ heng, law mới là luật, đúng hông bà con) thì lưới trời lồng lộng, hổng cách chi thoát cho đặng. Vậy mà vẫn có đứa ung dung qua lọt là sao ?

Dòm cái danh sách tội phạm dài thòong, rồi tẩn mẩn tỉ mỉ ngó xuất xứ của chúng, cái ta ngẩn tò te. Trời thần ơi, hầu như chỉ toàn những tên khó đọc, hiếm khi thấy những họ sang trọng kiểu Hollande, Obama, Merckel, Putin, Cameron... Còn bằng như nếu có thì chỉ là những tên tuổi vô danh tiểu tốt (sỡ dĩ) dính bẫy vì (đã) thiếu phòng thủ hậu thuẫn !

Câu hỏi đật ra trên chuyến bay xuyên xích đạo ấy là "có kỳ thị hay không dzậy" làm nữ chiên-da dám-định xinh đẹp nhảy nhỏm còn hơn ngồi trên gai sầu riêng, nàng nhăn nhó như khỉ đớp ớt hiểm, rồi trầm buồn cảm khái... Ôi câu ni hổng phải nghe lần đầu mà sẽ hổng là lần cuối. Chuyện thoát lưới của đám tội phạm là kết quả của những chương trình tính toán hành động tinh vi nhiêu khê rối rắm, tới nỗi người trần mắt thịt ngoài giới khó có thể hình dung dza.

*

Make the short story long (... thêm chút xíu)

Các chất doping dùng trong thể thao nhằm tăng thể lực, và thể lực dẻo dai thêm thì dĩ nhiên kết quả sẽ khá hơn.
Doping chỉ gián tiếp tạo thành tích, còn trực tiếp vẫn là tài nghệ thể thao. Thế nghĩa là... cho dù tên lực sĩ dope thả ga bất kể rồi nhứt định nằm nhà thì củi lửa có cao bao nhiêu gạo cũng hổng thể nấu thành cơm. Nên dzồi doping được xài cho lực sĩ ngay từ lúc training lận cà, phải dope vậy mới có sức ra sân vận động mà train chớ bộ !

Code whereabouts là anti-doping trong giai đoạn training, nhằm tìm ra sớm chuyện phạm tội khi tội lỗi còn manh nha trong trứng, và thường khi do ủy ban thể thao địa phương đảm trách. Uỷ ban này có bổn phận phải khai báo kết quả cho thượng cấp để tìm giải pháp thích hạp theo từng tội trạng.
Anti-doping trong tranh tài là bắt quả tang phạm pháp ngay hiện trường của đứa có tội, và tội lỗi này sẽ được thông tri ra cùng toàn thế giới. Nhục nhã ê chề màu cờ sắc áo biết bao nhiêu !

Vậy rồi tại sao... đã có những xầm xì dị nghị xung quanh những lực sĩ tên tuổi, đã có những cáo buộc và đôi chối, đã có những thưa kiện điều tra để rồi.... hầu như kết thúc theo kiểu đầu voi đuôi chuột ! Thưa liền : Là vì thiếu bằng chứng. Luật thể thao y chang luật toà, thiếu đồng nghĩa với vô tội.

Vậy dzồi đám "vô tội" ấy đã làm cách nào để mỉnh mẩy trắng tinh sau khi thả ga dope, cả khi luyện tập lẫn lúc tranh tài ? Đó đó, tinh vi là như thế. Cả một hệ thống gian lận có bằng cấp cầu chứng tại toà.
Để cái hệ thống này chạy trơn tru, cần phải có tiền, rất nhiều tiền. Vi rằng,.. có tiền mua tiên cũng đặng !
Và dĩ nhiên chỉ đám lực sĩ tên tuổi mới đủ khả năng chi nổi từng ấy địa.

Tránh whereabouts code dễ òm, ta chỉ cần có tay trong báo động trước ngày N giờ G đậng sửa soạn nước tiểu. Ta ngưng dope vài bữa, uống vài liều thuốc lợi tiểu trước khi lấy mẫu nghiệm, đổ vào nước tiểu một chất để mask cho máy đọc hổng ra, "mua" nước tiểu của người khác, hoậc ngon lành hơn, "mua đứt" luôn cái xét nghiệm.

Tránh test ngay trong cuộc tranh tài thì ngó chừng khó khăn hơn. Gian lận lúc này thiệt sự hổng dễ, nhứt là ở những cuộc tranh tài thể thao thế giới, có uỷ ban giám định quốc tế kiểm soát kỷ lưỡng nghiêm ngặt !
Vậy mà đã vẫn có những cuộc đào thoát tài tình và ngoạn mục, tới nỗi ban giám định ( trong hồi hộp chờ kết quả lab test) chắc mẩm với tràn trề hy vọng, rằng lần này có chạy đàng trời, vậy mà test cứ lừng lững chạy ra negative. Ức quá là ức !

Anti-doping trong tranh tài thường theo random để tránh thử hết từ A xuống Z, vừa lâu vừa tốn kém.
Random là kiểu chọn lựa pattern định trước, chẳng hạn như theo số chẵn lẻ, theo thứ tự lúc bắt thăm tranh tài v.v. Đây là cách hên xui may rủi với cơ hội đồng đều không phân biệt kỳ thị.
Những cuộc tranh tài sau này, chuyện random, nếu có, hoàn toàn được giữ bí mật tới phút chót, và chắc hơn nữa, danh sách lực sĩ cho nước tiểu cách nào đó được thu hẹp - và thu thiệt khéo - vào gọn trong "A list", sao để đứa cho nước tiểu hổng thể phàn nàn rằng mình đã bị theo dõi, bị harrassed do... kỳ thị phân biệt.
Chời ơi chời... khó lắm chớ hổng dễ ăn nói, giải thích hợp lý đâu nha (và lạng quạng còn bị lôi ra tòa hổng chừng)

Khi mẫu nghiệm cho xong thì thủ tục giám định sẽ ra răng ?
Thưa nó được đánh mã số riêng, chỉ người trách nhiệm mới biết rõ tên lực sĩ đứng đằng sau mã số ấy. Nuớc tiểu ấy lập tức được san làm đôi. Một nửa thử liền, nửa còn lợi gởi về lab trung ương đậng nếu cần, sẽ check lại sau đó, giả như kết quả hổng rõ nét ở lần thử nghiệm đầu tiên.
Để phòng ngừa và theo đúng điều lệ, tất cả các mẫu nghiệm đều được lưu trữ lợi sau đó trong một thời hạn ngắn (5- 7 năm) cho những test negative. Những kết quả positive hay kết quả "mơ màng" được giữ lâu hơn (15-20-30 năm hổng chừng) để có thể sẽ lôi ra thử lợi nếu có kiện cáo và để rút kinh nghiệm gian lận sau này, với kỹ thuật tiên tiến khám phá trong tương lai.

Và rồi...
teng teng teng tèng...
điển hình chuyện mánh mung sôi động nhứt trong thế giới anti-doping là trường hợp của người hùng hiệp chủng quốc bắc mỹ Lance Amstrong hổng khác.