sổ tay lan huệ

[PhPhuongVy]

Ốc nhớ nhen Ốc. July, muavalam và các bạn ĐT qua chơi, chị sẽ đãi lớn và đãi luôn Ốc.
Ngô Đồng chắc là đang thăm các cháu. Hôm 30 tháng Ngô Đồng có ghé quán NLT. Hy vọng vài bữa nữa mình sẽ được xem hình.

[Lan Huệ]

Ôi chao, bao nhiêu là khách quý ghé thăm, LH mến chào các bạn,

Chào July, từ đó đến giờ, LH không làm thêm bông hoa (đất sét) gì nữa dù cũng còn thích. Chắc phải đợi một thời gian, khi nào về hưu mới có thể bắt đầu trở lại! Dạo này LH lại thích những thứ làm bằng fabric, như các loại hoa cài áo, cài tóc, các vật trang trí hay các con thú nhồi bông. Hôm trước ở Cabo San Lucas, LH thấy mấy cái bóp mùa hè bằng rơm (có lẽ rơm nhân tạo) đan luồn với những cọng vải lụa, rất nghệ thuật; LH muốn mua lắm nhưng lại thấy phí tiền, cầm lên bỏ xuống mấy lần rồi thôi. Bây giờ cứ tiếc hoài.

Chào PhPhuongVy, hu hu, hu hu, hu hu, hu hu... khóc nhè ...PhPhuongVy quên nhắc tên Lan Huệ, làm sao LH đến dự đại hội Bàn Đào? thôi thì LH bắt chước July, dù không mời cũng bay qua đứng chầu trước cửa nhà PhPhuongVy cho đến khi PhPhuongVy mở cửa. Nếu được gặp mặt PhPhuongVy, July, muavalam, ốc và nhiều bạn ĐT nữa chắc sẽ vui lắm. Nhất là coi ốc có ba đầu sáu tay mười hai con mắt hay không?

[PhPhuongVy]

Thôi nín nín, để PV sẽ đền mà. Hi hi...hôm qua cũng tài khôn, viết ra một dọc tên, nhưng càng viết càng thấy dài mà vẫn chưa đủ, nên PV tóm cho gọn lạ hai chữ ĐT. May mà hong kể từng người, chớ kể rồi thì bữa nay Phúc Lạc Hội sẽ tràn người vô nắm áo PV á.

PV thấy hình mấy nàng búp bê vải mà chị Huệ Hương dán dễ thương lắm. Không biết phố mình có ai biết làm búp bê vải không ha.

[nvhn]

Muavalam xin Chào chị Phương Vy, nghe ông hàng xóm của chị đồn rằng chị sẽ đãi tiệc offline chúc mừng phố mới, nên m. muốn bon chen bay sang ăn ké nè, kg biết có dịp kg há, m. còn muốn ghé thăm chị Ngô Đồng vì trót hứa từ năm xưa rồi nhưng lần nào ông chủ của m. cũng chỉ cho xẹt qua phi trường Cali thôi à, ( nhắn nhỏ chị NĐ đừng có giận m. nha :x , thế nào cũng có ngày trời thương cho em lén được ổng qua thăm chị, mà bữa giờ hình như cũng chưa thấy chị NĐ qua phố mới nữa nha )

m. chúc chị PVy núp núp sau lưng anh Nhào Vô Hứng Nhiều... vạ còn chị thì bình an vô sự tà tà dạo phố :-"

Chị Vy là dám đốc (đốc việc) còn P là dám làm (làm việc dám đốc bảo) , Chào chị Lan Huệ, và tất cả ACE trong này

[Lan Huệ]

LH mến chào anh NVHN, PhPhuongVy, muavalam và toàn thể các bạn phố Rùm

(trời ơi run quá toàn admin và chef ghé thăm mình...)

LH cám ơn PhPhuongVy đã dỗ LH cho đừng hóc nhè. LH mong sao cho mau đến ngày PhPhuongVy khai trương quán Nghìn lẽ tám nha.


Bửa nay LH nhớ Mme Ngô, và Trân. Mme Ngô mau mau ghi danh vào Phố Rùm 4, còn Trân nữa. Phố rùm 4 vẫn còn thiiếu nhiều gương mặt thân quen.

[Ý Yên]

[QUOTE=Lan Huệ;3766]LH mến chào anh NVHN, PhPhuongVy, muavalam và toàn thể các bạn phố Rùm

Em xin phép chào làm quen chị Lan Huệ, chị Phương Vy và các khách của chị,
Bên phố cũ em hay âm thầm vô đọc truyện của chị và coi phim của chị PhuongVy, cứ thập thò muốn vô cám ơn mà nhát gan rồi lần lửa mãi cho tới lúc phố đóng cửa, cám ơn chị đã bỏ thì giờ để dịch những cuốn truyện hay và đặc sắc,
tiện đây em xin hỏi chị Phuong Vy có nhà riêng không chị, mấy bữa nay em muốn vô chào chị mà kiếm hoài không thấy ?

[PhPhuongVy]

Chào Ý Yên. Nhà của chị là cái quán Nghìn Lẻ Tám đó, chị đang dọn dẹp và sẽ mở cửa trong vài hôm nữa. Mời Ý Yên, Lan Huệ và các bạn ghé chơi nhé.

[ốc]

Chị Phương Vy làm chủ nguyên một con phố nên không cần có nhà riêng.

[Lan Huệ]

Chị LH chào làm quen Ý Yên,
Cám ơn em ghé thăm và khuyến khích chị. Ý Yên viết (truyện ma) hay như thế mà từ nào đến giờ không tham gia phố rùm sớm? Chị mong sẽ đọc được nhiều bài của em hơn nữa.

Hello PhPhuongVy, và Ốc và các bạn Phố Rùm,
Chúc các bạn một cuối tuần vui vẻ.

[Lan Huệ]

Mme Ngô có nhờ LH dán cái message sửa đổi một đoạn ngắn trong bài William Tell - Overture của Mme Ngô đã đăng ở Phố Rùm 3, thread Ngõ Vắng. Mấy hôm nay LH đi chơi chưa làm kịp xin Mme Ngô thứ lỗi.

LH mạn phép Mme Ngô chép lại bài William Tell với phần đã sửa để các bạn dễ dàng theo dõi; đoạn có sửa chữa LH sẽ tô màu đỏ để dễ phân biệt.




William Tell - Overture.




Lời ngỏ cuối :
Tui qua quán "ngàn lẻ tám" căn me, chờ chữ The End của bà chủ quán mà chờ hoài hổng thấy ! Phố sắp đóng cửa dzồi ! Thôi đành chịu phép dán bài ni trong Ngõ Vắng cho ông đi qua bà đi lợi ai thích, liếc vào.
Trong 100 giờ sau cùng của phố, tui đã mần việc cật lực, thành quả lao động vượt chỉ tiêu với ba bài viết cuối.


Dà... cuộc vui nào rồi cũng tàn, buồn nào rồi cũng qua, tình nào rồi cũng theo gió bay.
Trong phút giây cuối này đây...
Tui thành thực nhớ về những người đã khuất : Bác Anmomad, ông Doicu, cô TVMT (tôi với mùa thu).
Thành thực nhớ những người tuy chỉ gặp thoáng qua mà lưu luyến hoài : ông Cam (cái bè, nặn đồ gốm) ông Evensong. chị HD (KA)...
Thành thực sám hối những điều cố ý hay vô tình sơ sót - xin bỏ qua dùm cho tui.
Chúc mọi người và phố mới những điều tốt lành nhứt, và hẹn gặp lại.
Rất thân ái.



* * *


Overture có nguyên gốc từ chữ ouverture, nghĩa là mở màn. Ouverture có thể thấy ở các tấu khúc có cấu trúc bài bản (phẩm hoặc lượng), ở các vở kịch lớn (nói và hát tức cải lương tây opera) và Ballet v.v.


Đại khái, Ouverture là phần mở đầu của một chương trình nghệ thuật nhằm khích động tinh thần chiến sĩ, cả người nghe lẫn người trình diễn. Nó là khúc nhạc được tấu lên để hâm nóng bầu khí quyển trong nhạc viện. Là ly rượu ngọt khai vị - hay món Entrée - để thực khách sửa soạn vào bữa ăn chánh.


Ouverture của vở cải lương - nhạc kịch opera - giữ một phần trách nhiệm (hổng nhỏ) cho sự thành công của vở kịch.
Lý do : Nó là bài quyền đầu tiên, cốt phô trương nội lực của tác giả. Qua nó, nội lực ấy sẽ được thẩm định ngay từ đầu, và trên nguyên tắc nó sẽ ít nhiều góp phần định hướng cảm quan khán thính giả dành cho đứa con tinh thần của tác giả. Đại khái nó y chang màn "trông mặt mà bắt hình dong..." của mấy anh "nài lợn/lái lợn" (tui hổng dzõ lắm nên xài cả hai chữ cho ăn chắc).

*

Gioacchino Antonio Rossini (1792-1868) là nhà soạn nhạc nằm trong dòng nhạc cuối thời cổ điển và đầu lãng mạn. Ông sanh tại ý, tăm tiêng dậy ngay ở quê nhà. Sau có thời sang Paris đầu quân dưới trướng vua Charles X xứ pháp, giữ chức quản nhạc trong triều đình.


Năm 1830, vương triều pháp sanh biến động. Charles X buộc phải thoái vị.
Được hầu tước de La Fayette (spelling) ủng hộ, em họ của Charlex X là Louis-Philippe I lên nối ngôi.
Nhưng bị Louis-Philippe phe lờ, Rossini trở về ý và tránh xa hẳn ánh đèn nghệ thuật, khi ấy ông hãy còn rất trẻ, mới ngoài 37 tuổi.
Khi cuộc cách mạng 1848 bùng dậy tại ý, Rossini rời bỏ quê nhà, qua pháp ở hẳn (Paris) và mất tại đây.

(ừa, ngài hầu tước De La Fayette đứng sau Louis-Philippe I cũng chính là cái ông đã sang tân thế giới hổ trợ quân cách mạng mỹ chống lại đế quốc anh trong cuộc chiến dành độc lập đó nha, nhắc cho mấy cư dân mỹ gốc dziệc ở Louisianna nhớ hén).


Tuy giải nghệ sớm, song so với các nhà soạn nhạc cùng thời, sự nghiệp trước tác của Rossini hẳn đồ sộ, nhứt là trong lãnh vực Opera. Rossini dậy tăm tiếng với 38 vở cải lương, trong số ấy, hai vở được coi là kinh điển : The Barber of Seville và... teng teng teng tèng... William Tell.


Suốt thời gian từ lúc hưu cho tới khi được chúa... điệu dzìa, Rossini, túi rủng rỉnh tiền tác quyền, mần màn phong lưu thứ thiệt. Ông chắp tay sau đít tà tà dạo phố, hổng phải để nói (và... xỏ), lại càng hổng để... tranh luận, nhưng để sống sao cho có... ý nghĩa.



Thời ấy, được coi là biểu tượng của nghệ thuật tận hưởng cuộc đời, Rossini tà tà ăn đến nơi và chơi đến chốn. Dzồi được thể ông còn mần màn "trước tác" lý thuyết các món nhậu - Giai thoại kể dzằng, ông đã dùng tựa âm nhạc đặt tên cho các món này. Và một đầu bếp trứ danh của nhà hàng nơi ông thường lui tới, đã lấy tên ông đặt cho món ăn, có tên gọi " Tournedos de Rossini" (một loại thịt bò áp chảo và áp thiệt lẹ) -


*

William Tell là vở opera cuối cùng của Rossini sáng tác năm 1829. Dzồi ông rửa tay gác bút - một cây bút hẳn phải còn rất nhiều mực –
Soi kiếng lúp dòm dzô, người ta mới kéo ra vài lý do (có thể là nguyên nhơn chuyện đình công bút sớm) như sau:
- Cuộc chia tay với vợ sau 8 năm chung sống, cantatrice Isabella Colbran (1785-1845).
- Chuyện bị thất sủng tại vương triều pháp, sau việc ra đi của Charles X
- Khả năng tràn trề về kinh tế, tiền bạc hổng bao giờ có thể thiếu hụt.
- Và... cái này do mấy đứa xấu miệng dèm pha nha ... dòng nhạc đương thời bỗng mần màn quẹo cua rất gắt, với sự xuất hiện ồn ào của Wagner - thơ giao hưởng, synphonic poems - và Verdi (nhạc sử kể dzằng, Rossini ghét Wagner đào đất đổ đi hổng hết) đã sanh nhụt chí anh hùng, dzồi người quân tử bèn làm biếng, hổng thèm rút bút còn mực ra đặng thong thả sáng tác tiếp !


Wlliam Tell là một vở opera đồ sộ về thời gian, dài tới 5 tiếng lận. Nên tuy nổi tiếng mà chỉ có thể sống thoi thóp, dzồi lẳng lặng đi luôn hổng giã từ.
Chời ơi chời... một vở kịch dài năm giờ đồng hồ thì hẳn tốn kém - tiến bạc lẫn thời gian - cho cả đôi bên, chủ gánh hát lẫn người coi hát.
Sau cùng rồi... nhắc tới William Tell người ta chỉ còn nhắc tới khúc Overture này đây thôi, và nó là một trong những khúc overture bất hủ nhứt.


* * *






Dzồi William Tell là ai dzậy ?
Thưa là một biểu tượng anh hùng dân tộc, chiến đấu cho tự do và độc lập của Thụy sĩ.
Y chang như Thánh Gióng bên mình, chuyện William Tell được sử sách kể tùm lum nhưng hổng ai dám (gồng mình) quả quyết là có thiệt - cho dù xác xuất hiện diện của William Tell, so với Thánh Gióng, dám cao hơn nhiều bực -


Chuyện William Tell tóm tắt thế này :
Thế kỷ 14 xa xôi, đất Thụy Sĩ khi ấy nằm trong tay xứ Áo, và dân chúng bị cai trị rất hà khắc. William Tell vốn là đồng bào "thượng" sống ở đồi núi xứ Uri, nổi tiếng dũng mãnh và đảm lược. Đất Uri khi ấy là lãnh địa của quận công Albert of Hapsburg giàu có và quyền lực, nhưng dân chúng Uri cứng đầu cứng cổ chống đối ra mặt. Albert bèn cử Hermann Gessler sang Uri thay mặt mình mà cai trị muôn dân.


Vốn là người khôn ngoan, Gessler đóng cái cột cao giữa chợ - hồi nớ chợ đồng nghĩa với... downtown hén - và cho treo cái mũ đội đầu của mình lên, bắt dân chúng đi qua phải ngả nón chào đặng tỏ lòng thần phục tôn kính.
William một bữa đưa thằng bánh tí ra downtown chơi, hồi ngang cái cột ấy hai cha con cứ tỉnh rụi hổng thèm đếm xỉa, thế là bị đám lính hè nhau trói gô lợi mang dzìa phủ cho quan thái thú sửa trị.


Gessler ra lệnh chém đầu cả hai, William mới xin tha cho thằng bánh tí (tui mới có tội, nó con nít mà tội tình gì) Gessler biết William có tiếng bắn nỏ thần tình, bèn để trái táo lên đỉnh đầu thằng con rồi bắt tía nó bắn, hễ trúng thì tha (cả hai) hễ trật thì chết.
William mới rút hai mủi tên từ cái gù sau lưng, giữ một cái trong ngực áo và lắp cái kia vào nỏ, rồi bắn... và bắn rớt trái táo (đầu thằng nhỏ còn nguyên).


Trước khi thả hai cha con ra như đã hứa, Gessler mới tò mò hỏi William "vậy chớ cái mũi tên thứ hai trong ngực áo ngươi dùng để làm gì ?" William nửa đùa nửa thực trả lời "Nếu bắn sai trái táo (nghĩa là chết thằng con) thì nó sẽ được dùng để lấy mạng quan thái thú đó". Gessler nghe vậy cả giận, vỗ tay cái béc xuống mặt bàn, hối lính trói William lợi, giải xuống thuyền rồi tự mình áp tải tên tội đồ, mang tuốt ra cái ngục xa mút chỉ ngoài khơi (kiểu Alcatraz hén) giam giữ.


Lúc tàu ra giữa khơi thì có giông bão lớn, Gessler buộc lòng phải mở trói cho William vì William vốn giỏi nghề sông biển (cho dù là người thượng, kỳ hông !)
William lèo lái con tàu qua cơn bão. Lúc tàu vào tới ghềnh đá gần bờ, William tỉnh bơ nhảy ùm xuống biển trốn mất. Vào tới bờ William rình tại một lùm cây, chờ tới khi Gessler đi ngang mới nhảy ra giết gọn.


Rồi William trở về Uri chiêu mộ kháng chiến chống xâm lăng. Quận công Albert mang binh sang trừng phạt, bị thua phải rút dzìa... Từ Uri làn sóng chống ngoại xâm lan ra khắp nước... Dzồi Switzerland tuyên bố tự trị và Cộng hoà Switzerland thành hình từ đó đến nay.



*


William Tell Ouverture chia ra làm 4 phần, với lời giải thích lượm ra được từ nét như sau (mà tui xin phép để nguyên hổng dịch.


1. Prelude, Dawn
The Prelude is a slow passage, scored for five solo cellos accompanied by double basses. It begins with a solo cello which is in turn 'answered' by the remaining cellos and the double basses.
An impending storm is hinted at by two very quiet timpani rolls resembling distant thunder. The section ends with a very high sustained note played by the first cello.
2. Storm
This dynamic section is played by the full orchestra. It begins with the violins and violas. Their phrases are punctuated by short wind instrument interventions of three notes each, first by the piccolo, flute and oboes, then by the clarinets and bassoons.
The storm breaks out in full with the entrance of the horns, trumpets, trombones, and bass drum. The volume and number of instruments gradually decreases as the storm subsides. The section ends with the flute playing alone.
3. Ranz des Vaches
This pastorale section signifying the calm after the storm begins with a Ranz des Vaches or "Call to the Cows", featuring the cor anglais (English horn). The horn then plays in alternating phrases with the flute, culminating in a duet with the triangle accompanying them in the background.
4. Finale
The Finale is an ultra-dynamic "cavalry charge" galop heralded by trumpets and played by the full orchestra.


*


Sau đây là bản William Tell Ouverture, thâu ngày 30 tháng 6 1996 tại sân Waldbühne - Berlin, dàn Berlin philharmonic orchestra do Claudio Abbado điều khiển, với phần solo của cellist Lugdwig Quandt







- Chiều tà 0:00 - 2:38
- Bão tố : 2:39 - 5:17
- Đồng dao 5:18 - 7:47
- Thúc quân 7:47 - 11: 15
Có lẽ vì Columbia Orchestra chơi William Tell Overture phần Chiều tà với tempo chậm hơn nên tiếng cello nghe mới thổn thức da diết hơn chăng ? Trời đang vào thu mà nghe khúc chiều tà ni thiệt là... lên dzuột !


*


Trong Youtube có nhiều rendition nhưng hay nhứt, theo tui do Columbia Symphony Orchestra chơi với nhạc trưởng Ba lan Artur Rodzinski, lúc thâu âm phần lớn dân cư phố chưa chào đời : November 14th 1950.







Columbia Symphony orchestra là dàn nhạc của hãng dĩa Columbia (và cũng là chủ đài truyền hình CBS), nhạc sĩ từ các dàn nhạc khác nhau được Columbia chọn và mời về chỉ để thu âm. Trong bản thu âm này Cellist quá hay nhưng tui hổng cách nào kiếm ra tên ông cho đặng.


Bonus luôn clip nhạc của Dysney Orchestra dưới sự điều khiển của nhạc trưởng.... teng teng teng tèng... Mickey Mouse






Ngô-Thị Đông-Lai.

*********************************



Mme Ngô có viết:

"Trong 100 tiếng cuối của Phố 3 tui chạy nước rút, stress quá xá stress nên bữa nay dzuột gan bao tử nó lãng công, phải cho chúng nghỉ ngơi ít lâu chờ hồi phục." cho nên LH hy vọng sau khi nghĩ ngơi đầy đủ, Mme Ngô sẽ trở vào Phố Rùm viết những bài thật giá trị, như bài trên đây.

LH nhớ Mme Ngô
và Trân
và Nhã Uyên, và còn ai nữa ... xin trở vào Phố nhé.