sổ tay lan huệ

[Đậu]

Em cũng tiếc là thời giai trẻ không chịu học đờn vọng cổ nên bây giờ hổng dám nói về ngũ cung Ta. Cổ nhạc thì em chỉ biết một bài "Trăng thu dạ khúc" dây đào của ns Giang Tuyen ký âm. Em mời quý anh chị nghe đỡ bài này qua tiếng đờn của ns Văn Còn gọi là xin phép cho em dzìa nhà. Tía má em trông.

[Lê Nguyễn Hiệp]

Mai mốt sẽ có nhạc sĩ Văn Đậu đàn cò.

[ntđl]

Chào bà con.
Chào làm quen trễ Nguyệt Hà và chị NgânHà (giả như nhị vị Hà có ghé mắt vào đọc những dòng này) Phố xá đông người, lắm khi chào hổng hết và hổng đủ.
Chào Cổ phiếu quan LNH

Đậu ơi Đậu.
Nhạc lý tui thiệt sự hổng rành rẽ. Quyển tự điển sống có ngay bên nè nhưng "cuốn sách" ni càng giảng càng làm người nghe thêm rối trí. Tìm hiểu mình ên thường khi khó khăn vì thiệt sự tui thiếu sót từ căn bản.
Nói nào ngay nghe jazz có pentatonic scales thì lập lợi y chang chớ cũng hổng thắc mắc, chừng Đậu nói tới cái tui hết hồn rồi phải kiếm sách vở đọc tiếp.

Dà, dĩ nhiên có đọc cũng chỉ lờ mờ chớ hổng rốt ráo nổi, nhưng thà lờ mờ vậy còn hơn không ha. Phải cám ơn Đậu nha, vì nhờ có đọc mấy bữa nay nên chừ nghe Đậu nói tui hiểu ron rót (chờ hổng lơ tơ mơ ấm ớ như nghe cái quyển tự điển kia)
Phần sau đây tui tóm tất rồi cất để dành, mơi mốt quên dở ra đọc lợi.


Âm nhạc thành hình từ từ và là gia tài chung của nhơn loại.
Âm nhạc là những âm khi họp lợi theo hàng ngang sẽ tạo giai điệu. Thời thượng cổ giai điều đơn sơ tới thô thiển, rồi từ từ tiến hóa và biến hoà theo chiều hướng đi lên.
Đám âm thanh được các chuyên gia chiếu kiếng lúp dòm sâu dòm sát, thế là có màn phân tách tổng hợp tùm lum, âm thanh từ từ được hệ thống hóa để hình thành các scales nhạc trong đó các nốt nhạc tuân thủ những qui luật riêng.
Scales càng nhiều nốt chừng nào chừng xoay trở càng nhiều cách chừng nầy, dòng nhạc biến thiên muôn màu muôn dạng. Rồi với thới gian scales thăng hoa theo với số nốt tăng dần, 3 4 5 6 7 8 và cả 12 nốt.

Mà rồi tập hợp nốt theo hàng ngang thôi chưa đủ, các scales nhạc được lôi ra dòm dưới kiếng hiển vi tiếp, dòm một hồi nguời ta gom nôt lợi theo hàng dọc mần màn trợ âm, thế là hợp âm ra đời.
Hợp âm là những âm gắn bó quyện chặt lấy nhau, khi uýnh lên sẽ tạo chiều sâu cho nốt.
Càng ngó kỷ cung và bậc, âm và giai, thì người ta càng tìm ra, chế ra những qui luật kiểu "đồng hưởng" consonnant hay "nghịch hưởng" dissonant để diễn tả tình ý của người viết nhạc.

Thành ra rồi... trong âm nhạc, lý thuyết đi trước thực hành theo sau đúng bài đúng bản.
Nhưng đã có những lỗ tai rất thính với khiếu thẩm âm vượt trội, hổng cần học chi dzáo, chỉ cần nghe một lần là có thể nắm rõ các nốt và lập lợi y chang, chưa kể là có những thiên tài hổng thèm học vẫn có thể tung hứng xoay trở vần vò các nốt nhạc làm chúng lóng lánh sắc màu.

Sang tới jazz và Blue.
Sách vở biểu Blue là tiền thân của Jazz, blue là nhạc để hát và jazz là nhạc để uýnh.
Jazz sau đó khấm khá vượt bực, vươn vai phù đổng rồi tỉnh bơ thu blue về dưới trướng. Cách khác blue trở thành một nhánh của jazz.

Vậy rồi Jazz có những đậc điểm gì ?
Thưa "tiếng" của jazz thường khi bị biến dạng bằng những dụng cụ biến âm gắn vào nhạc cụ, âm sẽ nhoè đi, ré lên chát chúa hay bị nghẹn lợi cái kiểu thương cảm hổng thốt ra lời. Hoậc có khi tiếng bị biến thái bằng kỷ thuật chơi riêng của từng nhạc cụ - cái kiểu ornementation hay embellissement heng -

Nhịp của Jazz rất rythmic suốt từ đầu tới cuối. Tiết tấu của jazz vừa phải hổng nhanh hổng chậm. Nhạc jazz ta biểu nó xập xình. Ban nhạc jazz hổng cần nhiều người cái kiểu giao hưởng, 3 nhạc cụ là đã đủ để chơi jazz (double bass, guitare, piano, kèn trống v.v)

Jazz đúng ra là cách chơi nhạc. Bất kỳ một bản nhạc nào, nếu thích và nếu đủ khả năng, người chơi nó cũng có thể biến nó thành nhạc jazz thứ thiệt.
Hợp âm dùng trong jazz là những hợp âm của hệ thống ngũ cung được thay đổi bằng cách thêm nốt vào hay hạ thấp cao độ của 1-2 nốt trong trỏng xuống. Vụ này Đậu có nói rồi, khi nhấc tới blue notes trong blue sclaes heng.

[Lê Nguyễn Hiệp]

Goerge Benson
“Affirmation”
http://www.youtube.com/watch?v=JIkHn3FKBYY

Ong này là một trong các tay cự phách trong làng nhạc Jazz

[ntđl]

*

Dà, tui kéo phần viết trên kia xuống đặng diễn nghĩa cho thông heng.

Nhưng.... cái khác biệt nhứt của nhạc jazz là chuyện improvisation
Improvisation là chơi hoàn toàn theo ngẫu hứng. Người nhạc sĩ ngó nốt tìm ra hợp âm, nhưng không uýnh hợp âm theo chiều dọc để tạo bề sâu nha - jazz tự nó đã đủ sâu rồi vì nó là nhạc nhức nhối - mà rải hợp âm ra theo chiều ngang, rải tới rải lui để nó trở thành một giai điệu phụ - y chang dâu phụ lăng xăng xung quanh làm cô dâu chánh đẹp thêm.

Thường khi giai điệu bài hát sẽ theo một tuần tự như sau : giai diệu chánh - ngẫu hứng - giai điệu chánh - ngẫu hứng.... Thành dzồi có lúc thính giả thường ngoạn hổng biết cái nào là chánh cái nào là phụ, bài nhạc hoàn toàn biến dạng tới nhận hổng ra, mãi cho tới khi mục improvisation giảm xuống để trở về giai điệu cũ.

Improvisation là viết nhạc lót để hổ trợ cho nhạc nền. Và vì ngẫu hứng nên phần nhạc lót ni hổng được viết xuống giấy bao giờ theo kiểu nhạc cổ điển, ông nhạc sĩ chỉ cần nhớ hợp âm, rồi ông mới tới lui xoay trở quanh cái hợp âm nớ. Chơi như vậy nên hổng lần nào giống lần nào ráo nạo, ọng mần ái tình với nốt nhạc theo cái kiểu cứ yêu như yêu lần đầu. Dòng nhạc jazz thay đổi liên tục chớ hổng cứng ngắc đóng khung tới băng giá lạnh lùng như dòng nhạc cổ điển. Nhạc Jazz do đó là nhạc... "sống".

Tui chọn clip nhạc ni bị vì mình đã xúm xít nghe nó hồi lúc tán dóc về cinema paradiso heng. Đây là nhạc đề của phim do huyền thoại Moricone sáng tác, được trumpetist Chris Bolti rủ cellist Yo Yo Ma tới chơi chung cùng dàn nhạc.
Cello xưa rày y hình chỉ chơi nhạc cổ điển, còn trumpet là cây kèn thích bụi đời, nó từ phòng hoà nhạc có thể nhãy xổ ra lê lết tỉnh bơ ngoài hè phố l

Bản nhạc được phân ra làm 4 đoạn.
. Phút 1:00 - 2:30 : Dòng nhạc cổ điển chánh thống do cello xướng lên cùng dàn nhạc.
. Phút 2 Trumpet bắt đầu chơi - ít nhiều ad lib cái kiểu phăng te - với tempo chậm lợi.
. Phút 4:05 Dòng nhạc Jazz khởi sự, khi này dàn nhạc nín thinh, nhường chỗ cho cây double bass, tay trống và cây guitare điện. Cây trompet khi này được gắn bộ phận biến âm mần màn improvisation đúng bài đứng bản. Sau đó cello nhảy vào cũng improvisation luôn và piano cũng vào góp giọng. Vì cello không thể đổi giọng như trumpet nên nó improvise nghe hổng phê như ttiếng kèn ha.
. Phút 6:50, dòng nhạc cổ điển trở về, cello chơi đúng bài bản. Nhạc đi vào kết thúc phút 7:16 với tiếng trumpet có cello phụ hoạ sau

Ai muốn nghe thêm về improvisation thì mở lại clip Crazy do Iglisias hat. Ông pianist theo sát giọng hát mà improvise cái kiểu dâu chánh dâu phụ, dòng nhạc do đó nặng tánh... jazzy !

http://www.youtube.com/watch?v=O1cJ8QUZZPE

[NguyetHa]

.



Chào chị Lan Huệ, chị ntđl và quý khách của Sổ Tay Lan Huệ.

Hôm nay NH đọc được bài viết về Jazz của chị ntđl (hôm trước em gọi bằng Cô nhưng hôm nay xin đổi lại gọi bằng chị), thật thú vị khi có người giải thích quá rõ ràng về improvisation. Nếu đi học, chưa chắc thầy giáo đã giảng rõ như vậy.
Cám ơn chị ntđl.


Ngày trước đi học, thường nghe câu Life without music would B Flat.

Xin tổng chào.
NH

[NganHa1]

Chào chị Lan Huệ chị ntdl và quý anh chị,

Ngân Hà xin chào các chị và cảm ơn chị ntdl đã có nhắc đến em.

Được học hỏi từ các anh chị thật là thích thú và ích lợi.
Chào chị Nguyệt Hạ luôn thể nha.

Kính chúc các anh chị luôn vui và nhiều sức khỏe trong năm mới.

NH

[Đậu]

Em chào hết cả nhà

Em like anh giai chơi double bass. Chơi rất đẹp. Ở phút 4:12 anh giai chạy walking bass rất ngầu và đầy ngẫu hứng. Nhòm anh chạy ngon cơm, tự nhiên em có cái ước mơ nhỏ là ra đứng đường chơi cho đã tay như ảnh.:-"

[Đậu]

Em xin sửa sai chút lỉnh: Nhòm anh chạy ngon cơm, tự nhiên em có cái ước mơ nhỏ là, nếu em đờn hay như ảnh thì em khoái ra đứng đường chơi cho đã tay như ảnh.:-"

[Platinum]

Hoan hô ước mơ của anh Đậu (vỗ tay) , mong anh sớm được hoàn thành sở nguyện đứng đường

Quên chào cho phải phép, chào quý khách nhà STLH.
Cô Ngô, Happy Valentines! Nghe chuyện đàn địch thấy hay quá nhưng hong biết chi để bàn, đành ngồi xa xa nghe hóng. Khi nào có dịp, cô có thể giải thích vì sao người ta bị say sóng, motion sickness không? Và thuốc uống ngừa ra sao? Plat cảm ơn trước