Hồi Ký Ưu Tư (tiếp theo Hồi Ký Vô Tư)

[visabelle]

ố...thì ra là cục...than.
nhưng...ối ối...chói mắt em quáaaaaa...
em chả dám mơ dám mộng đến nhiều cục thế đâu.
em chỉ mơ...càng nhiều cục ..."kà rá là ô kê" thôi.

[ốc]

Những buổi tối Đông kinh tôi thường ở trong khách sạn ít ra ngoài phố vì chả biết đi đâu; chỉ ngồi trong phòng hay bên quầy rượu xem các chương trình nhạc dân gian trên ti vi. Nhạc truyền thống của Nhật có nhiều nét khá giống nhạc truyền thống của Việt nam, từ các loại đàn, sáo đến trống, chiêng. Những bài dân ca của họ có thể so sánh với thể loại ca trù hay quan họ về âm điệu và cách trình bày.

Tôi không hiểu những khúc hát tiếng Nhật trong phần nhạc cảnh, gồm một phụ nữ đứng tuổi hát dẫn câu chuyện với dàn nhạc, và một nhóm diễn viên đóng các nhân vật. Tôi có thể đoán ra nội dung, tôi cũng có thể tưởng tượng thêm mọi chi tiết và sẽ kể lại câu chuyện tình cờ xem được hôm ấy, nhưng thực tình chả có cách nào lồng vào đây tiếng hát và âm nhạc của chương trình.

Thoạt đầu, tiếng đàn shamisen có vẻ ngang phè vì chỉ có 3 dây nên ít cung bực trầm bổng, nhưng một chốc sau mới thấy nó thấm thía, tiếng đàn khảy lên len lỏi vào cõi sầu như để lần tìm cái cảm giác thoáng buồn của mỗi giây phút. Loại sáo bằng ống tre shakuhachi thổi dọc cũng không nghe réo rắt như sáo trúc thổi ngang, khi quen tai sẽ hiểu giai điệu thực sự không cần thiết nữa vì ta đương cảm nhận tiếng gió, tiếng nước, hay tiếng côn trùng khe khẽ chạm vào nỗi niềm. Những loại nhạc cụ này không chỉ dùng để diễn tả cảm tình mà dường như có thể gợi sự trầm mặc suy ngẫm hay vực dậy một cỗ tâm linh bị bỏ quên...

[Đậu]

Nhạc truyền thống của Nhật có nhiều nét khá giống nhạc truyền thống của Việt nam, từ các loại đàn, sáo đến trống, chiêng. Những bài dân ca của họ có thể so sánh với thể loại ca trù hay quan họ về âm điệu và cách trình bày.

Anh Ốc làm em nhớ đến dạo gần đây, hai ba năm trước gì đấy, trong giới so-bì nháo lên vì tin đồn anh nhạc sỹ sáng tác bản "Tinh Thôi Xót xa" vay mượn quá nhiều tiết điệu của một nhạc phẩm Nhật bổn do một cô, cũng là nhạc sỹ người Nhật, đặt ra. Tin qua tin lại, thông tin lên xuống trăm chiều thảy đều bất lợi cho anh nhạc sỹ nước nhà. Tình hình là bấy giờ rất căng. Cho em nói nhời thật, là đã có lúc em tưởng là nền hoà bình chung giữ hai nước Việt-Nhật có nguy cơ sứt mẻ nữa đấy chứ. Rồi thì, chả biết tại sao vụ việc này trôi vào vũ trụ quên lãng. May quá là may, chứ không thì từ rầy chả ai còn được di du lịch Nhật bổn nữa chứ lỵ.

Bây giờ thì em biết rồi. Sự cố trùng lập tiết điệu khá cao giữa hai bản nhạc kia là vì chúng phát xuất từ hai nền nhạc cổ truyền khá giống nhau.

[ốc]

Em không bám sát tình hình vụ việc ấy, nhưng xin phát biểu là cảm tưởng của em về cái nguyên nhân dẫn đến tình trạng xâm phạm tài sản âm nhạc đương lan rộng trong giới nhạc trẻ toàn cầu. Tất cả sự cố đều bắt nguồn từ công đoạn "sáng tác" theo quy trình sử dụng nhuyễn kiện máy vi tính, chứ không được hướng dẫn bằng những chuyển động ngoài luồng của con tim. Khi hai nhạc sỹ quyết định áp dụng công nghệ tin học vào dây chuyền gia công sản phẩm văn hoá thì xác suất một vài bài hát nghe giông giống sẽ leo thang theo cấp luỹ thừa.

Cho nên em đành phải mâu thuẩn anh Đậu. Sự cố trùng lập tiết điệu khá cao giữa hai bản nhạc kia là vì chúng phát xuất từ một nhuyễn kiện được chương trình hoá để trợ tá các nhạc viên. Đây là một bi kịch công nghệ, một tai nạn sản xuất, chứ không phải là một sự gặp gỡ đầy tình hửu nghị giữa hai nền văn hoá nhiều văn hiến.

[khờ khạo]

Loại sáo bằng ống tre shakuhachi thổi dọc cũng không nghe réo rắt như sáo trúc thổi ngang, khi quen tai sẽ hiểu giai điệu thực sự không cần thiết nữa vì ta đương cảm nhận tiếng gió, tiếng nước, hay tiếng côn trùng khe khẽ chạm vào nỗi niềm. Những loại nhạc cụ này không chỉ dùng để diễn tả cảm tình mà dường như có thể gợi sự trầm mặc suy ngẫm hay vực dậy một cỗ tâm linh bị bỏ quên...

Nhân tiện anh Ốc cho em hỏi thăm, là có nhạc cu nào của Nhật nhái được tiếng muỗi vo ve trong đêm vắng không anh? Em cũng có một tiền kiếp hay thở than nghe như tiếng muỗi trong đêm vắng mà chẳng biết nên diễn bằng nhạc cụ nào.

[ốc]

Em chỉ xem vài chương trình truyền hình vớ vẩn nên không nắm bắt được toàn bộ nội dung của loại nhạc cụ shakuhachi. Đành phải thất vọng anh khờ bận này. Tuy nhiên anh thử dùng kèn hạc môn nhi ca của Tây xem có nhái được tiếng muỗi vo ve của tiền kiếp thở than không.

[Angie]

Bên Nhựt Bổn có muỗi không ta?

[khờ khạo]

Bên Nhựt Bổn có muỗi không ta?

Có đấy chị ạ, ngày em ghé Nhật nằm ngủ bên hè một thiền viện bị muỗi vo ve đốt cả đêm, thì ra đêm ấy là đêm các oan hồn đi đầu thai.

[Đậu]

Nhân tiện anh Ốc cho em hỏi thăm, là có nhạc cu nào của Nhật nhái được tiếng muỗi vo ve trong đêm vắng không anh? Em cũng có một tiền kiếp hay thở than nghe như tiếng muỗi trong đêm vắng mà chẳng biết nên diễn bằng nhạc cụ nào.

Anh Khờ Khạo chịu khó bật tv qua kênh không có tín hiệu thì sẽ thấy nghìn nghìn con muỗi hiện lên màn hình. Mầu sắc tuỳ theo sở thích. Muốn đen muốn trắng thì mua cái tv đen trắng cổ điển. Mầu mè thì mua cái LED đại hiện. Muốn chúng vo ve to nhỏ cũng tuỳ ý luôn.

[ốc]

[Tôi viết lại câu chuyện lẩm cẩm xem lơ mơ trên ti vi Nhật một đêm mông lung ở Đông kinh.]

Edo ngày ấy, Tanoshimu có tài âm nhạc, đêm đêm réo rắt tiếng lòng qua ống sáo shakuhachi… Người kỹ nữ Aya tình cờ nghe được tiếng sáo vương tình mà sinh lòng lưu luyến. Một hôm nhờ dò hỏi ra tên tuổi người thổi sáo mời hắn sang uống rượu.

Khi nghe khúc nhạc đêm, Aya mường tượng một trang thanh tao, một khách giang hồ lịch lãm, nhưng trông Tanoshimu, cô thất vọng ngay. Một anh nhà quê, đen đủi, gầy guộc, tóc tai lôi thôi, áo quần lếch thếch. Nhưng đã mời thì phải tiếp, đành gượng cười chào khách. Hắn thường được người ta mời uống rượu và ép thổi sáo nên cũng đồng ý, chả mong đợi gì, nhưng thấy người kỹ nữ thì không khỏi động lòng. Aya mắt phượng mày liễu, người óng ả, miệng cười tuy rất tươi nhưng cố giấu chút khinh bạc.

Aya rót rượu mời khách, xin nghe sáo rồi chốc lát lui vào trong. Cũng tiếng sáo ấy, cũng mấy khúc nhạc ấy, nhưng khi thấy mặt người thổi sáo thì không còn thú vị. Nhớ lại tiếng sáo thần tiên bữa nọ, Aya thảng thốt ngoảnh đầu nhìn gã quê mùa một lần nữa, mặt có vẻ âu sầu. Ai ngờ cái nhìn ngẫu nhiên, nuối tiếc, sau cùng đó của Aya làm Tanoshimu xao động. Sau một đêm buồn nhớ, hắn quyết định đến xin gặp nhưng cứ bị từ chối. Cả một tuần, hắn chỉ biết đứng ngoài cửa mà trút tình luyến ái vào tiếng sáo… rồi tuyệt vọng, hắn đành bỏ Edo về Kyoto.

Hai tháng sau Tanoshimu đi ngang một cổ tự xin tá túc qua đêm. Vẫn tơ tưởng người kỹ nữ nên cất lên tiếng sáo buồn bã. Có vị đạo sĩ tu ở đấy tên là Shinobu, nghe tiếng sáo động lòng trắc ẩn, đánh tay biết đầu đuôi câu chuyện, sáng hôm sau, ông bảo tiểu đồng mời hắn vào vườn liễu chuyện trò. Thấy có người quan tâm, Tanoshimu vội kể hết sự tình, xong buồn bã kết luận: Giá như có thể đổi được tiếng sáo của tôi lấy cái diện mạo tuấn tú thì hay biết mấy.

Đạo sĩ cười nhạt: Giá như anh quên được tình thì hay biết mấy, không bận tâm lo nghĩ "ta là ai?" thoát ra ngoài cái bất nghiã của định mệnh, cái vô nghiã của cuộc đời, cái huyền hoặc của tình yêu. Thấy hắn còn buồn bã tần ngần, đạo sĩ lắc đầu bảo: Thôi cứ quay về Edo.