Hồi Ký Ưu Tư (tiếp theo Hồi Ký Vô Tư)

[ốc]

Cổ tích Bắc Âu

Hôm ấy Greg gọi điện thoại bảo có bạn rủ sang chơi Na uy tôi có đi theo không. Năm trước hai đứa đến Úc và Greg nom các chị du khách Bắc Âu phơi rốn trên bãi Bon đai rất mê, cứ bảo phải làm ngay một chuyến đến nơi cho biết nhau, nhưng tôi đã quyết định đi Bồ đào nha vì có giải đá bóng Âu châu ở đấy. Hè năm sau tôi chả có sắp đặt chương trình gì nên cũng đồng ý mặc dù muốn đi Phiên lân hơn.

Người bạn thời đi lính của Greg lập gia đình ở thành phố Béc ghen nhưng dạo ấy chả hiểu sao không thể bay thẳng đến đấy mà chỉ có thể đi xe hoả từ thủ đô là Ô slô. Có nhẽ dân của họ ít và thời tiết mùa đông kéo dài không thuận tiện cho hàng không, cho nên cả nước chẳng ai nghĩ đến việc lập ra một hãng máy bay quốc gia, gọi là Nô wây E wây cũng hay. Tôi rất ngạc nhiên khi thấy ở thủ đô một nước giàu có, văn minh đỉnh cao như thế mà trông cái phi trường lại bé bằng cái lỗ mũi, thật chả nhớn hơn cái phi trường Liên khương gần Đà lạt thời trước bẩy nhăm. (Hoan hô Việt nam Cộng hoà chúng ta một phát.)

Một điều tôi cũng không ngờ là từ chỗ ấy vào trung tâm thành phố để đáp xe hoả thì con đường sao nó dài thậm thượt, có thể còn xa hơn đi từ phi trường Narita vào thành phố Đông kinh. Hoa xinh tân là thành phố được bảo vệ rất chặt chẽ kỹ càng, vậy mà khi máy bay đỗ xuống phi trường Na xô nồ thì chỉ lội qua con sông Potomac là đến nơi xem được ngay các tượng đài, dinh thự đủ các thứ.

Bấy lâu nay cứ nghe đồn rằng ở các nước trên ấy người ta phải đóng thuế cao, chắc là cũng đổ hết vào để xây con đường từ phi trường vào thành phố. Nếu biết tính toán mà dời phi trường vào gần hơn thì chính phủ chắc chắn tiết kiệm được khối của, có khi số tiền dôi ra sẽ đủ đầu tư vào Nô wây E wây, chẳng hạn.

Nói đến chuyện đóng thuế cao thì lại xót ruột nhớ đến giá tiền bia ở bên ấy. Tôi chả nói ngoa một chai bia Hansa hay Ringnes làm tại địa phương giá bằng 12 đô Mỹ, uống bao nhiêu chai xong rồi nom cái biên lai tính tiền là tỉnh cả người. Chả biết bận sau họ định xây cái phi trường xa mãi tận đâu? Tôi và Greg bàn với nhau rằng Na uy nên lấy khẩu hiệu là "BYOB - bring your own beers" để du khách biết trước mà lo liệu. Khi chuyển máy bay ở Pháp hay Bỉ, mọi người nên lo khuân theo vài thùng bia duty-free, chứ không thì sang đến Na uy lại mất nhậu.

12 dollars a beer? No wonder the priests have to brew their own beers.

[ốc]

Vài năm sau tôi giở lại Na uy cùng với vợ chồng của chị tôi và chị Nam Giang. Cái phi trường ở Ô slô đương được sửa sang và mở rộng thêm một tẹo, nom không còn giống phi trường Liên khương nữa. Nghe tôi nhắc đến Liên khương, chị Nam Giang phì cười bảo cái ấy bé bằng lỗ mũi, làm sao sánh bằng cái này to đùng giống cửa hàng IKEA hơn.

Chị Nam Giang từ bé vẫn ao ước được sang thăm Âu châu nhưng năm ấy mới là lần đầu tiên đặt chân đến... Lúc còn đi học trường Tây ở Đà lạt tôi nhớ chị cứ đe là sẽ xin vào trường mỹ thuật École des beaux arts (Ê côn đề bô dác) bên góc giời Ba lê. Về sau, có những ngày chở tôi đi học cái trường có một bô rác ngay cổng vào, chị đã gọi đùa nó là "Ê côn đờ bô rác."

Hôm trước nói chuyện điện thoại, tôi hỏi có định làm một chuyến nữa không, chị bảo bây giờ đi từ Úc đến Âu châu thì phải bay ngang qua xứ U crên chị tởn lắm. God forbid.

Mẹ thường nói tôi ăn phải đũa của chị Nam Giang tự vì cũng có cái tính hay nói đùa. Thuở ấy chị dạy tôi mấy bài hát của trẻ con Tây tuyền là hát sằng. Frère Jacques, dormez-vous? thì hát trẹo ra "Phè rơ Giắc khờ, đồ mê vú, đồ mê vú..." Bị mẹ phát cho một cái, bảo con bé này cứ chòng em, chị cười giòn tan. Rồi từ đấy mà tôi quen cái thói nghi ngờ từng câu, từng chữ, nhỡ biết đâu nó còn có nghĩa gì khác thì sao. Words always conspire against you.

[ốc]

Ở trong thành phố người ta đã hoàn tất một kiến trúc rất đặc biệt cho dân chúng đến ngồi ngắm hoàng hôn, trông từ xa cứ tưởng là nhà hát Ô pê ra. Đấy thực ra là hai cái sân đá chồng lên nhau, xây nghiêng về hướng tây bắc để xem mặt giời lặn. Vào mùa hè, bình minh bừng lên ở chênh chếch hướng bắc từ khoảng bốn giờ sáng, con thuyền nắng ra khơi, trôi êm ả theo một vòng cung, quanh theo một vùng biển xanh ngắt ở trên đầu. Blue like an upside down lagoon. Looking up is like falling head first into an ocean in the air.


(ảnh do đương sự chụp tại hiện trường)


(Chiều tối, con thuyền nắng từ từ về cập bến ở hướng bắc tây bắc, không xa điểm khởi hành lúc ban sáng.)

[ốc]

Khi nghe tôi kể ở Na uy giời đẹp ai cũng ngạc nhiên vì nghĩ rằng xứ ấy cứ một tuần thì đến 8 ngày mưa hay tuyết. Hôm ấy đoạn đường từ nhà ga chính đến cung điện hoàng gia đông nghịt người đi bộ, nắng to nhưng lại hiền hoà, trong suốt như những cặp mắt trẻ thơ.


(this guy is happy to see everyone)

Người Na uy thích màu đỏ, đàn ông tuyền thấy mặc quần đỏ, giày đỏ, mũ đỏ, giắc két đỏ hoặc xanh tuya đỏ. Có nhẽ vì đấy là màu cờ của nước họ. Những trang trại ở vùng đồng quê cũng sơn màu đỏ, chắc muốn để cho nổi bật lên ở giữa một cánh đồng tuyết lúc mùa đông.

Xem tấm ảnh này lại nhớ dạo ấy có khá đông người Nhật và người Hàn đến đây, có thể vì quyển tiểu thuyết "Rừng Na uy" của một nhà văn Nhật - tôi chỉ đoán thôi vì không hề đọc nên chả biết có liên quan gì đến xứ này. Người Hàn ồn ào hơn người Nhật, nhất là các chị sồn sồn, trông thấy cái gì cũng cho là lạ lùng, í ới gọi nhau cùng xem rồi cùng nhau tíu tít khen ngợi cứ nhặng lên.

Hôm ấy tôi đi một chuyến tàu xuôi theo những rạch nước ở giữa những hẻm núi (những nhà địa lý thông thái gọi là cái "phi o"). Từ đầu mùa xuân, tuyết phủ trên hai vách đá tan trong trăm nghìn dòng thác, rớt xuống thành hồ nước long lanh (anh Sơn chắc là lấy ý từ cảnh ấy). Đến mùa hạ thì đã gần hết băng đá, các thác nước ít hẳn đi, và nho nhỏ, nom giống hệt nhau.

Các chị người Hàn thì chưa bao giờ thấy thác nước cho nên cứ cuống quýt chụp ảnh và chỉ cho nhau xem inh ỏi. Mỗi khi tôi đến các tiệm ăn hoặc chợ Đại hàn ở Mỹ, họ có vẻ lạnh lùng như Tuyệt diệt sư thái, nào ngờ dân ở chính quốc thì lại náo nhiệt như các diễn viên quần chúng trong phim chưởng Hồng kông. Ngược lại, phụ nữ Nhật chỉ lẳng lặng chụp ảnh, rồi chìa sang cho nhau xem chả nói chả rằng. Đôi khi tôi ngờ ngợ hiểu được một phần vì sao người sành điệu ngày xưa khuyên nhau lấy vợ Nhật.

[passenger]

Đôi khi tôi ngờ ngợ hiểu được một phần vì sao người sành điệu ngày xưa khuyên nhau lấy vợ Nhật.

Anh nói, em nghe.
Em nói, anh nghe.
Rồi cả hai ta cùng nói, hàng xóm được nghe.

NĐO thầm lặng thì thích cô tình nhân chích chòe.
NĐO hay lè nhè thì chỉ ưa mấy cô đầm xòe câm mà không bị điếc.
Cũng có đôi khi chỉ nghe vang rền tiếng trẻ oe oe, cha mẹ vừa câm vừa điếc lại vừa mù.
Pourquoi?

[ốc]

Pourquoi?

Parce que, xê là loa.

Puộc qua?

[passenger]

...and the law is speaking to the curious...
Pourquoi, encore?

[ốc]

Pourquoi, encore?

Cổ tích Vì sao
(Histoire de Pourquoi, aka Why Everyone Ask Why?)

Hôm ấy Chúa Lời thấy A dong từ thuở tạo thiên lập địa chả nói chả rằng gì sất cả nên quyết định tạo dựng thêm một người nữ để trò chuyện với nhau những lúc tối lửa tắt đèn. Theo Công giáo Ngoại sử thì lúc A dong ngủ say, Chúa Lời lấy khúc xương sườn của đương sự và dùng phép thần thông hoá thành E vá. Khi A dong vươn mình tỉnh giấc, Chúa Lời bảo A dong vào đây cho xem cái này hay lắm, I have a big surprise for you! Solamente para tí, compadre. Lạ thay, A dong trông thấy người nữ thì ngay tức thời thốt lên tiếng nói đầu tiên: WHY? Có nhẽ thế mà về sau con cháu của A dong cũng hay hỏi Why? Pourquoi? Porqué? Hà cố? Vì sao?

Các nhà thiên văn thông thái cho rằng mỗi con người có một vì sao chiếu mạng ở trên giời, khi họ sinh ra thì có thêm một vì sao mọc, khi họ qua đời thì có một vì sao tắt. Có nhẽ mỗi vì sao là một câu hỏi của Thượng đế, Why, mortals, Pourquoi? Porqué? Hà cố? Vì sao?

[passenger]

Có nhẽ mỗi vì sao là một câu hỏi của Thượng đế, Why, mortals, Pourquoi? Porqué? Hà cố? Vì sao?

Only night will ever know
Why the heavens never show
All the dreams there are to know
Paint the sky with stars

[ốc]

Cung điện của vua Na uy trông rất giản dị, có nhẽ họ nghĩ chả việc gì phải cầu kỳ vì quanh năm tuyết phủ kín cũng thế thôi. Nhiều toà nhà quan trọng ở Na uy đều có vẻ ít kiểu cọ, ít tô vẽ, xây theo kiến trúc xã hội chủ nghĩa, như toà đô chính hay toà đại sứ Mỹ ở Ô slô, nom không hoành tráng bằng trụ sở tỉnh uỷ Hà lam linh (dựa theo thông tin đa chiều của chị Tút).


Nhà ở của vua.


Ủy ban nhân dân thành phố. (Hai ảnh này do các đương sự trên nét chụp.)

Đội quân bảo vệ nhà vua thì ở đấy người ta gọi là Royal Life Guard, nghe cách gọi tên là tưởng tượng ra các anh lính gạc đờ co mặc áo ba lỗ và quần bơi speedo màu đỏ như sơ ri Baywatch, chị Nam Giang bảo thế. Norway's answer to the Swedish Bikini team?

Nhắc đến các chị Bắc Âu mặc bikini lại nhớ đến lý do Greg đòi sang thăm bên ấy. Hai đứa ngồi ở quán bia suốt cả buổi xem thiên hạ đi lại đông nghịt như trẩy hội, có vài chị xinh thật xinh ngoái đầu cười cứ như trêu ngươi, làm tôi thầm lo về nhà sẽ ốm tương tư cả tháng giời thì khổ, nhưng Greg thì không vừa lòng lắm, chê họ to đùi (thightanic!). Người phương Bắc quả nhiên là nhớn xác, đàn ông vai năm tấc rộng, thân mười thước cao, vì thế nên họ được gọi là "người vai kinh." Đàn bà cũng rất "tầm thước," chân tay như các vận động viên cử tạ.

Greg chắc là khó tính chứ tôi thấy ai cũng mặt hoa da phấn, tươi như nắng trắng như bông... hôm nào đi ngủ cũng ê ẩm vì suốt cả ngày phải xoay đầu xoành xoạch. Lord have mercy, I used to laugh at dirty old men.