Ngõ Vắng ....

[ntđl]

Xin chào hai cô chủ nhà và toàn thể khách thăm viếng.
Cám ơn nhị vị cú nường đã bỏ công dịch thuật cho tui thưởng thức ké.


Những truyện kiểu này thường làm người đọc băn khoăn, tới trang cuối vẫn chưa có đáp số.
Đây là những truyện thích hạp cho qúi độc giả thiên về nội tâm, nó cố tình ấm ớ vậy để họ có thể project chuyện của họ vào trỏng chút đỉnh. Chẳng hạn như mối liên hệ giữa ông nọ và cô gái kia, ai muốn hiểu sao thì hiểu. Và khi muốn hiểu như thế, người ta rất có thể mần màn projection, rồi it nhiều sẽ đặt vào trỏng những băn khoân của chính mình về cuộc sống.


Ý riêng tui là vậy, đúng sai tùy người đối diện hén.
Còn một chuyện khác cũng đúng sai tuỳ người đối diện là chữ protector.

Protector dĩ nhiên là người bảo hộ bảo trợ bảo tùm lum, nhưng ba cái bảo này nghe hồng kông quá xá. Dịch là... anh nuôi, em nuôi bố mẹ nuôi thì lại phải biết rõ tuổi tác giữa hai bên.
Nuôi trong tiếng việt rất gần gụi, có thể chung mái gia đình, ăn uống chung mâm và tình cảm khắng khít hướng thượng, nghĩa là hổng... chung giường - trừ phi cố ý xài sai với "ý đồ" đen đủi như đêm 30 -


Tiếng dziệc mình có một chữ hay lắm cà, do rất chánh xác : Người đỡ đầu.
Đỡ đầu ở đây là người che chở bảo bọc, tinh thần hay vật chất, hoặc cả hai.

Trong thiên chúa giáo, khi rửa tội bao giờ cũng phải có người đỡ đầu, kêu bằng cha hay mẹ đỡ đầu (hổng anh em chi dzáo vì tình phụ tử mẫu tử vốn thiêng liêng), tiếng miền nam còn gọi là vú (đờn bà) hay bõ (đờn ông, bõ chờ không phải bố nha) - Rồi còn phải có thánh bản mệnh hay bảo mệnh, đây là lý do vì sao con chiên chúa người dziệc nam mà lại còn có thêm tên thánh... cho sang -

Trong xã hội... người đỡ đầu mang ý nghĩa bảo vệ, nặng tánh băng đảng. Còn bằng không... đổi chác vật chất, hợp tác để cùng có lợi. Protector như thế mang ý nghĩa chồng/vợ hờ và... gái bao hay kép bao.

Liên hệ giữa hai nhơn vật trong truyện, theo tui, chính là liên hệ đổi chác này đây nha. và tui xin dịch là người đỡ đầu hay chồng hờ, còn cô nọ là vợ hờ hay gái bao của ổng.
Xin hết.

Chào Trân.
Dữ hôn, sao hổng chờ PR 4 thành PR 5 rồi hãy xuất hiện !

[Lòng Như Gió]

Chào cô Ngô. Rất vui được gặp cô ở Ngõ Vắng.

Lẽ ra, nếu cháu chịu khó thêm chút nữa, “dụ” cho Trân trả lời bài này của cô, chắc cô sẽ vui hơn. Nhưng vì chữ “anh nuôi”, “em nuôi” là ý tưởng của cháu, nên cháu phải trả lời thôi.

Trước hết, bàn về chữ “người đỡ đầu”. Cháu đồng ý với cô là nghe nó hay hơn, gần gũi với người Việt mình hơn chữ “người bảo hộ”. Nếu mình cho Katherine gọi Murin là “người đỡ đầu của tôi”, rồi đến khi Murin nói chuyện với Ordinov - rất nhiều lần nhắc đi nhắc lại “my ward” – ta sẽ dịch “nguyên con” thành “người mà tôi đỡ đầu”? Nghe dông dài quá, và theo cháu là vụng về và kém tự nhiên nữa.

Bây giờ xem đến chữ “vợ/chồng hờ”, “gái/kép bao”, thường, đây là những khái niệm mà tự người khác hiểu, chứ chẳng ai lại giới thiệu “vợ hờ của tôi”, “gái bao của tôi”, vân vân, trong nhiều trường hợp mà nói vậy là khiếm nhã. Trong trường hợp những lời thoại do Katherine và Murin nói ra, cháu dĩ nhiên không muốn cho họ “khiếm nhã” như thế, thẳng thừng như thế, vì bản thân dịch giả Hogarth dường như cũng muốn đánh đố độc giả, muốn lấp lửng, chứ đâu muốn tuyên bố hai người ấy là vợ chồng (hờ) hay tình nhân gì của nhau.

Giờ lại bàn về chữ “anh nuôi”, “em nuôi”. Khi chọn những chữ này, cháu muốn vừa gần gũi với người Việt, lại vừa tự nhiên với loại văn nói (vì những chữ ấy xuất hiện trong lời thoại, không phải lời dẫn truyện). Theo cháu, khái niệm “xxx-nuôi” không hẳn được quyết định dựa vào tuổi tác, mà đúng hơn là dựa vào vai vế. Murin tuy lớn hơn Katherine rất nhiều tuổi, nhưng về mặt vai vế, theo lời kể của ông ta, họ là “anh em họ” của nhau. Mặt khác, nếu cho rằng họ gọi nhau là “anh nuôi”, “em nuôi” với “ý đồ đen đủi như đêm 30” thì cũng chẳng sai, vì chính bản thân Katherine nhìn nhận rằng cô đã rất “trơ trẽn” khi để một người đàn ông vào phòng mình giữa đêm và sau đó còn bỏ trốn theo ông ta, còn Murin cũng nhìn nhận rằng ông ta yêu Katherine dù cô bị “mát”.

Đó là ý của cháu. Còn ý Trân thế nào, chắc mình chờ Trân vào trả lời xem sao.

Chờ hoài không thấy chị Vy xuất hiện, không khéo Trân lại lo lắng bị chị Vy giận...

[6Quit]

Chào mừng Trân trở lại, ly trà gì mà đen thui giống thuốc độc quá zi. trời ...) .Trân và chị Gió, cảm ơn đã bỏ công dịch, để từ từ tui đọc hết bài rồi cho ý kiến nghen . Maybe a few days

[Lòng Như Gió]

Dạ, mời anh Quít cứ thong thả đọc truyện rồi cho ý kiến. Cám ơn anh.

À, nhân đây cháu xin lỗi cô Ngô vì hôm nọ cháu gửi sót lời cám ơn cô đã bỏ công đọc truyện và đóng góp ý kiến. Cháu cứ nhớ lầm là ghi câu cám ơn ở đầu bài rồi; hôm nay vào đọc, mới thấy là chưa ghi. Nói ngắn gọn là cám ơn cô.

[6Quit]

Hôm nay đọc xong nên cho ý kiến về chuyện này, đây chỉ là lời bàn của riêng tui

Tổng quát, đây là một truyện tiêu biểu của các nhà văn Nga (như War & Peace, Dr. Zhivago …), trừu tượng, phức tạp và khó hiểu, văn phong nhuộm đầy tính triết lý, phải đọc vài lần mới thấu đáo.

Truyện mở đầu bằng nhân vật Ordinov, một văn sĩ trong giới quí tộc nhưng đang thời kỳ lỡ vận, vì chỉ có một số tiền thừa tự cố định nên anh phải tìm sống trong một khu phố của giới bình dân để có nhiều thời gian suy nghĩ, soạn thảo và viết ra những tác phẩm của mình. Vì bản chất cô độc, không thích giao thiệp từ nhỏ nên vấn đề sống ở đâu không ảnh hưởng cho mục đích (sáng tác) của anh nhiều lắm.

Và nhân vật thứ hai, Katherine hay cô chủ nhà, theo tui đây là nhân vật chính, tác giả đã tạo ra nhân vật Katherine như một cánh hoa chùm gửi về tâm linh (chứ không về thể chất như cánh hoa chùm gửi của Quỳnh Giao), Katherine là một cô gái xinh đẹp về thể chất và trong sạch về tâm hồn, nhưng vô cùng yếu đuối về lý trí, luôn cần những nương tựa về tâm linh từ ba mẹ, thầy (master) hay người tình, nếu không không thể sống nổi, những phụ nữ loại này thường dễ bị lung lạc và ảnh hưởng tâm lý sâu xa bởi người đỡ đầu, người yêu, hay các pháp sư (cha, mục sư, hòa thượng …) và trở thành tín đồ cuồng tín, có thể bảo chết là chết (đó là tại sao có những vụ mục sư kêu tín đồ uống thuốc độc tự tử tập thể xảy ra vài lần ở Mỹ). Tâm hồn Katherine tiềm ẩn một nỗi bi đát thâm trầm sâu sắc xuất phát từ ý thức quằn quại muốn thoát ly, niềm cô đơn vô hạn của tuổi trẻ trong một xã hội loạn lạc nghèo khổ của Nga thời đó, thêm vào sự đau thương vì ba mẹ bị chết trong một bối cảnh ngờ vực mà không ai nói rõ cho cô ta hiểu.


Nhân vật quan trọng thứ ba là ông Murin, đây là một người tài giỏi, đã tạo dựng sự thành công của mình bằng hai bàn tay trắng, hoàn toàn do sự nỗ lực của chính ông trong một thời gian dài, nhưng rồi lại mất trắng tài sản do thiên tai (nên nhớ hồi đó không có bảo hiểm), trong giây phút tuyệt vọng, ông tạo ra những lầm lỗi đáng tiếc không thể cứu vãn (giết người làm trung thành của mình là ba Katherine)….Nên trở thành người bất đắc chí.

Câu chuyện xoay quanh ba nhân vật trên và tình yêu mãnh liệt của họ trong một xã hội nghèo khổ đầy tệ đoan, nhưng cái hay của câu truyện là tình yêu này không tạo ra kết quả như những tình yêu tay ba bình thường là án mạng và đổ vỡ (các anh chị nào có coi phim Fatal Attraction của Mỹ rồi thì biết). Trong tình yêu tay ba bình thường, dĩ nhiên tình địch phải tìm cách chiếm đoạt tâm hồn và thể xác của tình nhân và hạ gục đối thủ, và nếu như trong truyện này thì một là Ordinov, hai là Murin phải chết ….v.v..

Nhưng không, Murin nuôi và ở với Katherine hơn 1 năm, nhưng giữa họ chẳng có gì cả. Sự hối hận và ý chí muốn đền bù và chuộc lại lỗi lầm (vì đã giết ba Katherine và gây cái chết của mẹ nàng (đốt doanh trại)), sự suy nghĩ ràng buộc về luân lý (coi như con mặc dù chỉ là con nuôi hay như là 1 tín đồ. Xin mở ngoặc nói thêm ở đây là giống như một người đàn ông lấy một người vợ có con gái riêng khoảng 13, 14 tuổi, sau khi nuôi vài năm thì cô gái này trở thành một thiếu nữ 18 xinh đẹp và ông bố nuôi say mê cô ta, trên phương diện huyết thống thì giữa ông bố nuôi và cô này không có gì cả và ông ấy có thể “lấy” cô ta như nhiều thằng Mỹ cà chớn đã làm, nhưng nếu người có suy nghĩ và có luân lý (moral) thì không làm), và đầu óc khủng hoảng, bất an của Katherine không cho phép Murin “ngủ” với nàng.

Phần Ordinov, anh vẫn say mê Katherine, nhưng anh là một người trong tầng lớp quí tộc, nói nôm na là dạng có học biết suy nghĩ, thứ nhất, thấy Murin cần Katherine hơn anh, thứ hai anh không thể lợi dụng trong lúc họ bị sa cơ thất thế, đem tình cảm của mình lung lạc, chiếm đoạt Katherine, và làm chia rẽ, tan nát sự gắn bó lâu đời của họ (Murin đã quen với gia đình Katherine rất lâu và ba cô làm cho ông ta). Nên anh hy sinh, lặng lẽ ra đi và trả lại đời sống bình thường cho Murin và Katherine.


P.S: Đọc truyện này, tui nhớ lại năm học triết lớp 12 cách nay gần 40 năm, ông thầy dạy triết rất giỏi, hôm đó bàn về đề tài hấp dẫn là tình yêu trai gái, ổng hỏi rằng: “Các em có biết là sức mạnh của Tình Yêu (power of love) có thể đánh đổ sức mạnh của Niềm Tin (hay tôn giáo), các em có thể bỏ đạo theo tiếng gọi của con tim (hay bây giờ người ta hay gọi là con chim…)), nhưng các em có biết sức mạnh nào có thể đánh đổ sức mạnh của Tình Yêu không ? “.

Cả lớp cắn hột bí, cái thời 17, 18 tuổi, ai mà hiểu sâu xa cho nổi, thì ổng nói thêm: “Đó là sức mạnh của kiến thức hay sự thông thái, các em càng hiểu biết, thông thái nhiều chừng nào thì cơ hội các em bị sức mạnh Tình Yêu đánh gục ít chừng đó “.

Bây giờ tui nghĩ lại thấy có lý, tướng tá, vua chúa cũng có thể bị sức mạnh Tình Yêu đánh gục, nhưng những nhà bác học, khoa học gia uyên bác thì hình như rất ít.

Tui nghĩ, dù ở VN và dịch theo kiểu từ chương tự điển, nhưng 2 cô Trân và Gió dịch khá chính xác, văn chương lưu loát trôi chảy, đạt được ý chính của câu truyện, giỏi .


Theo dịch giả- C.J. Hogarth, Fyodor M. Dostoevsky chỉ: "Drawing us pictures of what he has seen and heard in those murky depths, he, by implication, asks of the comfortable section of society what it thinks of it all. Yet he does not seek to extenuate, any more than he seeks to condemn, the vices and foulnesses, moral and physical, of the underworld. He does not lay the blame for what he has witnessed at the door of any particular social system, any particular social class. He merely invites the reader to look, and then to go away and think over what he has beheld...(page IX. Introduction. Letters from the Underworld. The gentle maiden. The Lanlady)
(Tui tạm dịch: Theo dịch giả (ở đây là hai cô Trân và Gió), Fyodor M. Dostoevsky chỉ vẽ cho ta một bức tranh mà ông đã nghe và thấy trong nhiều bối cảnh mà chiều sâu rất mơ hồ, với ý tưởng đó, ông chỉ yêu cầu ta nhìn về một khía cạnh êm đềm khi suy nghĩ về tổng quan của xã hội. Dĩ nhiên ông không muốn chối bỏ, hay thêm bớt về sự suy đồi, luân lý cũng như vật chất, của một xã hội loạn lạc. Ông không đổ thừa ai về những gì ông quan sát trước ngưỡng cửa của bất cứ cơ chế xã hội hay tầng lớp dân chúng nào, ông chỉ mời người đọc quán tưởng, và ra về suy nghĩ về những gì ông đã thấu hiểu.)


Cuối cùng, cái thông điệp mà Fyodor M. Dostoevsky muốn chuyên chở đến người đọc trong truyện này là gì: Theo tui, đó là : Dù ở trong một xã hội nghèo khổ và tệ đoan đến đâu, vẫn luôn luôn có những người với tâm hồn trong sạch và cao thượng .

[Lòng Như Gió]

Cám ơn anh Quít rất nhiều về lời bàn kỹ càng của anh. Điều này cho thấy anh đã đọc truyện rất kỹ.

Theo em, rất nhiều ý trong bài phân tích của anh Quít là những ý mà độc giả khác có thể hiểu theo cách khác, và dù có đọc truyện rất kỹ, người ta vẫn không tìm ra đủ cơ sở để nói rằng hiểu theo cách nào là đúng.

Ví dụ, về chuyện Murin là người giết cha của Katherine. Dĩ nhiên, người ta sẽ dễ dàng nghĩ như thế khi đọc những lời do Katherine kể chuyện đời cô cho Ordinov nghe. Nhưng mãi đến cuối truyện, đó vẫn là vấn đề chẳng được ai xác minh, xác nhận, kết luận gì cả. Mà ngược lại, người ta lại quay sang nghi ngờ mức độ chính xác trong những lời kể của Katherine, khi biết rằng tâm thần cô thật ra không hoàn toàn tỉnh táo.


Ví dụ nữa, về chuyện Murin và Katherine có từng “ngủ” với nhau chưa. Không một chữ nào trong truyện nói là có, mà cũng chẳng chữ nào bảo là chưa. Cho nên, có hay chưa, chắc do độc giả nghĩ thôi.

Em nghĩ, nét “bí hiểm” của tác phẩm này là ở chỗ: những chuyện ly kỳ nhất, bí hiểm nhất lại là những chuyện được thuật lại từ lời của những nhân vật chưa chắc nói toàn sự thật (Katherine và Murin) hoặc nhân vật chưa chắc biết hết và biết đúng sự thật (Yaroslav). Người đọc chỉ có thể đặt niềm tin nhiều nhất vào những nhận định của Ordinov, nhưng thật ra, bản thân Ordinov cũng là một người có tâm thần không hoàn toàn bình thường (theo em), vì anh này rất thường gặp ác mộng, và bị ám ảnh suốt từ thời ấu thơ đến ngày khôn lớn về hình ảnh một hung thần nào đó.

Và có một điều em xin đính chính, về đoạn tiếng Anh mà Trân đã ghi lại, và anh Quít đã trích lại rồi dịch sang tiếng Việt, đó là một đoạn trong lời mở đầu do dịch giả Hogarth viết, giới thiệu chung cho cả ba truyện ngắn “Letters from the Underworld”, “The Gentle Maiden”, và “The landlady”. Đó không phải là lời của hai cô Trân và Gió như anh Quít ghi trong ngoặc đơn.

Chị Vy, anh Súng, và mọi người khác, ai còn có lời bàn nào khác, em rất mong được nghe thêm. Một lần nữa, cảm ơn cô Ngô và anh Quít rất nhiều.

[gun_ho]

Nếu có ý kiến gì thì anh chỉ có ý kiến là đọc xong mạnh ai nấy nghĩ theo chủ quan của mình, kiểu như là Lã sanh Môn vậy thôi.

Điều quan trọng hơn mà anh muốn nói là có những ý kiến khác nhau về cách dùng chữ. Anh thì từ lâu vẫn đánh giá Gió rất cao, cao hơn hẳn những người có "ý kiến" kia ) về sự hiểu biết và sử dụng chữ. Ngoài ra, sự thông thạo về tiếng Anh của Gió cũng ít người Việt hiện ở nước ngoài sánh bằng nên từ đó, anh yên tâm đọc mà chẳng có nghi ngờ hay ý kiến cò gì cả.

Hy vọng Trân và Gió sẽ dịch tiếp vài truyện nếu có thì giờ.

[PhPhuongVy]

Xin lỗi Trân và Gió là đến hôm nay chị mới biết Trân có vào Phố Rùm và truyện The Landlady đã được hai cô dịch xong.
Chúc mừng Trân và Gió đã hoàn tất tốt đẹp một công trình chung. Cảm ơn Trân và Gió rất nhiều đã đóng góp thêm màu sắc cho Phố Rùm Đặc Trưng.
Tiếp tục nhé, Trân và Gió, hai cây bút kiệt xuất của Đặc Trưng.

[gun_ho]

P.S: Đọc truyện này, tui nhớ lại năm học triết lớp 12 cách nay gần 40 năm, ông thầy dạy triết rất giỏi, hôm đó bàn về đề tài hấp dẫn là tình yêu trai gái, ổng hỏi rằng: “Các em có biết là sức mạnh của Tình Yêu (power of love) có thể đánh đổ sức mạnh của Niềm Tin (hay tôn giáo), các em có thể bỏ đạo theo tiếng gọi của con tim (hay bây giờ người ta hay gọi là con chim…)), nhưng các em có biết sức mạnh nào có thể đánh đổ sức mạnh của Tình Yêu không ? “.

Cả lớp cắn hột bí, cái thời 17, 18 tuổi, ai mà hiểu sâu xa cho nổi, thì ổng nói thêm: “Đó là sức mạnh của kiến thức hay sự thông thái, các em càng hiểu biết, thông thái nhiều chừng nào thì cơ hội các em bị sức mạnh Tình Yêu đánh gục ít chừng đó “.

Bây giờ tui nghĩ lại thấy có lý, tướng tá, vua chúa cũng có thể bị sức mạnh Tình Yêu đánh gục, nhưng những nhà bác học, khoa học gia uyên bác thì hình như rất ít.

Ủa, tui nghĩ hồi đó anh học Luận lý và Đạo đức thôi mà, sao ông thầy giảng xa xôi quá sá vậy ?

Chuyện bị tình yêu đánh gục thì tui nghĩ là gục trước, sau đó mới trở thành Triết Gia hay nhà thông thái đó anh )

"By all means, marry. If you get a good wife, you'll become happy; if you get a bad one, you'll become a philosopher".

Socrates

[6Quit]

Ủa, tui nghĩ hồi đó anh học Luận lý và Đạo đức thôi mà, sao ông thầy giảng xa xôi quá sá vậy ?

Chuyện bị tình yêu đánh gục thì tui nghĩ là gục trước, sau đó mới trở thành Triết Gia hay nhà thông thái đó anh )

"By all means, marry. If you get a good wife, you'll become happy; if you get a bad one, you'll become a philosopher".

Socrates

Thì tình yêu nó bao gồm hai thứ đó (Luận lý và Đạo đức) mà anh ...)

Còn bị TY đánh gục trước rồi mới thành nhà thông thái thì chắc là dậy quá, vì hôm dó tụi tui kể có mấy thằng bỏ ăn bỏ uống, dầm mưa dãi nắng trồng cây si, thay vì ổng nói "muốn hết dại gái thì phải học cho giỏi, hay muốn học cho giỏi thì đừng dại gái " mà làm bộ giảng triết đó chớ ...)

Mà nè, anh giới thiệu truyện này cho 2 cô dịch, hai cô bỏ cả tháng trời dịch xong hỏi anh cho ý kiến, anh hổng thèm bình luận gì hết, hổng thèm khen hay dở gì ráo, nói vài chữ rồi hỏi có dịch thêm cuốn nào nữa không .....hì hì , cái này kêu là chơi cha hết cỡ, gặp tui ỉa bãi ở đó ngồi dịch cho anh đọc ....Hay là anh chỉ mới đọc cái đề tài thôi nên chưa bình luận được ....)