Chuyện 80 năm trước.

[Như Thị]

"Hai nghìn quan tiền tây” của loạt phóng sự “Trước vành móng ngựa”. Đăng trên Tuần báo Ngày Nay năm 1935.
Tác giả nhà văn, nhà báo Hoàng Đạo.

“Không có gì buồn và chán nản bằng một phiên tòa xử “tù rượu”, nghĩa là những người bị cáo về tội buôn rượu lậu. Cũng không có gì làm cho ta nghĩ ngợi bâng khuâng hơn.


Một giẫy người khốn khổ, ốm yếu, áo nâu tả, váy đụp, không dám ngồi hẳn lên chiếc ghế dài để riêng cho tội nhân, sợ làm bẩn mặt ghế của nhà nước, một giẫy người hốc hác, hôi hám như những tang chứng hoạt động của sự lam lũ, nheo nhóc ở nơi bùn lầy, nước đọng, trông tưởng như một lũ ma đói hiện hồn lên trách thầm cái phú quý của những người khác.


- Mày có nấu rượu lậu không?
- Bẩm có.
Ông Chánh án:
- Phạt hai nghìn quan tiền tây.


Sự thất vọng và tính nhẫn nại đều hiện cùng một lúc lên nét mặt gầy gò xanh xao của một người nông phu rét run trong manh áo mỏng sờn vai, vá nhiều chỗ. Anh ta đã rời vành móng ngựa còn quay cổ lại như muốn nói điều gì, nhưng có lẽ biết rằng cũng đều vô ích, nên lại bước chân đi.


- Mày có cơm rượu lậu không?
- Bẩm, con không nấu rượu lậu...
- Nhưng người ta bắt được bã rượu ở nhà mày.
- Bẩm có.
Ông Chánh án:
- Hai nghìn quan tiền phạt.


Bị cáo nhân, một bà lão, kêu van:
- Bẩm, con già nua, quan thương cho.
Viên thông ngôn:
- Già nua mặc kệ, về việc đoan, không ai thương xót đâu. Ra!
Bà lão thở dài, nước mắt rưng rưng muốn khóc, cố van lớn:
- Bẩm, những hai nghìn, con nghèo khổ, con lấy đâu con giả?
Viên thông ngôn:
- Toà xử rồi. Không bằng lòng thì chống án. Đi. Đi ra!
Thấy bà lão còn trù trừ, viên thông ngôn quát:
- Đội xếp đâu! Lôi nó ra!
Người đội xếp sấn sổ lại, kéo bà lão ra ngoài, để đến phiên người khác.


Một người đàn bà, áo tứ thân rách, váy đụp, vừa đứng dậy vừa vạch yếm cho con bú.
- Mày có cơm rượu lậu không?
- Bẩm không.
- Nhưng người ta bắt được bã rượu ở nhà mày.
- Bẩm không, ở ruộng con đấy ạ.
- Thế là đủ rồi.
- Bẩm, ruộng con cách xa nhà con lắm. Người ta thù con, người ta bỏ vào đấy ạ.
- Có biết ai bỏ không?
- Bẩm không.
Ông Chánh án:
- Hai nghìn quan tiền phạt.


Rồi kế tiếp nhau, năm sáu chục người nhà quê ra chịu tội. Ông Chánh án không mấy khi phải nghĩ ngợi khi lên tiếng:
- Hai nghìn quan tiền phạt.


Sau cùng đến lượt một người gù lưng ra van lạy:
- Bẩm, con tàn tật...
- Tàn tật mặc mẹ mày. Có cơm rượu lậu không?
- Bẩm có.
- Mày đã bị cáo hai lần rồi. Sao lại còn tái phạm?
- Bẩm, con chỉ có nghề làm rượu. Con tàn tật, bỏ nghề ấy thì con chết đói mất.
- Không biết. Hai nghìn quan tiền phạt.”

[Như Thị]

Kẻ khiếm khuyết
(Trần Phi Long)

Có một kẻ bị khiếm khuyết những bộ phận trên cơ thể
Hắn thiếu mất tóc và bộ phận sinh dục.
Hắn đau đớn, chua xót cho thân phận mình.
Khóc than.
Rồi một hôm hắn gặp được Thượng đế.
Hắn van nài Ngài.
Và Ngài chấp nhận cho hắn một trong hai: tóc hoặc bộ phận sinh dục.
Chỉ một trong hai.
Hắn đắn đo suy nghĩ.
Cuối cùng, hắn chọn tóc.
Lạ thay, kể từ ấy, hắn làm chủ cả Thượng đế.


Source

[ốc]

Lạ thay, kể từ ấy, hắn làm chủ cả Thượng đế.

Em thì chả thấy lạ gì cả, vì nhân vật Thượng đế trong cái công án này rất là hiền lành dễ dãi tốt bụng, chịu vất vả đi thăm thú nhân tình, gặp gỡ những người trần gian, nghe xin thì ban ơn rất tử tế, cho được lựa chọn nữa, và xin tóc thì cho tóc ở đúng trên đầu chứ không phải tóc chỗ khác (lưng hay là bàn toạ chả hạn). Các cụ bảo "nhân từ bất khả vi thượng, duy thiện bất khả vi đế."

Hay là 80 năm về trước có những loại Thượng đế như thế?