Viện Dưỡng Lão

[dấu lặng]

Cảm ơn Dấu Lặng, hôm qua út của chị gọi về nhà thăm xem tình hình bão tuyết ra sao, chị đã hỏi và câu trả lời là chỉ dùng chữ
"drug interaction" thôi.

Anh Bảo hồi nhỏ học Tabert nên có thể lẫn lộn Pháp Anh chăng. Tuy nhiên, chị sẽ không hỏi lại đâu.

Mấy chục năm không liên lạc, bây giờ gọi bắt lỗi ngữ vựng, chị thấy kỳ; nhất là anh Bảo không nhờ chị đăng bài viết trên lên đây, chị có nó qua điện thư của hai người bạn thuộc hai nhóm khác nhau.

Tánh chị từ xưa đến giờ chỉ thấy cái hay, tốt của người khác và bỏ qua lỗi lầm nhỏ nhặt của họ nên không cảm thấy phiền muộn gì.

Cảm ơn em đã tham gia, tra cứu và chia sẻ hiểu biết với mọi người.
Chị cũng không thích chữ "đối tác" dùng cho drug interaction, ngắn gọn quá thành ra tối nghĩa.

Không có chi phải phiền muộn đâu chị Thụy Khanh . Thường thì khi bệnh nhân xài sai từ, dl cũng cho họ biết để sau này họ hỏi Dược sĩ khác đúng từ, dễ hiểu .
Còn như là BS, là professional mà xài sai từ thì dl cũng nhắc chừng họ nếu có cơ hội . Không lẽ biết mà không nói, đến chừng họ đứng giữa phòng họp hay conference đông người mà xài sai từ thì người ta cười cho .

Cảm ơn chị đăng bài, chị thấy tiện thì cho họ biết còn không thì tùy chị nghe . Dl đọc thấy không đúng thì lên tiếng thôi .

Ngày an vui chị,

[thuykhanh]

Chào Dấu Lặng,

Nhân có ông thầy cũ từ Paris qua bên này thăm con và em, chị gởi điện thư hỏi và được trả lời như sau:

....Chị quay tôi hơi bí rồi đấy. Tiếng Pháp thì tôi dịch được, gọi là Interférence médicamenteuse ou Interaction médicamenteuse.Còn tiếng Việt là gì tôi không biết dịch sao cho đúng danh từ.

Muốn giải thích Drug interference or Interaction, thì phải vài trang giấy. Song phần lớn là do metabolism của drug với another drug or with food, có thể làm tăng effect của drug (synergistic effect) hoặc giảm drug effect (antagonistic effect).


Ông dạy chị năm thứ nhất ( Stagiaire) rồi về sau qua Pháp học tiếp và dạy bên đó.
Suy nghĩ mãi, chị nhớ lại ngày xưa, ở VN có dùng chữ xung khắc (thuốc). Có bao giờ DL nghe chữ ngày chưa?

[Thoa]

Chào anh Dau Lang , chị Thuỵ Khanh .

[thuykhanh]

Chị chào và cảm ơn Thoa

__

Trong bài đăng vừa rồi, tk có đề cập đến chữ xung khắc.

Sáng nay thầy tk gởi điện thư giảng thêm, tk xin dán lên cho trọn ý:

Chữ "xung khắc" dịch sang tiếng Anh là incompatibility, tiếng Pháp là incompatibilité.
Xung khắc nghiã là "không hợp với nhau".

Còn Interaction hay Interference (tiếng gọi xưa) có nghiã là tác dụng của 2 chất hay nhiều chất có tính cách cùng can thiệp vào 1 bệnh lý:

- hoặc cùng làm tăng sức mạnh của nhau (synergistic effect)
- hoặc cùng làm giảm tác dụng của nhau (antagonistic effect),
- hoặc chỉ 1 trong 2 chất làm tăng hay làm giảm tác dụng của chất kia.

Nên nhớ synergistic effect khác nghiã với additive effect.
Additive effect nghĩa là 1+1= 2, còn Synergictic effect nghiã là 1+1= 10.

Ví dụ 2 chất pesticide có giới hạn độc chất (toxicity) là 30µg khi dùng. Nếu 1 pesticide khác cũng có giới hạn tương tự chẳng hạn 35µg.
Khi mình ăn 1 lượng rau có chứa pesticide A là 10µg và 1 lượng rau khác có chứa pesticide B cũng là 10µg. Nếu làm tính cộng thì cơ thể chỉ chứa 20µg chất độc pesticide nghiã là trong vòng an toàn vì giới hạn là 30µg.

Trên thực tế khi dùng 2 chất pesticides đó cùng 1 lượt, tác dụng độc không phải là 20µg mà là 100µg, nghiã là ở vòng gây hại cho cơ thể. Đó là synergistic effect của 2 chất pesticide đó khi ngấm vô cơ thể.

Đối với thuốc cũng vậy.

[dấu lặng]

Chào chị Thụy Khanh và Thoa,

Làm chi mà phải mất 'vài trang giấy ' để giải thích chữ drug interaction và interference vậy chị Thụy Khanh ?


Nói đơn giản một chút chữ interaction hơi thoáng, rộng hơn chữ interference :
Ví dụ thuốc A interferes thuốc B thì nó làm thay đổi thuốc B (như tăng/giảm tác dụng, thêm/bớt phản ứng phụ, độc tố)
Còn như thuốc A interacts với thuốc B thì nó có thể làm thay đổi thuốc B như trên (như tăng/giảm tác dụng, thêm/bớt phản ứng phụ, độc tố) va` ngược lại thuốc B cũng làm thay đổi nó (như tăng/giảm tác dụng, thêm/bớt phản ứng phụ, độc tố). Hơn nữa interference thường dẫn đến addictive effect (nếu có) còn interaction thi có thể dẫn đến synergictic effect nữa .

Nói như vậy thì drug interaction bao gồm drug interference, nên khi nói drug interference thì bị thiếu sót .

Còn chữ tiếng Việt thì dl không có làm nơi người Việt nhiều nên không rành, chỉ biết tạm dịch là kỵ (cũng ngang ngữa xung khắc, không hợp) . Có thể có từ thoáng hơn, hợp hơn . Nhưng "đối tác" thì quá tối nghĩa . Và đã dịch thoáng từ English sang tiếng Việt thì không nên dịch ngược lại xung khắc / kỵ là incompatible trong trường hợp này . Dịch tới dịch lui một hồi thì incompatible thành "chỏi" rồi dịch lại là throw, rồi dịch tiếp là "ném",

[Thoa]

Chị Thuỵ Khanh , anh Dấu Lặng .

Thật ra hỏi qua hỏi lại để hiểu rõ hơn thì cũng không có gì không tốt . Interference theo Thoa hiểu là có tác động qua lại , có thể quấy nhiễu nhau nhưng không gây ra phản ứng phụ hay độc tố . Interaction là không chỉ xung khắc mà còn có tác dụng cộng hưởng ( cả hai chiều hướng tốt và xấu hơn rất nhiều ) , có thể sản sinh ra độc tố hay biến chất và nhiều phản ứng phụ nguy hiểm .

[kim]

Em chào chị Khanh, anh Dấu Lặng, Thoa và mọi người.

Em không biết gì về y dược.
Nhưng lúc 18, 19 tuổi, em có dịp đi cùng một nhóm bác sĩ của Tổ chức y tế không biên giới.
Em nhớ mọi người hay dùng từ interaction và một chú bác sĩ gốc Việt dịch là "tương tác".

[thuykhanh]

Chào Dấu Lặng, Thoa và Kim,

Chị đang bận nấu ăn, buổi tối sẽ xin trả lời, nha!

[thuykhanh]

Chào chị Thụy Khanh và Thoa,

Làm chi mà phải mất 'vài trang giấy ' để giải thích chữ drug interaction và interference vậy chị Thụy Khanh ?


Nói đơn giản một chút chữ interaction hơi thoáng, rộng hơn chữ interference :
Ví dụ thuốc A interferes thuốc B thì nó làm thay đổi thuốc B (như tăng/giảm tác dụng, thêm/bớt phản ứng phụ, độc tố)
Còn như thuốc A interacts với thuốc B thì nó có thể làm thay đổi thuốc B như trên (như tăng/giảm tác dụng, thêm/bớt phản ứng phụ, độc tố) va` ngược lại thuốc B cũng làm thay đổi nó (như tăng/giảm tác dụng, thêm/bớt phản ứng phụ, độc tố). Hơn nữa interference thường dẫn đến addictive effect (nếu có) còn interaction thi có thể dẫn đến synergictic effect nữa .

Nói như vậy thì drug interaction bao gồm drug interference, nên khi nói drug interference thì bị thiếu sót .

Còn chữ tiếng Việt thì dl không có làm nơi người Việt nhiều nên không rành, chỉ biết tạm dịch là kỵ (cũng ngang ngữa xung khắc, không hợp) . Có thể có từ thoáng hơn, hợp hơn . Nhưng "đối tác" thì quá tối nghĩa . Và đã dịch thoáng từ English sang tiếng Việt thì không nên dịch ngược lại xung khắc / kỵ là incompatible trong trường hợp này . Dịch tới dịch lui một hồi thì incompatible thành "chỏi" rồi dịch lại là throw, rồi dịch tiếp là "ném",

Mấy bữa nay Dấu Lặng bận lắm hở,

Ông thầy của chị nói đúng đấy chứ, bài giảng trong lớp cho hai chữ này dài cũng vài trang, đâu phải định nghĩa suông, còn cho thí dụ dẫn chứng nữa, phải không?

Trong phần sửa chữ "xung khắc" cho chị, ông cũng nói thêm về Interaction và Inteference, ông để ( tiếng gọi xưa) ngay sau Inteference, chị hiểu là ngày xưa người Pháp đã dùng chữ này. Điều này cho chị biết tại sao anh Bảo đã dùng nó.

Tội nghiệp, mấy nơi khác đăng bài trên không sao, về đây thì om sòm lên, làm chị cũng cảm thấy ân hận.

[thuykhanh]

Chị Thuỵ Khanh , anh Dấu Lặng .

Thật ra hỏi qua hỏi lại để hiểu rõ hơn thì cũng không có gì không tốt . Interference theo Thoa hiểu là có tác động qua lại , có thể quấy nhiễu nhau nhưng không gây ra phản ứng phụ hay độc tố . Interaction là không chỉ xung khắc mà còn có tác dụng cộng hưởng ( cả hai chiều hướng tốt và xấu hơn rất nhiều ) , có thể sản sinh ra độc tố hay biến chất và nhiều phản ứng phụ nguy hiểm .

Em chào chị Khanh, anh Dấu Lặng, Thoa và mọi người.

Em không biết gì về y dược.
Nhưng lúc 18, 19 tuổi, em có dịp đi cùng một nhóm bác sĩ của Tổ chức y tế không biên giới.
Em nhớ mọi người hay dùng từ interaction và một chú bác sĩ gốc Việt dịch là "tương tác".

Thoa và Kim thân mến,

Ở Mỹ, từ hồi còn đi học cũng như khi ra trường đi làm, chị chỉ được dạy và dùng chữ Drug Interaction(s) để chỉ những trường hợp BN dùng nhiều thứ thuốc, chúng có thể tác dụng với nhau và gây ra hiệu quả không tốt cho việc chữa trị.

Bổn phận của DS là theo dõi kết quả thử nghiệm (labs.), chỉ số hoạt động của thận v.v..., đến phòng bịnh và nói chuyện với Y tá và BN rồi gọi BS, trình bày tình trạng của người bịnh và tùy trường hợp, đề nghị biện pháp như đổi liều thuốc hay tạm ngưng thuốc nào đó.

Anh Bảo dùng chữ Drug Interference trong bài trên và DL không đồng ý. Chị biết anh Bảo là BS tốt và giỏi nên muốn tìm hiểu lý do.
Đầu tiên, chị hỏi út của chị là BS giải phẫu, câu trả lời là: con chỉ dùng chữ Drug Interaction.

Nhân ông thầy cũ qua Mỹ thăm gia đình, chị hỏi ông và được biết người Pháp trước kia có dùng chữ Drug Interference.
Như vậy là chị hiểu rồi.
Cảm ơn Thoa và Kim ghé đọc, tìm hiểu và cho chị ý kiến.

Thoa là một ngạc nhiên với chị: em đối xử fair, khách quan và can đảm.
Kim ơi, chị tra tự điển của Nhà Xuất Bản Văn Hóa Thông Tin, cũng thấy chữ "tương tác".