I've learned that ...

[kim]

Chào Nhã Uyên, anh Tám, Phiu, Chiều, anh Hanhgia và các anh chị, các bạn,

Một lần nữa cảm ơn Uyên đã mang 12 câu "I’ve learned that" vào Bất Kể.
Ngay từ lần đọc đầu tiên, K rất thích, nhưng không có ý định dịch vì sợ không thể dịch thoát ý.

Nhưng trưa hôm sau, trong lúc chờ cơm chín, đọc bài của anh Tám về câu số 12, thích cách dịch của anh nên K uống thuốc liều luôn, vì biết sẽ học được thêm.

Hôm nay K mang 12 câu “I’ve learned that” vào đây để mình cùng nhau học tiếp và giải trí nha, tránh cắt mạch tuỳ bút dễ thương của Uyên.


*********
********
*******


1/ I’ve learned that no matter what happens, or how bad it seems today, life does go on, and it will be better tomorrow.
- Anh Tám: Trường đời đã dạy tôi rằng dù có chuyện gì đi nữa, hay ngày hôm nay có vẻ đen tối đến mấy đi nữa thì giòng đời cũng vẫn cứ trôi, rồi ngày mai trời sẽ lại sáng.

- Kim: Tôi đã học được rằng, dù có chuyện gì xảy ra, và ngày hôm nay có tệ đến mấy, thì cuộc sống vẫn tiếp diễn và ngày mai sẽ tươi sáng hơn.

2/ I’ve learned that you can tell a lot about a person by the way he/she handles these three things: a rainy day, lost luggage, and tangled Christmas tree lights.
Tôi đã học được rằng, tôi có thể hiểu nhiều về một con người khi chứng kiến người ấy xử trí ba tình huống: một ngày mưa, hành lý thất lạc và đèn Giáng Sinh rối tung.

3/ I’ve learned that regardless of your relationship with your parents, you’ll miss them when they’re gone from your life.
Tôi đã học được rằng, dù mối quan hệ của tôi và cha mẹ có thế nào đi nữa, tôi sẽ rất nhớ khi họ không còn nữa.

4/ I’ve learned that making a living is not the same thing as making a life.
Tôi đã học được rằng: kiếm sống và sống cuộc đời của mình là 2 việc hoàn toàn khác nhau.

5/ I’ve learnedt hat life sometimes gives you a second chance.
Tôi đã học được rằng, đôi khi cuộc sống mang đến cho tôi một cơ hội nữa để khẳng định mình.

6/ I’ve learned that you shouldn’t go through life with a catcher’s mitt on both hands; you need to be able to throw some things back.
Tôi đã học được rằng, không nên cả đời chấp nhận và nín nhịn hết tất cả mọi thứ xảy đến với mình, mà đôi khi phải biết phản kháng và dứt bỏ.

7/ I’ve learned that whenever I decide something with an open heart, I usually make the right decision.
Tôi đã học được rằng, khi mở rộng lòng mình, tôi thường có những quyết định đúng đắn.

8/ I’ve learned that even when I have pains, I don’t have to be one.
Tôi đã học được rằng, ngay cả khi tôi có những nỗi đau, tôi cũng không nên hành hạ bản thân mình.

9 - 10/ I’ve learned that every day you should reach out and touch someone. People love a warm hug, or just a friendly pat on the back.

9-Tôi đã học được rằng, mỗi ngày tôi nên mở lòng và mang niềm vui đến cho một ai đó.
10-Làm người, ai cũng thích có được một vòng ôm ấm áp hay chỉ đơn giản là cái vỗ về thân thiện.

11/I’ve learned that I still have a lot to learn.
Tôi đã học được rằng tôi còn phải học hỏi rất nhiều.

12/ I’ve learned that people will forget what you said, people will forget what you did, but people will never forget how you made them feel.

-Anh Tám: Đời dạy tôi rằng người ta sẽ quên được lời tôi nói, việc tôi làm nhưng người ta sẽ không bao giờ quên những chuyện tôi làm họ phải xúc động.

-Kim: Tôi đã học được rằng, mọi người có thể quên những gì tôi nói, những gì tôi làm, nhưng sẽ nhớ mãi những việc tôi làm họ cảm động.

Carl W Buechner

Ai lái kịt a lọt! Vậy thấy sao nói vậy người ơi chứ không khách sáo khách măng gì cả nhá. Nhưng có muốn bình loạn gì thì trước hết cũng cần phải hiểu rõ ý mỗi câu cái đã mà những câu sau đây có vài chữ trong đó làm tôi... lọng cọng.

- Câu số 5: Tôi không hiểu rõ lắm về mấy chữ “để khẳng định mình” là có ý ra sao vì tôi chỉ biết dùng “khẳng định something” chứ không dùng “khẳng định somebody” bao giờ nên không hiểu ý ở đây.

- Câu số 7: Tôi cũng không rõ ý của “mở rộng lòng mình”. Thường là khi nghe mấy chữ này thì tôi …
1) ngóng cổ… chờ nghe tiếp phần sau xem mở rộng lòng gì? hoặc
2) nếu … không nghe thêm gì nữa thì tôi sẽ tự động ngầm hiểu "mở rộng lòng" chỉ có một ý duy nhất là “rộng lượng, “cao cả”, “từ bi bác ái”... nhưng ở đây tôi nghi là có ý gì khác nên cần hỏi lại!

- Câu số 8:Tôi đã vừa bình loạn trong phần trên.

- Câu số 9: Câu này cũng có dùng “mở lòng” nhưng là cho “reach out” trong khi “mở lòng” lúc nãy là “open heart” cho nên tôi càng lạng quạng về ý của hai cái "mở lòng" này!

Có ba câu sau đây thì tôi có thể chích chòe được ngay:

- Câu số 1: "Tôi đã học được rằng, dù có chuyện gì xảy ra, và ngày hôm nay có tệ đến mấy, thì cuộc sống vẫn tiếp diễn và ngày mai sẽ tươi sáng hơn"

Tôi nghĩ “life” ở đây mang nghĩa “cuộc đời” hơn là “cuộc sống” vì tôi phân biệt hai chữ này như sau:
Cuộc sống: sinh hoạt thường nhật, chẳng hạn như nói “cuộc sống khó khăn, cuộc sống dễ thở, cuộc sống an nhàn, …” Do đó, tôi cho rằng “cuộc sống” có nghĩa cụ thể (hay dùng chữ xưa nữa là “cụ tượng” để đối với “trừu tượng” ở dưới) để nói về sinh hoạt cũng như mức sống của một người hoặc một tập thể nhất định nào đó. Ví dụ cuộc sống của tôi, cuộc sống người dân, cuộc sống của nông dân,…

Cuộc đời: có nghĩa trừu tượng và to lớn hơn là bao gồm cả sinh mạng lẫn sinh hoạt của con người (hay sinh vật) nói chung chứ không phải chỉ là sinh hoạt thường nhật (cuộc sống) của một người hay một tập thể nhất định nào đó. Cuộc đời đây được dùng theo nghĩa “đời là bể khổ”, “em ơi có bao nhiêu? Sáu mươi năm cuộc đời”, hay “đời cô Lựu” chẳng hạn.

Tiếng Mỹ xem ra kém tiếng ta ở chỗ này. Loại nào nó cũng lai-phờ tất trong khi tôi gọi cái “life” trong trong “she is living a good life” là “cuộc sống” và cái “life” trong “such is life” là “cuộc đời” hay “đời”. Một mấu chốt để tôi phân biệt giữa “life cuộc sống” với “life cuộc đời” là “life cuộc đời” thường không có “article”, tức là nô “a” mà cũng chẳng “the” (trừ một số trường hợp hết sức cụ thể như “the life and work of somebody” hay “what a life!” chẳng hạn).

- Câu số 6: "Tôi đã học được rằng, không nên cả đời chấp nhận và nín nhịn hết tất cả mọi thứ xảy đến với mình, mà đôi khi phải biết phản kháng và dứt bỏ."
Ý này thấy có vẻ "bị đàn áp" te tua nên ức quá mà thốt lên như vậy, tức là tựa như lời của "dân oan"! Tôi hiểu câu gốc hơi khác chút:

Tôi không rành baseball nhưng tôi không nghĩ “catcher’s mitt” mang cái hơi hướm “chấp nhận và nhịn” và “throw some things back” trong câu này lại càng không có hơi hưởng “phản kháng và dứt bỏ” tí nào. Vậy ta thử tưởng tượng ra cảnh chơi baseball xem sao đã. Người catcher đeo cái mitt ở một tay để chụp banh để không bị đau tay hay bị thương tay, còn tay kia không đeo mitt để ném banh lại sau khi chụp. Như vậy cái mitt chỉ là để bảo vệ tay, để giữ an toàn. Còn khi đem mitt xỏ vào cả hai tay luôn thì rõ ràng là người đó hoàn toàn thụ động cốt để thủ thôi chứ không còn tay nào để công (throw some things back).

Lúc đầu tôi định thay “chấp nhận và nhịn” bằng “an phận thủ thường” và “phản kháng và dứt bỏ” bằng “tự tin dấn bước” nhưng rồi cũng thấy “an phận thủ thường” cũng không khác gì “chấp nhận và nín nhịn” nên bỏ luôn. Mà nếu bỏ “an phận thủ thường” thì cũng khó dùng “tự tin dấn bước”! Do đó, tôi nghĩ có thể hiểu câu này theo những ý đối nhau như 1) “có thủ thì cũng phải biết công”, 2) “có nhận vào thì cũng phải biết cho ra, 3) “ích kỷ hẹp hòi” với “hào phóng rộng lượng”, “nhút nhát” với “bạo dạn”… nhưng cái khó là nhất thời không nghĩ ra được nhiều. Trong đầu tôi vừa thoáng qua một vài thứ như “sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi”, “của người Bồ T6t, của mình lạt buộc”, “thập thò”, “mạnh dạn”, “ru rú trong nhà”, “xông pha”... Tạm thời thế đã rồi nếu có nghĩ thêm được gì thì tính sau. Vậy thì lúc này tôi thử hai cách sau đây xem sao:

1) Tôi đã học được rằng không nên suốt đời cứ ru rú sợ sệt mà đôi khi cũng phải biết xông pha. hoặc

2) Tôi đã học được rằng đôi khi cũng phải đi cho biết đó biết đây chứ suốt đời cứ ở nhà với mẹ thì biết ngày nào khôn.
Đại khái là thế!

- Câu số 10: Tôi thấy “vòng ôm” nó sượng sượng vì có nhiều loại "vòng" ôm được. Tôi quen thuộc với “vòng tay” hơn và khi gọi là “vòng tay” là đã hàm nghĩa “ôm” trong đó rồi chứ nếu không thì vòng cái tay lại làm gì. Nhưng cái vụ “hug” này mà nếu không cần dịch chữ thật sát thì tôi thấy bỏ luôn cũng được mà chỉ cần dịch cái ý của nó thôi. Lý do là vì các cụ đọc tiếng Việt có thể thấy… “phóng đãng” quá! Tôi không rõ ngày nay ra sao chứ thời tôi ở VN thì chắc chắn là không thể có chuyện "hấc hiếc" gì cả kẻo nhẹ ra thì bị mắng là “đồ… tây u” hay “đồ lợi dụng” mà xui nữa thì dám bị “đập muỗi” trên má như chơi! Ngoài ra, tôi cũng thấy “vỗ về thân thiện” không lột được hết ý của “pat on the back”. Tôi nghĩ ý chính ở đây chỉ là “khen ngợi, khuyến khích” thôi, dù bằng cách vỗ vỗ trên lưng hay bằng cách nào khác cũng đều ố kề hết. Phần “làm người” cũng không cần thiết mà bắt đầu ngay từ “ai” là được rồi. Vậy thì, một cách khác để dịch câu đó có thể là: “Ai cũng thích có người tỏ ra yêu mến mình, hay chỉ cần một lời khuyến khích của tình bạn là cũng đủ lắm rồi.”

Đó là lý sự của tôi, “cùn” hay “sắc” còn tùy người đối… màn ảnh!

Cảm ơn anh Tám đã góp ý và kiên nhẫn cho K “nợ” phần giải thích đến ngày hôm nay.
Lúc đọc bài trên của anh, K cứ nhe răng cười hoài. Thanks, Big Bro.

Mình sẽ cùng xem lại từng câu (còn chưa rõ nghĩa và hiểu khác nhau này) để tiện theo dõi nha anh Tám, Uyên, Phiu và mọi người.

P.S.
Câu 10 làm rõ ý cho câu 9, nhưng gần 2 tháng trước, do xớn xác, K đã tách làm 2 câu riêng biệt.
K xin lỗi mọi người hỉ.

[kim]

Câu 5:

I’ve learned that life sometimes gives you a second chance.
Tôi đã học được rằng, đôi khi cuộc sống mang đến cho tôi một cơ hội nữa để khẳng định mình.

Tôi không hiểu rõ lắm về mấy chữ “để khẳng định mình” là có ý ra sao vì tôi chỉ biết dùng “khẳng định something” chứ không dùng “khẳng định somebody” bao giờ nên không hiểu ý ở đây.

K đã nghĩ trong đầu: “prove myself - chứng tỏ bản thân mình“ khi dịch câu này.
Nhưng để câu nói đó mang tính khiêm nhường, K đã thay từ “chứng tỏ” bằng từ “khẳng định”.
Vì “khẳng định” sẽ truyền tải được ý “I prove myself to myself not others.”

Để cho rõ nghĩa, nếu mình thêm vài từ:

Tôi đã học được rằng, đôi khi cuộc sống mang đến cho tôi một cơ hội nữa để khẳng định khả năng của mình.

Đọc câu này, anh Tám, Uyên, Phiu , anh Hanhgia và các anh chị, các bạn có cảm giác thiếu thiếu cái chất tưng tửng rất Mỹ không?

Vì thế, K đã cố tình dịch kiểu kỳ kỳ “khẳng định mình”, với hy vọng khi đọc, người Việt hiểu ý của tác giả mà vẫn giữ được chút văn phong Mỹ.

Nhưng xem ra K đã không làm được điều này.

“Khẳng định mình” chính là phần dịch thoáng (chua thêm nhưng không ngoa - như Chú của K vẫn đùa hihihi), chứ câu tiếng Anh không có.

Nếu dịch từ chọi từ :

Tôi đã học được rằng, đôi khi cuộc sống mang đến cho tôi một cơ hội nữa.

thì K nghe cụt lủn quá !!!!

Anh Tám và các anh chị, các bạn sẽ dịch câu này thế nào?

=========
=========


Các câu 7 và 9

7/I’ve learned that whenever I decide something with an open heart, I usually make the right decision.
Tôi đã học được rằng, khi mở rộng lòng mình, tôi thường có những quyết định đúng đắn.

9/ I’ve learned that every day you should reach out and touch someone.
Tôi đã học được rằng, mỗi ngày tôi nên mở lòng và mang niềm vui đến cho một ai đó.

- Câu số 7: Tôi cũng không rõ ý của “mở rộng lòng mình”. Thường là khi nghe mấy chữ này thì tôi …1) ngóng cổ… chờ nghe tiếp phần sau xem mở rộng lòng gì? hoặc
2) nếu … không nghe thêm gì nữa thì tôi sẽ tự động ngầm hiểu "mở rộng lòng" chỉ có một ý duy nhất là “rộng lượng, “cao cả”, “từ bi bác ái”... nhưng ở đây tôi nghi là có ý gì khác nên cần hỏi lại!

- Câu số 9: Câu này cũng có dùng “mở lòng” nhưng là cho “reach out” trong khi “mở lòng” lúc nãy là “open heart” cho nên tôi càng lạng quạng về ý của hai cái "mở lòng" này!

K đã dùng “mở rộng lòng” cho từ “open heart” và “mở lòng” cho “reach out”
vì tuy sử dụng trong 2 hoàn cảnh khác nhau, nhưng
“open heart” và “reach out” có chung 1 điểm xuất phát là "nghĩ đến / nghĩ cho người khác”.

Và theo suy nghĩ của K, để “open heart” khó khăn hơn rất nhiều so với hành động “reach out”.

Reach out - mình có thể làm được nhiều lần, nhiều người có thể làm được - thường là win-win situation, 2 bên cùng có lợi (như khẩu hiệu quảng cáo của ATT) và/hoặc không cần nhiều cố gắng (chỉ đơn giản như lời khen ngợi, khích lệ, vỗ vai, hấc hiếc Tây U….)

Nhưng “open heart” thì không phải ai, và không phải lúc nào cũng làm được, vì nó liên quan đến cảm xúc, tình cảm của con người.
Tất nhiên, trừ khi đó là người có trái tim vĩ đại, nhiều hơn 4 ngăn .…. j/k.

Ví dụ thực tế nhất của bản thân: K yêu súc vật, đặc biệt là gâu gâu. Nhưng sau khi ku O mất, K không đủ dũng cảm để nhận nuôi 1 con cún nào khác, vì biết mình không afford nổi những mất mát về tình cảm dành cho những người bạn 4 chân đáng yêu một lần nữa.
Vì thế, trong trường hợp này, K không thể “mở rộng lòng - open heart” được. K chỉ có thể "mở lòng - reach out" bằng việc donate cho một số shelters- cơ sở cứu giúp chó mèo mà thôi.

Hy vọng K đã giải thích được phần nào thắc mắc của Anh Tám tại sao K dùng:
-khẳng định somebody
-và mở lòng với 2 từ “open heart” và “reach out”.

K chờ ý kiến và phần dịch của anh và mọi người.
Sau đó mình tiếp tục những câu còn lại nha.

[kim]

"I’ve learned that being a mom, I wake up knowing I may have my hands full …
but I go to bed knowing my heart is even fuller."

Làm mẹ là khi thức dậy, tôi biết mình có thể phải làm lụng không ngơi tay …
nhưng hàng đêm sẽ chìm vào giấc ngủ với với trái tim đong đầy yêu thương.

[kim]

K chào và cảm ơn các anh chị, các bạn.

*****************************


I’ve learned that your daughter will hold your Hand for a little while, but hold your Heart for a lifetime …


Con Gái nắm Tay Cha một thời gian, nhưng giữ Trái Tim Cha suốt cuộc đời …

[kim]

"I’ve learned that ...
I believe in Love at first sight because I’ve been loving my Mother since I open my eyes …"


Tôi tin vào tình yêu sét đánh, bởi tôi yêu Mẹ ngay từ cái nhìn đầu tiên ...

K cảm ơn các anh chị, các bạn.
Mong mọi người luôn vui khoẻ và an lành.

[kim]

J’ai appris que …
… dans mon coeur, se cache un coffre aux Trésors où ton Amour devient de l'Or …


Con cất giấu một Kho Báu trong tim … nơi yêu thương Cha dành cho con đã hoá thành Vàng ...