Mỹ

[008]

Make America Blue(s) Again

[008]

On Monday, in a lengthy Twitter thread, right-wing talk radio host Erick Erickson told President Donald Trump’s supporters to stop blaming everyone else for their loss, and accept the reality of the election results.

[Triển]

Tự do biểu đạt, tự do ngôn luận trở thành tự do trấn áp.

---

Facebook and YouTube accused of complicity in Vietnam repression

Amnesty report accuses sites of openly signalling they will bow to authoritarian regimes



Facebook and YouTube are complicit in “censorship and repression on an industrial scale” in Vietnam, according to a report by Amnesty International that accuses the platforms of openly signalling that they are willing to bow to the wishes of authoritarian regimes.

Facebook’s executives have repeatedly promoted the platform as a bastion of “free expression”, but in Vietnam, where there is little tolerance for dissent, the company complied with hundreds of requests to censor content earlier this year. This includes peaceful criticism of the state by activists, which is protected under international human rights law.

Vietnam is a lucrative market for both Facebook and Google, which owns YouTube. In 2018, Facebook’s income from the country was almost $1bn (£750m) – roughly one-third of all revenue from south-east Asia. Google earned $475m during the same period, thanks to YouTube advertising.

“Facebook is by far the most popular and profitable platform in Vietnam,” said Ming Yu Hah, Amnesty International’s deputy regional director for campaigns, who added that businesses had a responsibility to respect human rights wherever they operated.

“Today these platforms have become hunting grounds for censors, military cyber-troops and state-sponsored trolls. The platforms themselves are not merely letting it happen – they’re increasingly complicit,” she added.

In the first half of 2020, Facebook complied with 834 content restrictions, according to its transparency report – a huge rise on the previous six-month reporting period. According to Amnesty, the increase was partly driven by the authorities’ efforts to silence any discussion of the Dong Tam land dispute, a high-profile clash over the military’s decision to build an airfield on land claimed by villagers.

In April, Facebook agreed to significantly increase its compliance with requests to geoblock content, following pressure from the Vietnamese government, which it said had deliberately slowed traffic to the platform by taking its local servers offline. Amnesty said the decision could have “far-reaching global consequences”, as other repressive governments could adopt similar strategies.

In recent months, Facebook has also complied with requests from the Thai government, including by blocking access within Thailand to a popular group that featured criticism of the monarchy. The group, which had 1 million members, was taken down after the Thai government threatened Facebook with legal action.

In a statement, Facebook said that over the past few months it had faced additional pressure from Vietnam to restrict more content, but added: “We will do everything we can to ensure that our services remain available so people can continue to express themselves.”

Despite major economic reform in Vietnam, the ruling Communist party retains a tight grip on the media and severely restricts space for dissent and freedom of expression. The country ranks 175th out of 180 countries in the World Press Freedom Index.

Amnesty International said it had identified at least 170 prisoners of conscience – the highest number since the group began such monitoring in the country. Among them, 69 were imprisoned for posting content online.

Activists report harassment on social media and in real life. On top of the threat of imprisonment, human rights defenders said they had been beaten by police and attacked by unidentified groups of assailants. Online, they face harassment by pro-government trolls, according to the report, which pointed to Vietnam’s Force 47, a 10,000-strong military unit, and “Du Luan Vien”, a volunteer group made up of Communist party activists.

Facebook said: “Millions of people in Vietnam use our services every day to connect with family and friends and thousands of businesses rely on them to reach customers. We don’t always see eye to eye with governments on issues like speech and expression, including in Vietnam, but we work hard to defend this right around the world.”

YouTube did not respond to a request for comment but told Amnesty that it “evaluates government requests for removal of content against human rights standards”.

/* src.: https://www.theguardian.com/world/20...nam-repression

[008]

Moron in action:




People in action:

[008]

On Twitter, a Jewish doctor tells what it’s like to treat a COVID-19 patient covered in Nazi tattoos:

[Triển]

Người Việt và Hoa cùng đọc Đại Kỷ Nguyên và ủng hộ TT Trump đến cùng?
1 tháng 12 2020




Hiện tượng "ủng hộ Donald Trump tới cùng" không chỉ xảy ra với một số nhà hoạt động và cư dân mạng Việt Nam mà còn là điều đang diễn ra ở giới người Hoa hải ngoại.

Theo tìm hiểu của BBC, nhà đấu tranh khiếm thị Trần Quang Thành, và nhà hoạt động Bob Fu đều liên tục chia sẻ các đoạn tin nhắn cho là Tổng thống Donald Trump "tái đắc cử" sau bầu cử đầu tháng 11 ở Hoa Kỳ.

Họ cũng tin vào các cáo buộc của bà Sidney Powell rằng "tiền cộng sản" từ Trung Quốc và Cuba đã góp phần "biến cuộc bầu cử tại Mỹ thành trò lừa đảo".

Nhưng đây không phải là các ý kiến riêng lẻ mà có vẻ như là một phần của dòng thông tin đã có từ lâu, được các báo chống Cộng sản của người Hoa hải ngoại nuôi dưỡng.

Một trong số các cơ quan truyền thông đó là The Epoch Times, có bản tiếng Việt là Đại Kỷ Nguyên.

Điểm chung của những người đọc các trang báo này là thái độ ngay lập tức lên án, đả phá bất cứ cơ quan truyền thông nào đưa tin khác họ về hai ông Trump và Biden.


Sidney Powell

Một nhà báo của BBC News Tiếng Trung tại London cho hay:

"Chiến dịch tin sai lệch (misinformation campaign của cơ quan truyền thông do Pháp Luân Công tài trợ này, cũng như một số cơ quan truyền thông của phe bất đồng chính kiến Trung Quốc khác ở hải ngoại là hiện tượng tràn ngập. Các kênh của BBC News Tiếng Trung bị tấn công bằng hàng nghìn lời bình luận phỉ báng, xúc phạm mỗi khi chúng tôi nói đến ông Biden như tổng thống đắc cử.

Vẫn thuyết âm mưu này được cộng đồng bất đồng chính kiến (người Hoa) ở hải ngoại, cùng một số ở Hong Kong, và Đài Loan tin theo. Điểm chung là họ cùng chia sẻ sự căm ghét với chế độ của Đảng Cộng sản ở Trung Quốc, và sự tuyệt vọng khi thấy Trump, người họ cho là 'đấng cứu thế' chống lại sự áp bức của cộng sản, hiện đang phải rời nhiệm sở."

Nhà báo của BBC News Tiếng Trung cũng cho hay có sự hợp tác giữa ông Quách Văn Quý (Miles Kwok) và cựu cố vấn của TT Trump, ông Steve Bannon, khi họ cùng nhau "tung ra tin theo kiểu thuyết âm mưu rằng Covid-19 là vũ khí sinh học của Trung Quốc", hoặc "Joe Biden là gián điệp của Tập Cận Bình".

Báo Đại Kỷ Nguyên, bản tiếng Anh (The Epoch Times) được phát không cho người đọc tại Anh, Úc.

Theo trang ABC News (09/10/2020) bài của Epoch Times có hai điểm nổi bật: chống Đảng Cộng sản TQ và ủng hộ Donald Trump.

ABC cho hay các phân bộ của Epoch Times tổ chức meeting ở cả New Zealand, Nhật Bản, Tây Ban Nha và Ý.

Hồi tháng 6/2020, một tờ báo địa phương mở miền Bắc nước Anh, tờ Prolific North có bài nói báo Epoch Times được gửi tới nhà người dân trong vùng.

Nhìn chung, trang Epoch Times được cho là cùng dòng tin tức báo chí "cực hữu", theo một bài trên New York Times hôm 24/10/2020.

Tờ báo Mỹ nói từ 2016, Epoch Times do Pháp Luân Công ủng hộ, "đã dùng các chiến thuật của Facebook một cách hung hãn và thông tin sai lệch dạng thiên hữu để tạo ra một đế chế truyền thông chống Trung Quốc, ủng hộ Trump".

Tác động mạnh đến người Việt?

Trong thời gian Hoa Kỳ tổ chức bầu cử tháng 11/2020, nhiều trang Facebook tiếng Việt chia sẻ lại các bài, đôi khi còn nguyên phần tiếng Trung, từ các trang của Đại Kỷ Nguyên hoặc từ phần bình luận của người đọc.

Điểm dễ thấy của mọi bình luận hoặc "tin tức", bài video thuộc loại này là ủng hộ tối đa Tổng thống Trump và coi ông Joe Biden là "ăn tiền Trung Quốc cộng sản".

Đa số các bài này, gồm cả một số bài trên báo chính thống ở Việt Nam không nói gì về truyền thống công bố kết quả bầu cử sau đếm phiếu (calling the race) đã có trong chính trị Mỹ từ năm 1858, mà gợi ý rằng đặc biệt năm nay 'truyền thông cánh tả' lập ra một âm mưu công bố trước khi các phiếu cử tri đoàn tụ về vào tháng 12.

Cuộc chiến pháp lý đang dần hụt hơi của TT Trump nhằm đảo ngược kết quả bầu cử xem ra không làm nản lòng các tác giả viết trên Đại Kỷ Nguyên.

Đặc biệt, giống như một số trang web theo thuyết âm mưu ở châu Âu thường mang màu sắc 'tận thế' (apocalyptic vision) hoặc 'cuộc chiến sinh tử cuối cùng' của nhân loại giữa Thiện và Ác, Đại Kỷ Nguyên nói về chính trị hiện thời nhưng kèm theo lập luận của lý số, tử vi, và tính tâm linh.

Hôm 30/11/2020, trang Đại Kỷ Nguyên (dkn.tv) bản tiếng Việt có bài với tựa đề "Bậc thầy tử vi khẳng định: TT Trump có lá số vô địch thiên hạ, Biden khó sống qua năm 2021".

Tác giả bài báo ký tên là Thanh Ngọc trích dẫn một thầy tử vi ở California, Hoa Kỳ nói "TT Trump nhất định tái đắc cử, hơn nữa còn là nhà lãnh đạo "không có đối thủ" trên toàn thế giới".

Bài được gần 8000 lượt xem sau 9 giờ đăng tải.

Vẫn trang web này có "phóng sự" TV nói về cuộc chiến pháp lý của TT Trum như một phần của cuộc "đại chiến toàn cầu".

Tựa đề của phần video là "Cuộc chiến toàn cầu giữa 'Đại tái thiết' và 'Đại thức tỉnh', không ai ngoại lệ".

Một bài khác lên án "truyền thông khuynh tả bất chính" đang tìm cách hạ bệ TT Trump.

Một bài khác cho rằng ngay từ 1984, một điệp viên Nga đã "tiết lộ âm mưu" dùng Joe Biden để phe XHCN "chiếm lĩnh Hoa Kỳ" năm 2020.

Bài báo đi ngược về quá khứ, cho rằng năm 1964 đã có kế hoạch của TBT Đảng CS LX Nikita Khrushchev muốn "lật đổ Hoa Kỳ".

Dù là viết và đọc bằng tiếng Việt, cách hành văn mang rõ một sắc thái Hán văn với từ ngữ quen thuộc của văn học võ lâm đặc trưng của Trung Hoa thời xưa.

Chẳng hạn TT Trump được mô tả là có "chân mệnh đế vương".

Một bài về ông Joe Biden dùng luôn cả tựa đề trích từ Phong thần Diễn nghĩa, tác phẩm thuộc thể loại fantasy được cho là của Hứa Trọng Lâm và Lục Tây Tinh vào thế kỷ 16.

Theo BBC News Tiếng Việt tìm hiểu thì người đọc ở Việt Nam có thể tiếp cận trang web và kênh TV trên mạng xã hội của Đại Kỷ Nguyên bình thường.

Trang này đăng tin tức cập nhật về Việt Nam, từ vụ xử tướng Nguyễn Đức Chung đến vụ 'bán bằng' ở Đại học Đông Đô những ngày qua.

Thậm chí phát biểu gần đây của Bộ trưởng Giáo dục Phùng Xuân Nhạ ở Đắc Lắc về bộ sách Cánh Diều cũng được nói đến.


The Epoch Times


Đại Kỷ Nguyên và Tân Đường Nhân

Nhiều bài của Đại Kỷ Nguyên, trang web có tiêu chí ghi là Trung thực và Truyền thống, hoặc là bản sao hoặc trích đoạn bài gốc bằng chữ Hán của trang Tân Đường Nhân (NTD - New Tang Dynasty), cùng một chủ sở hữu và phát hành.

Ví dụ bài ký tên Vũ Dương viết rằng "Tổng thống Trump nhắn tin hình sư tử" đã đặt đường dẫn tới bài gốc tiếng Trung 'Sư tử chiến liệp cẩu' của Lý Vân Tống, trên trang NTDTV.

Đặc trưng của các trang này, ngoài thời sự là mục Y tế, nói nhiều về các phương thuốc họ mô tả là "có tác dụng kỳ diệu", như "người bại liệt sau bảy năm đứng dậy đi được".

Các bài phân tích, bình luận trên hai trang này, bản tiếng Việt chỉ trích trực diện Đảng Cộng sản Trung Quốc, như bài 'ĐCS TQ kích động thù hận ra sao?' hoặc nói đảng này chỉ đến 2024 là "diệt vong".

Tuy nhiên, cả hai trang báo hoàn toàn không bình luận gì về Đảng Cộng sản Việt Nam và các lãnh đạo đảng này.

Ngôn từ 'chống Cộng sản' nếu có, chỉ xuất hiện ở đôi chỗ, ví dụ như bài 'Thôi bối đồ' nói về Đài Loan và kế hoạch "khôi phục Đại lục, trục xuất bóng ma chủ nghĩa Mác-Lênin đến từ phương Tây, giải cứu đồng bào Đại Lục bị ĐCSTQ bắt cóc..."

Trang Tân Đường Nhân cho hay, họ là cơ quan truyền thông thuộc tập đoàn EMG, ra đời năm 2001:

"Tân Đường Nhân tin tưởng một thế giới toàn vẹn phải dựa trên truyền thông chính xác và trung thực. Đó là lý do chúng tôi cống hiến hết mình để cung cấp sự thật và làm sáng tỏ những vấn đề xã hội quan trọng. Không đại diện cho các nhóm lợi ích, chúng tôi đưa ra thông tin khách quan, cung cấp một bức tranh toàn cảnh, thể hiện trách nhiệm của chúng tôi đối với xã hội.

Chúng tôi cũng mang đến những câu chuyện vượt thời gian tôn vinh các giá trị phổ quát của nhân loại. Tinh thần tích cực, sự kiên cường và hy vọng là tài sản quý báu của con người. Đó là lý do tại sao chúng tôi làm hết sức mình để xuất bản những nội dung cảm động, giàu thông tin ý nghĩa, giúp độc giả trau dồi tri thức và bồi dưỡng tâm hồn bằng tình yêu thương, sự lương thiện, lòng trắc ẩn và sự chính trực. Chúng tôi tin rằng đó là cách chân thành nhất để cùng độc giả kiến tạo một tương lai tốt đẹp hơn..." trang web cho biết ở địa chỉ ntdvn.com dành cho độc giả tiếng Việt.

/* src.: https://www.bbc.com/vietnamese/world-55145863

[ốc]

Trang Tân Đường Nhân cho hay, họ là cơ quan truyền thông thuộc tập đoàn EMG, ra đời năm 2001:

Chúng tôi cũng mang đến những câu chuyện vượt thời gian tôn vinh các giá trị phổ quát của nhân loại. Tinh thần tích cực, sự kiên cường và hy vọng là tài sản quý báu của con người. Đó là lý do tại sao chúng tôi làm hết sức mình để xuất bản những nội dung cảm động, giàu thông tin ý nghĩa, giúp độc giả trau dồi tri thức và bồi dưỡng tâm hồn bằng tình yêu thương, sự lương thiện, lòng trắc ẩn và sự chính trực. Chúng tôi tin rằng đó là cách chân thành nhất để cùng độc giả kiến tạo một tương lai tốt đẹp hơn...

Vậy đâu phải là làm báo mà là làm "nghệ thuật" thôi, giống diễn tuồng cải lương thì phải lồng vô bài học đạo đức, giá trị mo ran, dàn dựng tình tiết để dụ khị người đọc, trang điểm trang phục để bắt mắt người coi... Tin tức khác kịch bản vì nó không có cần chế biến, xào nấu, cắt xén cho đẹp. Làm báo thì cứ đưa tin khách quan và chính xác chứ còn đòi "tôn vinh" với "kiến tạo" là cốt ý làm công tác tuyên truyền, tuyên huấn rồi. Độc giả coi chừng trúng độc thiệt.

[Triển]

Độc giả coi chừng trúng độc thiệt.

Muốn trúng độc thiệt phải thêm màn thầy bói.

[Triển]

"Phây" bịt miệng những người theo Trâm vì tin vịt và kích động bạo lực.
Vậy mà dân theo Trâm vẫn còn "lên phây" ào ào chưa chịu tẩy chay?

---

Facebook Shuts Down Large Pro-Trump 'Stop the Steal' Group for Spreading Election Misinformation and Calling for Violence

By Megan McCluskey
November 5, 2020 5:18 PM EST

Facebook has officially shut down “Stop the Steal,” a pro-Trump group which had amassed over 364,000 members in less than 48 hours, for promoting election misinformation regarding ongoing vote counts.

With protests over the ongoing tally of votes sweeping through a number of U.S. cities, Facebook tells TIME that it removed the group on Thursday over “worrying calls for violence.”

“In line with the exceptional measures that we are taking during this period of heightened tension, we have removed the group ‘Stop the Steal,’ which was creating real-world events,” a Facebook spokesperson said in a statement. “The group was organized around the delegitimization of the election process, and we saw worrying calls for violence from some members of the group.”

The group, which appeared to be linked to the pro-Trump organization Women for America First as well as the Tea Party, was created in the wake of President Donald Trump falsely claiming that he had defeated Democratic presidential nominee Joe Biden during a speech he delivered from the East Room of the White House after 2 a.m. ET on Wednesday morning.

As state and local election officials continued to count ballots across the country in the days after Election Day, Trump continued to post false and misleading tweets, in which he made baseless allegations about voter fraud in key states. Many of these tweets were flagged by Twitter for containing disputed or misleading information. The description of the “Stop the Steal” group on Facebook seemed to reference Trump’s claims.

“Democrats are scheming to disenfranchise and nullify Republican votes. It’s up to us, the American People, to fight and to put a stop to it,” the page read. “Along with President Trump, we will do whatever it takes to ensure the integrity of this election for the good of the nation.”


/* src.: https://time.com/5907902/stop-the-st...rump-election/

[Triển]

Trào lưu của đạo đường Thích Ngộ Nhận.

---

Về vai trò của Tối cao Pháp viện đối với Kết quả bầu cử 2020



Minh Phạm

3-12-2020

Ngày 20/11/20, Tối cao pháp viện liên bang (US Supreme Court) ra thông cáo phân nhiệm theo địa hạt tuần du Thượng thẩm (Circuit) cho các thẩm phán Tối cao pháp viện.

Theo thông cáo, cả 4 thẩm phán “Cộng hòa” (Conservative, được nhiều người hiểu là… “thân Trump”) nhận tuần du tại các tiểu bang chiến trường (swing state), trong đó có 2 phụ thẩm do Tổng thống Trump đề cử là B. Kavanaugh và Amy Barrett.

Cụ thể, phụ thẩm Brett Kavanaugh tuần du khu vực gồm tiểu bang Michigan; phụ thẩm Amy Coney Barrett tuần du khu vực gồm tiểu bang Wisconsin, phụ thẩm Samuel Alito tuần du khu vực gồm tiểu bang Pennsylvania và phụ thẩm Clarence Thomas tuần du khu vực gồm tiểu bang Georgia.

Ngay sau đó, các phương tiện truyền thông bảo thủ (conservative) tại Mỹ loan tin rằng, các tòa án thượng thẩm có thẩm quyền địa hạt tại các tiểu bang chiến trường sẽ “bênh vực cho Tổng thống Trump” đối với các vụ kiện tranh chấp kết quả bầu cử bằng cách đảo ngược kết quả bầu cử nhờ có sự “can thiệp” từ các phụ thẩm Tối cao Pháp viện (conservative) ở các Tòa đó.

Đây là một ngộ nhận lớn! Tại sao? Vì 2 lý do chính yếu sau:

– Hệ thống Tòa Thượng thẩm liên bang gồm 13 Tòa, nằm rải rác 12 khu vực tư pháp và khu vực Thủ đô DC. Một phụ thẩm Tối cao pháp viện sẽ giám sát ít nhất 1 Tòa Thượng thẩm mà trong quá khứ họ có một mối liên hệ – về cư trú hay hành nghề – giữa họ và các tòa án trong khu vực ấy. Quyền lực của Thẩm phán Tối cao pháp viện tại các Tòa án thượng thẩm chỉ giới hạn trong phạm vi ban hành lệnh khẩn cấp tạm thời, gia hạn nộp đơn từ hồ sơ, và trong một vài trường hợp đặc biệt là gia hạn thời gian chờ đợi quyết định từ Tối cao pháp viện.

Nhưng nhiệm vụ chính của họ là thẩm xét (sàng lọc) các Đơn Thượng cầu lên Tối cao pháp viện trước khi đề nghị Pháp viện quyết định có thụ lý hay không. Nói vắn tắt, các phụ thẩm Tuần du không có quyền quyết định thay cho Tòa Thượng thẩm lẫn Tối cao pháp viện. Trường hợp này, phụ thẩm tuần du là chiếc cầu nối giữa các Tòa dưới với Tối cao Pháp viện liên bang.

– Các vụ kiện cáo kết quả bầu cử nếu không trưng ra bằng chứng vi-Luật (liên bang) và vi-Hiến (liên bang) thì các Tòa án liên bang (trong đó có Tối cao Pháp viện là nơi mà những người ủng hộ Tổng thống Trump – với suy nghĩ rất ấu trĩ – xem như là nơi có quyền quyết định thắng thua trong bầu cử) sẽ không thụ lý vụ kiện để xét xử.

Người ta thường nêu án lệ Bush v. Gore như một chiếc phao cứu sinh trong trường hợp Trump chống Biden. Đây cũng là một ngộ nhận nốt!

Trong vụ kiện Bush chống Gore của năm bầu cử 2000, Tối cao pháp viện liên bang chỉ quyết định về 2 điểm luật-pháp-liên-bang là

a) Quyền được đối xử bình đẳng trước luật pháp theo Hiến pháp (liên bang: US Constitution) và,

b) Có hay không một sự vi phạm Luật Kiểm đếm Phiếu bầu (liên bang: Electoral Count Act).

Sau khi nghị án, Tối cao pháp viện quyết định “không kiểm đếm phiếu lại ở Florida”. Trên cơ sở không đếm phiếu lại nên ông Bush thắng cử vì nhiều hơn ông Gore khoảng 500 phiếu phổ thông (chứ Tối cao pháp viện KHÔNG tuyên bố ông Bush thắng ông Gore, đây là sự nhầm lẫn … chết người!!!)

Thế nên, nếu không chứng minh “khả năng vi phạm Luật pháp liên bang và Hiến pháp liên bang” thì đừng mong Tối cao Pháp viện liên bang thụ lý.

Đối chiếu với thực tế, vụ kiện của dân biểu M. Kelly ở Pennsylvania vừa nộp Đơn Thỉnh cầu lên Tối cao Pháp viện ngày hôm qua thì đơn này nộp đích danh phụ thẩm Tối cao Pháp viện tuần du khu vực Pennsylvania là ông Samuel Alito.

Ông Alito sẽ thẩm xét Đơn Thượng cầu và khi thẩm xét sẽ gởi lên Tối cao Pháp viện. Trước đó, Tổng Chưởng lý Shapiro của tiểu bang Pennsylvania gởi một bản Lý-nghị cho Tối cao Pháp viện liên bang để thỉnh cầu Pháp viện ĐÓNG LẠI tất cả các khiếu kiện về kết quả bầu cử ở tiểu bang Pennsylvania cũng phải qua phụ thẩm S. Alito.

Không phải ai cũng có một kiến thức căn bản (backgrounds) về thẩm quyền tài phán của hệ thống các tòa án tiểu bang và hệ thống các tòa án liên bang để có thể xác định vụ kiện nào khả dĩ được Tối cao Pháp viện thụ lý. Vì vậy, đã có hàng… tỷ tin đồn thất thiệt (tin giả) rằng, Tối cao Pháp viện liên bang sẽ quyết định ai là người thắng cử giữa Trump và Biden. Ngoài sự thiếu hiểu biết, không loại trừ việc tung tin đồn nhảm là có ác ý, có mưu cầu tư lợi…

(Sở dĩ lặp lại hai từ “Liên bang” là vì còn có Tối cao Pháp viện tiểu bang).

***

Về hệ thống Tòa án Thượng thẩm Liên bang, xin tham khảo lại bài viết:

Tổng thống Trump Và Quyền Tư Pháp

Nhiệm vụ của Tòa là định nghĩa luật là gì, giải thích ý nghĩa của luật và Tòa sẽ không cho phép bất kỳ ai có quyền đứng trên luật pháp. Tòa Thượng thẩm thứ 9 (the United State of the Court of Appeals for the Ninth Circuit, the Ninth Circuit Court of Appeals ) vừa tái xác nhận thẩm quyền này trong án lý vụ Washington kiện Trump.

Đặc biệt, với cơ chế “Checks and Balances”, Tòa án (Tư pháp) sẽ là sợi cương kiềm chế Hành-pháp một khi cho rằng Hành pháp đã đi quá xa quyền hạn của nó.

Tòa Thượng thẩm, nguyên thủy là những nơi xử án của các Pháp quan hoàng gia Anh được uỷ nhiệm trong chuyến tuần du trên khắp nước Anh đã du nhập sang Mỹ khi Tòa án liên bang chỉ duy nhất được Hiến pháp thiết lập là Tối cao Pháp viện, với số lượng thẩm phán ít ỏi, các Thẩm phán của Pháp viện phải phân công tuần du Phúc Quyết các bản án Sơ thẩm trên 11 địa hạt toàn liên bang được đánh số thứ tự từ 1 đến 11. (Hiện nay, Thẩm phán Tối cao Pháp viện chỉ phân công kiểm tra chứ không còn tham gia xử kiện ở các tòa Thượng thẩm như xưa).

Chính vì thế, các Tòa tuần du này mới có tên là “Circuit Court” được sử dụng phổ biến cho đến năm 1948, mà về sau thường gọi ngắn gọn là “Court of Appeals”.

Hơn hai trăm năm qua, Quốc hội Mỹ – chỉ có Quốc hội mới có quyền, kể cả quyền biến đàn ông thành… đàn bà!!! – lập thêm hai Tòa Thượng thẩm như vậy nữa, không đánh số và đặt trụ sở ở Washington D.C, vì nhu cầu xã hội.

Nguyên tắc “lưỡng cấp tài phán” (xét xử theo hai cấp Tòa: sơ thẩm và phúc thẩm) giúp cho án văn của Tòa Thượng thẩm có giá trị tối hậu; đó là chưa kể các bản án của Tòa sơ thẩm vốn cũng đã gần như đạt đến chân lý của một nền Tư pháp độc lập, bởi lẽ vị thẩm phán liên bang từ cấp Tòa sơ thẩm cũng phải do Tổng thống đề cử và phải được Thượng nghị viện kiểm tra và đồng ý vì họ giữ chức suốt đời.

Thế nên cũng không lấy làm lạ là thẩm phán Robart, một trong tổng số “khoảng trên dưới 700” thẩm phán các cấp Tòa Liên-bang, ở Tòa sơ thẩm Seattle có thể chặn Sắc lệnh của Tổng thống Trump.

Vì thế, hiếm khi bản án phúc quyết từ Tòa Thượng thẩm bị Thượng Tố lên tới cấp Tòa cao nhất của liên bang là Tối cao Pháp viện (U.S Supreme Court).

Tuy nhiên, vấn đề nhập cư vốn được Tối cao Pháp viện ưu ái dành quyền quyết định cho Hành pháp lâu nay có thể sẽ bị Tòa án “thu – hồi” dưới “trào” của một ông Tổng thống “bất xứng” (unfit) như ông Trump.

/* src.: https://baotiengdan.com/2020/12/03/v...a-bau-cu-2020/