Lối cũ

[Mang Mộc]

Tan tác





https://app.box.com/s/y1zuhdd3v5iu67x4sjbpu3vvzc0tuf7t

[Mang Mộc]

(Chép ra từ một trang sách cũ, đã lâu. Sách mất - không còn nhớ tên tác giả nữa)

Bát âm là gì?

Câu trả lời, không phải tám (8) âm thanh mà là 8 loại chất liệu tạo ra 16 thứ âm thanh khác nhau, dùng từ thời kỳ “nhã nhạc” cổ xưa.

Tám loại chất liệu đó là: Biều, Thổ, Cách, Mộc, Thạch, Kim, Ty, Trúc. Là Vỏ quả bầu già, Đất, Da thuộc, Gỗ, Đá, Kim loại, Tơ, Tre trúc.

Mưới sáu (16) nhạc cụ thường thấy dùng từ chất liệu bát âm gồm có:

1. Sênh : Làm từ quả bầu. Còn gọi là hồ lô
   
2. Viên : Làm từ đất nung. Trông như quả trúng gà dẹt. Chỗ miệng thổi có đầu nhọn. Mặt trên có 4 lỗ, mặt dưới có 2 lỗ dùng để điều tiết âm cao (high pitch)
   
3. Kiến cổ : Trống treo trên giá, mặt trống bằng da thuộc
   
4. Bác phó : Trống nhỏ, như trống cơm. Thời cổ làm bằng bao da, trong đựng trấu. Khi đánh chỉ có tiết tấu mà không kêu to
   
5. Chúc : Làm từ gỗ. Hình vuông. Miệng trên to, phần dưới nhỏ. Dùng dùi gỗ gõ vào mặt trong, có âm thanh. Khi diễn tấu, dùng để khởi nhạc
   
6. Ngô : Làm từ gỗ. Hình giống con hổ nằm. Khi diễn tấu, dung một đoạn tre chẻ nhỏ, quét ngang trên lưng có những phiến gỗ đứng. Dùng để hiệu dừng tiếng nhạc
   
7. Biên khánh : Làm từ đá. Treo trên giá gỗ 16 cái, dày mỏng khác nhau, dùng để điều tiết âm thanh cao thấp
   
8. Đặc khánh : Làm từ đá. Mỗi cái treo một giá. Khánh càng to, âm càng thấp
   
9. Biên chung : Làm từ kim loại đồng hoặc đồng pha vàng. Một bộ 16 chiếc, chia hai tầng trên dưới, mỗi tầng 8 chiếc. Dựa vào độ dày mỏng mà điều tiết âm cao thấp. Biên chung còn được gọi là chuông dàn
   
10. Chuông : Làm từ kim loại đồng pha vàng, gồm 12 chiếc, mỗi chiếc 1 giá. Dùng làm hiệu âm trước khi diễn nhạc
    
11. Đàn cầm : Làm từ chất liệu tơ bện cho dây đàn. Mặt đàn gỗ cây đồng, đáy đàn gỗ cây thị. Đàn dùng 7 dây to nhỏ khác nhau. Dây càng to âm càng thấp
    
12. Đàn sắt : Làm từ chất liệu tơ bện cho dây đàn. Mặt đàn gỗ cây đồng, dài và to hơn đàn cầm. Có 25 dây to nhỏ khác nhau. Mẩu gỗ đệm dây đàn có thể di động để điều tiết âm lượng. Dây càng dài thì âm càng thấp
    
13. Bài tiêu : Làm từ tre trúc. Gồm 16 ống trúc. Ống càng dài, âm càng thấp
    
14. Tiêu : Làm từ tre trúc. Thổi dọc như tiêu ngày nay
    
15. Địch : Làm từ tre trúc. Thổi ngang, như địch ngày nay
    
16. Si : Làm từ tre trúc. Giống như địch, thô và ngắn. Miệng thổi ở mặt trên, phát âm qua 5 lỗ hướng ra phía ngoài và một số lỗ hướng trong

Trong những ngày lễ hội lớn, ban nhạc có tới 100 người. Thường thì chỉ có 16 nhạc công và 4 ca sĩ hát theo nhạc.

[Mang Mộc]

Đền

Anh tìm lại núi, đồi
Bay ngược vào xưa cũ
Ồ! Mây rất là quen
Tháng 10 trong hơi thở

Bây giờ xa tít đâu?
Đếm bao nhiêu dặm nhỉ?
Em nơi ấy có chờ?
Sao thơ nôn nả vậy?!

Trời mới hồng một chút
Đã sắp chuyển thành đêm
Vù vù theo vận tốc
Lồng lộng tiếp êm đềm

Những ngày qua, mỏi mệt
Những ngày qua, chưa quen
Khối thời gian đánh mất
Không chỗ để bắt đền

Anh tìm lại núi, đồi
Mùa thu còn thiếu nữ
Áo khoác mềm nhung tơ
Nụ môi vừa mới nở

Anh tìm lại núi, đồi
Phố khuya chìm thung lũng
Hàng cây đứng lạnh, nghe
Gió thì thào ve vuốt

Điện đường vàng vàng soi
Bụi lân tinh gờn gợn
Mấy ngã tư biếng lười
Cứ đỏ đèn, chầm chậm

Anh về đây núi, đồi
Đền nhau bằng hạnh phúc
Cả quãng dài chia phôi
Dối … mà thương rất thật

MM

[Mang Mộc]

Vô đề 1001

Đôi khi ngờ vực tháng 10
Lăng xăng chiều xuống, cốc ngồi cạnh ly

Ghế bàn chẳng nói năng gì
Ngắm hoàng hôn gấc đỏ vì lý do

Một chàng mạng hỏa tròn to
Nửa thân đẫm nước, nửa hò hẹn mây

Trong hư ảnh, gió hây hây
Bện muôn tơ mỏng ngây ngây kín vòm

Biển nằm giáp mặt núi non
Bọt tung tóe vỡ, cát cồn lao xao

Mưa đâu rắc rối hạt mau
Rồi như đón chuyến ngàn sau không về

Môi khao khát đắng mong chờ
Ý tàn, ngữ thiếu, bài thơ nan đề

Hải Âu biếng liệng, đứng nghe
Phổ cầm Apollinaire tuyệt vời

Mùa thu chết sững bên đời …
Phố bao lâu đã điện ngời sáng lên?

Sóng buồn vỗ khúc lặng im
Phôn buồn le lói đoạn pin cuối cùng

Đêm buồn rớt đáy cô đơn
Chạm vô tình đến mảnh hồn ai đang ….

MM

[Mang Mộc]

Ngủ ngon! NS Song Ngọc

Bến quạnh hiu





https://app.box.com/s/4gyryhphgzcj10x9huzzf04sh7960qum

[Mang Mộc]

Đổi, trả

Trả lá vàng lại mùa thu
Trả sương mù lạnh đến từ hôm qua
Trả mây xám phía phôi pha
Trả cơn gió bấc phương xa đón mùa

Trả buổi chiều lại ban trưa
Trả sông, hồ, biển cơn mưa trói người
Trả ánh nắng rọi lưng đồi
Trả làn tơ trắng giữa đời dịu bay

Trả bàn tay vói bàn tay
Trả gò má chín hây hây ngượng ngùng
Trả thuyền lướt sóng trên dòng
Trả đôi mắt ướt mênh mông bóng chiều

Nghìn, muôn, ức, triệu, tỉ điều
Trả tôi chỉ một em yêu, nghĩa là
Đổi tầng vũ trụ bao la
Đổi luôn trần thế để mà bên nhau
…
Dòng tin vắn, đọc nhói đau
Hôm nay, có lẽ hôm sau vẫn buồn
Em còn chốn cũ hay không?
Dường như giá rét trời đông dợm về!?

MM

[Mang Mộc]

Tâm sự

Những ngày đổ nhớ về như lá
Theo kiếp chia lìa, vun vút xa
Gió lộng ưu phiền thêm nỗi rụng
Khoang trời treo xám ngắt bao la

Hồn ướt rũ, ai chờ mưa rơi
Hơi lạnh dâng cao, buồn không vơi
Nơi bất định, miền vô trọng lực
Sở hữu nào đếm giữa em, tôi?

Ta đã từng ngược, xuôi nơi đâu
Quen thuộc cũ phai thành ảo ảnh?
Nhận diện mình từ tia nắng soi?
Nhập nhòa đó đau từng bước giẫm?

Mặt đất ngước nhìn hai hàng cây
Hỏi lặng câm tháng mười, ý nghĩa?
Sóng lũy thừa biết bao chu kỳ
Hiểu cá voi nửa phần óc ngủ?

Ta nhận ra diệu kỳ, yêu em
Đuổi hoàng hôn, bước chân vận tốc
Để háo hức chờ đôi tay đêm
Dẫu tiếc thời gian, điều đánh mất

Vừa lướt qua bóng dáng êm đềm
Ta thực tế, ghét mầu ẩn hiện
Thà là chạm khẽ, còn vương hương
Hơn ngăn cách chiều dài, tưởng tượng

MM