Results 1 to 9 of 9
Thread: Sông Núi Núi Sông
Hybrid View
-
05-11-2019, 12:24 PM #1
- Join Date
- Dec 2014
- Posts
- 867
Sông Núi Núi Sông
Sông núi trên vai” – Dịch thế nào cho đúng?
(CLO) Dịch cụm từ “Sông núi trên vai” từ tiếng Việt sang tiếng Anh là “Mountains and rivers on the shoulder” là hay hay dở? Đạt hay chưa đạt? Nhiều ý kiến xôn xao có ý chê cách dịch này còn “thô” khi nó xuất hiện trên chiếu thơ Nguyên tiêu vừa qua.
Ngày Thơ Việt Nam năm nay có sự tham gia của 200 đại biểu đến từ gần 50 quốc gia và vùng lãnh thổ. Do vậy, việc chuyển ngữ tiếng Việt sang tiếng Anh – một ngôn ngữ mang thông lệ quốc tế là điều cần thiết. Nguyên nhân của các phê phán việc dịch cụm từ “sông núi trên vai” này xuất phát từ việc cỗ máy dịch của Google đã chuyển ngữ từ tiếng Việt sang tiếng Anh gần giống với phần văn bản được sử dụng trong Ngày Thơ Việt Nam 2019.
Về mặt ngữ nghĩa, theo nghĩa đen, nói “sông núi” ai cũng hiểu, cũng biết là sông, là núi. Trong trường hợp nói “sông núi trên vai” thì nghĩa là nhắc đến tính trách nhiệm hoặc sứ mệnh của một người đối với đất nước. Cách dùng từ này khá phổ biến và hoàn toàn không phức tạp về ngữ nghĩa dù trong văn nói hay văn bản viết, kể cả trong các văn bản cổ như trường hợp “gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo” (Truyện Kiều). Tuy vậy, chuyển ngữ là một câu chuyện khác. Các yêu cầu cơ bản của việc dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác thường đặt ra ba yếu tố: Tín – Bản dịch trung thành với bản gốc; Đạt – Đảm bảo không có thiếu sót; Nhã – Cách sử dụng từ ngữ phải mềm mại theo nhiều tầng ngữ nghĩa.
Trao đổi với phóng viên báo Nhà báo & Công luận về cách dịch cụm từ “sông núi trên vai” thành “mountains and rivers on the shoulder”, ông Tạ Quang Đông – một chuyên gia ngôn ngữ Anh, cho biết: “Cách dịch như vậy không phải là toàn bích, nhưng dịch văn chương khó chuyển tải được toàn bộ cả ý nghĩa và hình ảnh tu từ. Tiếng Việt giàu tính biểu cảm, khi dịch sang tiếng Anh rơi rụng nhiều. Nếu cố giữ tính hình ảnh thì giảm bớt mất nghĩa. Nếu bám nghĩa, bỏ hình ảnh, thì khô không khốc, hoặc nhàm, sáo”. Ông Đông nói: Như vậy thì “còn gì là văn chương?”
Nếu thay “mountains and rivers” thành “motherland/homeland/fatherland” thì đại biểu quốc tế sẽ hiểu ngay, nhưng mất đi vẻ đẹp tu từ, thực sự là thường và có thể nói là nhàm. Khó có cách nào tốt hơn là để nguyên “mountains and rivers”. Dịch như thế còn thêm giá trị là để cho các quan khách hiểu tư duy hình ảnh của người Việt.
Trên trang cá nhân, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nói: “Người nước ngoài có hiểu nghĩa câu này không? Tôi có hỏi một số nhà thơ nước ngoài, họ nói họ biết đó là một câu nói đầy tính biểu tượng, nó thuộc về cách nói của một vùng văn hóa, cho dù họ có thể không hiểu hết nghĩa. Cũng như có những câu của nước ngoài chúng ta cũng chỉ cảm nhận ở mức độ nào đó nội dung chứa đựng trong đó mà không hiểu hết được. Tôi cũng hỏi họ về phần tiếng Anh, họ nói câu đó thì cần thêm số nhiều (S) vào từ SHOULDER vì thông thường người ta nói thế và viết thế. Chỉ khi nói cụ thể tôi gánh trên vai trái hay vai phải mới dùng số ít”.Văn chương nước nhà từng chứng kiến nhiều “thảm họa dịch thuật” nên không khó để lý giải vì sao chỉ một cụm từ dịch y như “dịch máy” đã gây quan tâm và nhiều tranh cãi. Tuy vậy, phần đông ý kiến của các nhà văn, nhà thơ và các nhà ngôn ngữ đều đồng tình với việc chuyển ngữ “sông núi trên vai” thành “mountains and rivers on the shoulder”.
Tử Hưng
Bài lấy từ đây
-
05-11-2019, 12:46 PM #2
- Join Date
- Dec 2014
- Posts
- 867
Trao đổi với phóng viên báo Nhà báo & Công luận về cách dịch cụm từ “sông núi trên vai” thành “mountains and rivers on the shoulder”, ông Tạ Quang Đông – một chuyên gia ngôn ngữ Anh, cho biết: “Cách dịch như vậy không phải là toàn bích, nhưng dịch văn chương khó chuyển tải được toàn bộ cả ý nghĩa và hình ảnh tu từ. Tiếng Việt giàu tính biểu cảm, khi dịch sang tiếng Anh rơi rụng nhiều. Nếu cố giữ tính hình ảnh thì giảm bớt mất nghĩa. Nếu bám nghĩa, bỏ hình ảnh, thì khô không khốc, hoặc nhàm, sáo”. Ông Đông nói: Như vậy thì “còn gì là văn chương?”
Nếu thay “mountains and rivers” thành “motherland/homeland/fatherland” thì đại biểu quốc tế sẽ hiểu ngay, nhưng mất đi vẻ đẹp tu từ, thực sự là thường và có thể nói là nhàm. Khó có cách nào tốt hơn là để nguyên “mountains and rivers”. Dịch như thế còn thêm giá trị là để cho các quan khách hiểu tư duy hình ảnh của người Việt.
____________________
(*) Có nghĩa là “ván đã đóng thuyền”, “gạo đã nấu thành cơm” , “muộn rồi” “tàn một đời huê”, “đi đứt”, “the goose is cooked”, “the chips are down”, “game over”, v.v…
Vậy muốn dịch được “toàn bộ cả ý nghĩa và hình ảnh tu từ” cho thật “văn chương” và không bị “khô không khốc hoặc nhàm, sáo” thì chắc phải dịch mấy đứa này thành “board has built boat”, “rice cooked into… rice”, “late already”, “withered a flower life”, “go cut”, “con ngỗng được nấu”, “khoai tây chiên ở xuống”, “trò chơi ở trên”?
Còn “Sông Núi, Núi Sông, Non Sông, Giang Sơn, Sơn Hà, Đất Nước, Đất Tổ, Quê Cha…” thì phải được lần lượt dịch là “River Mountain, Mountain River, River Mountain, Mountain River, Land Water, Land Ancestor, Countryside Father…” thì mới lột được “toàn bộ cả ý nghĩa và hình ảnh tu từ”, mới là “văn chương” và không bị “khô không khốc hoặc nhàm, sáo”?!!!!!!
Nên đọc thêm bài “Nhập môn ngôn ngữ học và dịch thuật” của Chu Mộng Long có đầy đủ chi tiết hơn vạn lần ở =====> đây
Và bài nhận xét của Trân Văn ở =====> đây
Tuy vậy, phần đông ý kiến của các nhà văn, nhà thơ và các nhà ngôn ngữ đều đồng tình với việc chuyển ngữ “sông núi trên vai” thành “mountains and rivers on the shoulder”
Kinh Khủng! Khủng Khiếp! Tàn Nhẫn Vô Nhân Đạo!
-
05-11-2019, 05:04 PM #3
- Join Date
- Oct 2011
- Posts
- 595
Tôi thấy đã tới lúc vứt ba mớ văn chương cliché đạo đức giả của đám old man chết tiệt vô thùng rác cho đám trẻ sống khỏe là vừa rồi. Vì nó là thứ bịnh truyền nhiễm di căn đáng sợ. Thời nào đám cầm quyền cũng hối lộ. Vác gánh sơn hà trên vai cha nội nào chả biết! Chỉ thấy vắt cạn sông, bào mòn núi, hốt sạch tiền vô túi mấy chục gan. Họ xúi bắt đám con nít ngây thơ đi chết oan. Đã tới lúc nên vứt bỏ những "tự hào" dân tộc - đất nước vân vân. Đã tới lúc nên quên đi những danh từ chính thể. Quên đi ranh giới quốc gia, tên tuổi đất nước, mà nên sống như loài chim di trú. Không có gì đáng để đánh đổi mạng sống trừ sở thích cá nhân.
-
05-11-2019, 05:12 PM #4
"Ngày thơ" mà phải lấy chủ đề khuân sông vác núi thì chả phải vì thơ thiếc gì cả. Theo ý của các tay đầu sỏ là yêu thơ thì nhớ mà yêu nước, còn yêu nước là yêu chủ nghĩa, yêu chủ nghĩa là yêu cộng đảng. Quanh quẩn chỉ giở về cái đích ấy thôi. Thơ là thợ khiêng thợ thồ cho chế độ. Roughnecks of the red regime.
-
05-11-2019, 10:03 PM #5
Ấy chết, đấy là thơ đấu tranh bạn ạ:
CHĂN TRÂU
Diệu kỳ! chỉ hai tiếng mà thôi,
Đảng đã về dựng lại đời tôi.
Đảng đã dạy cho tôi hai tiếng
Đánh trâu là lẽ sống trên đời.
(ý thơ Tố Hũ)
-
05-13-2019, 08:20 AM #6
- Join Date
- Dec 2014
- Posts
- 867
Hear ye, hear ye!
Giải dịch thuật Tronald Dumb toàn quốc hân hạnh kính mời quý dịch giả nhà nghề (tiếng trung… cấp gọi là dịch giả chuyên nghiệp) lẫn thường dân tham gia cuộc tỷ thí văn chương dịch vật 7 tên gọi dưới đây. Muốn đoạt giải, bản dịch phải lột truồng được "toàn bộ cả ý nghĩa và hình ảnh tu từ", và không bị "khô không khốc hoặc nhàm, sáo". Bản đoạt giải sẽ được ghi vào ốckipedia và khắc vào đá bào để lưu truyền hậu thế!
1) Commander in Cheat (by Rick Reilly)
2) Bottomless Pinocchios (by the Washington Post)
3) Sociopathic 70-Year-Old Toddler (by Samantha Bee)
4) Assaulter-in-Chief: (from Access Hollywood tape, which is right =====> here for your convenience )
5) Donald Tax-Duck: (by John Joseph Ribovich)
6) Groper-in-Chief: (by Nicholas Kristof)
7) The Lyin King: (not the music nor the Lion King)
-
05-13-2019, 11:58 AM #7
- Join Date
- Oct 2011
- Posts
- 595
dịch thụt Tronald Dumb
1) Commander in Cheat (by Rick Reilly)
Chỉ huy con lận
2) Bottomless Pinocchios (by the Washington Post)
Mũi lõ khôn ló
3) Sociopathic 70-Year-Old Toddler (by Samantha Bee)
Cu ôn xã bậy
4) Assaulter-in-Chief: (from Access Hollywood tape, which is right =====> here for your convenience )
Tổng dám bốc
5) Donald Tax-Duck: (by John Joseph Ribovich)
Thuế vịt đực
6) Groper-in-Chief: (by Nicholas Kristof)
Tổng dám mó
7) The Lyin King: (not the music nor the Lion King)
Vua nói lái
Similar Threads
-
Dòng Sông Đứng Lại
By phamanhdung in forum Âm NhạcReplies: 0Last Post: 10-20-2018, 05:08 AM -
Lời Chót Lá Trên Sông
By LNHoaiTu in forum ThơReplies: 96Last Post: 02-25-2014, 03:16 AM -
Quán Bên Sông
By co quan in forum Tùy BútReplies: 1Last Post: 09-04-2013, 08:40 PM -
Giòng Sông - Mặc Bích (Truyện đọc - Video)
By Frank in forum TruyệnReplies: 0Last Post: 08-14-2013, 11:40 AM -
Bên Kia Sông
By HuyenLam in forum Âm NhạcReplies: 1Last Post: 06-28-2013, 07:19 AM