hỏi chữ

[visabelle]

chữ "tội nghiệp"

chữ này có phải từ chữ "làm tội, làm nghiệp" hong?
visa hỏi thế bà con có hiểu hong dị.
nói thiệt visa cũng hay nghe ..."tạo nghiệp" nhưng thực sự hong hiểu rõ cái chữ đó hay cái riêng chữ "nghiệp".

[008]

chữ "tội nghiệp"

chữ này có phải từ chữ "làm tội, làm nghiệp" hong?
visa hỏi thế bà con có hiểu hong dị.
nói thiệt visa cũng hay nghe ..."tạo nghiệp" nhưng thực sự hong hiểu rõ cái chữ đó hay cái riêng chữ "nghiệp".

Tôi hiểu mấy chữ đó như sau…

“Tội nghiệp” là hành động, hành vi gây ra tội và cả hai chữ đều là danh từ và chữ chính ở đây là “nghiệp” còn “tội” được dùng như tĩnh từ đứng trước để bổ nghĩa cho “nghiệp” theo thứ tự của tiếng Hán. “Nghiệp” trong trường hợp này được dùng theo thuyết nhà Phật và có nghĩa là tất cả những hành động của một người trong kiếp trước và kiếp này gộp lại thành “nhân” để đưa đến “quả” nào đó sau này. Do đó, “tội nghiệp” của một người là tất cả các hành động gây ra tội của họ và số phận (quả) của họ sẽ do các “nghiệp” (nhân) đó định đoạt.

Thí dụ:

Giác Duyên nghe nói rụng rời:
Một đời nàng nhé thương ôi còn gì!
Sư rằng: Song chẳng hề chi,
Nghiệp duyên cân lại nhắc đi còn nhiều.
Xét trong tội nghiệp Thúy Kiều,
Mắc điều tình ái khỏi điều tà dâm,
Lấy tình thâm trả nghĩa thâm,
Bán mình đã động hiếu tâm đến trời!
(Kiều)

Trong những câu Kiều trên thì “nghiệp duyên” là duyên nợ do hành động của mình tạo thành và “tội nghiệp” (danh từ) của Thúy Kiều là những hành động gây ra tội từ kiếp trước. Nhưng nếu không dùng trong bối cảnh Phật Giáo thì “tội nghiệp” chỉ là tiếng bày tỏ lòng thương hại đối với người nào đó.

Còn trong “tạo nghiệp” thì “tạo” ắt hẳn phải là động từ trong một câu nào đó và “nghiệp” là túc từ của “tạo”. Vậy “tạo nghiệp” chỉ là làm thành một hành vi, hành động nào đó và cũng theo thuyết nhà Phật thì dường như chỉ cần dự tính hay nghĩ về chuyện làm nào đó chứ chưa cần phải thực sự làm thì cũng đã tạo nên nghiệp rồi.