Phóng sự từ việt nam

[Lotus]

PHÓNG SỰ TỪ VIỆT NAM : PHIM TÀI LIỆU TỐ CÁO CSVN ĐÀN ÁP BLOGGERS


Những hình ảnh mà quý vị đang theo dõi, là một phần được trích ra trong cuốn phim tài liệu ngắn có tên là 88 - The Repression of Cyber Dissidents (Vietnamese), có tên tác giả thực hiện là nhóm dự án 88. Những người xem qua phần phim tài liệu này đoán rằng đó là sản phẩm của một nhóm bạn trẻ, liên kết trong và ngoài nước. Công an mật vụ CSVN cũng đang ráo riết truy lùng những người thực hiện bộ phim này. Mô tả về công việc của mình, nhóm thực hiện diễn đạt rằng họ muốn thực hiện một phim ngắn tài liệu về các nhà báo và nghệ sĩ Việt Nam đang bị cầm tù bởi sự thể hiện cá nhân về quan điểm chính trị xã hội.
Bản video ngắn này đúc kết một cách khá rõ ràng bộ mặt của chế độ CSVN hiện nay, ngay sau khi chế độ CSVN có tên trong Danh sách Nguy hiểm các quốc gia có xu hướng đi xuống trong tự do báo chí trong năm 2012 do Ủy ban Bảo vệ Nhà báo (CPJ) công bố trong đầu năm nay. Báo cáo của CPJ về Việt Nam liệt kê và phân tích cụ thể từng trường hợp, trong đó ba người bị cầm tù lâu nhất, từ năm 2008 là blogger Nguyễn Văn Hải, tức Điếu Cày, Phạm Thanh Nghiên và Nguyễn Xuân Nghĩa. Trong danh sách cũng có nhóm công giáo của Paulus Lê Sơn, Hồ Đức Hòa, Đặng Xuân Diệu và Nguyễn Văn Duyệt bị bắt giữ từ tháng 08/2011. Ngoài ra còn có blogger/cựu công an Tạ Phong Tần, Phan Thanh Hải (Anh Ba Sài Gòn), Nguyễn Văn Duyệt, thầy giáo Đinh Đăng Định, sinh viên Nông Hùng Anh, và cựu quân nhân Lê Thanh Tùng.

CPJ cũng nhắc tới việc bà Đặng thị Kim Liêng, mẹ của blogger Tạ Phong Tần, tự thiêu. Có thể thấy nội dung của video này khá sát với công bố của CPJ, là điểm vào tử huyệt của chế độ độc tài CSVN. Khoảng 2 năm nay, chế độ Hà Nội hết sức tức giận khi nhìn thấy rằng bất chấp các đợt đàn áp và bỏ tù vô cớ, ngày càng nhiều các blogger, nghệ sĩ, trí thức, sinh viên… với độ tuổi rất trẻ quyết định ra mặt bày tỏ chính kiến để tố cáo chế độ. Việc diễn đạt ngôn ngữ phản kháng cũng ngày càng đa dạng từ thi ca, âm nhạc, chính luận… cho đến hành động cụ thể như rải truyền đơn, sinh hoạt giao lưu tập thể… sinh viên Nguyễn Phương Uyên bị bắt vào cuối năm ngoái cũng là một trường hợp điển hình. Bản video này có thể dễ dàng tìm thấy trên internet, trang youtube với từ khóa là 88 vietnamese. Những người thực hiện cũng kêu gọi phổ biến rộng và chuyền tay nhau bản video này để hợp sức cho phong trào đấu tranh cho dân chủ trong nước.




http://www.youtube.com/watch?v=D5_LBfCHqLM



http://www.sbtn.net/D_1-2_2-95_4-70302_15-2/phong-su-tu-viet-nam-phim-tai-lieu-to-cao-csvn-dan-ap-bloggers.html

http://www.youtube.com/watch?v=D5_LBfCHqLM

[Lotus]

The Repression of Cyber Dissidents (English)



http://www.youtube.com/watch?v=oVoOSAnu_vI&feature=player_embedded

[Lotus]

The Repression of Cyber Dissidents (English)



http://www.youtube.com/watch?v=oVoOSAnu_vI&feature=player_embedded

Bổ sung thêm link:

http://www.youtube.com/watch?v=oVoOSAnu_vI&feature=player_embedded

[Lotus]

Danlambao - Gửi đến các bạn đọc clip về côn an đối xử thô bạo với người dân do anh Nguyễn Hùng phụ đề tiếng Anh. Mong các bạn tiếp tay chuyển đến người nước ngoài.

http://danlambaovn.blogspot.com/2013/03/police-in-vietnam-inhumanly-uses.html#.UUNme4y9KSN



Police in Vietnam inhumanly uses illegal force onto a detained civilian


http://www.youtube.com/watch?v=4XSVff0OXxs&feature=player_embedded

http://www.youtube.com/watch?v=4XSVff0OXxs&feature=player_embedded

[Lotus]

Việt Nam bị chỉ trích trước Hội đồng Nhân quyền LHQ

Trước Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc - Genève, ngày 08/03/2013 giới bảo vệ nhân quyền tố cáo Việt Nam bắt giam hàng chục nhà đấu tranh trên mạng và chính quyền Hà Nội vi phạm luật quốc tế. Đại diện cho các nhà hoạt động Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền và Ủy ban Bảo vệ Quyền làm Người Việt Nam, ông Võ Văn Ái kêu gọi « Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc gây áp lực với phía Việt Nam để chấm dứt các hành vi đàn áp » kể trên.

Theo ông, hiện có 32 nhà viết blog và các nhà đấu tranh bày tỏ bất đồng chính kiến trên mạng đang bị giam giữ tại Việt Nam. Một phần trong số đó đã có án hoặc đang chờ bị xét xử. Họ có thể bị lãnh đến 16 năm tù.

Chủ tịch Ủy ban Bảo vệ Quyền làm Người Việt Nam Võ Văn Ái cho biết thêm : « Các hành vi đàn áp không góp phần bảo vệ an ninh quốc gia như lời giải thích của chính phủ Việt Nam, mà chỉ nhằm bịt miệng các tiếng nói trong một xã hội dân sự đang trỗi dậy để tố cáo các hành vi tham những, lạm quyền, để nói lên thảm cảnh của người nông dân bị cướp đất. Đó là những tiếng nói đòi nhân quyền và kêu gọi cải cách dân chủ. »

Tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, ông Võ Văn Ái đã kêu gọi Việt Nam thu hồi Pháp lệnh 44 đã được ký vào năm 2002. Pháp lệnh đó cho phép giam giữ mà không cần thông qua các thủ tục pháp lý những phần tử bị coi là đe dọa đến an ninh quốc gia. Ông cho biết Việt Nam đã sử dụng điều khoản này để chống lại các blogger, thậm chỉ kể cả việc đưa họ vào bệnh viện tâm thần.

Một nhà hoạt động khác là bà Penelope Faulker thuộc tổ chức Cùng Hành động cho Nhân quyền có trụ sở ở Pháp, lưu ý Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc rằng sau cuộc duyệt xét của Liên Hiệp Quốc năm 2009, Hà Nội đã cam kết thực thi quyền tự do thông tin. Tuy nhiên, theo bà : « chỉ nội trong năm qua, nhiều blogger, nhà báo mạng, và người bênh vực nhân quyền tại Việt Nam đã bị sách nhiễu, hù dọa, bị công an làm khó dễ, hoặc đã bị tống giam nhiều ngày một cách thô bạo chỉ vì, bằng một cách ôn hòa họ đã dám bày tỏ quan điểm trên Internet ».

Việt Nam hiện nay không phải là một trong 47 thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc. Tổ chức Phóng viên Không Biên giới coi Việt Nam là một quốc gia thù nghịch với Internet.


http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20130309-gioi-bao-ve-nhan-quyen-chi-trich-viet-nam-truy-buc-cac-blogger-bat-dong-chinh-kien

[Lotus]

VN bị chỉ trích tại Hội đồng Nhân quyền LHQ

Khóa họp lần thứ 22 của Hội đồng Nhân quyền LHQ tại Genève sẽ kết thúc vào ngày 22.3 này. Hiện đang diễn ra sôi nổi với tình hình vi phạm nhân quyền khắp nơi trên thế giới do các tổ chức Phi chính phủ tố cáo.

Không có nhân quyền tại Việt Nam

Đặc biệt tình hình nhân quyền Việt Nam được ba tổ chức Ủy ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam, Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền và Hành động Chung Cho Nhân quyền đưa ra chiều thứ sáu vừa qua, tập trung vào vấn đề không có tự do ngôn luận tại Việt Nam và đàn áp các bloggers cùng công dân mạng tại Việt Nam ba năm qua.

Liền sau các phát biểu trên đây, Phái đoàn Hà Nội dùng quyền phản bác trả lời rằng:

“Phái đoàn chúng tôi lấy làm tiếc phải sử dụng quyền trả lời để quả quyết bác bỏ những vu khống và bóp méo thông tin chiều nay về tự do ngôn luận và ý kiến đối với nước tôi.”

Hiện đang có 32 bloggers và công dân mạng bị cầm tù tại Việt Nam, một số khác đang chờ đưa ra xét xử với án tù lên tới 16 năm tù giam.

Ô. Võ Văn Ái
Rồi Ông nói tiếp:

“Giống như nhiều quốc gia khác, luật pháp tại Việt Nam được bảo vệ và hành xử mà chẳng có biệt lệ nào. Nhân quyền và các tự do cơ bản được luật pháp bảo đảm, nhưng mọi sự lạm quyền hay tìm cách phá bỏ hoặc vi phạm luật pháp, đặc biệt nhằm gây rối xã hội, kích động phân biệt chủng tộc, tôn giáo, căm thù và bạo động, đều bị ngăn ngừa và trừng phạt.”

Phái đoàn Hà Nội nhấn mạnh trong phần kết luận:

“Phái đoàn chúng tôi xin nhắc nhở Hội đồng Nhân quyền LHQ đừng để cho Hội đồng bị lợi dụng, đừng để cho cuộc trao đổi chung của Hội đồng bị lợi dụng, làm mất thì giờ qúy báu và mất luôn sự tín nhiệm vào Hội đồng Nhân quyền LHQ.”

Yêu cầu LHQ áp lực Việt Nam

Mở đầu cho cuộc đối chất trên đây, ông Võ Văn Ái nhân danh hai tổ chức Ủy ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam và Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền phát biểu rằng:

“Ủy ban Bảo vệ Quyền Làm Người Việt Nam và Liên Đoàn Quốc tế Nhân quyền mong cầu Hội đồng Nhân quyền LHQ quan tâm trước chiến dịch đàn áp khủng khiếp tự do ngôn luận tại Việt Nam, vi phạm điều 19 trong Công ước Quốc tế về Các quyền dân sự và chính trị. Chiến dịch đàn áp này của nhà cầm quyền Việt Nam hoàn toàn trái chống với Nghị quyết của Hội đồng Nhân quyền LHQ về ‘Thăng tiến, bảo vệ và thụ hưởng nhân quyền trên Internet’ ban hành năm 2012, đồng thời bất chấp những khuyến nghị của các quốc gia thành viên LHQ mà Việt Nam chấp nhận tại cuộc Kiểm điểm Thường kỳ Toàn diện (UPR) năm 2009.

Như chúng tôi đã tiết lộ trong bản Phúc trình ‘Bloggers và Công dân mạng sau chấn song nhà tù – Các hạn chế tự do trên Mạng tại Việt Nam’ mà chúng tôi đệ trình Hội đồng Nhân quyền LHQ, những ai sử dụng Internet đều bị sách nhiễu, hăm dọa, hành hung và bắt cầm tù. Hiện đang có 32 bloggers và công dân mạng bị cầm tù tại Việt Nam, một số khác đang chờ đưa ra xét xử với án tù lên tới 16 năm tù giam.

Những cuộc đàn áp như thế chẳng phục vụ cho ‘an ninh quốc gia’ như nhà cầm quyền Việt Nam tuyên bố, mà mục tiêu là bóp họng những tiếng nói của các xã hội dân sự cất lên tố cáo các nạn tham những, nhà nước lạm quyền, cưỡng chế đất đai của nông dân, hay đòi hỏi nhân quyền và cải cách dân chủ.

Trắng trợn hơn cả, nhà cầm quyền cũng đàn áp những ai góp ý theo lời kêu gọi của nhà nước về việc sửa đổi bản Hiến pháp 1992. Tuần trước, nhà báo Nguyễn Đắc Kiên bị đuổi khỏi tòa báo Gia đình và Xã hội, 24 tiếng đồng hồ sau khi ông phê phán lời phát biểu của Tổng bí thư Đảng.

Pháp lệnh 44 cho phép bắt giam những ai bị nghi vi phạm ‘an ninh quốc gia’ mà chẳng cần thông qua tòa án, đã được sử dụng để bắt gam các bloggers, đặc biệt đưa vào nhà thương điên, trường hợp đã xẩy ra với các ông Nguyễn Trung Lĩnh, Lê Anh Hùng.

Chúng tôi kêu gọi Hội đồng Nhân quyền LHQ áp lực VN chấm dứt cuộc đàn áp, bãi bỏ Pháp lệnh 44 cùng những điều luật trái với luật quốc tế để bảo đảm quyền tự do ngôn luận.
Ô. Võ Văn Ái
Dự thảo Nghị định Internet mới, khiến chúng tôi vô cùng quan ngại. Nếu được thông qua như bản văn dự thảo, thì Nghị định này sẽ hợp thức hóa toàn bộ hệ thống xâm nhập thông tin, kiểm duyệt và xử phạt những điều hết sức mơ hồ khi định nghĩa về ‘các hành vi bị cấm’. Đồng thời bó buộc các Công ty Internet và cơ quan cung cấp dịch vụ, kể cả các Công ty ngoại quốc, phải cộng tác với chính quyền để theo dõi hay truy lùng công dân mạng.

Chúng tôi kêu gọi Hội đồng Nhân quyền LHQ áp lực Việt Nam chấm dứt cuộc đàn áp, bãi bỏ Pháp lệnh 44 cùng những điều luật trái với luật quốc tế để bảo đảm quyền tự do ngôn luận, và mời Báo cáo viên LHQ về tự do ngôn luận đến điều tra Việt Nam.”

Trong khi ấy, tổ chức Hành động Chung Cho Nhân quyền thì tố cáo Hà Nội tấn công tự do ngôn luận, sách nhiễu, bắt bớ tùy tiện các bloggers và đưa ra các trường hợp cụ thể như Điếu Cày, Nguyễn Hoàng Vi, Đức Tăng Thống Thích Quảng Độ.

Cuối cùng, Tổ chức Hành Động Chung Cho Nhân Quyền kêu gọi:

“Việt Nam bãi bỏ những luật pháp quốc gia không phù hợp với điều 19, trả tự do cho tất cả những ai bị giam giữ vì ôn hòa hành xử quyền tự do ngôn luận trực tuyến hay ngoài luồng, và mời Báo cáo viên LHQ đặc trách tự do ngôn luận, Báo cáo viên LHQ đặc nhiệm các người đấu tranh bảo vệ nhân quyền đến điều tra Việt Nam. Đây là điều không thể từ khước, nhất là năm nay Việt Nam đăng ký xin làm ứng viên Hội đồng nhân quyền LHQ năm 2014.”

http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/un-hr-conf-22-geneve-yl-03122013100434.html



http://www.youtube.com/watch?v=4HV-RomqnLs


http://www.youtube.com/watch?v=4HV-RomqnLs

[Lotus]

http://www.youtube.com/watch?v=ZPKYMZMvbI4

[Lotus]

Biểu tình lớn ở Vĩnh Phúc phản đối con quan đánh chết người

Một vụ biểu tình bằng quan tài người chết với ít nhất 1.000 người tham gia đã xảy ra vào ngày hôm qua 17 tháng 3 tại thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc sau khi nạn nhân được người nhà khẳng định là bị con rể của một quan chức cao nhất tỉnh mưu sát...

http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/protest-in-vinhphuc-ml-03172013230559.html

Dân mang quan tài biểu tình ở Vĩnh Yên

Cập nhật: 15:59 GMT - chủ nhật, 17 tháng 3, 2013


Hình ảnh video cho thấy đông đảo người dân, nhiều người đeo khăn tang, đã vài lần dùng quan tài đâm xuyên qua hàng rào của hàng chục cảnh sát cơ động ở thành phố Vĩnh Yên.
Video cũng cho thấy một cảnh sát đã nhảy lên ôm cổ một người đeo khăn tang thuộc nhóm đi đầu đoàn biểu tình và vật xuống....


http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2013/03/130317_bieu_tinh_o_vinh_yen.shtml



http://www.youtube.com/watch?v=G_s12HHasK8

[Lotus]

Biểu tình tại thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc tới chiều tối



http://www.youtube.com/watch?v=zrElY5ZILb8

[Lotus]

Vĩnh Yên: Phản ứng xã hội đã chạm vào “giới hạn sợ hãi”

Phản ứng xã hội sẽ không quá khó để biến thành phản ứng chính trị, một khi không còn gì có thể kìm nén được nó. Nếu đến một thời điểm nào đó, nhân dân không chỉ chạm vào mà còn vượt qua cả “giới hạn sợ hãi”, liệu tình hình và thế cuộc sẽ ra sao?

Sự khởi đầu

Vụ việc “gây rối trật tự công cộng” ở Vĩnh Yên - một khu vực chỉ cách trung tâm của đảng cầm quyền sáu chục cây số - vẫn chưa có gì được coi là kết thúc.

Cho dù tới nay cơ quan công an tỉnh Vĩnh Phúc vẫn xem tin tức về một trong những thủ phạm giết người là con rể của vị chủ tịch tỉnh này có thể chỉ là loại “thông tin đồn thổi”, nhưng quá trình điều tra hình sự về nhân vật “người nhà” kia lại đang bắt đầu, thậm chí được khởi động một cách nhanh chóng đáng ngạc nhiên, song trùng và có vẻ logic với việc một cơ quan pháp y của Bộ Công an đã có mặt tại hiện trường để khám nghiệm tử thi chỉ một ngày sau khi xảy ra cơn chấn động “biểu tình quan tài” với ít nhất hàng ngàn người dân tham gia.

Tất cả chỉ mới là sự khởi đầu của một chủ đề xã hội học mà đã từng xảy ra nhiều tiền lệ cũng như biến diễn thật khó lường đối với chính quyền trong những năm gần đây - như một hiện tượng không thuần túy là cái thể hiện ra bên ngoài, mà sâu xa hơn nhiều là những nguồn cơn vừa ẩn giấu vừa lộ liễu.

Khi chứng kiến làn sóng “biểu tình quan tài” ở Vĩnh Yên mới đây hay một hành động phản ứng tương tự của hàng chục ngàn người dân ở tỉnh Bắc Giang vào năm 2010 về cái chết của một người dân trong đồn công an, một mẫn cảm mà bất cứ ai cũng có thể bức bối là trong bối cảnh xã hội nhiễu nhương và mất an ninh trầm trọng, ngày càng xảy ra nhiều trường hợp tử thương do xung đột cá nhân và nạn cướp bóc, một xã hội mà “một bộ phận không nhỏ” báo chí đã tự nguyện khoác lên mình cái áo “cướp - giết - hiếp”, tại sao lại rất thường diễn ra những vụ “tụ tập đông người” - một cụm từ theo cách nhìn của chính quyền và cơ quan pháp luật, hay “biểu tình phản đối” như một cách biểu hiện đã đến mức không cần phải che giấu của đại đa số người dân, ứng với những trường hợp cái chết của nạn nhân liên quan đến “cơ quan bảo vệ pháp luật”, “người thi hành công vụ” hoặc người nhà của các quan chức?

Vĩnh Yên lại là một dẫn chứng đặc thù của thái độ thiếu minh bạch rất đặc trưng từ phía cơ quan pháp luật, bởi mối hồ nghi sục sôi về cái gạch nối giữa cơ quan pháp luật và người nhà của quan chức, và bởi ngay từ đầu cơ quan pháp y địa phương đã không hoặc không muốn làm rõ nguyên nhân cái chết của nạn nhân.

Về mặt nội bộ, có lẽ giới chức chính quyền chỉ buộc phải suy ngẫm đến việc “rút kinh nghiệm”, một khi bị dư luận người dân phản ứng quyết liệt về thái độ nhập nhèm giữa nguyên nhân “chết do ngạt nước” với “chết do bị sát hại”.

Rõ như đêm giữa ban ngày, có thể thái độ nhập nhèm trên càng làm cho nhân dân có được cảm nhận sáng suốt hơn về thói quen không chỉ là vô cảm của chính quyền.

http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/vinh-yen-react-touc-limt-scar-tl-03202013102509.html/vy1-250.jpg/image
Ít nhất 1.000 người đem quan tài người chết biểu tình vào ngày hôm qua 17 tháng 3 tại thành phố Vĩnh Yên tỉnh Vĩnh Phúc.

Không chỉ giới tâm lý học mà chắc hẳn đến lúc này nhiều quan chức đã nhận ra một quy luật: bất cứ thói quen nào được tích tụ quá lâu cũng sẽ góp nhặt thành nhược điểm. Với những thói quen còn ẩn chứa cả động cơ cá nhân và não trạng áp chế, nhược điểm sẽ quy nạp thành yếu điểm có tính nguy biến.

Phải chăng cái cố hữu không thể sửa và cũng không muốn sửa yếu điểm đó có thể đang đẩy sự nguy biến vào một giai đoạn hoàn toàn có thể xảy ra đột biến?

Trên phương diện tâm lý, thói quen hành xử vô lối và bất chấp pháp luật của chính quyền ở một số địa phương liên quan đến các vấn nạn giải tỏa đất đai, hối lộ và tham nhũng, ô nhiễm môi trường… được nhấn mạnh tràn đầy ngay trên mặt báo chí trong nước chính là nguồn cơn dẫn đến thói quen tích tụ bất mãn, bức xúc và oán giận của người dân, kéo theo một phản ứng xã hội ở mức độ tối thiểu và không thể tránh khỏi là “xuống đường”.

http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/vinh-yen-react-touc-limt-scar-tl-03202013102509.html/vy2-250.jpg/image

Đồng thuận

Phản ứng xã hội ở Bắc Giang và Vĩnh Yên lại càng làm cho người ta dễ liên tưởng đến những vụ việc tràn ngập phẫn uất đã và đang diễn ra trong bối cảnh một Trung Quốc đương đại và rệu rã. Bất chấp vài dị biệt về hình thức nhưng thực chất là “giương đông kích tây” liên quan đến cái gọi là” biển Đông”, hai quốc gia quá đối kháng về lịch sử lại có nhiều điểm nhất trí đáng kể về chính trị và phản ứng xã hội.

Vào cuối năm 2011, cái chết tại trụ sở công an của một người dân oan đòi công bằng trong bồi thường đất đai đã khiến làng Ô Khảm thuộc tỉnh Quảng Đông ở Trung Quốc trở thành cái tên nổi bật trên trường nhân quyền quốc tế, tập trung mối quan tâm của hầu hết các quốc gia tiến bộ. Một cuộc đấu tranh không khoan nhượng của 13.000 con người ở cái nơi quá nhỏ bé ấy đã bừng nở một hành vi xã hội học đặc trưng nhất về tâm lý “vượt qua giới hạn của sợ hãi”.

Đó cũng là lần đầu tiên, trong bối cảnh chưa hề có tiền lệ kể từ thời cách mạng văn hóa, tầng lớp nông dân lại phát lộ vai trò đối trọng với chính quyền một cách sâu sắc đến như thế.

Lại có một chuyện “vụn vặt” khác ở đất nước đông dân nhất thế giới. Giữa năm 2012, một quan chức có tên là Trần Văn Á - phó chủ tịch chính hiệp thành phố Mỹ Yển, tỉnh Giang Tô - trong khi phóng xe hơi rất nhanh đã đâm phải một người qua đường. Nhưng sự biến thật sự xảy ra là sau khi gây tai nạn, vị quan chức “của dân, do dân và vì dân” này đã không hề ngó ngàng tới nạn nhân. Một tay đút túi quần, tay kia gọi điện thoại, chỉ sau vài phút Trần Văn Á được một chiếc xe hơi khác đón đi, bỏ mặc nạn nhân vẫn nằm sóng soài trên vũng máu tươi.

Cái chết của nạn nhân bị quan chức đâm xe đã gây nên một cơn bão phản ứng đầy uấn hận của hàng trăm ngàn người, từ thế giới cư dân mạng đến dư luận người dân và báo chí ở Trung Quốc. Ngay lập tức, giới xã hội học ở ở quốc gia được xếp vào nhóm có thành tích nhân quyền tồi tệ nhất thế giới này lại có một cơ hội tốt đẹp hơn hẳn để tìm ra nguồn cơn sâu xa vì sao lại xảy ra phản ứng gần như bùng nổ như thế từ phía xã hội công dân.

Xã hội công dân?

Khác hẳn các nước Bắc Âu, xã hội công dân ở Việt Nam lại như được hình thành từ những phản ứng tự phát. Vào năm 2010, vùng đất Hà Tĩnh giáp với Nghệ An đã chứng kiến một vụ đốt xe bán tải của cảnh sát giao thông tại huyện Kỳ Anh. Nguyên nhân phát xuất từ cái chết của một thanh niên lái xe máy trên đường khi trốn chạy khỏi sự truy đuổi của cảnh sát.

Đến tháng 4/2011, cũng tại huyện Kỳ Anh lại xảy ra một vụ phản ứng của người dân đối với chính quyền địa phương, nhưng với tính chất quyết liệt hơn hẳn. Vụ việc bắt nguồn từ chuyện một doanh nghiệp có vốn đầu tư của Đài Loan có tên là Formosa, được sự bảo trợ của nhiều cấp từ trung ương đến địa phương, đã tiến hành dự án cảng nước sâu mà do đó làm ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên lẫn môi trường sinh sống của người dân địa phương.

Sau nhiều lần đơn thư khiếu nại của người dân địa phương không được giải quyết thỏa đáng, khi Formosa sử dụng thủ thuật dùng chính quyền và cảnh sát để dập tắt làn sóng phản đối của người dân nhằm giải phóng mặt bằng thi công, hàng trăm giáo dân xã Kỳ Lợi đã bất ngờ bắt giữ 5 cán bộ và nhân viên công an - những người đang “thi hành công vụ” - ngay tại hiện trường. Nhưng khác nhiều với vụ đốt xe cảnh sát trước đó, sự việc hy hữu này đã xảy ra một cách có tổ chức và nghiêm cẩn theo đúng tác phong hành xử của tín đồ Công giáo. Vụ việc chỉ được giải quyết tạm ổn thỏa sau khi chính quyền thất bại trong việc thương lượng với giáo dân và buộc phải dựa vào sự can thiệp của tòa giáo phận Vinh để thả người - một chuyện tréo ngoe đến khó tin. Sau đó, những nhân viên công an được giáo dân thả ra và cũng chẳng có giáo dân nào bị quy vào tội “chống người thi hành công vụ”.

Cũng còn khá nhiều vụ việc khác diễn ra từ Bắc chí Nam, không khác mấy với hiện trạng hàng chục ngàn cuộc biểu tình lớn nhỏ xảy ra ở Trung Quốc vào mỗi năm.

“Giới hạn sợ hãi”

Logic của các vụ việc diễn biến từ những năm 2006-2007 đến nay cũng cho thấy “giới hạn sợ hãi” đã được chạm vào bởi phản ứng xã hội của người dân Việt Nam. Không còn quá lo lắng bị gọi hỏi, điều tra hay sợ bị bắt bớ, ngày càng nhiều người dân cố tìm cho mình một lý lẽ tạm thời để bày tỏ phản ứng công khai với chính quyền, qua đó hy vọng giành lại cho họ một phần quyền lợi và sự công bằng mà họ biết rõ sẽ không thể có nếu không tranh đấu.

Bầu không khí trên khiến bất cứ ai cũng có thể nhớ về những tháng đầu năm 2011, khi cuộc Cách mạng Hoa Nhài nổ ra ở vùng Bắc Phi từ một lý do “cỏn con”: cảnh sát Tunisie giữ xe hàng của một người bán hoa quả dạo và sau đó hành hung anh ta, khiến người này phẫn uất đến mức phải tự thiêu.

Đám đưa tiễn quan tài của người xấu số đã biến thành một cuộc biểu tình vĩ đại để tống tiễn toàn bộ chính quyền đương nhiệm.

Vào thời khắc này, những hình ảnh sống động và chuyển dần từ tự phát sang nhất quán trong các cuộc biểu tình phản đối nạn cướp đất ở Tiên Lãng thuộc Hải Phòng, Văn Giang thuộc Hưng Yên hay đoàn người đưa quan tài kín chật các đường phố ở Bắc Giang, Vĩnh Yên đang làm cho chính quyền lâm vào tình thế cực kỳ khó xử: nếu đến một thời điểm nào đó, nhân dân không chỉ chạm vào mà còn vượt qua cả “giới hạn sợ hãi”, liệu tình hình và thế cuộc sẽ ra sao?

Ai cũng biết rằng phản ứng xã hội không quá khó để biến thành phản ứng chính trị, một khi không còn gì có thể kìm nén được nó.

Thiền Lâm, viết từ Việt Nam.

http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/vinh-yen-react-touc-limt-scar-tl-03202013102509.html

[Lotus]

http://www.youtube.com/watch?v=FycpJi-NMEo