Luật Thi [Archive] - ĐT Phố Rùm

Thùy Linh

07-17-2013, 08:28 AM

Bài I - Thơ Tứ Tuyệt vần bằng - loại 3 vần

Bài biên soạn của Thứ Lang

BÀI I

THƠ TỨ TUYỆT

Thơ tứ tuyệt đã có từ lâu, trước khi có thơ thất ngôn và ngũ ngôn bát cú. Đầu tiên, thơ tứ tuyệt có nghĩa khác với nghĩa hiện tại: “tứ” là bốn và “tuyệt” có nghĩa là tuyệt diệu. Bài thơ chỉ có 4 câu mà diễn tả đầy đủ ý nghĩa của tác giả muốn trình bày nên người ta mới gọi 4 câu thơ đó là tứ tuyệt.
Tuy nhiên, sau khi có thơ thất ngôn và ngũ ngôn bát cú (luật thi) vào đời nhà Đường, thì thơ tứ tuyệt lại phải được làm theo quy tắc về niêm, vần, luật, đối của lối thơ thất ngôn hay ngũ ngôn bát cú. Vì vậy, sau nầy người ta giải thích chữ “tuyệt” là ngắt hay dứt. Nghĩa là thơ tứ tuyệt là do người ta làm theo cách ngắt lấy 4 câu trong bài bát cú để làm ra bài tứ tuyệt. Do đó niêm, vần, luật, đối của bài tứ tuyệt phải tùy theo cách ngắt từ bài bát cú mà thành.
Thơ tứ tuyệt có 2 thể là luật trắc vần bằng và luật bằng vần bằng.
Mỗi thể đều có một Bảng Luật coi như "công thức" căn bản mà người làm thơ phải tuân theo.

1. TỨ TUYỆT LUẬT TRẮC VẦN BẰNG (không đối)

Sau đây là Bảng Luật Thơ Tứ Tuyệt Luật Trắc Vần Bằng:

BẢNG LUẬT:

T - T - B - B - T - T - B (vần)
B - B - T - T - T - B - B (vần)
B - B - T - T - B - B - T
T - T - B - B - T - T - B (vần)

Ghi chú: Đây là bản chính luật (sẽ có bảng luật bất luận sau). Mới đầu chúng ta nên cố gắng giữ theo chính luật để âm điệu bài thơ được hay. Tuy có bị gò bó nhưng sau nầy sẽ dễ cho chúng ta hơn (trước khó sau dễ).
Các chữ cuối của các câu 1-2-4 bắt buộc phải cùng vần với nhau.

Bài thơ thí dụ để minh họa:

Ðể kẻ mơ tìm mãi khổ đau
Hồn say giấc điệp cuả đêm nào
Tình ơi chợt thấy buồn da diết
Vĩnh viễn đôi mình lạc mất nhau

Thuỳ Linh 29 April 06
Nhặt cánh hoa tàn để nhớ thôi
Người thương năm cũ đã xa rồi
Hồn trăng lạc lõng bay trong gió
Cạn giọt tình sầu lệ đắng môi

Thùy Linh 1 May 06

2. TỨ TUYỆT LUẬT BẰNG VẦN BẰNG (không đối)

Sau đây là Bảng Luật Thơ Tứ Tuyệt Luật Trắc Vần Bằng:

BẢNG LUẬT:

B - B - T - T - T - B - B (vần)
T - T - B - B - T - T - B (vần)
T - T - B - B - B - T - T
B - B - T - T - T - B - B (vần)

Ghi chú: Đây là bản chính luật (sẽ có bảng luật bất luận sau). Mới đầu chúng ta nên cố gắng giữ theo chính luật để âm điệu bài thơ được hay. Tuy có bị gò bó nhưng sau nầy sẽ dễ cho chúng ta hơn (trước khó sau dễ).
Các chữ cuối của các câu 1-2-4 bắt buộc phải cùng vần với nhau.

Bài thơ thí dụ để minh họa:

Cuộc đời như có cũng như không
Nhịp bánh xe quay tuổi chất chồng
Trái đất dần xoay ngày tháng lụn
Nỗi buồn lạc mãi cõi mênh mông

Thùy Linh 30 Aug 09

Không ai biết được chuyện ngày mai
Thức dậy là vui quý một ngày
Muốn đổi men cay thành mật ngọt
Nhìn đời lăng kính đẹp hôm nay

Thùy Linh 31 Aug 09

Thùy Linh

07-17-2013, 08:32 AM

BÀI II

Thứ Lang biên soạn

THƠ TỨ TUYỆT VẦN BẰNG - 2 VẦN

Thơ Tứ Tuyệt Vần Bằng 2 vần cũng có hai thể:
- Luật Trắc Vần Bằng.
- Luật Bằng Vần Bằng.

Đầu tiên, chúng ta cùng nhau tìm hiểu về Tứ Tuyệt Luật Trắc Vần Bằng - 2 vần.

Sau đây là Bảng Luật Thơ Tứ Tuyệt Luật Trắc Vần Bằng - 2 vần:

1. THƠ TỨ TUYỆT LUẬT TRẮC VẦN BẰNG - 2 VẦN (KHÔNG ĐỐI)

BẢNG LUẬT:

T - T - B - B - B - T - T
B - B - T - T - T - B - B (vần)
B - B - T - T - B - B - T
T - T - B - B - T - T - B (vần)

Ghi chú: Đây là bản chính luật (sẽ có bảng luật bất luận sau). Mới đầu chúng ta nên cố gắng giữ theo chính luật để âm điệu bài thơ được hay. Tuy có bị gò bó nhưng sau nầy sẽ dễ cho chúng ta hơn.
Các tiếng cuối của các câu 2 và 4 bắt buộc phải cùng vần với nhau.

Trước khi đi vào chi tiết của bài Tứ Tuyệt Luật Trắc Vần Bằng - 2 vần, chúng ta thử cùng nhau ngắt bài thơ Thất Ngôn Bát Cú ra thành nhiều bài Tứ Tuyệt để "nghiên cứu" và phân tích.

Bài thơ Thất Ngôn Bát Cú có thể ngắt thành 4 bài thơ Tứ Tuyệt theo 4 cách như sau:
- Bài 1: 4 câu đầu (1-4).
- Bài 2: 4 câu cuối (5-8 ).
- Bài 3: 4 câu giữa (3-6).
- Bài 4: 2 câu đầu (1-2) và 2 câu cuối (7-8 ).

Thí dụ: bài thơ sau đây:

THĂNG LONG THÀNH HOÀI CỔ

Tạo hóa gây chi cuộc hí trường
Đến nay thắm thoát mấy tinh sương
Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo
Nền cũ lâu đài bóng tịch dương
Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt
Nước còn cau mặt với tang thương
Ngàn xưa gương cũ soi kim cổ
Cảnh đấy người đây luống đoạn trường

Bà Huyện Thanh Quan

Ngắt ra:

1.
Tạo hóa gây chi cuộc hí trường
Đến nay thắm thoát mấy tinh sương
Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo
Nền cũ lâu đài bóng tịch dương

2.
Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt
Nước còn cau mặt với tang thương
Ngàn xưa gương cũ soi kim cổ
Cảnh đấy người đây luống đoạn trường

3.
Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo
Nền cũ lâu đài bóng tịch dương
Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt
Nước còn cau mặt với tang thương

4.
Tạo hóa gây chi cuộc hí trường
Đến nay thắm thoát mấy tinh sương
Ngàn xưa gương cũ soi kim cổ
Cảnh đấy người đây luống đoạn trường

Nhận xét:

Bài 1: Tứ Tuyệt 3 vần bằng.
Bài 2: Tứ Tuyệt 2 vần bằng.
Bài 3: Tứ Tuyệt 2 vần bằng.
Bài 4: Tứ Tuyệt 3 vần bằng.

Như vậy bài thơ Tứ Tuyệt có loại 3 vần và có loại 2 vần.

Phân tích kỹ hơn, chúng ta nhận thấy một bài thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật là do hai bài thơ Tứ Tuyệt ghép lại mà thành, 4 câu đầu là Tứ Tuyệt 3 vần, 4 câu sau là Tứ Tuyệt 2 vần. Điểm đặc biệt đáng lưu ý là 4 câu giữa (3-4-5-6) đối nhau từng cặp một (câu 3-4 đối nhau, câu 5-6 đối nhau) theo phép đối thơ loại 7 chữ (còn gọi là đối ngẫu).
Nếu chỉ làm thơ Tứ Tuyệt thường thì chúng ta không cần làm có đối. Nếu làm thơ Thất Ngôn Bát Cú thì bắt buộc phải có đối như đã nói trên.

Dừng lại ở thơ Tứ Tuyệt, chúng ta có thể làm nhiều bài thơ Tứ Tuyệt cùng diễn tả chung một ý (một nội dung) gọi là Tứ Tuyệt Trường Thiên, dài bao nhiêu cũng được, nhưng nên ngắt ra từng đoạn, mỗi đoạn 4 câu. Muốn làm loại 3 vần cũng được (như bài thơ Hai Sắc Hoa Ti-gôn của T.T.Kh.). Muốn làm loại 2 vần cũng được (như bài thơ Hoa Trắng Thôi Cài Trên Áo Tím của Kiên Giang Hà Huy Hà). Muốn làm lẫn lộn (mixed) vừa 3 vần vừa 2 vần cũng được.

Bây giờ trở lại ý chính của bài Tứ Tuyệt 2 vần bằng. Vì chưa làm thơ Thất Ngôn Bát Cú nên chúng ta chỉ làm thơ Tứ Tuyệt không có đối (tương tự như loại 3 vần mà chúng ta đã làm ở bài 1).

Vậy chúng ta cùng nhau bắt đầu làm bài thực hành

BẢNG LUẬT:

T - T - B - B - B - T - T
B - B - T - T - T - B - B (vần)
B - B - T - T - B - B - T
T - T - B - B - T - T - B (vần)

Bài thơ thí dụ để minh họa: gấp wa' ngắt đỡ trong bài có đối

Dĩ vãng người còn đau một kiếp
Thế gian ai chẳng khổ đôi lần
Con thuyền hạnh phúc mười hai bến
Đành trả cho rồi nợ ái ân

Thùy Linh

Chỉ sợ năm dài không đến đó
Còn e tháng rộng chẳng về đâu
Tương lai hạnh phúc trời an định
Hãy nén buồng tim ngập lệ sầu

Thùy Linh - 5 Jan 07

2. TỨ TUYỆT LUẬT BẰNG VẦN BẰNG - 2 VẦN (KHÔNG ĐỐI)

BẢNG LUẬT:

B - B - T - T - B - B - T
T - T - B - B - T - T - B (vần)
T - T - B - B - B - T - T
B - B - T - T - T - B - B (vần)

Ghi chú: Đây là bản chính luật (sẽ có bảng luật bất luận sau). Mới đầu chúng ta nên cố gắng giữ theo chính luật để âm điệu bài thơ được hay. Tuy có bị gò bó nhưng sau nầy sẽ dễ cho chúng ta hơn.
Các tiếng cuối của các câu 2 và 4 bắt buộc phải cùng vần với nhau.

Bài thơ thí dụ để minh họa:

Vầng trăng bàng bạc che đầu núi
Con sóng lao xao vỗ mạn đò (Thứlang)
Thổn thức bên rèm khuya lặng lẽ
Cung đàn lỗi nhịp đoạn tình tơ (Thùylinh)

May 22, 2006

Yêu đương chi để lòng trông đợi
Giận dỗi mà sao dạ ngóng chờ
Dẫu biết dòng đời khôn định hướng
Tình còn giữ lại chút hương thơ

Thùy Linh - 16 Sept. 06https://dtphorum.com/pr4/images/styles/FunkyFresh/misc/progress.gif

Thùy Linh

07-17-2013, 08:42 AM

CÂU ĐỐI TRONG THƠ ĐƯỜNG LUẬT

Câu đối là gì ?

Định nghĩa:

Câu đối là những câu văn đi sóng đôi với nhau từng cặp.

Những câu đối ngắn từ 3 đến 4 chữ gọi là tiểu đối, thường áp dụng trong thơ Lục Bát và thơ Song Thất Lục Bát.
Từ 5 đến 7 chữ gọi là đối thơ, thường áp dụng trong thơ Ngũ Ngôn Bát Cú và thơ Thất Ngôn Bát Cú Ðường Luật.
Từ 9 chữ trở lên gọi là đối phú, thường áp dụng trong các bài phú, các bài văn tế, thí dụ như bài Chiến Tụng Tây Hồ Phú hoặc bài Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc.

Trong bài nầy chúng ta chỉ cùng bàn về câu đối 7 chữ mà thôi. Vì câu đối 7 chữ được ứng dụng trong bài thơ thất ngôn bát cú Đường Luật mà chúng ta sẽ cùng nghiên cứu phân tích sau nầy.
Về luật bằng trắc thì mỗi chữ tương ứng vị trí của câu trước và câu sau, nếu chữ của câu trên bằng thì chữ của câu dưới phải trắc và ngược lại. Thí dụ:

Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ
Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh

Ngoài luật Bằng Trắc ra, một câu đối còn phải Chỉnh và Cân nữa.

Chỉnh và Cân là phải tương xứng với nhau. Danh từ phải đối với danh từ, động từ phải đối với động từ, tính từ phải đối với tính từ. Riêng tính từ cũng có nhiều loại, chữ gợi hình phải đối với chữ gợi hình, màu sắc đối với màu sắc thí dụ "vàng" phải đối với "trắng", "ớt đỏ" phải đối với "cà xanh" ... chữ tượng thanh phải đối với chữ tượng thanh, thí dụ "mưa rơi tí tách" phải đối với "gió thổi rì rào" ... Trạng từ như "băn khoăn" phải đối với trạng từ "thổn thức" ... Chữ nặng phải đối nặng, chữ nhẹ phải đối nhẹ cho cân xứng. Mùi vị đối với mùi vị. Số lượng đối với số lượng. Mùa tiết đối với mùa tiết, phương hướng đối với phương hướng, thành ngữ đối với thành ngữ, chuyên ngữ đối với chuyên ngữ ...
Đừng quên vừa đối từ loại vừa đối bằng trắc.

Và nhất là 2 câu phải đối ý nghĩa với nhau. Ðối ý có nghĩa là chọi nhau, là cân (xứng) nhau.
Thí dụ uống đối với ăn, mướp đối với bầu, giết đối với tha, Hạ đối với Thu, thấp đối với cao, ngắn đối với dài, biển đối với trời, núi đối với sông, yêu đối với ghét, cố quận đối với tha hương, đất lạ đối với trời xa, biển rộng đối với sông dài, xóm cũ đối làng xưa, uất hận đối với đau thương, má phấn đối với môi hồng, thiếu nữ đối với thanh niên, liệt nữ đối với anh hùng, phú đối với thơ, tiếng đối với lời, chữ đối với câu, nhạc đối với thơ v.v...
Ngày xưa người ta cưới vợ gã chồng lựa nơi môn đăng hộ đối tức là hai bên gia thế phải tương xứng với nhau. Chúng ta có thể hiểu "đối" theo khái niệm này.

PHÉP ÐỐI:
Gồm có:
- Đối luật (bằng trắc).
- Đối ý.
- Đối từ loại.
- Danh từ riêng đối với danh từ riêng, danh từ chung đối với danh từ chung.
- Tên người đối với tên người, tên nước tên địa phương đối với tên nước tên địa phương.
- Từ kép đối từ kép, từ đơn đối từ đơn.
- Hán-Việt đối Hán-Việt, Nôm đối Nôm (Nôm là tiếng thuần Việt).
- vân vân ...

Thí dụ:

Cây gạo chân đồi hoa đỏ rụng
Chiều thu sườn nuí lá vàng reo

Thùy Linh

Chúng ta cùng nhau phân tích 2 câu trên:

Câu trên: <--------------> Câu dưới:

Cây (bằng, danh từ) <-----> Chiều (bằng, danh từ)
gạo (trắc, danh từ) <-----> thu (bằng, danh từ)
chân (bằng, danh từ) <-----> sườn (bằng, danh từ)
đồi (trắc, noun) <-----> núi (trắc, noun)
hoa (bằng, danh từ) <-----> lá (trắc, danh từ)
đỏ (trắc, tính từ) <-----> vàng (bằng, tính từ)
rụng (trắc, động từ) <-----> reo (bằng, động từ)

Câu đối 7 chữ thì vế trên chữ thứ 7 (chữ cuối) luôn luôn là thanh TRẮC, vế dưới chữ thứ 7 luôn luôn là thanh BẰNG.

Câu đối 7 chữ cũng có 2 bảng luật: luật trắc và luật bằng, như sau:

1. BẢNG LUẬT TRẮC:

T - T - B - B - B - T- T
B - B - T - T - T - B - B

Thí dụ:
1.
Phượng vĩ tươi hồng khi nắng Hạ
Ngô đồng héo úa lúc mưa Thu

2.
Bán dạ kê thanh sầu bất giải
Bình minh điểu ngữ lệ nan càn

(半夜鷄聲愁不解
平明鳥語淚難乾)

2. BẢNG LUẬT BẰNG:

B - B - T - T - B - B - T
T - T - B - B - T - T - B

Thí dụ:

1.
Sau nhà chậu cúc vừa đơm nụ
Trước ngõ cành mai mới trổ hoa

2.
Bần cư náo thị vô nhân vấn
Phú tại thâm sơn hữu khách tầm

(貧居閙市無人問
富在深山有客尋)

Chú ý: Phần câu đối nầy để ứng dụng cho Thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật cho nên chữ cuối cùng của vế trên phải luôn luôn là thanh trắc.

Hai cặp đối trong thơ Đường luật là tinh hoa của bài thơ. Nó là đặc điểm chính để nhận biết một bài thơ Đường luật. Hai cặp đối này còn giúp đo lường trình độ làm thơ Đường luật của tác giả.
Một bài thơ thất ngôn bát cú mà không có 2 cặp đối ở Thực và Luận thì không phải là một bài thơ Đường luật.

Thứ Lang biên soạn

Thùy Linh

07-17-2013, 08:51 AM

BÀI IV - TỨ TUYỆT VẦN BẰNG CÓ ĐỐI

Thứ Lang biên soạn
1. TỨ TUYỆT LUẬT TRẮC VẦN BẰNG (CÓ ĐỐI)

Chúng ta bắt đầu với Tứ Tuyệt Luật Trắc Vần Bằng có đối:

A. BẢNG LUẬT 1 (3 vần):

T - T - B - B - T - T - B (vần)
B - B - T - T - T - B - B (vần)
B - B - T - T - B - B - T (đối câu 4)
T - T - B - B - T - T - B (vần) (đối câu 3)

bài thơ thí dụ :

Từng chữ ân tình trả nợ em
Giờ ai gội tuyết đợi bên thềm
Thương hoài gác phụng nồng hương thắm
Nhớ mãi lầu trăng ấm gối êm

Thùy Linh

B. BẢNG LUẬT 2 (2 vần):

T - T - B - B - B - T - T (đối với câu dưới)
B - B - T - T - T - B - B (vần) (đối với câu trên)
B - B - T - T - B - B - T
T - T - B - B - T - T - B (vần)

Thí dụ :

Con sóng xô tan bờ cát vắng
Cơn đau nhầu nát traí tim mềm
Rừng phong nhuộm đỏ vườn mơ cũ
Cùng lá thu vàng thức trắng đêm
Thùy Linh

II. TỨ TUYỆT LUẬT BẰNG VẦN BẰNG (CÓ ĐỐI)

A. BẢNG LUẬT 1 (3 VẦN):

B - B - T - T - T - B - B (vần)
T - T - B - B - T - T - B (vần)
T - T - B - B - B - T - T (đối câu 4)
B - B - T - T - T - B - B (vần) (đối câu 3)

Bài thơ thí dụ:

Đường về bản thượng lối cong queo
Đất thịt mưa trơn bước phải khoèo
Đỏ rực lưng trời hoa gạo nở
Xanh rờn sườn núi lá thông reo

RCQ

B. BẢNG LUẬT 2 (2 VẦN):

B - B - T - T - B - B - T (đối với câu dưới)
T - T - B - B - T - T - B (vần) (đối với câu trên)
T - T - B - B - B - T - T
B - B - T - T - T - B - B (vần)

Bài thơ thí dụ:

Người hiền như bột bên nương vắng
Cảnh thật y tranh cạnh nếp nghèo
Khoan nhặt êm đềm tiêu trỗi khúc
Chiều tàn sương muối ánh trăng treo

RCQ

Khi 2 khúc tứ tuyệt có đối đó nhập lại thì thành bài thơ Đường luật hoàn chỉnh .

Thùy Linh

07-17-2013, 08:58 AM

BÀI V - THƠ THẤT NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT VẦN BẰNG

Thứ Lang biên soạn

Thơ thất ngôn bát cú là loại thơ mỗi bài có 8 câu và mỗi câu 7 chữ, tức là chỉ có 56 chữ trong một bài thơ thất ngôn bát cú.
Thơ thất ngôn bát cú có thể được làm theo hai luật: luật bằng và luật trắc. Về vần thì có hai loại: vần bằng và vần trắc.
Tuy nhiên, các thi nhân thường hay làm theo vần bằng, tức là luật bằng vần bằng và luật trắc vần bằng.

1. LUẬT BẰNG VẦN BẰNG:
- Luật bằng vần bằng là bài thơ mà tiếng thứ hai của câu đầu là tiếng bằng và các tiếng ở cuối các câu 1-2-4-6-8 phải vần với nhau và đều là vần bằng.

2. LUẬT TRẮC VẦN BẰNG:
- Luật trắc vần bằng là bài thơ mà tiếng thứ hai của câu đầu là tiếng trắc và các tiếng ở cuối các câu 1-2-4-6-8 phải vần với nhau và phải là vần bằng.

BỐ CỤC BÀI THƠ BÁT CÚ:
- Câu số 1 dùng để mở bài (gọi là phá đề), câu số 2 dùng để chuyển tiếp vào bài (gọi là thừa đề). Hai câu này có tên là hai câu đề.
- Hai câu 3 và 4 dùng để giải thích đề tài cho rõ ràng. Hai câu này có tên là hai câu trạng (có nơi gọi thuật hay thực).
- Hai câu 5 và 6 dùng để bàn rộng nghĩa đề tài và được gọi là hai câu luận.
- Hai câu 7 và 8 dùng để tóm ý nghĩa cả bài và được gọi là hai câu kết.

Sau đây là bảng luật thơ:

1. LUẬT BẰNG VẦN BẰNG:

B - B - T - T - T - B - B (vần)
T - T - B - B - T - T - B (vần)
T - T - B - B - B - T - T (đối câu 4)
B - B - T - T - T - B - B (vần) (đối câu 3)
B - B - T - T - B - B - T (đối câu 6)
T - T - B - B - T - T- B (vần) (đối câu 5)
T - T - B - B - B - T - T
B - B - T - T - T - B - B (vần)

2. LUẬT TRẮC VẦN BẰNG:

T - T - B - B - T - T - B (vần)
B - B - T - T - T - B - B (vần)
B - B - T - T - B - B - T (đối câu 4)
T - T - B - B - T - T - B (vần) (đối câu 3)
T - T - B - B - B - T - T (đối câu 6)
B - B - T - T - T - B - B (vần) (đối câu 5)
B - B - T - T - B - B - T
T - T - B - B - T - T - B (vần)

1. LUẬT BẰNG VẦN BẰNG:

Bài thơ thí dụ làm mẫu để minh họa:

Hoài Nhớ

Hiên chiều lất phất giọt sương bay
Tiếng trống thu không điểm cuối ngày
Tựa cửa hoài thương thời luyến ái
Nghe lòng mãi nhớ thuở mê say
Đời như vệt khói tan không tụ
Tình tợ vầng trăng khuyết khó đầy
Lối cũ qua bao mùa lá rụng
Rêu mờ phủ lấp dấu chân ai

Khánh Trung
20 June 10

2. LUẬT TRẮC VẦN BẰNG:

Hoài Nhớ

Chiều ngã bên đường cánh nhạn bay
Từ khi cách biệt đã bao ngày
Câu thơ lạc ý vầng trăng rụng
Kỷ niệm trao vần cánh gió say
Đêm vắng hàn huyên sầu trút cạn
Tình xa tâm sự nhớ đong đầy
Mây giăng đỉnh hẹn màn sương phủ
Nhặt lá thu vàng chợt nhớ ai

Thùy Linh
20 June 10

-----o0o-----

Ghi chú thêm:

LUẬT BẤT LUẬN TRONG THƠ ĐƯỜNG LUẬT

Người làm Thơ Đường Luật phải tuân theo những luật lệ bắt buộc rất gắt gao nghiêm ngặt. Mà đã là luật rồi thì không thể sai phạm, có như thế bài thơ mới chính thống. Nếu không sẽ bị lai căng thành ra một loại thơ tạp giống như thơ "tự do" ngày nay (nhái theo thơ Cổ phong ngày xưa).
Trong những luật lệ bắt buộc nói trên, có luật bằng trắc là cách sắp xếp âm điệu của bài thơ để nghe cho suông sẻ, êm tai, du dương, trầm bổng. Nếu không tuân theo luật nầy thì bài thơ đọc lên nghe rất chỏi tai, trắc trở, không hay. Tuy nhiên, để cho bớt gò bó trong việc tìm từ, kẹt ý ... thí dụ như gặp phải những từ kép hay những danh từ riêng chỉ nhân danh, địa danh, điển tích ... chúng ta không thể nào sửa đổi dấu giọng (bằng trắc) được. Do đó người xưa đã đặt ra Luật Bất Luận để "cởi trói" bớt cho người làm thơ. Theo bảng luật bất luận nầy thì:
- Các tiếng ở vị trí thứ 2-4-5-6-7 của mỗi câu bắt buộc phải tuân theo luật bằng trắc (chính luật) mà bảng luật đã ấn định.
- Các tiếng ở vị trí thứ 1 & 3 của mỗi câu không nhất thiết phải tuân theo luật bằng trắc mà bảng luật đã định. Tuy nhiên nên chú ý rằng mặc dù đã có luật bất luận nhưng tiếng nào theo luật định là trắc mà chúng ta làm bằng thì được, trái lại tiếng nào theo luật định là bằng mà chúng ta làm trắc thì không nên, đôi khi phạm phải lỗi "Khổ Độc" nữa. Vạn bất dắc dĩ, không tìm được tiếng nào hay hơn để thay thế thì chúng ta cũng có thể giữ y mà vẫn có thể chấp nhận được. Khi làm thơ càng cố gắng giữ đúng luật (chính luật) thì bài thơ càng hay về âm điệu. Bài thơ được đánh giá hay hay dở phần lớn là căn cứ vào các luật thơ, vì Thơ Đường Luật là Thơ Luật nghĩa là thơ phải làm theo luật. Bài thơ Đường Luật nếu bị sai luật dù cho nội dung, ý tứ, từ ngữ có hay cách mấy đi nữa thì cũng bỏ đi, không được chấp nhận.

Sau đây là Bảng Luật Bất Luận:

BẢNG LUẬT BẤT LUẬN THƠ THẤT NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT

1. LUẬT TRẮC:

t - T - b - B - T - T - B
b - B - t - T - T - B - B
b - B - t - T - B - B - T
t - T - b - B - T - T - B
t - T - b - B - B - T - T
b - B - t - T - T - B - B
b - B - t - T - B - B - T
t - T - b - B - T - T - B

2. LUẬT BẰNG:

b - B - t - T - T - B - B
t - T - b - B - T - T - B
t - T - b - B - B - T - T
b - B - t - T - T - B - B
b - B - t - T - B - B - T
t - T - b - B - T - T- B
t - T - b - B - B - T - T
b - B - t - T - T - B - B

Ghi chú: chữ b-t (nhỏ) là không cần giữ đúng luật, chữ B-T (lớn) là bắt buộc phải giữ đúng luật.

Ngoài ra Thơ Đường Luật là loại thơ "Độc Vận", nghĩa là chỉ gieo một âm vần duy nhất xuyên suốt cả bài thơ, không nên chen lẫn vào dù chỉ một âm vần khác, hay dở là ở chỗ nầy. Tóm lại Thơ Đường Luật nên gieo vần theo Chính Vận mà không nên dùng Thông Vận, vì toàn bài thơ chỉ có 5 vần thôi, đâu đến nỗi khó tìm. Tuy nhiên trong những trường hợp bất khả kháng, người làm thơ vẫn có thể được phép dùng thông vận, nhưng càng ít càng tốt.

Thùy Linh

07-17-2013, 09:02 AM

BÀI VI - THƠ THẤT NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT 4 VẦN BẰNG

Thứ Lang biên soạn

Như chúng ta đã biết, Thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật vần bằng là do sự ghép lại của hai bài Thơ Tứ Tuyệt Đường Luật vần bằng có đối. Bốn câu đầu là Tứ Tuyệt 3 vần, bốn câu sau là Tứ Tuyệt 2 vần.

Thơ Thất Ngôn Bát Cú vần bằng có hai loại:
- Thất Ngôn Bát Cú 5 vần.
- Thất Ngôn Bát Cú 4 vần.

Thất Ngôn Bát Cú 5 vần bằng thì chúng ta đã cùng nhau thực hành ở Bài IV.

Bây giờ chúng ta làm quen với Thất Ngôn Bát Cú 4 vần bằng.

Thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật 4 vần bằng là do sự ghép lại của hai bài Thơ Tứ Tuyệt 2 vần bằng có đối. Do đó tiếng cuối cùng của câu 1 phải là thanh trắc.

Thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật 4 vần bằng có 3 cặp đối ngẫu:

- Câu 1 và 2 đối nhau.

- Câu 3 và 4 đối nhau.

- Câu 5 và 6 đối nhau.

Chỉ còn câu 7 và 8 không đối.

Sau đây là bảng luật thơ:

1. LUẬT TRẮC:

t - T - b - B - B - T - T (đối câu 2)
b - B - t - T - T - B - B (vần - đối câu 1)
b - B - t - T - B - B - T (đối câu 4)
t - T - b - B - T - T - B (vần - đối câu 3)
t - T - b - B - B - T - T (đối câu 6)
b - B - t - T - T - B - B (vần - đối câu 5)
b - B - t - T - B - B - T
t - T - b - B - T - T - B (vần)

Bài thơ thí dụ:

TÌNH SẦU

Lất phất hiên buồn mưa rả rích
Vi vu ngõ vắng gió lao xao
Tình không chung mộng thiên thu nhớ
Duyên chẳng tròn mơ vạn cổ sầu
Kiếp khác đôi mình vui hội ngộ
Đời nầy hai đứa khổ xa nhau
Từng dòng lệ tủi lăn trên má
Thôi thế đành cam lỡ nhịp cầu

Thứ Lang

2. LUẬT BẰNG:

b - B - t - T - B - B - T (đối câu 2)
t - T - b - B - T - T - B (vần - đối câu 1)
t - T - b - B - B - T - T (đối câu 4)
b - B - t - T - T - B - B (vần - đối câu 3)
b - B - t - T - B - B - T (đối câu 6)
t - T - b - B - T - T- B (vần - đối câu 5)
t - T - b - B - B - T - T
b - B - t - T - T - B - B (vần)

Bài thơ thí dụ:

TƯƠNG TƯ

Âm thầm đếm giọt mưa buồn đổ
Lặng lẽ lau dòng lệ thảm rơi
Ngang trái yêu đương hờn cách trở
Lỡ làng mộng ước hận chia phôi
Canh tàn tưởng bóng sầu không cạn
Đêm vắng thương hình khổ khó vơi
Em hỡi xin chờ nhau kiếp khác
Đôi ta chung bước đẹp duyên đời
Thứ Lang

******

Ghi chú quan trọng: Trên đây là bảng Luật Bất Luận.

Tiếng thứ 1 và 3 của mỗi câu không cần phải giữ theo chính luật.

Tuy nhiên nếu tiếng đáng trắc mà làm ra bằng thì không sao nhưng nếu tiếng đáng bằng mà làm ra trắc thì không nên.

Tiếng thứ 5 của mỗi câu phải tuyệt đối giữ theo chính luật, vì đó là nhãn tự, người ta nhìn vào chữ thứ 5 để đánh giá bài thơ chỉnh luật hay không

Thùy Linh

07-17-2013, 09:07 AM

CÁC THỂ THỨC HỌA THƠ ĐƯỜNG LUẬT

Thứ Lang biên soạn

Có 2 thể thức họa thơ Đường luật là: Họa Hạn Vận và Họa Phóng Vận.

1. HỌA HẠN VẬN:

Họa hạn vận là phải theo sự hạn định trước. Người ta ra đề và cho vần nào thì mình phải dùng vần ấy. Thể Họa Hạn Vận nầy khác với thể Họa Phóng Vận, vì họa hạn vận không có bài xướng để dựa theo mà họa, hơn thế nữa, ta phải:
- Diễn tả ý thơ theo đầu đề đã ra sẵn.
- Dùng đúng 5 vần hạn định (trong 8 câu) và phải hạ vần đúng theo thứ tự đã hạn định.
Thí dụ: Cuộc thi thơ do học giả Phan Kế Bính tổ chức như sau:
a. Ðầu đề (nội dung) là:

Trống treo ai dám đánh thùng
Bậu không ai dám dở mùng chun vô

b. Năm vần hạn định theo thứ tự là: xô - cô - vô - ô - rô.
Bài thơ sát với đầu đề, hạ đúng 5 vần hạn định, được giải nhất mà tác giả lại là một thiền sư chân tu !!! ... như sau đây:

Nào phải là ai dám giục xô
Thuận tình trước hết tự nơi cô
Có cho mới dám trao dùi đánh
Không hẹn nào ai đẩy cửa vô
Mảng sướng kể gì thân lễ nghĩa
Ham vui quên hết chuyện dâm ô
Thói hư thuần thước xưa còn lạc
Đừng học làm chi gióng nhảy rô

Còn có một lối hoạ hạn vận rất khó. Thứ Lang kể lại một câu chuyện như sau:

Mùa Hè năm 1926, trong dịp thi sĩ Đão Sĩ Nhã đến thăm gia đình họ Phan ở Hưng Yên. Ông khách Đào Sĩ Nhã thách lão thi sĩ Phan Mạnh Danh làm một bài thơ Nôm Đường luật với các điều kiện sau:
- Đầu đề: Xuân Khuê
- Hạn 5 vần: chờ - hờ - thưa - tơ - thơ
- Phải dùng 19 chữ: một, hai, ba, bốn, năm, sáu, bảy, tám, chín, mười, trăm, ngàn, vạn, đôi, cặp, nửa, trượng, thước, tấc.
Sau đây là bài thơ Nôm hoạ hạn vận của lão thi sĩ Phan Mạnh Danh:

Xuân Khuê

Một mong hai đợi bốn ba chờ
Mười hẹn đêm trăng tám hững hờ
Nửa gối năm canh gà gáy giục
Tấc mây sáu cánh nhạn tin thưa
Trăm lần cặp mắt đôi hàng lệ
Chín khúc bên lòng vạn mối tơ
Ngàn trượng thành sầu đo thước khó
Biếng đem bảy vẻ dệt nên thơ

Phan Mạnh Danh

2. HỌA PHÓNG VẬN

Họa Phóng Vận là phỏng theo vần của bài xướng để họa lại mà các vần trong bài họa phải theo y như các vần trong bài xướng, còn ý nghĩa thì hoặc phụ theo cho rộng thêm, hoặc trái hẳn lại (phản đề).
Họa phóng vận còn chia ra 4 hình thức là: Họa Nguyên Vận, Họa Đảo Vận, Họa Hoán Vận và Hoạ Tá Vận.

a. Họa Nguyên Vận: là họa đúng 5 vần của bài xướng và hạ vần cũng đúng y theo thứ tự như cách hạ vần của bài xướng. Trong cách họa nguyên vận thường thì có bao hàm họa ý (hoặc đối ý) và đối luật với bài xướng. Nếu không đối luật được thì cũng có thể họa luật.

b. Họa Đảo Vận: là họa ngược thứ tự của 5 vần từ dưới lên trên, thay vì họa nguyên vận là họa từ trên xuống còn họa đảo vận là họa từ dưới lên.

c. Họa Hoán Vận: là thay đổi thứ tự vị trí các vần của bài xướng tùy theo ý người họa, sắp xếp lại sao cho vần điệu nghe êm tai hơn cách sắp xếp của bài xướng.

d. Họa Tá Vận: Tá vận là mượn vần. Họa tá vận là bài họa chỉ mượn 5 vần của bài xướng để làm một bài khác mà nội dung hoàn toàn không liên quan gì đến bài xướng cả. Cách họa này ngày nay hầu hết được người ta làm rất nhiều vì dễ làm.

CHÚ Ý QUAN TRỌNG: Trong thể thức Họa Vận, không được dùng trùng từ thứ 6 trong các câu có vần của bài xướng.

Tức là không được dùng lại từ đứng trước của 5 vần bài xướng. Nói dễ hiểu là không được dùng lại chữ thứ 6 ở các câu 1-2-4-6-8 của bài xướng. Càng tránh dùng trùng từ trong toàn bài của bài xướng càng tốt, ngoại trừ những từ đặc biệt không thể tránh được.

Hoạ nguyên vận là phải dùng lại vần đồng âm đồng nghĩa của bài xướng. Nếu dùng vần đồng âm dị nghĩa là không đúng phép hoạ thơ Đường luật.
- Hoạ nguyên vận (mượn vần): dùng vần đồng âm đồng nghĩa (và cùng từ loại)Hoạ tá vận: dùng vần đồng âm dị nghĩa (và không cùng từ loại).

* đồng âm đồng nghĩa là cùng âm (the same sound) cùng nghĩa (synonym); đồng âm dị nghĩa là cùng âm (the same sound) nhưng khác nghĩa (the difference meaning).

Thùy Linh

07-17-2013, 09:09 AM

SỰ KHÁC NHAU GIỮA THƠ ĐƯỜNG VÀ THƠ ĐƯỜNG LUẬT

(SƯU TẦM & BIÊN KHẢO)

1. Thơ Đường tức là Đường Thi: là những bài thơ của các thi gia Trung hoa làm vào thời đại nhà Đường (618 – 907), số lượng các bài Đường thi được ghi chép và lưu truyền đến nay rất nhiều, lên đến hàng ngàn bài.
Đã có một tác phẩm nổi tiếng là Đường Thi Nhất Thiên Thủ chọn lọc 1000 bài Đường Thi được coi là hay nhất của các thi nhân đời Đường. Trong số đó có một số được làm theo thể Thơ Đường Luật, số còn lại làm theo những thể thơ khác mà đa số là thơ Cổ phong (cổ phong hay cổ thể là loại thơ có trước đời nhà Đường, không theo niêm luật nhất định). Cho nên gọi là Đường Thi hay Thơ Đường thì phải là những bài thơ được sáng tác vào thời đại nhà Đường bên Trung hoa nhưng không nhất thiết làm theo luật thơ của Thơ Đường Luật.

2. Thơ Đường Luật: còn gọi thơ cận thể (để phân biệt với cổ phong là thơ cổ thể) là thể thơ được đặt ra từ đời nhà Đường và phải tuân theo các qui tắc bắt buộc, rất khắt khe, gò bó.

Về hình thức chữ, câu thì Thơ Đường Luật có:

a. Theo số chữ trong câu:
- Ngũ ngôn, mỗi câu 5 chữ.
- Thất ngôn, mỗi câu 7 chữ.

b. Theo số câu trong bài:

-Tứ Tuyệt hay Tuyệt Cú: mỗi bài bốn câu.
- Bát Cú: mỗi bài tám câu.

Như vậy Thơ Đường Luật có 4 thể là: Ngũ Ngôn Tứ Tuyệt, Ngũ Ngôn Bát Cú, Thất Ngôn Tứ Tuyệt và Thất Ngôn Bát Cú.

Thơ Đường Luật có những luật lệ bắt buộc rất khắt khe về:

- Vận (cách gieo vần).
- Đối (đặt hai câu đi sóng đôi với nhau sao cho ý và chữ trong hai câu ấy cân xứng với nhau, gồm cả đối ý lẫn đối chữ).
- Luật (cách sắp đặt tiếng bằng, trắc trong từng câu của một bài thơ).
- Niêm (nghĩa là dính) tức là sự liên lạc về âm luật của hai câu thơ trong bài Thơ Đường Luật. Hai câu thơ gọi là niêm với nhau khi nào chữ thứ 2 và chữ thứ 6 của hai câu cùng theo một luật, hoặc cùng là bằng, hoặc cùng là trắc).
- Bố cục (cấu trúc bài thơ phải làm theo một trật tự bắt buộc):
* Đề: câu 1-2 (nhập bài, mở đầu).
* Trạng hay Thực: câu 3-4 (giải thích).
* Luận: câu 5-6 (bình luận, bàn bạc).
* Kết: câu 7-8 (tóm tắt toàn bài).

* Đường Luật Chính Thể chỉ có Thất Ngôn Bát Cú 5 vần bằng mà thôi.

3. Một sự lạm dụng và ngộ nhận:

Thuật ngữ Thơ Đường hay Đường Thi đã bị lạm dụng, hiểu lầm, thiết nghĩ cần nói lại cho rõ.

Thơ Đường là loại thơ do các thi nhân đời nhà Đường bên Trung Hoa sáng tác, hoàn toàn không có các tác giả đời khác, ngoài các thi sĩ đời Đường.

Các thi sĩ Việt Nam trước đây (thường gọi là các nhà thơ cổ điển) chủ yếu làm theo thể Thơ Đường Luật. Họ sáng tác bằng Hán văn, gọi là thơ Hán văn (thí dụ thơ Hán văn của Nguyễn Du...). Còn nếu họ sáng tác bằng chữ Nôm, gọi là thơ Nôm. Như thơ của Bà Hồ Xuân Hương chẳng hạn, được người đời sau tôn xưng Bà là bà chúa thơ Nôm.

Không ai gọi thơ Hán văn của Nguyễn Du là Thơ Đường cả. Cũng không ai gọi Bà Hồ Xuân Hương là bà chúa Thơ Đường cả.
Tóm lại, các thi gia từ Bà Huyện Thanh Quan, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Bùi Kỷ, Trần Tế Xương, Tản Đả, Nguyễn Khuyến ... trở về trước, người ta thường không nói là họ làm Thơ Đường, mà chỉ phân biệt Thơ Hán (Hán văn) và Thơ Nôm (chữ Nôm) thôi, với hiểu ngầm là Thơ Đường Luật chữ Hán hoặc Thơ Đường Luật chữ Nôm. Gọi tắt là Thơ Hán Đường Luật và Thơ Nôm Đường Luật.

Đến khi phong trào thơ mới xuất hiện, có một trào lưu bài xích Thơ Đường Luật, đứng đầu là Phan Khôi, vì họ cho đó là loại thơ khắt khe, cứng ngắc, bó buộc, chật hẹp, không đủ cho để diễn tả cảm xúc bao la, dào dạt, bay bổng của các nhà thơ mới.

Một cuộc bút chiến giữa hai trường phái thơ cổ điển và thơ mới diễn ra gay gắt suốt cả thập niên 1930 của thế kỷ trước. Kết thúc là sự thắng thế (một cách tương đối) của các nhà thơ mới.
Nói là thắng thế một cách tương đối, vì trong các nhà thơ mới, nhiều người vẫn sáng tác Thơ Đường Luật, điển hình là Hàn Mặc Tử.
Nhưng đó là Thơ Đường Luật của Hàn Mặc Tử. Không ai gọi đó là Thơ Đường cả.
Quách Tấn, bạn thân của Hàn Mặc Tử, điển hình của thi sĩ chủ trương thơ cổ điển, ghét thơ mới, suốt đời chỉ làm Thơ Đường Luật, nhưng đó là thơ Quách Tấn, không phải Thơ Đường.

Hiện nay nhiều người làm Thơ Đường Luật lại gọi đó là Thơ Đường.
Thật là một sự ngộ nhận đáng tiếc, cần được đính chính lại.
Các bài thơ làm theo thể Thất Ngôn Bát Cú, Thất Ngôn Tứ Tuyệt... gọi chung là thể Thơ Đường Luật không phải Thơ Đường.
Hãy vì sự tự trọng và tự hào của một thi nhân chân chính, không nên xưng là tôi sáng tác Thơ Đường. Mà nên nói, tôi làm thơ theo luật thơ của thể Thơ Đường Luật.
Có người thanh minh rằng Thơ Đường Việt Nam phải hiểu là Thơ Đường do người Việt Nam sáng tác. Cách nói đó là không đúng mà lại rất hàm hồ. Người Việt không thể làm ra Thơ Đường, mà chỉ làm thơ theo thể thơ Đường Luật mà thôi.

Mấy năm nay, có rất nhiều "nhà thơ" làm thơ danh xưng là Thơ Đường hay Đường Thi (nhưng thực chất là Thơ Đường Luật). Cái tên này là mạo nhận, không chính xác, vì chỉ có các ông như Lý Bạch, Đỗ Phủ... mới đủ tư cách xưng là Thơ Đường.

Cần hiểu là nếu bỏ đi một chữ (chữ LUẬT trong nhóm chữ Đường Luật) là ý nghĩa của từ ngữ bị thay đổi hẳn.

Lại có người phát động phong trào gọi là "Thắp sáng Đường Thi" !!!
Thắp sáng Đường Thi là công việc của người Trung Hoa, không mắc mớ gì đến chúng ta. Hơn nữa, Thơ Đường đã sáng cả ngàn năm nay rồi, không ai cần chúng ta thắp sáng. Làm thế chẳng khác nào quá tự phụ, ngộ nhận sao ?

Thùy Linh

07-17-2013, 09:13 AM

BÀI VII - THƠ THẤT NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT VẦN TRẮC

Thứ Lang biên soạn

Về căn bản Niêm, Luật, Vần, Đối thì thơ Thất Ngôn Bát Cú Vần Trắc cũng giống y như thơ Thất Ngôn Bát Cú Vần Bằng. Nhưng chỉ khác một điểm là ngược lại, những tiếng cuối các câu 1-2-4-6-8 thay vì vần bằng thì ở đây lại là vần trắc, và những tiếng cuối các câu 3-5-7 thay vì trắc thì lại là bằng.
Đây là lối thơ cổ, có trước thơ vần bằng. Luật vần trắc thường được áp dụng trong thể Phú là một loại Cổ Văn.

Sau đây là bảng luật thơ:

1. LUẬT BẰNG:

b - B - t - T - B - B - T (vần)
t - T - b - B - B - T - T (vần)
t - T - b - B - T - T - B (đối câu 4)
b - B - t - T - B - B - T (vần - đối câu 3)
b - B - t - T - T - B - B (đối câu 6)
t - T - b - B - B - T - T (vần - đối câu 5)
t - T - b - B - T - T - B
b - B - t - T - B - B - T (vần)

Ghi chú: chữ t-b nhỏ không nhất thiết phải giữ đúng luật bằng trắc, nhưng nếu tiếng đáng trắc mà làm ra bằng thì được, trái lại tiếng đáng bằng mà làm ra trắc thì không nên. Các chữ T-B lớn phải tuyệt đối giữ đúng luật.

Bài thơ thí dụ để làm mẫu minh họa:

THU

Thu về lá rụng cành xơ xác
Gió cuốn hoa tàn rơi lác đác
Cạnh suối nai vàng đứng nhởn nhơ
Bên hồ thỏ trắng nhìn ngơ ngác
Mù mù góc biển cặp chim âu
Mịt mịt chân trời đôi cánh hạc
Khói trắng bay hoài tận nẻo xa
Mưa buồn rả rích hòa cung nhạc

Thứ Lang

2. LUẬT TRẮC:

t - T - b - B - B - T - T (vần)
b - B - t - T - B - B - T (vần)
b - B - t - T - T - B - B (đối câu 4)
t - T - b - B - B - T - T (vần - đối câu 3)
t - T - b - B - T - T - B (đối câu 6)
b - B - t - T - B - B - T (vần - đối câu 5)
b - B - t - T - T - B - B
t - T - b - B - B - T - T (vần)

Ghi chú: chữ t-b nhỏ không nhất thiết phải giữ đúng luật bằng trắc, nhưng nếu tiếng đáng trắc mà làm ra bằng thì được, trái lại tiếng đáng bằng mà làm ra trắc thì không nên. Các chữ T-B lớn phải tuyệt đối giữ đúng luật.

Bài thơ thí dụ để làm mẫu minh họa:

HÈ

Phượng đỏ sân trường thêm rực rỡ
Trưa Hè tiếng gió buồn than thở
Du dương khúc nhạc vọng thê lương
Réo rắc cung đàn nghe nức nở
Trước ngõ cành lan trắng nụ đơm
Bên tường khóm cúc vàng hoa trổ
Mây bay lảng đảng tận phương nao
Bãi biển rì rào con sóng vỗ

Thứ Lang

Thùy Linh

07-17-2013, 09:19 AM

THƠ NGŨ NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT

Thứ Lang biên soạn

Thơ Ngũ Ngôn Bát Cú Đường Luật là bài thơ gồm 8 câu, mỗi câu 5 chữ được làm theo luật thơ Đường Luật, cho nên còn gọi là Thơ Ngũ Ngôn Luật (Ngũ Ngôn Luật Thi).
Thơ Ngũ Ngôn Bát Cú Đường Luật giống như Thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật nhưng mỗi câu đều bỏ đi hai tiếng đầu câu, chỉ còn lại năm tiếng sau cùng.
Về Niêm Luật Vần Đối thì vẫn y như Thơ Thất Ngôn Bát Cú Đường Luật.

Sau đây là bảng luật thơ:

1. LUẬT TRẮC VẦN BẰNG:

T - T - T - B - B (vần)
B - B - T - T - B (vần)
B - B - B - T - T (đối câu 4)
T - T - T - B - B (vần) (đối câu 3)
T - T - B - B - T (đối câu 6)
B - B - T - T- B (vần) (đối câu 5)
B - B - B - T - T
T - T - T - B - B (vần)

Bài thơ thí dụ để minh họa:

Cánh Đào Mong Manh

Lòng nghe nỗi xuyến xao
Khi ngắm cánh hoa đào
Mới nở màu phai vội
Chưa tàn sắc úa mau
Chiều qua xinh tợ vẽ
Sáng lại héo như xào
Trời đất vô tình ý
Cho đời bút mực hao

Khánh Trung
19 July 2010

2. LUẬT BẰNG VẦN BẰNG:

B - B - T - T - B (vần)
T - T - T - B - B (vần)
T - T - B - B - T (đối câu 4)
B - B - T - T - B (vần) (đối câu 3)
B - B - B - T - T (đối câu 6)
T - T - T - B - B (vần) (đối câu 5)
T - T - B - B - T
B - B - T - T - B (vần)

Bài thơ thí dụ để minh họa:

Cánh Đào Mong Manh

Cơn gió rụng lao xao
Mong manh những cánh đào
Xuân mơ hoa nở vội
Sương mộng nhụy phai mau
Sáng trôi mây bàng bạc
Chiều rơi lá xạc xào
Vô thường trong một kiếp
Như tình mỏng hư hao

Thùy Linh
19 July 10

Lời bàn:

Từ đây trở về sau, chúng ta chỉ nghiên cứu để biết qua tất cả những thể Thơ Đường Luật mà không cần ưa thích cũng được.
Thơ Đường Luật chỉ có Thất Ngôn Bát Cú vần bằng là hay thôi.

Những thể khác hoặc vì câu quá ngắn (như ngũ ngôn) hoặc vì cách gieo vần quá trắc trở (như TNBC & NNBC vần trắc) nên nghe không êm tai.

Tóm lại chúng ta chỉ cần trau dồi tinh tường thể thơ TNBC/ĐL vần bằng thì các thể khác chúng ta chỉ cần nhìn qua là làm được ngay.

Thùy Linh

07-17-2013, 09:35 AM

Hồng Y xin chào các vị tiền bối trong Liễu Thùy Viên ạ :)

Tối nay cũng ráng hết sức gồng mình có con chuột nhắt , chạy lăng xăng trong Liễu Thùy Viên cho vui phải không Thùy Linh ơi ơi``` .Chuyện gì còn chậm chứ chuyện ham vui là Hồng Y tham gia liềng . Vào Liễu Thùy Viên có Thùy Linh dìu dắt nắm tay chỉ vẻ từng chút một , Hồng Y thiệt vô cùng may mắn lắm .

Học xong phải thực hành , Hồng Y không ngại bị cười ri nì :))

Bán Than ...(thở )

Vện khóc trên đường mỏm đói queo
Trơ xương ốm thịt chẳng ai khoèo
Về quơ nhúm gạo mau đun lửa
Tưởng tượng sườn rim củi cháy reo
Cảm thấy chưa no thêm bánh bột
Nếp nề nguyên tắc dẫu nhà nghèo
Tiền tài một sớm chừ tiêu tán
Cơm muối dưa phơi sương nắng treo

Hồng Y Nương

July 2013

Khế ngọt ới ơiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

10 bài của shi fu ngâm kú xong thì múa kiếm kiểu nào cũng được ..........

Khế tiến bộ nhanh lắm, coi như họa vận được rồi đó, bằng trắc chỉnh luôn, nhưng 4 câu giữa chưa có đối chỉnh, và khoan hãy chơi chữ theo bài kiểu " Tập Danh" vì gò luật đã ná thở rồi còan chơi chữ nữa chắc lắc lư con tàu đi đó nhen ....

Thanh Thủy Tự

Thanh Thủy chùa xa tận chót đèo
Sườn trơn đá dựng dốc cheo leo
Loanh quanh khóm trúc hồi chuông đổ
Khúc khủy đồi maitiếng gió reo

Câu 2 & 3 Khế coi những chữ TL tô màu giống nhau là đối nhau theo tự loại đó :

loanh quanh # khúc khủy ( adv phải hong ta ? TL khg bít phải trạng từ hong hihihi)
khómc # đồi (noun)
trúc # mai (noun)
hồi # tiếng ( noun)
chuông # gió (noun)
đổ # reo (verb)

Bây giờ Khế họa bài trên chỉ cần câu 3&4 đối tự loại với nhau ...........

Chúc Khế thành công nhen

Ngày vuiiiiiiiiiiiiiiiiii

Hồng Y Nương

07-17-2013, 10:33 AM

Khế ngọt ới ơiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

10 bài của shi fu ngâm kú xong thì múa kiếm kiểu nào cũng được ..........

Khế tiến bộ nhanh lắm, coi như họa vận được rồi đó, bằng trắc chỉnh luôn, nhưng 4 câu giữa chưa có đối chỉnh, và khoan hãy chơi chữ theo bài kiểu " Tập Danh" vì gò luật đã ná thở rồi còan chơi chữ nữa chắc lắc lư con tàu đi đó nhen ....

Thanh Thủy Tự

Thanh Thủy chùa xa tận chót đèo
Sườn trơn đá dựng dốc cheo leo
Loanh quanh khóm trúc hồi chuông đổKhúc khủy đồi mai tiếng gió reo

Khế coi những chữ TL tô màu là đối nhau theo tự loại đó :

loanh quanh # khúc khủy ( adv phải hong ta ? TL khg bít phải trạng từ hong hihihi)
khómc # đồi (noun)
trúc # mai (noun)
hồi # tiếng ( noun)
chuông # gió (noun)
đổ # reo (verb)

Bây giờ Khế họa bài trên chỉ cần câu 3&4 đối tự loại với nhau ...........

Chúc Khế thành công nhen

Ngày vuiiiiiiiiiiiiiiiiii

Vừa nhâm nhi cà fe^ vừa ngồi cắn toe bút tre xin theo Thùy Linh đi chùa Thanh Thủy Tự
nè :)

Thanh Thủy chùa đi mỏi chân xa
Đường mưa lộp độp bóng chiều tà
Buồn theo tóc trắng bay trong gió
Dạ héo tơ sầu giăng mắc qua

Hồng Y Nương
July 2013

Nộp bài :)

Thùy Linh

07-17-2013, 04:54 PM

Vừa nhâm nhi cà fe^ vừa ngồi cắn toe bút tre xin theo Thùy Linh đi chùa Thanh Thủy Tự
nè :)

Nộp bài :)

Thanh Thủy chùa đi mỏi chân xa
Đường mưa lộp độp bóng chiều tà
Buồn theo tóc trắng bay trong gió
Dạ héo tơ sầu giăng mắc qua

Hồng Y Nương
July 2013

Khế úiiiiii uiiiiiiii

Trắc : chữ nào có dấu hỏi, ngã, nặng
Bằng: chữ nào khg dấu, dấu huyền

Hình như Khế đã quen theo luật vẫn thường làm trước kia nên chữ thứ 6 của câu 1 vẫn làm bằng, Khế viết bảng luật lại, chữ đó phải làm trắc nhé.

chữ giăng trong câu 4 là bằng, nên là trắc. Nếu dùng luật bất luận, nhất, tạm ngũ bất luận (chữ 1,3 thì sao cũng được) nhưng 1,3 bất luận okie nhưng chữ thứ 5 nên theo chính luật .
Trên net phổ biến luật 1,3,5 bất luận, TL thấy làm tứ tuyệt khg đối ô kơ chứ thơ đường luật thì chữ thứ 5 của câu nên theo đúng luật nó hay hơn về âm điệu trầm bỗng và chuẩn hơn.

Chú ý thì đổi chữ khg khó đâu, khi TL làm thơ ĐL này trộn hết vốn từ vựng mình có rồi lựa và lựa cho đến khi thấy chỉnh....hihihi:)) có khi chỉnh mà nhiều từ để xài thì lựa từ ưng ý nhất, viết xong đọc đi đọc lại nghe êm như ý chưa ...v...v có khi post vô rôi vẫn chạy vô sửa ...

Trong luật Bất luận của thơ Đường luật, chỉ chữ thứ nhất, thứ 3 bất luận được chứ toàn bộ đều phải theo chính luật.

Khế đọc cái post 3 của trang 1 về câu đối

Cho mãi đến bây giờ cái bảng luật B,T viết tay của TL vẫn nằm trên bàn mỗi khi TL làm thơ vì TL khg thuộc hết luật, TL viết lên giấy cứng, lâu ngày nó cũ roài mà hong có hong được, bảo bối đó à :))

Hôm trước Khế đã làm được thơ Đường nhưng thiếu luật. Thơ Đường và Đường+luật khác nhau (trở về trang 1 có bài để xem).

Hai câu 3&4 chưa đối. Luật đối có thể cùng nghĩa, phản nghĩa, đối câu hay đối chữ ....v...v...

TL biết khg đối mà TL ráng phân tích thử từng chữ nhen, đối với TL, căn bản thì biết mà như trạng từ kép hay chi chi nhìn cũng mù mờ lắm nên làm chuyện này ngồi bức tóc luôn đó hihihi ...

buồn theo : buồn là cảm giác (tính từ) theo là động từ (đi theo)
nếu đối với :
dạ là danh từ, héo là tính từ, khg chỉnh đối tự loại với nhau.

tóc đối tơ cùng là danh từ okie .
trắng là tính từ chỉ màu sắc đối với sầu tạm được, tùy theo nghĩa đen, bóng (TL nghĩ) còn đối chính xác là màu đi với màu như trắng đối đen, xanh, vang, nâu miễn là màu ....đều chỉnh .

trong là tính từ mắc là dộng từ
gió là danh từ khg đối qua là trạng từ

Nếu sửa lại cho chỉnh, thí dụ như sau:

Thanh Thủy đi chùa mỏi bước xa
Đường mưa lộp độp bóng chiều tà
Buồn theo tóc trắng bay chiều lại
Nhớ gửi tơ vàng vướng sáng qua

Khi sửa chỉnh đối thì khó giữ y ý hoặc phải thay vần ....

Cho nên thơ Đường luật khó nhất là ở 4 câu giữa Trạng, Luận ...là cái hồn của bài thơ, làm sao đối chỉnh, đọc nghe êm tai nữa thì mới hay vì cũng đối chan chát mà chỉ là ráp chữ cho chỉnh đối, đọc nghe khg có cảm giác gì cả thì cũng đâu hay thí dụ như :

Bà Tám khiêng than bên xóm dưới
Ông Hai đào mõ cạnh làng trên

Ráng lên Khế ngọt, TL đâu có học được bao nhiêu ở VN, qua đây ham vui, tự học cũng khá lâu mới thấu hiểu được văn phạm chữ Việt, có khi phải coi tự điển Việt -Anh mà mò ra tự loại .

Còn nữa, TL chỉ Khế cái mánh, khg chắc thì khỏ chữ đó vô trong từ điển online là ra tự loại của nó hà, TL chuyên môn mà .... =))^:)^ TL khg giỏi gì đâu chỉ là ráng học hỏi, tìm tòi ...hihihi

có công mài sắt có ngày nên .............xà beng :)

http://tudien.xalo.vn/tratu.php?q=trong&dict=0&type=&x=71&y=17

Thứ Lang

07-17-2013, 05:15 PM

Thanh Thủy Tự
Thanh Thủy chùa xa tận chót đèo
Sườn trơn đá dựng dốc cheo leo
Loanh quanh khóm trúc hồi chuông đổ
Khúc khủy đồi mai tiếng gió reo
:z57:
Thanh Thủy Tự
Chùa xa Thanh Thủy cuối chân đèo
Mộ đạo tâm thành cố gắng leo
Lảnh lót thiền môn chuông trống đổ
Rừng thông thẳng tắp gió ngàn reo

Khánh Trung

07-17-2013, 05:37 PM

Không biết thi Huynh Khánh Trung đâu khg thấy vô ????????????? mần ơn .....................Huynh Khánh Trung ớiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ơiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiAi kiu tui đó... có tui đây =))
Thùy Linh ơi
Sửa lại chủ đề của thread này (hoặc nhờ Admin or Mods sửa dùm) lại là Thi Luật chứ không phải Luật Thi.
Tiếng Hán Việt dịch ra tiếng Việt cũng ngược như tiếng Anh dịch ra tiếng Việt.
Ví dụ:
Bạch Ốc = Nhà Trắng
White House = Nhà Trắng
Từ đó suy ra (cũng dịch ngược):
Thi Luật = Luật làm Thơ
Luật Thi = Thơ làm theo Luật (trong các thể thơ, Luật Thi là tên gọi khác của Thơ Đường Luật, vì đó là thể thơ phải làm theo luật bắt buộc).
Chúc cả nhà vui vẻ.

Triển

07-17-2013, 09:21 PM

[COLOR=#0000cd]
buồn theo : buồn là cảm giác (tính từ) theo là động từ (đi theo)
nếu đối với :
dạ là danh từ, héo là tính từ, khg chỉnh đối tự loại với nhau.

Góp ý tí nhe. Tôi nghĩ "Buồn" ở đây là "nỗi buồn", nghĩa là danh từ đó TL.

Thùy Linh

07-18-2013, 05:57 AM

Thùy Linh

07-18-2013, 06:31 AM

Ai kiu tui đó... có tui đây =))
Thùy Linh ơi
Sửa lại chủ đề của thread này (hoặc nhờ Admin or Mods sửa dùm) lại là Thi Luật chứ không phải Luật Thi.
Tiếng Hán Việt dịch ra tiếng Việt cũng ngược như tiếng Anh dịch ra tiếng Việt.
Ví dụ:
Bạch Ốc = Nhà Trắng
White House = Nhà Trắng
Từ đó suy ra (cũng dịch ngược):
Thi Luật = Luật làm Thơ
Luật Thi = Thơ làm theo Luật (trong các thể thơ, Luật Thi là tên gọi khác của Thơ Đường Luật, vì đó là thể thơ phải làm theo luật bắt buộc).
Chúc cả nhà vui vẻ.

Ohhhhhh chào Huynh Khánh Trung, phải nhắc $$$$$$ thì hay biết mấy, Huynh Khánh Trung tiếp TL nhen, chột đang dẫn mù .....phê woa' à !

Ý TL là Luật thi thơ Đường Luật, bài vở thì phải có từ đầu đến đuôi mà Thi Luật thì phải hơn huh ?

Thùy Linh

07-18-2013, 06:52 AM

Ráng theo sư tỷ Hồng Y Nương.
NP nộp bài:

Thanh Thủy Tự

Lên chùa Thanh Thủy giữa lưng đèo
Đá dựng sườn trơn cũng cố leo
Khúc khuỷu đồi mai sương núi phủ
Loanh quanh khóm trúc gió rừng reo

Nhờ TL chấm bài, bắt lỗi thẳng tay nhen :)

Hi Thứ Lang
Cho 3/10 thôi, :) biết tại sao hong !!!

Tại vì 4 câu có 28 chữ mà Thu+' Lang "mượn" của TL hết 12 chữ rồi, chỉ đảo ngược lại thôi ...

Khi họa thơ ráng sáng tạo dùng từ ngữ của mình, chỉ theo vần người xướng.

Khế làm bài tập tiếp nhen. Khi xong 4 câu này nối lại sẽ thành bài thơ Đường luật .

Vượt khỏi tam quan làn khói quyện (đối câu dưới)
Xuyên qua cổng chánh hạt mưa gieo (vần, đối câu trên)
Chon von cột gỗ treo hùng vĩ
Mái ngói giăng mây ráng sức trèo

Thùy Linh

Ngày vui nhiều nhé

Hồng Y Nương

07-18-2013, 03:34 PM

Triển

07-18-2013, 09:10 PM

Cảm ơn anh Triển, buồn ở đây có thể danh từ nhiều hơn mà cũng có thể tính từ nếu ý nói tôi ...buồn theo ...hay nỗi buồn để đối với niềm nhớ ? nói chung thiếu thiếu khg rõ ý phải khg .

Buồn đối dạ bị gượng ép, lòng đối dạ, tim đối dạ thì rõ nghĩa hơn.

Đâu có, ý rõ chứ TL. Khái niệm "Buồn" mà theo sau là động từ "theo", thì chữ "Buồn" là chủ ngữ. Chủ ngữ thì không thể là tính từ mà phải là danh từ. Ở đây, "Buồn" là chữ danh từ được thiết lập từ tính từ, ví dụ như cái buồn, nỗi buồn, sự buồn....Nhưng được nói tắt, viết ngắn là "Buồn" trong ngữ cảnh này.
Chữ "Dạ" ở đây lại tiếp tục được gọi tắt từ chữ "lòng dạ", tôi nghĩ mình phải hiểu như vậy. Cho nên chiếu theo ngữ pháp thì "Buồn" đối với "dạ", danh từ đối với danh từ về ngữ pháp không có sai. Về nội dung thì nỗi buồn, và lòng dạ, có sự tương quan ở khía cạnh tâm linh. Tức là tinh thần. Tôi đoán bậy tí chắc là cũng không phải là không ổn lắm. :)

Tuy nhiên chỉ hụ hợ tí chơi thôi. Tiếng Việt tôi kém lắm, viết sai chính tả hoài. hihihi. TL xem xong rồi bỏ qua là được. :)

Thùy Linh

07-19-2013, 08:16 AM

Anh Triển

TL cũng đâu có học nhiều hihihi viết sai hỏi ngã hoài luôn .

Anh phân tích đúng, chữ buồn đây là nỗi buồn, là noun, nhưng chữ lòng và dạ là 2 danh từ, nếu đối vậy khg chỉnh lắm đâu, TL chưa thấy ai đối nỗi buồn với lòng dạ vì rất gượng ép chữ trong khi có nhiều từ để thế hay hơn và chỉnh hơn.

Xin hỏi Khánh Trung huynh có ý kiến gì không ? xin chỉ giáo, TL đa tạ.

Thùy Linh

07-19-2013, 08:35 AM

Khế, NP làm bài tập tiếp nhen. Khi xong 4 câu này nối lại sẽ thành bài thơ Đường luật .

Vượt khỏi tam quan làn khói quyện (đối câu dưới)
Xuyên qua cổng chánh hạt mưa gieo (vần, đối câu trên)
Chon von cột gỗ treo hùng vĩ
Mái ngói giăng mây ráng sức trèo

Thùy Linh

Ngày vui nhiều nhé

@@@@@

Khế vui lắm Thùy Linh ơi , cứ học hành kiểu này thì sợ gì bị bệnh mất trí nhớ hen :) .

Có Nguyễn Phúc các hạ cùng vào chung vui thì không có gì bằng .

Hồng Y xin chào sư huynh Triển và sư phụ Khánh Trung ( vì là bạn của Thùy Linh , nên HY xin phép được gọi là sư phụ , mong không bị rầy :) )

Hồng Y xin nộp bài

Chót ngọn Tam Quan rền bão nổi
Đèo sâu Địa Phủ dội âm ba
Sơn khê khúc khuỷu ta lần bước
Bóng đổ hôn hoàng cũng phải qua

Hồng Y Nương
July 2013

Khế ngọt ui''''''''' uiiiiiiiiii

Sở học của Khánh Trung huynh thì cở sư phụ TL .

Hồng Y cô nương chú ý có những tính từ kép, danh từ kép đảo ngược được mà có cái đảo làm mất đi cái bản chất tinh túy của chữ đó, kho tàng tiếng Việt phong phú nhiều chữ lắm, TL nghĩ mình nên bảo vệ sự trong sáng, giữ tính đẹp của chữ Việt, như tương tư khg đảo thành tư tương, ....v...v...
hoàng hôn đẹp hơn, hôn hoàng khg có nghĩa ...

Chót ngọn Tam Quan rền bão nổi
Đèo sâu Địa Phủ dội âm ba

Phân tích 2 câu không đối chỉnh

Nếu sửa thì phải sửa hết câu, như làm lại câu mới, sẽ thay đổi hết ý nên TL khg sửa được .

HYN đọc những bài xướng họa bên "Chùa" để ý câu 3 đối câu 4, câu 5 đối câu 6 dụng từ như thế nào ...và làm lại lần nữa nhen, nhớ phân tích tự loại của chữ trước khi ráp thành câu .

Chúc vui và thành công nhen Khế .

Thứ Lang

07-19-2013, 03:00 PM

Hồng Y xin nộp bài
Chót ngọn Tam Quan rền bão nổi
Đèo sâu Địa Phủ dội âm ba
Sơn khê khúc khuỷu ta lần bước
Bóng đổ hôn hoàng cũng phải qua
Hồng Y Nương
July 2013

Ghé biển Nha Trang phong vũ nổi
Ầm ầm tiếng sóng dậy trùng ba
Lên đèo Bảo Lộc dang chân bước
Đã đến lưng chừng phải ráng qua

Thứ Lang

07-19-2013, 03:18 PM

Hồng Y xin nộp bài
Chót ngọn Tam Quan rền bão nổi
Đèo sâu Địa Phủ dội âm ba
Sơn khê khúc khuỷu ta lần bước
Bóng đổ hôn hoàng cũng phải qua
Hồng Y Nương
July 2013

Thiên tai ở Trung cộng
Đất sụp Sơn Đông rền gió bão
Nhà rung Phúc Kiến nổi giông mưa
Vân Nam lụt lội cây rừng ngã
Dịch cúm tràn lan chết ngựa lừa

Thùy Linh

07-19-2013, 05:19 PM

Đâu có, ý rõ chứ TL. Khái niệm "Buồn" mà theo sau là động từ "theo", thì chữ "Buồn" là chủ ngữ. Chủ ngữ thì không thể là tính từ mà phải là danh từ. Ở đây, "Buồn" là chữ danh từ được thiết lập từ tính từ, ví dụ như cái buồn, nỗi buồn, sự buồn....Nhưng được nói tắt, viết ngắn là "Buồn" trong ngữ cảnh này.
Chữ "Dạ" ở đây lại tiếp tục được gọi tắt từ chữ "lòng dạ", tôi nghĩ mình phải hiểu như vậy. Cho nên chiếu theo ngữ pháp thì "Buồn" đối với "dạ", danh từ đối với danh từ về ngữ pháp không có sai. Về nội dung thì nỗi buồn, và lòng dạ, có sự tương quan ở khía cạnh tâm linh. Tức là tinh thần. Tôi đoán bậy tí chắc là cũng không phải là không ổn lắm. :)

Tuy nhiên chỉ hụ hợ tí chơi thôi. Tiếng Việt tôi kém lắm, viết sai chính tả hoài. hihihi. TL xem xong rồi bỏ qua là được. :)

Anh Triển ớiiiiiiiiii ơiiiiiiiiiiiiiii

Anh nói vậy, TL cũng thấy đúng vì tiếng Việt TL kém, rời VN từ nhỏ đâu có học bao nhiêu đâu .

Sáng nay có 1 bạn góp ý bằng PM, TL đem vào để chúng ta phân tích nhen cũng để các bạn có hoàn cảnh giống TL học hỏi ....

PM như sau:

" Đâu phải hễ chữ đứng đầu câu thì bắt buộc nó phải là danh từ . Thí dụ :

Buồn làm chi ! (Buồn là tĩnh từ theo sau là động từ "làm")
Vui thấy mồ ! (Vui là tt, thấy là đt)
Vui lên đi bạn ...
Lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ (câu này của Lão Tử hay của ai quên rồi)

Chỉ khi nào nói "nỗi buồn" thì nó là danh từ, khỏi phải bàn cãi ..."

TL qua đây đọc nhiều học thêm chữ thôi, còn văn phạm quá khó, TL chỉ học được căn bản thôi, chỉ những từ đơn giản, khó chút là TL ...bơi bơi liền hà, nên chơi thể thơ này TL ngồi bức tóc luôn. TL hay để ý "cao thủ" dùng từ đối mà học hỏi ngầm.

Ngày vui anh Triển

Thùy Linh

07-19-2013, 05:35 PM

Nộp bài:

Tam quan vượt khỏi màn sương quyện
Cổng chánh xuyên qua hạt móc gieo
Cột gỗ chon von hùng vĩ quá
Giăng mây mái ngói gắng công trèo

He he he... NP từ vựng nghèo nàn, không chôm chỉa thì chữ đâu ra... he he he...

Bài này đúng hết rồi, nhưng mà trên giang hồ "mượn" kiểu này người ta nói "đạo thơ" đó nhen NP.
Cho cái trứng ngỗng luôn còn bự hơn trứng vịt......hihihi :)

Nhưng khuyến khích NP, đã biết từ ngữ có thể đổi chỗ để khi bị gò bó vô luật Bằng Trắc chúng ta có thể đảo chỗ cho đúng luật mà không làm tối nghĩa.

À, cái avatar của NP là hình bìa của cuốn Thi Pháp thơ Đường luật của Quách Tấn, vô nhà sách mua 1 cuốn về học nhen .

Từ vựng ai cũng có ít nhiều chỉ cần vận dụng thôi ...như chữ "hạt móc" hay lắm đó, ráng thử xem ...

Bài tập mới nè, NP họa bài này đi ...1 người NP yêu theo chồng ...., nhập vai, đặt tâm tư vào thơ mới có hồn ....hihihhi

Chia Biệt

Tiễn bước người đi buổi tối qua
Vầng trăng hiu hắt dọi sân nhà
Ánh vàng run rẩy vì sao rụng
Mây xám lạc loài hạt móc sa
Xác lá trơ buồn làn bụi phủ
Hồn cây chết lạnh giọt sương nhòa
Đời chia lối rẻ từ hôm ấy
Chiếc kiệu xa dần khuất dáng hoa....

Thùy Linh Dec 29 07

RCQ

07-19-2013, 06:42 PM

Thứ Lang

07-19-2013, 07:09 PM

Chia Biệt
Tiễn bước người đi buổi tối qua
Vầng trăng hiu hắt dọi sân nhà
Ánh vàng run rẩy vì sao rụng
Mây xám lạc loài hạt móc sa
Xác lá trơ buồn làn bụi phủ
Hồn cây chết lạnh giọt sương nhòa
Đời chia lối rẻ từ hôm ấy
Chiếc kiệu xa dần khuất dáng hoa
Thùy Linh
Dec 29 07

Họa vần
Chia Biệt
Từ ly tiễn biệt tối hôm qua
Khuất bóng người đi bước khỏi nhà
Lác đác hiên mai tàu chuối rụng
Âm thầm mái lá giọt sương sa
Vần thơ thuở trước không quên lãng
Bút tích năm xưa chẳng xóa nhòa
Cái buổi sơ giao vồn vã ấy
Giờ còn kỷ niệm một cành hoa
Thứ Lang
Dec 31, 2007

Hồng Y Nương

07-19-2013, 07:49 PM

Bài tập mới nè, NP họa bài này đi ...1 người NP yêu theo chồng ...., nhập vai, đặt tâm tư vào thơ mới có hồn ....hihihhi

Chia Biệt

Tiễn bước người đi buổi tối qua
Vầng trăng hiu hắt dọi sân nhà
Ánh vàng run rẩy vì sao rụng
Mây xám lạc loài hạt móc sa
Xác lá trơ buồn làn bụi phủ
Hồn cây chết lạnh giọt sương nhòa
Đời chia lối rẻ từ hôm ấy
Chiếc kiệu xa dần khuất dáng hoa....

Thùy Linh Dec 29 07

Vừa về nhà là có bài tập làm thiệt vui quá chừng , Hồng Y Nương theo Chia Biệt nhé

Đếm bước bâng khuâng góc khế già
Ngàn hoa rơi rụng xuống quanh ta
Trăng thu vằng vặc lòng tê dại
Sương ướt lạnh lùng dạ xót xa
Bóng lá lung lay đêm tịch mịch
Sao rơi rớt xuống giữa mưa nhòa
Ngày mai pháo nổ em từ giã
Bái biệt lên thuyền rẻ lối qua

Hồng Y Nương
July 2013

TL4

07-19-2013, 08:02 PM

Hi Anh Nguyễn Phúc,

Trong tinh thần học hỏi từ dễ đến khó, từ bó đến buộc của cái mớ rừng đường luật, tôi xin tá lả làm 1/2 "bài thơ" nhập môn. Có gì xin Anh cùng các vị khác giúp ví.

Chim nhà ai gáy cúc Cù cu,
Thím Bảy, cô Ba, khoái...gật gù.
Sáng sớm đã nghe lòng vọng tưởng,
Chiều hôm chợt thấy dạ phiêu du?

Thứ Lang

07-19-2013, 08:38 PM

CHIỀU BÊN SÔNG
Cây cầu lắc lẻo bắc qua sông
Mẹ dắt con đi học vỡ lòng
Cuối xóm vườn cau vừa trắng nụ
Đầu thôn ruộng lúa đã vàng bông
Xuân về rực rỡ cành mai thắm
Hạ đến bâng khuâng cánh phượng hồng
Nắng nhạt chiều buông người bước vội
Trên chùa tiếng trống điểm thu không
Thứ Lang
June 17, 2013

Thứ Lang

07-19-2013, 08:44 PM

,
Trong tinh thần học hỏi từ dễ đến khó, từ bó đến buộc của cái mớ rừng đường luật, tôi xin tá lả làm 1/2 "bài thơ" nhập môn. Có gì xin các vị giúp ví.

Cảm Hoài
Lìa quê xa xứ nát tâm can
Cất bước ly hương nỗi nhớ tràn
Kẻ đã ra đi tài sản tận
Người còn ở lại mảnh đời tan
Xuân về nhớ nước hồn tê tái
Tết đến thương nhà lệ chứa chan
Tuyết trắng rơi rơi sầu lữ khách
Mây mù che khuất nẻo quan san
Thứ Lang

Triển

07-19-2013, 09:14 PM

Anh Triển ớiiiiiiiiii ơiiiiiiiiiiiiiii

Anh nói vậy, TL cũng thấy đúng vì tiếng Việt TL kém, rời VN từ nhỏ đâu có học bao nhiêu đâu .

Sáng nay có 1 bạn góp ý bằng PM, TL đem vào để chúng ta phân tích nhen cũng để các bạn có hoàn cảnh giống TL học hỏi ....

PM như sau:

" Đâu phải hễ chữ đứng đầu câu thì bắt buộc nó phải là danh từ . Thí dụ :

Buồn làm chi ! (Buồn là tĩnh từ theo sau là động từ "làm")
Vui thấy mồ ! (Vui là tt, thấy là đt)
Vui lên đi bạn ...
Lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ (câu này của Lão Tử hay của ai quên rồi)

Chỉ khi nào nói "nỗi buồn" thì nó là danh từ, khỏi phải bàn cãi ..."

TL qua đây đọc nhiều học thêm chữ thôi, còn văn phạm quá khó, TL chỉ học được căn bản thôi, chỉ những từ đơn giản, khó chút là TL ...bơi bơi liền hà, nên chơi thể thơ này TL ngồi bức tóc luôn. TL hay để ý "cao thủ" dùng từ đối mà học hỏi ngầm.

Ngày vui anh Triển

Dường như TL và bạn ai đó của TL không để ý tôi viết cả đoạn bên trên: ngữ pháp và viết tắt đó. :(

Tính từ không thể làm chủ ngữ. Chủ ngữ không bẳt buộc đứng đầu câu nhưng trong câu đó, chủ ngữ là chữ "buồn" đấy. :)

Còn các câu ví dụ TL mang vào dưới này .....

Buồn làm chi ! (Buồn là tĩnh từ theo sau là động từ "làm")
Vui thấy mồ ! (Vui là tt, thấy là đt)
Vui lên đi bạn ...
Lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ (câu này của Lão Tử hay của ai quên rồi)

....là sai hết, không biện minh được cho trường hợp bên trên. Lý do là:

Bạn/em/chị/anh buồn làm chi ! (Buồn là tĩnh từ theo sau là động từ "làm")
Bạn/em/chị/anh vui thấy mồ ! (Vui là tt, thấy là đt)
Bạn/em/chị/anh vui lên đi bạn ...
Mình/tôi/chúng ta lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ (câu này của Lão Tử hay của ai quên rồi)

:)

Trong các câu viết tắt TL mang vào, chủ ngữ là các đại từ nhân xưng tô đậm vô hình trung đã bị cắt đi.
Do đó các tính từ đi sau nó đích thực là tính từ. Còn bên trên trong bài chị Mưa mang vào tính từ "buồn"
được làm lên thành danh từ đưa vào vị trí chủ ngữ trong câu.
Hai ngữ cảnh và ngữ pháp khác nhau. Không thể so sánh với nhau và nói đại chữ tính từ chỉ có
thể là tính từ. :)

Tiếng Anh tiếng Tây đều có cách dùng tính từ như thế này. Điểm này tiếng Việt cũng vậy. Nhưng
trong tiếng Việt, thì khi tính từ làm lên danh từ, thông thường người ta cần thêm chữ "sự" (sự buồn,
nỗi buồn, cái buồn) là những tiếp đầu ngữ hoàn chỉnh và không gây lầm lẫn về nội dung.

TL và bạn nào đó của TL có hiểu văn phạm chỗ này không? Cứ so sánh với tiếng Anh sẽ hiểu.
Tôi không học văn khoa, cũng không phải thầy giáo Việt văn. Cho nên nói tiếp sẽ có lời ra
tiếng vào là gàn. :)

Xin dừng lại chỗ này thôi nhé. :)

Thứ Lang

07-19-2013, 09:31 PM

CẢNH NHÀN
Quê nghèo mộc mạc chẳng ganh đua
Cá tép rau xanh đủ bốn mùa
Sáng cháo tôm càng nêm bột ngọt
Chiều cơm cá hú nấu canh chua
Thanh nhàn đọc sách nghe chim hót
Rảnh rỗi làm thơ đón gió lùa
Chén rượu chung trà quên thế sự
Ngoài tai gác bỏ chuyện hơn thua
Thứ Lang
July 20, 2013

TL4

07-19-2013, 09:52 PM

Trả bài:

Gặp Mặt ........

Thấy dáng nàng ta đứng cuối đèo
Ngực thì lép xẹp đít thì teo
Lại gần mặt nám lầm than khổ
Đến sát da chai vất vả nghèo
Bẽn lẽn: trời Nam yêu thiếp đợi
Rụt rè: đất Pháp lãnh em theo
Ô hô giấc mộng như làn khói
Mỏng mảnh chờ cơn gió thổi vèo

nguyenphuc

Thích 4 câu cuối :) . Như là Anh đang diếm, chứ không phải học nghề, hình như tôi cũng bắt đầu thinh thích mấy cái vụ đường muối này. Ngày vui, chúc Thơ vẫn bó buộc nhưng vui, mướt.

Thứ Lang

07-19-2013, 10:15 PM

Bức Tranh Quê
Hoàng hôn nắng nhạt cuối chân trời
Tản mác mây chiều lặng lẽ trôi
Cánh phượng ngoài sân hoa đỏ ối
Cành lê trước ngõ lá xanh ngời
Vồng khoai mẹ đã cầm len xới
Thửa ruộng ba vừa trở đất phơi
Cuộc sống yên bình đang vẫy gọi
Kìa ai lỡ mộng giấc mơ đời
Thứ Lang

Thứ Lang

07-19-2013, 10:38 PM

Bài xướng
Cảm Hoài
Đêm Xuân nhớ nước héo tim gan
Trắng xóa cành thông tuyết bạt ngàn
Lạc lõng quê người khi nước mất
Bơ vơ đất khách thuở nhà tan
Mai vàng cố quốc hoa còn thắm
Cúc trắng tha hương nhụy đã tàn
Chén rượu giao thừa cay khóe mắt
Bao giờ khô ngấn lệ dầm chan
HTLD

Họa vần:
Cảm Hoài
Tết đón giao thừa tím ruột gan
Xa quê nhớ quá bóng trăng ngàn
Con đi ngoảnh lại lòng đau buốt
Ngoại đứng nhìn theo dạ nát tan
Cảnh cũ gia trang đà lạnh lẽo
Vườn xưa phần mộ đã hoang tàn
Tang thương dâu bể đời thay đổi
Cố quận u hoài lệ chứa chan
Thứ Lang

TL4

07-20-2013, 10:40 AM

Hi Anh TL4,
NP cùng học với Anh cho vui nhen!

Lắng tiếng chim rừng gáy cúc cu
Ngồi nghe nổi nóng muốn gây gù
Lâu rồi chán ngán đời phiêu bạt
Dừng bước giang hồ gót lãng du

Nghe nói chơi chim cũng là 1 thú vui tao nhã, sao lại nổi nóng?ông kia kết hợp Anh và Việt ngữ làm 1 bài bồi Thơ, xin chép Anh xem cho vui.

Sugar, poem, law, hard, hurt, hand, mơ
Seven word, eight sentence, I , much,phờ
Rub head, late stay,find, mean, chữ
Pull hair, day light, search, rhyme-Thơ

Hỏi, thì ổng cười và "phỏng dịch" như sau:

Thơ đường vốn dĩ gã tay mơ
Bảy chữ, Tám câu, tớ mệt phờ,
Bứt tóc, thâu đêm, tìm nghĩa chữ
Vò đầu, suốt sáng, kiếm nguồn thơ

Dăm vần cắp nách, y cà rếch
Vài điệu lận lưng, t lẫn tờ
Thôi thế từ nay đành đoạn tuyệt
Tắt đèn, cất mấy tớ quay lơ.

Và đây là bài Thơ tôi tìm được trên nét, không rõ tác giả.

LỰC BẤT TÒNG TÂM,

Giường bên, nhan sắc ngáy ro ro,
bản cũ, bài xưa muốn giở trò.
Vực dậy, cu con không nhúc nhích,
dỗ dành, thằng nhỏ vẫn Cù co.

Nghĩ thân Nam tử mà e thẹn
Gẫm phận tu mi luống tẽng tò.
"lực bất tòng tâm" đành chịu vậy!
Bèn đem Vũ khí, cất vào kho.

Chúc ngày vui, bây giờ có công chuyện tí, chiều gặp lại, mến!

Thứ Lang

07-20-2013, 01:37 PM

Chờ
Mỏi mắt trông chờ chẳng thấy ai
Buồn thêm héo rũ cánh lan hài
Dậu thưa gió tạt rung bờ liễu
Phòng vắng mưa lùa úa vóc mai
Phiền não quàng thân đau vạn mối
Tương tư vướng bệnh khổ muôn loài
Mong người quân tử mau về nhé
Để trái tim hồng rộn sáng nay

RCQ

Họa vần
Chờ
Trông chờ mỏi mắt bóng hình ai
Trước ngõ còn in đậm dấu hài
Gió tạt rèm thưa sầu dáng liễu
Mưa lùa cửa trống tủi cành mai
Tình nầy khắc khoải đau ngàn nỗi
Cảnh nọ bâng khuâng khổ vạn loài
Người hỡi về đây vui xướng họa
Tôi chờ hội ngộ sáng hôm nay
Thứ Lang

TL4

07-20-2013, 06:26 PM

He he he... chẳng diếm gì với Anh.
Tôi dạo khắp các diễn đàn và học lóm của các cao thủ.
Vài lời thân tình.
Chúc một ngày vui.

Nếu được, xin Anh cho biết ở đâu nhé, tôi làm biếng lục lọi net lắm. Có bài này, của 1 người quen, gởi ACE cùng xem rồi góp lời cho vui.

Lòng Trần

Gần chùa cũng muốn đến tu thôi,
khốn nỗi, trần tâm nặng nợ đời.
Nhan sắc, mắt phàm còn muốn liếc,
béo bùi, miệng tục vẫn ưa xơi.

Miếng mồi chung đỉnh luôn cù rũ,
Cái bả hư danh cứ gọi mời.
Lăn lóc mãi, trong vòng tục lụy,
Hồi chuông cảnh tỉnh, lạnh lùng trôi.

TLSJ.

QUÁ XA XĂM,

Cơ duyên ngọn bút trỗ Hoa Đàm,
Một cõi lòng riêng Phật tại tâm.
Mõ sớm tay phàm khua lốc cốc
Kinh chiều miệng tục niệm lâm râm
Tam qui nhất quyết rằng qui pháp,
Ngũ giới còn đang vướng giới dâm
Tu mãi vẫn không thành Chánh quả,
Ôi miền Tây Trúc quá xa xăm!

Trích từ TLSJ.

Thùy Linh

07-20-2013, 06:56 PM

Dường như TL và bạn ai đó của TL không để ý tôi viết cả đoạn bên trên: ngữ pháp và viết tắt đó. :(

Tính từ không thể làm chủ ngữ. Chủ ngữ không bẳt buộc đứng đầu câu nhưng trong câu đó, chủ ngữ là chữ "buồn" đấy. :)

Còn các câu ví dụ TL mang vào dưới này .....
Buồn làm chi ! (Buồn là tĩnh từ theo sau là động từ "làm")
Vui thấy mồ ! (Vui là tt, thấy là đt)
Vui lên đi bạn ...
Lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ (câu này của Lão Tử hay của ai quên rồi)

....là sai hết, không biện minh được cho trường hợp bên trên. Lý do là:

Bạn/em/chị/anh buồn làm chi ! (Buồn là tĩnh từ theo sau là động từ "làm")
Bạn/em/chị/anh vui thấy mồ ! (Vui là tt, thấy là đt)
Bạn/em/chị/anh vui lên đi bạn ...
Mình/tôi/chúng ta lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ (câu này của Lão Tử hay của ai quên rồi)

:)

Trong các câu viết tắt TL mang vào, chủ ngữ là các đại từ nhân xưng tô đậm vô hình trung đã bị cắt đi.
Do đó các tính từ đi sau nó đích thực là tính từ. Còn bên trên trong bài chị Mưa mang vào tính từ "buồn"
được làm lên thành danh từ đưa vào vị trí chủ ngữ trong câu.
Hai ngữ cảnh và ngữ pháp khác nhau. Không thể so sánh với nhau và nói đại chữ tính từ chỉ có
thể là tính từ. :)

Tiếng Anh tiếng Tây đều có cách dùng tính từ như thế này. Điểm này tiếng Việt cũng vậy. Nhưng
trong tiếng Việt, thì khi tính từ làm lên danh từ, thông thường người ta cần thêm chữ "sự" (sự buồn,
nỗi buồn, cái buồn) là những tiếp đầu ngữ hoàn chỉnh và không gây lầm lẫn về nội dung.

TL và bạn nào đó của TL có hiểu văn phạm chỗ này không? Cứ so sánh với tiếng Anh sẽ hiểu.
Tôi không học văn khoa, cũng không phải thầy giáo Việt văn. Cho nên nói tiếp sẽ có lời ra
tiếng vào là gàn. :)

Xin dừng lại chỗ này thôi nhé. :)

Anh Triển này

Anh nói kém tiếng Việt mà phân tích nghe hùng hồn thế mà kém gì hihihihi

TL thì thật tình học tiếng Việt ít ỏi, văn phạm khg vững đâu, chỉ là đọc nhiều thôi, bi giờ TL cũng mù tịt luôn, khg rõ "Buồn" ở trong câu của Hồng Y nương là danh từ hay tĩnh từ ...?

Anh nói thì cũng có lý, khả năng TL không biết phân tích thêm ...

Nhưng 1 điều TL biết rõ là khi học trong lớp thơ Đường luật: 2 câu Trạng, 2 câu Luận mà chữ Buồn đối chữ Dạ thì thầy sẽ rầy liền, không chỉnh đối ý đâu .

Luật đối cũng như người ta viết câu đối Tết không có khác, thường vế đối rất rõ ràng về tự loại không thể để người khác hiểu ngầm là trước chữ đó là chữ này chữ kia ....v...v...

Nếu cho "buồn" là danh từ hiểu là "nỗi buồn, phải đối với "niềm nhớ" thì chữ "nhớ" chỉnh hơn chữ "dạ" và hay hơn nhưng thường người thơ không dụng từ đối kiểu thiếu thiếu như vậy ...

TL trân trọng ý kiến đóng góp của anh vì nơi đây là nơi học hỏi và biển học lại mênh mông, anh nghĩ người khác cho anh là gàn nhưng TL thì nếu khg nói thì không ai học được thêm, phải không

Ngày vui nhiều anh Triển .

Thùy Linh

07-20-2013, 07:48 PM

Chia Biệt

Tiễn bước người đi buổi tối qua
Vầng trăng hiu hắt dọi sân nhà
Ánh vàng run rẩy vì sao rụng
Mây xám lạc loài hạt móc sa
Xác lá trơ buồn làn bụi phủ
Hồn cây chết lạnh giọt sương nhòa
Đời chia lối rẻ từ hôm ấy
Chiếc kiệu xa dần khuất dáng hoa....

Thùy Linh Dec 29 07

Vừa về nhà là có bài tập làm thiệt vui quá chừng , Hồng Y Nương theo Chia Biệt nhé

Đếm bước bâng khuâng góc khế già
Ngàn hoa rơi rụng xuống quanh ta
Trăng thu vằng vặc lòng tê dại
Sương ướt lạnh lùng dạ xót xa
Bóng lá lung lay đêm tịch mịch
Sao rơi rớt xuống giữa mưa nhòa
Ngày mai pháo nổ em từ giã
Bái biệt lên thuyền rẻ lối qua

Hồng Y Nương
July 2013

________________

Hồng Y Nương ớiiiiiiiii ơiiiiiiiiiii

1/ Trước hết cho TL biết HY đang họa thơ hay làm bài thơ khác ?

Nếu họa thì họa đảo vận, họa hoán vận hay họa tá vận, hay họa kiểu nào ?

Trong trang đầu có nói về những cách họa ? có thể coi cho biết, còn họa hoán vận hay nguyên vận thì bài của HYN họa bị rớt vận rồi ....vận "Già" và vận "xa" đâu có trong bài xướng "Chia Biệt" ?

2/ Cho là HYN làm bài khác thì chúc mừng HYN có tiến bộ nhiều về luật bằng trắc và biết đối chỉnh một số từ ...

Tuy nhiên nếu toàn câu thì chưa chỉnh đối hết .

Trăng thu vằng vặc lòng tê dại
Sương ướt lạnh lùng dạ xót xa
Bóng lá lung lay đêm tịch mịch
Sao rơi rớt xuống giữa mưa nhòa

Câu 3&4 :
Trăng đối sương cùng là danh từ - okie
thu là danh từ khg đối ướt là tính từ - khg chỉnh
(vì trăng và thu là danh từ kép nên nếu như dùng sương muối hay sương tuyết thì chỉnh hơn ...v...v...)

Câu 5&6:

lung lay khg đối rớt xuống
đêm tịch mịch không đối giữa mưa nhòa

nếu sửa thì TL nghĩ như thế này:

Lá rụng âm thầm trong tuyết lạnh ( sư Huynh Khánh Trung coi dùm lạnh dối nhòa chỉnh khg ?)
Sương rơi lặng lẽ giữa mưa nhòa

Chúc vui cuối tuần HYN

Hồng Y Nương

07-20-2013, 11:56 PM

Trời ơi càng học Hồng Y càng bị "tẩu hỏa nhập ma " . Công nhận thể thơ này khó quá trời luôn , lại càng phục Thùy Linh . Có thể cái bản tánh khó dời của Hồng Y là thích quá nhiều thứ , bị pháp danh là " thích đủ thứ " :), cho nên chẳng ra trò ra trống chi hêt' . Hồng Y vào Liễu Thùy Viên rồi mới thấy Giang Hồ toàn là Cao Thủ . Nhờ Thùy Linh nắm tay mới biết thêm môn phái Thơ Đường . Phụ Thân thường la Hồng Y cái tội không chịu chuyên tâm , khổ ghê cái đầu nó có quá nhiều ngăn , mà ngăn nào cũng thích mới chết đời , không biết chừng mô mới làm được một bài thơ đường đây nữa . :(

Hồng Y lơ đãng ghê làm bài trật tùm lum , Hồng Y làm lại nha :)

Nghẹn đắng trong tim tưởng đã qua
Bâng khuâng sầu tủi một góc nhà
Nhớ ai thương nhớ lòng đau đớn
Buồn bã u hoài dạ xót xa
Bóng lá lung lay trong tịch mịch
Ngàn sao khẽ động giữa muôn trùng
Ngày mai pháo nổ em từ giã
Bái biệt song thân xuống kiệu hoa

Hồng Y Nương
July 2013

Cho Hồng Y chào TL4 và Nguyễn Phúc ( chữ của HY đong không đầy cái lá tre , híc... thiệt là nghèo quá xá )

Thùy Linh

07-21-2013, 07:39 AM

Hồng Y Nương ơi

Đây là 1 môn kiếm khó khg có môn nào khó hơn, ít người muốn học hay học rồi bỏ vì nó khó lắm, cần vững văn phạm, lập ý, tu từ ...Chưa đâu ....TL chưa nói tới những Thi bệnh cần phải tránh như hạc tấc, bình đầu ...nhưng đó là về sau khi đã thong suốt hết ...
nên cần kiên nhẫn đi từng bước và thích mới làm được .

Nhìn lại vấn đề chính là Hồng Y Nương muốn đi cho nhanh trong khi căn bản chưa vững, khg nên hoạ nguyên bài " Bán Than" như sau mà còn theo lối "Tập Danh" tẩu hỏa là cái chắc ! TL còn khg múa nổi chiêu thứ 2 ...

Nên quay lại làm bài tập tứ tuyệt 4 câu có dối khi đối chỉnh hết mới đi tiếp ...

Nếu Hồng Y Nương thích nhiều thứ khác thì khg nên học thể thơ ĐL trong lúc này, khi nào tập trung 1 thứ mới được .

_____________

Cái bài này 4 câu trạng luận không có đối chỉnh chỗ nào hết, thì khg là thơ Đường luật, ngắt 2 ra chỉ là 2 đoạn tứ tuyệt không có đối .

Bán Than ...(thở )

Vện khóc trên đường mỏm đói queo
Trơ xương ốm thịt chẳng ai khoèo
Về quơ nhúm gạo mau đun lửa
Tưởng tượng sườn rim củi cháy reo

Cảm thấy chưa no thêm bánh bột
Nếp nề nguyên tắc dẫu nhà nghèo
Tiền tài một sớm chừ tiêu tán
Cơm muối dưa phơi sương nắng treo

Hồng Y Nương
July 2013

_________

Bài này có khái niệm khá hơn, nhưng cũng chưa chỉnh đối ...

Nhớ ai thương nhớ khg đối với buồn bã u hoài ....

Nghẹn đắng trong tim tưởng đã qua
Bâng khuâng sầu tủi một góc nhà (chữ góc phải là Bằng, sửa lại là ...........góc hiên nhà)
Nhớ ai thương nhớ lòng đau đớn
Buồn bã u hoài dạ xót xa ( post trước quên nói rớt vận này luôn, phải là vận sa mới đúng )
Bóng lá lung lay trong tịch mịch
Ngàn sao khẽ động giữa muôn trùng
Ngày mai pháo nổ em từ giã
Bái biệt song thân xuống kiệu hoa

Hồng Y Nương
July 2013

Thùy Linh

07-21-2013, 08:13 AM

He he he... tiếp tục "mượn" nữa nhen, ai nói "đạo thơ" kệ họ. Thơ hay mới "đạo", thơ dở ai "đạo" làm gì cho mệt... he he he... :)

Chia Biệt

Tiễn bước người đi buổi tối qua
Vầng trăng hiu hắt dọi sân nhà
Ánh vàng run rẩy vì sao rụng
Mây xám lạc loài hạt móc sa
Xác lá trơ buồn làn bụi phủ
Hồn cây chết lạnh giọt sương nhòa
Đời chia lối rẻ từ hôm ấy
Chiếc kiệu xa dần khuất dáng hoa....

Thùy Linh Dec 29 07

Chia Biệt

Người đi tiễn bước tối hôm qua
Hiu hắt vầng trăng dọi trước nhà
Run rẩy trên cây tàu lá rụng
Lạc loài dưới cỏ hạt sương sa
Trơ buồn khoé mắt dòng châu đẫm
Chết lạnh bờ mi giọt lệ nhòa
Vĩnh biệt đời chia hai lối rẽ
Xa dần chiếc kiệu phủ màn hoa....

nguyenphuc

He he he... cho trứng ngỗng nữa đi... he he he... @-)

Hi Nguyenphuc

Đây là TL nói thật lòng ....

TL hỏi NP 1 câu :
"đạo thơ" hay sưả thơ cuả người khác vài chữ rồi vô tư ký tên mình vô có phải là đạo đức cuả người cầm bút ? cũng giống như nếu 1 người công khai lấy cái xuồng cuả NP, sưả lại 1 chút rồi sơn tên cuả họ vô làm cuả , thì NP biết được sẽ phản ứng thế nào ? thơ văn của người khác không thể đem ra đùa chơi đâu .

Lúc đầu TL nghĩ NP đem thơ TL đảo chữ để làm bài tập, nhưng TL không hiểu .... khi NP hoạ mấy bài như "Gặp Gỡ" thì chỉnh, NP biết làm thơ, mà khi làm 4 câu thôi lại khg chỉnh gì hết, NP muốn thử TL phải khg ?
vậy là đuà chơi ? 1 lần khg sao, nhưng NP còn sưả thơ cuả Hồng Y Nương, RCQ xong ký tên Nguyenphuc khg có thấy kỳ chút nào sao .......... đùa vậy khg hay lắm đâu .

Nếu NP muốn làm người sáng tác chân chính thì nên thay đổi cách nghĩ và hành động cuả mình ....

Còn có tư tưởng suy nghĩ hành động như vậy thì TL khuyên NP nên bỏ ý định làm thơ đi .

Thùy Linh

07-21-2013, 08:48 AM

He he he...
Đạo thơ thì trên "giang hồ" đầy dẫy. Người ta chép nguyên xi bài thơ của tác giả khác rồi ký tên mình bên dưới... he he he...
Người xưa cũng đạo thơ, nói chi ai... he he he...
Cái avatar đó là NP dạo trên net, đem về để nhắc nhở siêng học bài và làm bài trả bài. Trong sách đó có câu "sống là do bó buộc, chết là bởi tự do". Ý tác giả nói thơ Đường luật sống là do mình chịu bó buộc theo luật lệ, thơ Đường luật chết là bởi mình tự do không thèm theo luật lệ còn chống chế nói là "phá luật" ???

He he he... tiếp tục "mượn" nữa nhen, ai nói "đạo thơ" kệ họ. Thơ hay mới "đạo", thơ dở ai "đạo" làm gì cho mệt... he he he... :)

Hi Nguyenphuc

Cho dù là cõi ảo nhưng Thơ Văn là người, là sáng tác cuả người cầm bút dù đơn thuần dể tỏ bày tâm sự hay muốn làm nhà văn thi sĩ ...

Tại sao người ta " đạo thơ" , tại sao không tự sáng tác ? đâu phải tiếng nói trong lòng mình đâu ? thì mãi mãi khg phải của mình ......chỉ là cái áo của người mà mình nhặt đại khoác lên tạm thời, ...đâu có nghĩa gì đâu ?

Vật chất có thể sản xuất từ một hãng giống nhau, tham thì lấy trộm mà xài khg ai biết thì thôi, còn thơ văn có trộm đại cũng chỉ là trên phố ảo chứ có in ra tập thơ ký tên mình được đâu ?

Cũng giống như trong xã hội nào cũng thế, người lười biếng không muốn làm mà muốn hưởng chỉ ăn bám xã hội thì cuộc dời sẽ chẳng có tương lai gì, sẽ làm hư con người .....

Cho dù có đạo thơ thì mèo hoang vẫn hoàn mèo hoang không thể là cọp chuá sơn lâm được, khi ra rừng vẫn phải trốn cọp không thì bị xé thịt ngay ...

TL cũng có nghe 1 người đã than phiền bị 1 bạn thơ "cầm nhầm" (từ cô bạn dùng) nguyên bài thơ luôn, cho TL 2 cái link để minh chứng, người đó cũng có rất nhiều thơ (TL tự hỏi khg biết có cầm nhầm cuả những người khác nữa không ?)
NP biết TL làm sao không ? từ dó thấy bút hiệu cuả người cầm nhầm TL khg bao giờ đọc thơ cuả họ nưã ( người đó có trong Đặc Trưng này nè).

Mình phải biết mình, là chính mình dù làm gì và ở đâu đi nưã, xã hội chỉ tốt khi có những công dân đàng hoàng .

TL4

07-21-2013, 12:27 PM

Thùy Linh

07-23-2013, 07:08 AM

[QUOTEo

mèo hoang vẫn hoàn mèo hoang không thể là cọp chuá sơn lâm được, khi ra rừng vẫn phải trốn cọp không thì bị xé thịt ngay ..

Ừa há, mèo mà không trốn cọp vồ...thì chít (he he he -trích Phúc Nguyễn)
...

Xin phép cho tôi chen ngang, mặc dù đây là phố rùm nhưng xin Anh chị em nhẹ nhàng ví nhau 1 tí. Mệt lắm rồi những phân bua, phải trái. Anh phúc Nguyễn nếu sau có muốn sửa lời xin cứ lấy những câu "tập" của tôi mà Oanh tạc. nếu tôi còn cả gan làm tiếp. Bỏ qua đi, còn rủ thêm vô cho vui, ai lại mới nhóm mà lại tan chứ.

Chú thích: Anh Nguyễn phúc nói nhỏ ảnh không phải tuổi con cọp hay mèo mà tuổi con dê, không biết đúng không nữa, he he he (3 chữ này tôi đạo của Anh ấy đấy). Đôi lời thành thành thật from
Mèo nhưng chửa có hoang!

chào TL4

Nếu Nguyenphuc có nói gì thì TL khg có đọc thấy .

TLinh nói có hơi nặng lời nhưng đó là sự thật những gì TL muốn nói ........ chỉ là cái cách nói mà thôi, nếu để qua 1 ngày thì TL sẽ nói khác hơn mà nội dung cũng vậy thôi . Lời thật mất lòng ...

Nguyenphuc muốn học thơ mà lười suy nghĩ không chịu động não sáng tác, dĩ nhiên lấy bài thơ ai làm sẵn, đảo chữ trên xuống dưới, đảo qua lại sửa vài chữ rồi thành bài thơ chỉnh ký tên vô ...vậy mà gọi là làm thơ sao ?

TL4 muốn học thơ mà có hiểu ...thơ là lời nói trong lòng người nhưng được viết ra có vần điệu ........mỗi người dùng từ ngữ diễn đạt khác nhau ...

Cái cách TL ví dụ cũng khg giống ai, như mèo, cọp ...vì đó là TL, đem theo qua xứ người cả ngôn từ của thời thơ ấu ...

Thú thật, đời sống TL rất bận rộn, có một chút thì giờ vào net là muốn thư giãn, TL khg có rảnh đâu mà phải với trái ...? Từ đầu chỉ vì mến Hồng Y Nương ham học mới có vụ học thơ này, TL cũng hoan nghênh NP hay TL4 tham gia cho vui ...

Nếu TL4 còn muốn học thì TL đem bài tập cuả TL4 qua đây cho tiện góp ý mà không làm gián đoạn cuộc thư hùng cuả các cô nương Nga Mi phái cùng Thiếu Lâm bên Thuỳ viên nhen, khi nào đã tinh thông võ nghệ sẽ tham gia .....

Thùy Linh

07-23-2013, 07:19 AM

TLinh xin dời bài tập của TL4 qua đây cho tiện góp ý nhé, khg làm gián đoạn các cô nương Nga Mi thư hùng với Thiếu Lâm ...:)

Dạ, cô giáo Thuỳ Linh Hạ hỏa chưa?

Tôi mới làm 1 bài tối nay xin Thuỳ Linh hay các ACE khác xem giúp. Xin nói trước, đây chỉ là tập làm cho quen bài học bằng Trắc cái đã. Xin cám ơn.

Linh Thuỳ người đẹp ngụ nơi đâu
Có nick đặc trưng tức thị mầu?
Rảnh rỗi đôi khi đùa bốn bể
Thanh nhàn lắm lúc cợt 5 Châu.

Bâng khuâng chú thổ rơi cung nõ
Ngơ ngác gu ru trốn bụi nào?
Ganh ghét Hồng nhan hoa tủi phận
Tị hiềm hai ...trắng phau phau.

... Là Thanh Trắc, tính từ cổ trở lên.

Chào TL4

TL hạ hỏa rồi, tính TL vậy đó, nói xong là nhẹ hết, cũng khg muốn nói nặng lời NP như vậy ...

Cảm ơn TL4 hỏi thăm, cô giáo thì khg phải, TL chỉ nghĩ mình biết tới đâu chỉ tới đó ...có thêm người học thì them vui.

Chỉ là TL muốn Nguyenphuc hiểu thế nào là họa thơ, họa thơ Đường luật là đối đáp, là sáng tác ...Có thể NP vô tình chưa biêt...

Khi họa thơ thì phải là "lời nói" của chính người họa ...cái khó nó bó cái khôn, chịu khó suy nghĩ mình mới tiến bộ ...
TL thấy NP có khả năng học hỏi, có họa mấy bài coi được lắm, nhưng chắc chưa hiểu rõ mọi khía cạnh về thể thơ này, ...

Nếu TL4 muốn học hỏi thêm, tìm xem những bài họa để đời của cụ Tôn Thọ Tường và Phan Văn Trị ...chứ xem chi mấy bài "Lực bất tòng tâm" nó thô tục, ẹ quá đi, các cô nương ở đây tuy đùa vui nhưng văn phong dí dỏm, thanh lịch khg có hạp gơ những loại thơ đó, xin đừng mang vào....

TL4 coi thử những chiêu hay của tiền nhân, cao thủ thời xưa ......

http://sachhiem.net/VANHOC/LyTranLeNguyen.php (http://sachhiem.net/VANHOC/LyTranLeNguyen.php)

L4 nhìn những bài họa đâu có bài nào giống nhau, đối đáp, vì mỗi người khi lập ý tu từ đã khác ....

________________

Linh Thuỳ người đẹp ngụ nơi đâu
Có nick đặc trưng tức thị Mầu?
Rảnh rỗi đôi khi đùa bốn bể
Thanh nhàn lắm lúc cợt năm châu.

TL4

___________

TL4 chú ý, làm thơ khg ghi số 5,6,7 mà viết chữ ra ...
tên viết hoa v...v...
Đoạn này coi cũng chỉnh lắm, đoạn sau thì bị tối nghĩa "chú thỏ rơi cung ...gì ??
.....chấm chấm chữ gì ? trắng phau phau nghĩa gì ....?

làm thơ cho người đọc hiểu nữa chứ đâu phải chỉ mình TL4 hiểu ....?

TL họa với TL4

Vậy hỏi Tê Lờ Bốn ở đâu ?
Linh thường ghẹo Tiểu với tên Mầu
You, nhà phía bắc nơi trời Việt ?
Thùy, phố miền nam xứ Úc Châu

Thùy Linh

Thùy Linh

07-23-2013, 07:31 AM

Thuỳ Linh bớt giận là OK rồi. Cám ơn nhiều, mới làm quen về thể Thơ này, ngay cả luật lệ còn chưa kịp đọc. Chỉ đang chú tâm về luật bằng Trắc trước đã. Về tối nghĩa thì chịu vậy, đôi khi cũng không biết là mình đang viết cái chi chi. Sẽ cố gắng thêm.

Ngẩn ngơ chú Thổ quên cung nõ
Ngơ ngác Gu ru trốn bụi nào
Ganh ghét Hồng nhan Hoa tủi phận
Tị hiềm hai...trắng phau phau

Chú thổ ở đây ám chỉ thổ dân ở Úc hoặc thuộc Úc
Gu ru là chuột có túi (tuỳ tuổi đời hay đẳng cấp mà có 2,4 hay 6 túi). Không biết có đúng không nữa. Ở đây không dám họa lại với Thuỳ Linh, chỉ tập làm cho quen mà thôi, không theo vận au nhá.

Tôi xơi rau muống dân Giao Chỉ
Chân lấm miền cao, Xứ Lạng nhà.
Trót nhỡ sanh ra thời loạn lạc,
Nên lòng đã chán chuyện can qua.

Sẽ đọc các Links Thuỳ Linh cho, xin cám ơn, gặp sau, ngày vui, mến!

Chào TL4

Chịu khó coi luật trước đi từng bước, bằng trắc đã được thì tiếp tới ....

Một khi đã học thông thơ Đường Luật xong thì thể thơ nào cũng làm được khg cần học nưã ...nên nói môn võ này bá bang hết ...

Bởi vì làm thơ Tứ tuyệt, ngũ ngôn khg đối , chỉ cần theo đúng bằng trắc, hạ vần là xong

TL4 người miền cao xứ Lạng, chân chất thật thà ...TL có đi Cao Bằng thác Bản Giốc năm rồi nên cũng biết phần nào tính người miền cao ...

Nếu thật TL4 muốn học thì tập trung làm bài và viết cho rõ nghiã, lập ý, tu từ chứ làm thơ mà chính mình không biết rõ thì làm sao người đọc hiểu ...

thí dụ viết chú Thổ thì khg ai biết ông Thổ nào đâu, còn thiếu ...
còn con kangaroo viết gu gu cũng khg ai hiểu luôn, vẫn còn thiếu ...

viết .....thiếu chữ cũng khg được vì có 6 chữ ...

___________

Đoạn tứ tuyệt 2 B,T okie, hạ vần okie

Chừng nào tự tin thì TL4 làm loại 3 vần có đối

TL4

07-23-2013, 09:10 PM

Nguyên Văn bởi Thuỳ Linh

"TLinh xin dời bài tập của TL4 qua đây cho tiện góp ý nhé, khg làm gián đoạn các cô nương Nga Mi thư hùng với Thiếu Lâm ..."
Ừa, dời đâu cũng được nhưng sao nghi nghi, chắc là dời theo Lời yêu cầu của Thi hữu quá:(. Có đem lời Thuỳ Linh nói Về bài Lực bất tòng tâm. Người kia đáp, ông nào đạo mạo cách mấy đi nữa cũng phải có lúc rất "Trần tục" âu đó cũng là hai khía cạnh cuộc đời! Hỏi có bài khác không, ông ấy suy nghĩ Ít phút rồi đọc bài sau đây, xin Thuỳ Linh xem rồi chỉ dẫn hay họa thì càng hay, mến.

Nỗi nhớ xa xăm

Uy danh lừng lẫy chúa Sơn lâm,
Rúng động rừng xanh dội tiếng gầm
Hạ thú nghe hơi đều khiếp đảm
Thượng cầm thấy bóng thảy kinh tâm
Say mồi suối chuốc men ngây ngất
Dỗ giấc rừng dâng nhạc bổng trầm
Thất thế vào tay phường hát xiệc!
Hùm thiêng Chí cả mãi lăm lăm

Hùm thiêng Chí cả mãi lăm lăm
Trăm nhớ nghìn thương thắt ruột tằm
Sơ xuất giận mình sai một bước
Lỡ lầm ôm mối hận trăm năm
Muôn loài Lê thứ luôn thương cảm
Một giải Giang san luống tiếc thầm
Vinh nhục đành cam câu hổ lạc
Rừng xanh gợi nổi nhớ xa xăm

Lòng Thơ sôi sục

Than ôi "vạn cổ thử Giang San"
Sắt đá lòng ai chẳng nát tan
Nước ngậm ngùi thương trăng Bản Giốc
Mây đoài đoạn nhớ gió Nam Quan
Chém tay nở dứt tình sông núi
Cắt ruột đành chia nghĩa cũ càng
Uất hận trào dâng lên ngọn bút
Lòng Thơ sôi sục Sóng Bình than

Trích-TLSJ

Thùy Linh

07-24-2013, 06:18 AM

Ừa, dời đâu cũng được nhưng sao nghi nghi, chắc là dời theo Lời yêu cầu của Thi hữu quá:(. Có đem lời Thuỳ Linh nói Về bài Lực bất tòng tâm. Người kia đáp, ông nào đạo mạo cách mấy đi nữa cũng phải có lúc rất "Trần tục" âu đó cũng là hai khía cạnh cuộc đời! Hỏi có bài khác không, ông ấy suy nghĩ Ít phút rồi đọc bài sau đây, xin Thuỳ Linh xem rồi chỉ dẫn hay họa thì càng hay, mến.

Chào TL4

Thật ra đó là ý của TLinh khg có ý của thi hữu nào, vì học làm bài tập thì nên để riêng 1 nơi, dễ theo dõi hơn, có luật thơ trang đầu khg tiện sao huh, bên Thùy Viên để xướng họa được liên tục ...

Chỉ có 1 bạn PM nói tưởng tượng TLinh đang đứng chống kiếm, mày liễu dựng lên :)

TL4 đúng là chân chất ........" Người kia" mà TL4 hỏi đó nói như thế vì ông ấy thiếu tế nhị, khg hiểu :
TLinh đành phải nói ra dù khg muốn - TL lỡ đọc rồi cũng quên đi ....

TL4 nhắn với ông ấy:

cái bài TL4 đem vào trong Luật Thi ở vài trang trước, "Lực bất tòng tâm" là loại thơ trào phúng tả 1 người đàn ông ham muốn chuyện tình dục mà bị bất lực khg làm gì được...khg phải vấn đề đạo mạo với trần tục ở đây mà là cái đề tài, cùng cách dụng từ ngữ , sàm sỡ, nham nhỡ đọc thấy ớn luôn ...loại thơ đó để cho mấy ông cùng gơ post vô góc thơ trào phúng mà góc thơ tục á khg thể để chung với loại thơ khác.

TL khg có thích trường phái đó, tự xưa giờ dù giỡn đóng vai Thị Mầu ghẹo sư cũng dụng từ dí dỏm thanh lịch ...Các cô nương chơi chung cũng vậy, biết tính nhau mà . Ngay cả thơ tục giảng thanh TL cũng khg thích nói gì thơ tục ...

TL4 ghi là - Trích TLSJ là tác giả huh ? khi đem thơ ai đi chỗ khác nên ghi bút hiệu của người ta.

Bài "Lòng thơ sôi sục" TL thấy ý được, cái thác biên giới đẹp nhất Đông Nam Á phải "chai hia" với Trung Quốc, lúc TL đứng trên bè tre trên giòng sông Quây Sơn, nhìn qua Trung Quốc thấy khách sạn, thị trấn phồn thịnh hàng ngày hốt tiền du khách mà chua chát ...nhìn phía Việt Nam chỉ có mấy cái lều chăn trâu xập xệ ...

TL4 nghĩ như thế nào ? có đau khg ?

Thùy Linh

07-24-2013, 06:47 AM

TL4 chuyển cho "người ấy" họa bài này xem

còn TL4 làm bài tập, thử 4 câu dầu khg đối cũng dược

Làm Dân Nước Việt

Cơ đồ nước Việt tổ tiên xây
Đổ maú ngàn năm mấy vạn ngày
Ải nhạn Nam Quan Trung Cộng lấn
Biên rừng Bản Giốc bọn Tàu vay
Ai cho mượn đất tiền nhân vậy ? *
Ta mở thông đường chú Chệt đây ?
Chí cả làm trai yêu tổ quốc ...
Mong thay ! dõi mắt cuối trời Tây

Thùy Linh

* Chính phủ Việt Nam cho Trung Quốc mướn đất của 9 tỉnh biên rừng .

TL4

07-24-2013, 06:26 PM

TL4 ghi là - Trích TLSJ là tác giả huh ? khi đem thơ ai đi chỗ khác nên ghi bút hiệu của người ta.

Hi Thuỳ Linh

TLSJ chính là bút hiệu của người kia. Dĩ nhiên không phải của TL4 .Cùng là tê lờ, nhưng lờ của người ta khác lờ của tôi. Những chuyện trích thơ như vậy, TL4 cũng biết mà. Ngày vui, nhẹ nhàng há!.

Thứ Lang

01-09-2021, 06:39 PM

Lòng Trần
Gần chùa cũng muốn đến tu thôi
Khốn nỗi trần tâm nặng nợ đời
Nhan sắc mắt phàm còn muốn liếc
Béo bùi miệng tục vẫn ưa xơi
Miếng mồi chung đỉnh luôn cù rũ
Cái bả hư danh cứ gọi mời
Lăn lóc mãi trong vòng tục lụy
Hồi chuông cảnh tỉnh lạnh lùng trôi
TLSJ.

Quá Xa Xăm
Cơ duyên ngọn bút trỗ Hoa Đàm
Một cõi lòng riêng Phật tại tâm
Mõ sớm tay phàm khua lốc cốc
Kinh chiều miệng tục niệm lâm râm
Tam qui nhất quyết rằng qui pháp
Ngũ giới còn đang vướng giới dâm
Tu mãi vẫn không thành chánh quả
Ôi miền Tây Trúc quá xa xăm
Trích từ TLSJ.

Họa vần 1:
Lòng Trần
Nếu vậy thì tu cũng phí thôi
Vì chưng vẫn nặng nợ trần đời
Nhìn cô gái đẹp còn mong liếc
Thấy miếng mồi ngon cũng muốn xơi
Ảo mộng nhân gian luôn vẫy gọi
Hư danh thế tục cứ chào mời
Làm sao bến giác thuyền từ độ
Đạo hạnh âu đành phải bỏ trôi
Thứ Lang
July 23, 2013

Họa vần 2:
Chớ Bói Xăm
Kỷ niệm ngày nao buổi tọa đàm
Bàn về học Phật để tu tâm
Trì hoài dẫu lúc đôi mi bạc
Tụng mãi dù khi mái tóc râm
Giữ dạ tam quy đừng vọng ngữ
Gìn lòng ngũ giới chớ tà dâm
Chiều chuông sớm mõ câu kinh niệm
Đạo pháp vun bồi chớ bói xăm
Thứ Lang
July 23, 2013

Thùy Linh

01-12-2021, 05:20 AM

Uả, Thứ Lang đem 2 bài thơ đó lên để làm gì ? Định hoạ huh. Hai bài này không sao, TLinh chỉ "kỵ" bài " Lực Bất Tòng Tâm" bên trang 4, post 39 đó thôi .

Vịnh Chùa Cây Mai
Đau đớn thân mai cách dưới đèo
Mười phần trong sạch phận cheo leo
Sương in tuyết đóng cành thưa thớt
Xuân tới thu về cảnh quạnh hiu
Lặng lẽ chuông quen con bóng xế
Tò le kèn lạ mặt trời chiều
Những tay rượu thánh thi thần cũ
Trông cảnh xưa mà tiếc bấy nhiêu
Tôn Thọ Tường

Bài họa:
Vịnh Chùa Cây Mai
Lọ thẳm khơi song chót vót đèo
Rồng thiêng tiên náu bước xuân leo
Mai khâu ruộng cũ xuân man mác
Thi xã hồn xưa gió hắt hiu
Cốt cách thẹn thò băng ngọc tối
Phong tao e ấp tuyết sương chiều
Xuân về hé nở năm ba nụ
Tâm sự ngàn xưa chút bấy nhiêu
Đông Hồ

*******

Cảm thán họa vần bài thơ Vịnh Chùa Cây Mai của cụ Tôn Thọ Tường, như sau:

Vịnh Chùa Cây Mai
Mai Khâu cổ tự dưới chân đèo
Vắng vẻ u buồn cỏ dại leo
Tiếng trống thu không xua tĩnh mịch
Hồi chuông chiêu mộ gợi đìu hiu
Xuân tàn hạ mãn câu kinh sớm
Thu tới đông sang tiếng kệ chiều
Phật tử hành hương tìm chốn cũ
Bồi hồi nhớ tiếc biết bao nhiêu
Chú Tiểu
January 11, 2021

Chào Chú Tiểu, cho TLinh hỏi bài của cụ Tôn Thọ Tường " Tò le" đối với " Lặng lẽ " là tính từ phải hong ? Tò le, biết là từ ngữ xưa, mà nghĩa là gì ?
Bài của Đông Hồ, câu 1 " Lo thẳm khơi song ..." là nghĩa gì ?
Ah, quên bài hoạ của Chú có 2 chữ "chốn" trong câu 7, ngày tháng dư số, TL sửa ở đây, Chú sửa bên kia nhen ,

Thứ Lang

01-12-2021, 10:10 PM

Uả, Thứ Lang đem 2 bài thơ đó lên để làm gì ? Định hoạ huh. Hai bài này không sao, TLinh chỉ "kỵ" bài " Lực Bất Tòng Tâm" bên trang 4, post 39 đó thôi. Hihi... thấy lớp thơ bỏ hoang lâu quá, nên kéo lên để refresh đó mà :)

Thứ Lang

01-12-2021, 11:56 PM

Chào Chú Tiểu, cho TLinh hỏi bài của cụ Tôn Thọ Tường " Tò le" đối với " Lặng lẽ " là tính từ phải hong ? Tò le, biết là từ ngữ xưa, mà nghĩa là gì ?
Bài của Đông Hồ, câu 1 Lo thẳm khơi song ..." là nghĩa gì ? Hihi... chắc Chú Tiểu bận lo Phật sự rồi, nên không thấy trả lời câu hỏi nầy.
TLang mạn phép thày lay chày cán cổ, gánh bàn độc mướn bể lư hương phải đền...mạo muội ăn cơm hớt trả lời câu hỏi của Thùy Linh, như sau:
Chữ Lọ là từ ngữ xưa, theo Việt Nam Tự Điển của Lê Ngọc Trụ (Khai Trí Tiến Đức xuất bản 1931) thì có nghĩa là huống chi, huống hồ, nữa là (liên từ).
Chữ Thẳm nghĩa là xa lắm (tĩnh từ). Chữ Khơi là chữ Nôm do từ chữ Khai (là chữ Hán) đọc trạnh ra, có nghĩa là khai sâu thêm, khai cho thông, khơi gợi ra (động từ).
Chữ Song có nghĩa là cửa sổ (danh từ).
Từ đó suy ra câu 1 bài họa của Đông Hồ có thể hiểu như sau: "Cửa mở xa xăm chót vót đèo" (ý nói nơi chùa Cây Mai tọa lạc, vị trí ngôi chùa).
Những bài thơ bài văn xưa (nhất là thời kỳ dùng chữ Nôm), có nhiều từ ngữ xưa mà ngày nay hầu như biến mất trong văn học hiện đại, nếu chúng ta không học văn học sử thì có thể không biết. Phải tìm tra tự điển xưa, nhưng tự điển xưa (xuất bản trước 1945, năm mà Việt Minh cướp chính quyền), gọi là văn học tiền chiến.
Nhưng tự điển xưa bây giờ không phải dễ tìm. Có những từ ngữ miền nam, phải dùng tự điển Tiếng Việt miền Nam (của Vương Hồng Sễn).
Hiểu được văn học cổ, chúng ta mới cảm nhận được ý nghĩa những áng thi ca, văn truyện của người xưa, gọi chung là tiền nhân tiên tổ. Có vậy chúng ta mới trân trọng tâm huyết tim óc của các bậc tiền nhân.
*Ghi chú: chữ khai đọc trạnh thành khơi cũng giống như trường hợp chữ mai đọc trạnh thành mơi vậy.
Hôm nào rảnh, TLang sẽ phân tích về chữ Dòng và chữ Giòng, phải tầm nguyên (tìm nguồn gốc) để biết dùng chữ nào đúng (chính xác).

Thứ Lang

01-13-2021, 12:25 AM

À, TLang trả lời còn sót một chút về câu hỏi "lặng lẽ" và "tò le".
Lặng lẽ là tĩnh từ, Tò le cũng là tĩnh từ nên chỉnh đối với nhau.
Tò le là âm thanh của tiếng kèn tây (kèn đồng) của quân nhạc (ban nhạc quân đội).
Cũng xin nói rõ, Chùa Cây Mai (Chợ Lớn) nằm trên đồi Cây Mai. Theo sách Gia Định Thành thông chí của Trịnh Hoài Đức thì nơi đây có cây mai trắng cổ thụ. Thời vua Minh Mạng có lập ngôi chùa tên là Mai Khâu Tự (chùa trên Gò Cây Mai).
Khi quân Pháp chiếm 3 tỉnh miền đông Nam phần thì Pháp cho xây thành lính (đồn binh) trên ngọn đồi nầy, hàng ngày tập lính thổi kèn báo thức (sáng) kèn tan giờ làm (chiều), tiếng kèn nghe tò le tò le...
Ngôi chùa nầy ông Tôn Thọ Tường lập ra Thi đàn Bạch Mai Thi Xã để cùng các bạn ông xướng họa thơ Đường luật, thấy cảnh chùa bị đồn binh lấn lướt hoang phế nên ông tức cảnh sinh tình mà có bài thơ Vịnh Chùa Cây Mai nói trên.
Kèn lạ có nghĩa là kèn của lình tây mà Việt Nam vốn không có nên "lạ". Hằng ngày cứ xế bóng là có tiếng chuông chùa công phu quen thuộc, và chiều chiều là có tiếng kèn của lính kèn ban quân nhạc thổi lên báo hết giờ làm việc. Hai âm thanh đó đối nghịch nhau thành hai sắc thái làm chạnh lòng người hoài cổ.
Nước bị giặc chiếm rồi thì những di tích thắng cảnh lịch sử bị phá hủy... cảnh tang thương dâu bể như dinh tỉnh trưởng Cần Thơ mà Thùy Linh nói. Như Thăng Long Thành Hoài Cổ của bà Huyên Thanh Quan.
Mất nước đau lòng người thất quốc
Tan nhà tủi phận kẻ vong gia
Về thăm chốn cũ hồn man mác
Nỗi nhớ niềm thương khó nhạt nhòa

Thứ Lang

01-23-2021, 11:02 AM

VÀI NÉT CĂN BẢN VỀ THƠ TNBC ĐƯỜNG LUẬT

Một bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật không chỉ đơn giản là bài thơ bảy chữ tám câu, mà nó còn phải đáp ứng 4 yếu tố nghiêm ngặt chặt chẽ về niêm luật vần đối.

Niêm là các chữ thứ 2 (thứ nhì) của các cặp câu 1-8,2-3, 4-5, và 6-7 phải cùng thanh (bằng hoặc trắc)
Luật là sự điều tiết âm thanh theo chiều ngang trong một câu thơ sao cho bằng trắc hài hòa, nghĩa là phải có sự cân bằng về âm thanh (thanh điệu), gồm các chữ thứ hai, tư, sáu trong câu. Vì vậy mà có sự đòi hỏi “nhì tứ lục phân minh”. Chữ thứ tư là tâm đối xứng của câu thơ bảy chữ, cũng là tâm đối xứng của sự “cân bằng thanh điệu”, và luật thơ Đường luật đòi hỏi chữ thứ tư phải khác thanh với hai chữ thứ hai và thứ sáu, tức là nếu chữ thứ tư là thanh bằng, thì chữ thứ hai và thứ sáu phải là trắc, và ngược lại. Nếu chữ thứ tư thanh trắc thì chữ thứ hai và thứ sáu phải thanh bằng. Đặc biệt, riêng chữ thứ năm, do sự hài hòa tự nhiên, phải khác thanh (bằng hoặc trắc) với chữ thứ bảy, mà chữ thứ bảy thì thanh luôn luôn cố định, nên thanh của chữ thứ năm cũng mặc nhiên cố định theo. Chữ thứ 5 gọi là ngũ nhãn, người ta nhìn vào đó để đánh giá bài thơ.

Vần, một bài thất ngôn bát cú có năm vần là năm âm nguyên âm giống hoặc gần giống nhau ở các chữ thứ bảy (tức chữ cuối cùng) của các câu 1-2-4-6-8. (Thơ Đường luật thường gieo vần bằng, còn vần trắc là không chính thống, chính thể, vì đó là thơ Cổ Phong thời Hán triều).

Đối là các cặp trạng hay thuật/thực (3-4) và luận (5-6) phải đối xứng nhau về 3 yếu tố: THANH (bằng trắc), TỰ LOẠI (danh từ với danh từ, động từ với động từ, tĩnh từ với tĩnh từ, trạng từ với trạng từ, mạo từ với mạo từ v.v... gọi là đối chiếu chữ, không được đối lệch), và nhất là phải đối về Ý/NGHĨA.

Thứ Lang
DSM 2005

Thùy Linh

03-15-2021, 04:24 PM

Thứ Lang

03-16-2021, 03:42 PM

Thứ Lang ơi, cho TLinh thí dụ nha, như đưa bài thơ Đường Luật và bài thơ Cổ Phong (Thất Ngôn Bát Cú không đối như hai khúc Tứ Tuyệt đúng hong ?)

Giảng cho TL hiểu thêm chỗ tô đỏ nữa .
Đa tạ :)

Cổ Phong cũng có:
Ngũ ngôn tứ cú (tứ tuyệt) và Thất ngôn bát cú
Cũng có Ngũ ngôn và Thất ngôn Trường thiên.
Thơ Đường luật thoát thai từ thơ Cổ phong mà ra.
Thơ Cổ phong đã có từ lâu đời còn gọi là Cổ thi cổ thể.
Đến đời Hán thì thể thơ nầy thịnh hành nên cũng gọi là Hán thi, sau đời Hán đến đời Lục triều cũng thịnh hành nên còn gọi thơ Lục triều (hoặc Lục triều thi).
Qua đời Đường các thi gia nhận thấy thơ cổ thể có nhiều chỗ bị khổ độc khi đọc lên không êm tai, không du dương trầm bỗng và không có nhạc điệu, nên mới đặt ra các luật về thanh, âm và nhịp để bài thơ có nhạc điệu êm tai, du dương trầm bỗng dễ ngâm vịnh. Đồng thời ghép phần đối ngẫu (liễn) vào bài bát cú và gọi là Luật thi, vì mới đặt ra nên gọi là cận thể để phân biệt với cổ thể. Luật thi nghĩa là thơ làm theo luật bắt buộc, cổ thể là thể thơ xưa.
Bài thơ Ông Đồ của Vũ Đình Liên là một bài thơ Ngũ ngôn Cổ phong Trường thiên.
Tuy nhiên nhiều thi gia đời Đường vì quen với thể thơ Cổ phong, nên không thích Luật thi, họ cho là gò bó, khó khăn. Do đó không phải bài thơ nào được viết vào đời Đường cũng đều là thơ Đường luật. Thí dụ bài Hoàng Hạc Lâu của Thôi Hiệu chính là bài thơ Cổ Phong mà ngày nay có nhiều người vẫn lầm tưởng là thơ Đường luật. Cho đến ngày nay vẫn còn nhiều người lẫn lộn giữa Đường thi (thơ Đường) và Luật thi (thơ Đường luật) vì cả 2 thể thơ nầy đều được sáng tác vào đời Đường. Ngay cả những bài thơ sáng tác vào đời Đường cũng không hẳn đều là Đường thi, vì phần lớn là Cổ thi (cổ phong thi). Do đó mới có sự chọn lọc ra 300 bài Đường thi gom lại gọi là Đường Thi Tam Bách Thủ.
Sau đây là một vài bài thơ thất ngôn bát cú Cổ Phong làm thí dụ để “minh họa”:

Chiều Quê
(Cổ Phong)
Chiều tàn nhạt nắng nhớ quê xưa
Mái lá đơn sơ dưới rặng dừa
Bếp lửa cơm chiều nghi ngút khói
Đồng xa vọng lại tiếng hò đưa
Lưng trâu mục tử nghêu ngao hát
Réo rắc bờ tre ngọn gió đùa
Bìm bịp kêu chiều con nước lớn
Tôi giờ xa xứ nhớ chiều xưa

Bông Điên Điển
(Cổ Phong)
Điên điển quê tôi rực sắc vàng
Vào mùa nước nổi ngập mênh mang
Ngoại kêu đi hái về thay gạo
Kỷ niệm nhiều đêm nhớ lệ tràn
Vượt biển con đi ngày gió bão
Ngoại già ở lại nát tâm can
Tha phương mỗi độ thay màu lá
Vọng hướng làng xưa lệ mấy hàng

Thứ Lang

03-16-2021, 03:45 PM

Lưu ý:
Thơ Đường luật mà thất niêm, thất đối, khổ độc, lỗi nhịp thì trở thành thơ Cổ phong.

Thứ Lang

03-16-2021, 04:05 PM

Đặc biệt, riêng chữ thứ năm, do sự hài hòa tự nhiên, phải khác thanh (bằng hoặc trắc) với chữ thứ bảy, mà chữ thứ bảy thì thanh luôn luôn cố định, nên thanh của chữ thứ năm cũng mặc nhiên cố định theo. Chữ thứ 5 gọi là ngũ nhãn, người ta nhìn vào đó để đánh giá bài thơ.

Giải thích cho TL hiểu thêm đoạn nầy.

Bài thơ Đường luật làm đúng theo chính luật thì chữ thứ 5 trong mỗi câu mặc nhiên đúng luật. Có những người không tuân thủ luật thơ nên chữ thứ 5 thường bị thất luật, đọc lên không êm tai, đôi khi trúc trắc.
Chữ thứ năm nầy mà thất luật , gọi là phạm lỗi ngũ nhãn (chữ con mắt). Khi đọc bài thơ Đường luật, người ta dán con mắt vào chữ thứ 5, nếu chữ nầy sai luật thì bài thơ coi như bỏ đi. Luật thơ giống như hiến pháp của một quốc gia, phải tuyệt đối tuân thủ.
Theo chính luật thì chữ thứ 5 luôn luôn khác thanh với chữ thứ 7 của mỗi câu. Mà chữ thứ 7 thanh của nó luôn luôn cố định thì chữ thứ 5 thanh của nó cũng mặc nhiên cố định.

Ông Quách Tấn nói:
Không phải cứ hễ là danh gia thi sĩ thì cái gì cũng đúng 100%. Cho nên đừng bắt chước theo những cái họ làm sai do bất ý vì thiếu thôi xao.

Thùy Linh

03-27-2021, 04:54 PM

:)
Cám ơn Thứ Lang nha

TLinh sẽ từ từ đem những bức thư của Quách Tấn, Xô huynh, Hương ơi, cùng Thuỳ Linh nhé, chúng ta học hỏi ...
~~~:z57:~~~

Quách Tấn, nhà thơ được mệnh danh là người giữ đền Thơ Đường Luật đã lưu lại cho chúng ta một công trình nghiên cứu mang tiêu đề "Thi Pháp Thơ Đường".
Với bản chất khiêm tốn, Ông giới thiệu bài biên khảo"Thi Pháp Thơ Đường"qua hình thức là những Bức Thư. Từ thư thứ Nhất đến thư thứ 26, như gởi cho những người bạn.
Dưới đây là Bức Thư nói về Thi Luật.

Thi Pháp Thơ Đường - Quách Tấn
Bức Thư thứ Ba

Thi luật xuất phát từ đời nhà Ðường bên Trung Quốc cho nên gọi là đường luật.
Ðường Luật không phải do một cá nhân hay một nhóm thi nhân cao hứng đặt ra theo sở kiến, sở thích của mình, mà chính là sự đúc kết những kinh nghiệm kỹ thuật lâu đời đã thành công, và điển chế những thành công ấy làm khuôn phép chung cho làng thơ . ...

Thật như vậy : từ đời Xuân Thu đến đời nhà Ðường, trên 1.000 năm, thơ Trung Quốc lần lần biến chuyển từ giản dị đến phức tạp, từ tự do đến câu thúc. Thơ trong bộ Kinh Thi do Khổng Phu Tử san định thời Xuân Thu (722- 479) trước Kỷ nguyên Thiên Chúa, số câu trong mỗi thiên, số chữ trong mỗi câu, đều không nhất định, cách hạ vần cũng tùy nghi.

Ðến đời Tấn (265-420), thơ mới bắt đầu khép vào khuôn là mỗi câu 5 chữ, nhưng số câu thì dài ngắn tùy hứng tùy thích của thi nhân. Sang đời Lục Triều (420- 621), thi nhân lại tìm thêm một khuôn nữa là mỗi câu 7 chữ.

Thời ấy văn học lại xu hướng thể biền ngẫu . Thẩm Ước lại xướng thiết tứ thanh, bát thể (bát bệnh) đem áp dụng vào thơ ngũ ngôn. Từ ấy, thi nhân phải theo những quy tắc về âm thanh về đối ngẫu; nhưng quy tắc không mấy chặt chẽ, ngòi bút vẫn tung hoành được tự do.

Thi sĩ đời Ðường (618-907) phát huy phép đối ngẫu và thuyết thanh bệnh của Thẩm Ước. Âm vận và cách luật được giảng cầu tinh tường : Thi Luật được sáng chế và được phần đông thi nhân hoan nghênh. Người có công lớn trong việc chỉnh đốn Thi Luật là Tống Chi vấn và Thẩm Thuyên Kỳ thời Sơ Ðường . Rồi từ đời Ðường đến đời Thanh (1616- 1911), trên 1.000 năm, thể thơ Ðường luật rất được phần đông thi nhân ưa chuộng.

Nước Việt Nam chúng ta có thơ từ nghìn xưa . Và thể thơ thông dụng nhất lá thể Lục Bát và Thể Vè 3, 4 và 5 chữ giản dị và tự do . Mãi đến đời nhà Trần (1225-1400), Hàn Thuyên mới dùng thể Ðường luật để làm thơ Nôm. Thi nhân đương thời nhiệt liệt hưởng ứng và từ đời Trần, sang đời Lê đến đời Nguyễn, thể Ðường luật được thịnh hành trong làng thơ Quốc âm, cũng như trong làng thơ chữ Hán và trong trường khoa cử . Thơ quốc âm, cũng như trong làng thơ chữ Hán và trong trường khoa cử. Thơ quốc âm làm theo thể Ðường luật, cổ nhân gọi là thơ Hàn Luật .

Và để phân biệt với thơ có trước đời Ðường, thơ Cổ Thể, người ta gọi thơ làm theo thể Ðường luật là thơ Cận Thể .

Quy tắc thơ Cận Thể rất tinh mật. Muốn sử dụng thể Ðường luật được hữu hiệu, tưởng chúng ta nên biết rõ mọi chi tiết, ít nhất là phải rành những điểm cốt yếu, về chương pháp, về cú pháp, về hài ngẫu, thanh điệu...

Chương pháp là phép tắc trong toàn bài .

Như trên đã nói, phép tắc thơ Cận Thể, tức thơ Ðường luật, rất chặt chẽ. Mỗi thiên có định số câu, mỗi câu có định số chữ, mỗi chữ có định tiếng bằng Trắc, và câu nào đối với câu nào, câu nào niêm với câu nào v. v... người làm thơ phải tuân thủ nghiêm chỉnh .

Luật thi lấy tám câu làm chính. Mỗi câu gồm có hoặc 5 chữ hoặc 7 chữ. Thơ 7 chữ 8 câu gọi là Thất Ngôn Bát Cú, hay là Thất Ngôn Luật Thi, gọi tắt là Thất Luật. Thơ 5 chữ 8 câu gọi là Ngũ Ngôn Bát Cú, hay Ngũ Ngôn Luật Thi, gọi tắt là Ngũ Luật.

Khi Luật thơ mới ra đời, các câu thơ trong bài không có tên. Ðường nhân chỉ gọi là câu NHẤT NHỊ, câu TAM TỨ, câu NGŨ LỤC, câu THẤT BÁT mà thôi.
Ðến đời Tống (960 - 1297), Nghiêm vũ mới đặt tên : câu Nhất Nhị gọi là Khởi Liên hay Phát Cú (cũng gọi là Phát Ðoan), câu Tam Tứ gọi là Hạm Liên, câu Ngũ Lục gọi là Cảnh Liên, câu Thất bát gọi là Lạc Cú hay Kiết Cú.

Qua đời Nguyên (1234 - 1368), Dương Tải đổi tên câu nhất nhị gọi là Phá Ðề và chia bài thơ làm 4 phần là Khởi (hay Khai), Thừa, Chuyển, Hiệp (*) và dạy : “Khởi như mở cửa thấy núi, đột ngột tranh vanh, hoặc như mây nhàn từ trong hố bay ra, nhẹ nhàng thong thả. Thừa như con rắn cỏ, sợi dây chuyền, chẳng đứt chẳng rời. Chuyển như sóng lớn muôn khoảnh, tất có nguồn cao đổ xuống . Hiệp như gió quanh khí tụ, ngậm chứa sâu thẳm. (Khởi như khai môn kiến sơn, đột ngột tranh vanh, hoặc như nhàn vân suất hát, khinh vật tự tại, Thừa xứ như thảo xà trắc tuyến, bất tức bất ly. Chuyển xứ như hồng ba vạn khoảnh, tất hữu cao nguyên. Hiệp xứ như phong hồi khí tụ, huyên vịnh hàm súc).

Vương Ngư Dương thời Thanh (1634 - 1711) nói rõ thêm rằng : Khởi, Thừa, Chuyển, Hiệp là phép chung trong việc làm văn. Trong một câu có khởi thừa chuyển hiệp của câu, trong một thủ có khởi thừa chuyển hiệp của thủ, trong 10 thủ có khởi thừa chuyển hiệp của 10 thủ, chớ không thể ấn định câu thứ mấy, đối thứ mấy là khởi thừa là chuyển là hiệp. Tức là Vương Ngư Dương không muốn người làm thơ phải ép mình trong sự phân chia cứng nhắc.

Nhưng một khi luật được đem vào trường thi để làm khuôn thước chọn nhân tài, thì khuôn khổ bài thơ luật lại chặt chẽ thêm một bậc nữa. Tên của các câu thơ trong bài đều được thay đổi. Câu Thứ nhất gọi là Phá Ðề, câu nhì gọi là Thừa Ðề, cặp tam tứ gọi là Thích Thực hay Trạng, cặp ngũ lục gọi là Dẫn Luận hay Bồi Thấm, câu bảy gọi Thúc Kiết hay Chuyển, câu tám gọi là Hoàn Kiết hay Kết.

Những câu 1- (Ðề) và 7- 8 (Kết) không phải đối nhau. Chỉ có cặp 3 - 4 (Trạng) và cặp 5 - 6 (Luận) là phải đối nhau, cặp nào đối với cặp nấy, và phải niêm với nhau: câu 1 với câu 8, câu 2 với câu 3, câu 4 với câu 5, câu 6 với câu 7. Ðó là luật nhất định .

Nhưng từ khởi thủy, thi nhân mới định vị cho các câu trong bài chớ chưa phân nhiệm cho từng câu. Nguồn thơ theo nguồn hứng mà đi, không cần phải sắp xếp ý nào trước ý nào sau, miễn sao cho nhất khí quán hạ, cho thủ vỹ tương ứng, miễn sao mạch lạc được liên tiếp, ý tứ đừng trùng điệp... là hay. Khi đã dùng vào trường thi, thì nhiệm vụ của Ðề, Trạng, Luận, Kết đều được ấn định rõ ràng. Quy tắc phải được sĩ tử tuân thủ triệt để. Ðó là luật thơ cử nghiệp .

Thùy Linh

03-27-2021, 04:57 PM

:)
Về vấn đề này cũng như các vấn đề về luật bằng và Trắc trong câu, phép đối ngẫu... tôi sẽ nói rõ trong khi bàn về Cú pháp

Tôi xin nói tiếp về Chương .

Chương dùng ở đây là bài thơ, chớ không phải một bộ phận trong bài văn, lớn hơn tiết. Nói một chương tức là một thủ, và thủ cũng thường gọi là Thiên. Nhưng Thiên trong thơ Liên Hoàn, lại dùng để gọi cả nhóm hoặc 10 thủ, hoặc nhiều hơn hoặc ít hơn. Còn chỉ để chỉ từng bài một thì dùng tiếng Chương hay Thủ. Cùng một đề mục mà phải dùng nhiều bài nối nhau để diễn đạt cho hết ý, mà không theo lối liên hoàn (nối nhau bằng ý chớ không bằng lời) thì cả nhóm cũng gọi là Thiên, từng bài một thì gọi là Chương, là Thủ, như trong thơ liên hoàn. Song đó là danh xưng chớ không phải là quy tắc .

Ðể làm mẫu về chương pháp, xin dẫn một trong những bài thơ được truyền tụng, bài GỞI PHAN SÀO NAM của Trần Kế Xương :

Mấy năm vượt bể lại trèo non
Em hỏi thăm qua bác hãy còn
Mái tóc Giáp Thìn đà nhuốm tuyết
Ðiểm đầu Canh Tý chửa phai son
Vá trời gặp hội mây năm vẻ
Lấp bể ra công đá một hòn
Có phải như ai mà chẳng chết
Dang tay chống vững cột càn khôn

Bài thơ nhất khí quán hạ. Nêm luật chặt chẽ sít sao .

Nhưng đúng pháp thơ cử nghiệp, nghĩa là trạng, luận thật phân minh, thì bài VỊNH TRÂU GIÀ của Ðặng Ðức Siêu sau đây có thể dùng làm kiểu mẫu :

Một nắm xương khô một nắm da
Bao nhiêu cái ách cổ từng qua
Ðuôi cùn biếng vẫy Ðiền Ðan hỏa
Tai nặng buồn nghe Ninh Thích ca
Nương bóng rừng đào nơi lểu lảo
Nhìn gương cung quế thở phì phà
Bôi chuông nhớ thuở thân gần lụy
Ơn đội Tề vương mạng được tha.

Mới học làm thơ, các bạn nên học tập lối làm thơ cử trước. Tôi sẽ nói kỹ hơn sau khi đã lược giảng xong những điều thiết yếu. Và trong bước đầu của bạn, tôi chú trong đến thơ Thất Luật. Bởi kinh nghiệm bản thân cho thấy rằng một khi chân đã vững vàng trên đường thơ cử nghiệp rồi thì bước sang thơ tài tử rất dễ dàng, và hễ thơ bảy chữ đã thạo rồi thì thơ năm chữ không còn thấy bỡ ngỡ .

Và thơ Ngũ Ngôn cũng như thơ Thất Ngôn, đều lấy 8 câu làm luật. Nhưng phần đông thi nhân vẫn coi thơ Tứ Tuyệt là luật thi, bởi Tuyệt Cú là cắt luật thơ ra làm đôi mà lấy nửa. Phàm trong một bài tuyệt cú mà hai câu sau đối nhau, đó là cắt lấy 4 câu trước - cổ nhân gọi là tiền giải - của bài thơ luật; nếu hai câu trước đối nhau là cắt lấy phần hậu giải; bốn câu đều đối nhau là cắt lấy 4 câu giữa; còn toàn bài không có đối, là cắt lấy hai câu đầu và hai câu sau của bài thơ luật mà hợp lại . Số câu tuy có khác nhưng cách bố trí vẫn không khác nhau, cũng khởi, thừa, chuyển, hiệp , một bên từng cặp, một bên từng câu, mạch văn vẫn tiếp, khí văn vẫn nổi, không dứt không ngừng. Và tuy có 4 câu nhưng ý tứ phải sung mãn như 8 câu thì mới xứng danh là Tuyệt Cú, là Tứ Tuyệt. Bởi Tuyệt vừa có nghĩa là Tiệt (cắt) vừa có nghĩa là tuyệt diệu.

Xin cử mỗi loại một tuyệt để làm mẫu :

Hai câu đối nhau như bài DỆT CỬI của Lê Thánh Tông ;

Thấy dân rét mướt nghĩ mà thương
Vậy phải lên ngôi gỡ mối giường
Tay ngọc đẩy đưa thoi nhật nguyệt
Gót vàng dậm đạp máy âm dương

Hai câu đối nhau như bài SONG CHIỀU của TX :

Ngày trôi chậm chậm sông đưa lá
Thoi liệng xa xa én dệt mù
Mở rộng song thơ chờ ánh nguyệt
Nửa lòng xuân sắc nửa lòng thu

Bốn câu đều đối như bài TỨC CẢNH của Nguyễn Tư Giản làm lúc đi sứ sang Trung Hoa thời Tự Ðức :

Gió đưa dương liễu cành cành nguyệt
Khói tỏa ngô đồng khóm khóm sương
Thuyền mọn năm canh người Bích Hán
Ðịch đài một tiếng khách tầm dương

Bốn câu đều không có đối như bài MỜI TRẦU của Hồ Xuân Hương :

Quả cau nho nhỏ miếng trầu ôi
Này của Xuân Hương mới quệt rồi
Có phải duyên nhau thời thắm lại
Ðừng xanh như lá bạc như vôi .

Chỉ có 4 câu mà ý tứ phải đầy đủ, phải trọn vẹn thì bài thơ mới thật hoàn hảo. Bằng còn có thể thêm thắt, thì đó là một bài bát cú mới làm nửa chừng, Ví dụ bài DỆT CỬI của Lê Thánh Tông, đọc lên chúng ta cảm thấy thiêu thiếu như xem chưa hết lớp tuồng mà đã bị hạ màn. Do đó đời sau, nhiều người đã thêm những câu sau thành một bài bát cú, như Tôn Thọ Tường là một :

Thấy dân rét mướt chạnh mà thương
Phải bước lên khung sửa mối giường
Tay ngọc lẹ đưa thoi nhật nguyệt
Gót son lần đạp máy âm dương
Xuân riêng hoa liễu canh dàn cuốn
Ý hiệp rồng mây chỉ vấn vương
Dâng gấm sân chầu mong có thuở
Sánh bường Tô Huệ bức văn chương .

Sửa đổi một vài chữ rồi thêm vào bốn câu thành một bài bát cú lời đẹp ý giàu, lại nói lên được chút tâm sự thầm kín .

Những bài Tứ Tuyệt có đối thường bị nối đuôi hoặc nối đầu, để ngầm bảo rằng chưa phải thơ Tuyệt Cú. Nhưng nếu ý tứ trong bài không được phong phú, thì loại không có đối cũng dễ biến thành thơ bát cú. Ví dụ bài VẤN NGUYỆT sau đây, tương truyền là của Hồ Xuân Hương :

Hỏi chị Hằng Nga đã mấy con
Cớ sao khi khuyết lại khi tròn
Ba mươi mồng một đi đâu vắng
Hay có tình riêng với nước non

Cụ Tú Nguyễn Khuê đã biến thành một bài bát cú rất được thưởng thức :

Dì Nguyệt mình ơi ! Tớ hỏi đon :
Cớ sao khi khuyết lại khi tròn
Hỏi con ngọc thố chừng bao tuổi
Hỏi chị Hằng Nga đã mấy con
Ðêm vắng cớ chi soi gác tía
Ngày xanh lại thẹn với vầng son
Ba mươi mồng một đi đâu vắng
Hay có tình riêng với nước non .

Bài VẤN NGUYỆT của cụ Tú cũng như bài DỆT CỬI của ông Tôn, tuy là thơ chắp nối, song theo đúng khuôn phép. Ý tứ trong toàn bài luôn luôn đi sát đầu đề. Những câu Ðề, Trạng, Luận, Kết, câu nào cương vị nấy, nhiệm vụ nấy, không chút sai lệch. Mạch thơ khí thơ, như nước suối cao, gió đồng rộng, không bị gián đoạn hay ngưng trệ. Nếu đi thi thì quan trường dù khắt khe đến đâu cũng không thể đánh hỏng .

Hai bài đó, nếu các bạn xem xét kỹ, sẽ giúp các bạn nắm vững thêm về Chương Pháp.
Con đường đưa đến diệu xứ của Thơ còn xa lắm .

Nhưng trong BẰNG HỮU KIM KÝ của Nguyễn Ðôn Phục có câu :

Ðất đã đắp cho nên núi, chín chày phải gắng công lao ;
Ðường dù đi đi dốc đến nơi, nghìn dặm chi nài khó nhọc .

Mong các bạn đừng chán nản

Quách Tấn

Thùy Linh

04-09-2021, 04:58 AM

~~~:z57:~~~
Bức Thư Thứ Tư - Quách Tấn

Các bạn thân mến!

THƠ khác với VĂN chẳng những ở điểm chương cú của thơ ngắn gọn, mà còn ở điểm thơ giàu nhạc. Thơ không nhạc là văn, văn có nhạc là thơ.
Cổ nhân luận rằng “Thơ đời Tống trong thơ có văn, Văn đời hán trong văn có thơ”, là nói về nhạc trong thơ văn, và ngụ ý chê thơ Tống kém nhạc, khen văn Hán có nhạc.
Văn đời Hán có nhạc, thơ đời Đường giàu nhạc. Chính nhờ có nhạc, mà văn Hán thơ Đường được học giả khen là “Nhân gian tuyệt phẩm”. (Đường thi, Tấn tự, Hán văn chương, nhân gian tuyệt phẩm).
Thơ Tống không phải không hay, nhưng vì kém nhạc nên phải đứng sau thơ Đường.

Như vậy Nhạc là một yếu tố rất quan trọng trong văn chương, nhất là trong Thơ.

Muốn có nhạc, bài thơ cần phải điều chỉnh theo ba yếu tố: Thanh, Vận, Điệu.

Vận thuộc về Chương Pháp. Thanh thuộc về Cú Pháp. Điệu thuộc về vừa Cú Pháp vừa Chương Pháp.

Đáng lẽ phải nói về Vận trước để bức thư này liền mạch với bức thư thứ 3 nói về quy tắc trong 1 chương. Nhưng chưa nói rõ về Thanh mà đã nói đến Vận thì lời nói khó trôi chảy, e các bạn lãnh hội không được thoải mái.

Cho nên xin nói về THANH trước.

Mà muôn nói về THANH được rõ ràng thì không thể không nói về ÂM mà trong các sách nói về việc làm thơ xưa nay ít đề cập tới.
Do đó có lắm người không phân biệt được Âm và Thanh. Có người hỏi Viên Mai, một thi hào đời Thanh, thì Viên Mai đáp: “Thanh thành văn vị chi âm”, nghĩa là “Thanh thành văn rồi thì gọi là âm”.
Tôi không hiểu nổi lời giải thích đó, và liên tưởng đến lời nói của một nhà Tây triết: “Giải nghĩa là một cách làm cho tối nghĩa thêm”.
Nhưng rồi nghĩ lại: “Người Tàu giải nghĩa chữ Tàu bằng tiếng Tàu nên mình không lãnh hội được”, tôi bèn lật các bộ Hán Việt từ điển, và thấy giải Âm là Tiếng mà Thanh cũng là Tiếng. Như thế Âm cũng như Thanh, Thanh cũng như Âm sao?

Vâng, tuy hai nhưng một, tuy một nhưng hai.

Tôi xin nói rõ:

- Âm là tiếng gốc, giọng bằng phẳng, không xuống, không lên, không cao, không thấp.

- Thanh là giọng cao thấp, xuống lên của Âm, là cung bậc của tiếng gốc.

Âm mà phát ra được là nhờ cơ quan phát âm là lỗ miệng mà các bộ phận chính là Hầu (họng), Thiệt (lưỡi), Xỉ (răng), Thần (môi).
Phải đủ bốn bộ phận chính ấy, âm phát ra mới được trọn vẹn. Nhưng âm chịu ảnh hưởng khi thì bộ phận này nhiều hơn các bộ phận kia, khi thì các bộ phận kia nhiều hơn các bộ phận này.
Dựa trên mức độ ảnh hưởng ở họng hay ở lưỡi, ở răng hay ở môi… mà chia âm ra làm bốn loại chính, mỗi âm lại chia ra hai hay ba bốn âm nữa:

- Hầu âm (tiếng họng) thì có thâm hầu (họng trong) và thiển hầu (họng ngoài). Ví dụ: A, ê, ô, ơ, ư,… (thâm hầu), e, I, o, u (thiển hầu).
- Thiệt âm (tiếng lưỡi) thì có thượng thiệt và đầu thiệt. Ví dụ: da, danh, cây, cung… dung, danh, dang… khang, khôn, lân, lương… (Thượng thiệt); đa, đôn, đương…liên, nang, ra, ranh… tha, thiên…tre, trinh (Đầu thiệt).
- Xỉ âm (tiếng răng) chia làm chính xỉ và bán xỉ. Ví dụ: Sa, sanh, siêng… (bán xỉ); Xa, xanh, xiêng (chính xỉ).
- Thần âm (tiếng môi) chia làm khinh thần và trọng thần. Ví dụ: ba, bưng…qua, quanh (khinh thần); Ma, minh… pha, phiên… va, vâng… (trọng thần).

Nói tóm lại là khi phát âm, chúng ta nhận thấy phải dùng bộ phận nào nhiều hơn hết thì âm ấy thuộc bộ phận ấy.
Và ta nhận thấy những chữ nguyên âm a, e, i, o, u, ê, ô, ơ, ư đều thuộc về hầu âm; những tiếng khởi đầu bằng những phụ âm c, d, đ, g, h, kh, l, n, r, t, th, tr đều thuộc về thiệt âm; những tiếng khởi đầu bằng phụ âm s, x thuộc về xỉ âm; những tiếng khởi đầu bằng phụ âm b, m, qu, ph, v thuộc về thần âm.

Và nhìn trên mặt chữ, chúng ta nhận thấy Âm là những tiếng không có dấu. Vì không có dấu nên không có cung bậc lên, xuống, thấp, cao.

Thêm những dấu huyền, sắc, nặng, hỏi, ngã vào thì Âm trở thành Thanh có giọng thấp, giọng cao, giọng lên, giọng xuống.

Vì có 5 dấu, và vì một khi âm trở thành thanh thì tiếng gốc không dấu đó được coi là một thanh, cho nên mỗi âm chia làm 6 thanh độ:
- Thượng bình thanh, gồm những tiếng không dấu
- Hạ bình thanh gồm những tiếng có dấu huyền
- Thượng thượng thanh gồm những tiếng có dấu hỏi
- Hạ thượng thanh gồm những tiếng có dấu ngã
- Thượng khứ thanh gồm những tiếng có dấu sắc
- Hạ khứ thanh gồm những tiếng có dấu nặng

Chữ Hán không có dấu nên khách làng thơ Hán tự, bên Việt Nam cũng như bên Trung Hoa chia thanh ra làm bốn độ gọi là Tứ Thanh, gồm có:

- Bình thanh
- Thượng thanh
- Khứ thanh
- Nhập thanh

Làng thơ Quốc âm lấy nhập thanh đem chia làm 2 độ Thượng, Hạ để nhập vào 6 thanh Bình, Thượn, Khứ thành 8 thanh độ:

- Thượng nhập thanh gồm những tiếng có dấu sắc và có hậu phụ âm là t, p, c, ch
- Hạ nhập thanh gồm những tiếng có dấu nặng và có hậu phụ âm là t, p, c, ch

Có người chê là đa sự, chỉ gây thêm phiền phức chứ không có ích gì cho thơ.

Chê như thế là chưa nhập điệu. Thử hỏi tìm hiểu thanh độ của Âm làm gì, nếu chẳng phải để tạo thi nhạc khi điều chỉnh âm thanh. Cũng như âm giai trong môn nhạc. Thanh độ nhiều bao nhiêu thì thi nhạc giàu bấy nhiêu. Cũng như trên đã nói, Nhạc là một yếu tố quan trọng của thơ. Như vậy “gây phiền phức” để làm giàu cho thơ, sao gọi là “đa sự”, sao bảo là “vô ích”? Như vậy, làng thơ Việt Nam thêm 2 thanh độ nữa thành 8 thanh độ, chẳng những không đáng chê mà còn đáng khen.

Và, như đã nói trên đây, một khi Âm đã chuyển thành Thanh thì tiếng gốc không dấu đã hòa mình vào tiếng gốc có dấu thành 8 thanh độ, thì Âm trên danh nghĩa này vẫn còn. Cho nên cổ nhân hợp Âm và Thanh làm một, và gọi là Âm hay là Thanh, thì tùy nghi chứ không cố chấp. Cũng do đó mà các sách bàn về thơ Đường nói đến Thanh chứ ít khi nói đến Âm.

(Còn tiếp)

Thùy Linh

01-27-2022, 09:06 PM

Thuỳ Linh ơi, H hoạ vần bài thơ của huynh Thứ Lang cho vui, có gì huynh Thứ Lang và TL nhắc hỉ.

Táo Quân Chầu Trời
Hăm ba tháng chạp táo đăng đàn
Thượng sớ tâu trình chuyện thế gian
Dịch bệnh nơi nơi đời đói khổ
Cô vi xứ xứ cảnh cơ hàn
Cầm quyền nước Việt còn vô cảm
Dân chúng trời Nam vẫn bất an
Chính phủ làm ngơ không giúp đỡ
Thần xin Ngọc đế cứu tai nàn
Thứ Lang
25 Jan 2022

Cứu Khổ
Các Táo ngày Xuân bận lễ đàn
Tâu trình Thượng Đế chuyện nhân gian
Nguyên năm khốn khó vì cơn dịch
Trọn tháng đau thương bởi gió hàn
Lãnh đạo gian tham lòng bất ổn
Dân đen khốn khổ dạ bình an - sửa thành "khiếp sợ"
Than trời tiếng thấu cùng thiên quốc
Thánh chỉ hạ ban cứu khổ[nàn
HXhuongkhuya
1/27/22

:)
Chào Hương, TLinh đem bài hoạ sang trang Luật Thi để nhắc, dễ theo dõi, chỗ này yên tịnh nè :z45:
Ngày xưa TLinh học công khai trong lớp thơ làm bài tập cho thầy sửa trước bàng dân thiên để ai muốn học hàm thụ thì học
vậy mà nhiều người tuy không vô lớp học chính thức vẫn học được và xách kiếm ra giang hồ ...
~~~
Bài hoạ của Hương tốt đạt 95% rồi còn 5% vài lỗi nhỏ rất dễ chỉnh sửa
2 chữ khốn (câu 3, câu 6)
2 chữ khổ (câu 6, câu 8)
là lỗi điệp tự ( lập lại từ ngữ giống với cùng một ý)
Có khi cố ý dùng điệp tự trong trường hợp muốn nhấn mạnh ý, thường trong cùng một câu, có bài thí dụ sau ...
~~~
Lãnh đạo # Dân đen - không chỉnh đối cho lắm
Dân đen ở đây chữ đen là tính từ ( Thứ Lang dùng Cán đỏ # Dân đen , tính từ đối tính từ đỏ #đen )
Trong khi lãnh đạo là danh từ kép, Hương đổi là Lãnh đạo # Người dân thì :z67:
~~~
2 câu 5&6 không ổn về nghĩa ...

Nếu lãnh đạo gian tham /B]thì ít khi cảm thấy bất ổn, họ thấy ổn lắm mới gian tham
Nếu hiểu là vì lãnh đạo gian tham nên lòng bất ổn, bị tối nghĩa, mù mờ vì chữ lòng đây có thể hiểu là lòng của lãnh đạo chứ không phải lòng dân,
trừ khi thay chữ "lòng" thành chữ " dân" nhưng gợi ý dùng chữ "dân" rồi thành ra tránh bị điệp tự
Tạm sửa là :
Lãnh đạo gian tham [B]nên bất ổn
Dân đen khốn khổ dạ bình an, nếu khốn khổ sao bình an được, TLinh biết Hương làm cho chỉnh đối mà nghĩa cũng quan trọng không kém .
Tạm sửa là
Người dân khiếp sợ chẳng bình an[/I]
Tạm được chứ chưa rõ nghĩa hẳn, tuy vậy một mũi tên dính hai con chim, vừa mất luôn 2 lỗi điệp tự :)

Cứu Khổ
Các Táo ngày Xuân bận lễ đàn
Tâu trình Thượng Đế chuyện nhân gian
Nguyên năm khốn khó vì cơn dịch
Trọn tháng đau thương bởi gió hàn
Lãnh đạo gian tham nên bất ổn
Người dân khiếp sợ chẳng bình an
Than trời tiếng thấu cùng thiên quốc
Thánh chỉ hạ ban cứu khổ nàn
HXhuongkhuya
1/27/22
~~~
TLinh nghĩ đọc đi, đọc lại bài thơ chừng hai lần, Hương chắc sẽ nhìn ra và chỉnh sửa thôi, mình cũng bị lỗi điệp tự và thất đối hoài.
B, T lại không bị vì cái bảng luật vẫn nằm trên bàn để TLinh liếc cho chắc .
~~~
Bài thơ ngoài âm luật còn cần trong sáng, rõ nghĩa
đọc nghe êm, đọc hiểu khác với đọc cho êm mà không hiểu hoặc đọc không êm mà cũng chẳng hiểu nghĩa ...hay là mâu thuẫn nghĩa .

Chữ Việt rất giàu từ ngữ, đẹp ý nghĩa chỉ cần ta tận dụng ...
~~~
Cám ơn Thứ Lang hoạ thơ khuyến khích Hương, thiển nghĩ Thứ Lang từng dẫn lớp Thơ trong quá khứ, cũng nên góp ý cho tác giả cơ hội, trước khi hoạ một bài thơ chưa chỉnh đối,
lỗi điệp tự thì nhỏ TLinh không nói đến nhưng thất đối mất hết giá trị bài thơ.
Có nhớ Trần đại thi huynh từng nói về "thôi xao", làm đúng luật mà còn thôi xao cho đẹp hơn huống chi chưa chỉnh.

Gọi thơ Đường Luật không phải thơ Đường, thích chơi thể thơ này phải theo lập ý, tu từ, niêm, luật, vần, đối ...
bước vào cần kiên nhẫn, yêu thích mới theo được, suy nghĩ tìm chữ nhức đầu lắm, như thơ đùa phá thì có dễ hơn phần nào, mà không có hay ho gì, chỉ vui thôi

Trường hợp 6 bài thơ cuả ông Nguyễn Tân Dương, vì Thứ Lang khg quen ông.
Tuy nhiên 2 bài bị thất luật B,T ...hoạ hay quoted lại người khác đọc, biết thì "kỳ" cho ông ấy, vì biết đâu ông ấy sẽ thôi xao lại.( ý riêng TLinh thôi nha, Thứ Lang cứ theo ý mình)

Thứ Lang

01-28-2022, 05:52 AM

TL không nói trường hợp 6 bài thơ cuả ông Nguyễn Tân Dương, vì Thứ Lang không quen ông .
Tuy nhiên 2 bài bị thất luật B,T ...nếu là TLinh, mình sẽ không hoạ hay quoted lại vì người khác đọc, biết thì "kỳ" cho ông ấy, vì biết đâu ông ấy sẽ thôi xao lại.

Thơ của ông ấy (LTD) đăng trên Diễn Đàn Lâm Viên, và DĐLV đã công bố lên public trong thời gian khá lâu, người khác đọc hết rồi, dẫu tác giả có thôi xao thì link gốc vẫn còn.
Quote là chứng tỏ mình không tự ý sửa thơ của tác giả, còn họa là vì cái ý (nội dung) của bài thơ xét thấy hay.
Không nhắc nhở cái sai vì không chơi chung cùng một diễn đàn và không quen biết.
Cũng như nếu họa thơ của tiền nhân, dù bài đó có sai cũng đâu dám tự ý sửa, và cũng không thể nhắc nhở được.
Nói theo ông Quách Tấn thì thơ người xưa cũng bị lỗi, bệnh cả đống và chính ông (QT) cũng có bình phẩm nhiều bài thơ xưa để độc giả học hỏi. Ông (QT) cũng nói “đừng thấy các đại danh gia thi sĩ làm sai rồi bắt chước theo, thành ra sai cả đám”. Và đâu phải đại danh gia thi sĩ thì cái gì cũng hoàn toàn đúng, do đó phải cần gạn lọc.

Thứ Lang

01-28-2022, 06:16 AM

Theo chính luật thì chữ thứ 5 luôn luôn khác thanh với chữ thứ 7 của mỗi câu. Mà chữ thứ 7 thanh của nó luôn luôn cố định thì chữ thứ 5 thanh của nó cũng mặc nhiên cố định.
Chữ thứ 5 của mỗi câu mà không giữ luật thì ngoài phạm lỗi “ngũ nhãn” như đã nói, còn coi như bị thất luật, mà thất luật thì đương nhiên thất niêm. Mà thơ thất niêm thì còn gì là giá trị của bài thơ “Đường luật chính thể” (thể chính thống).
Theo chúng ta biết, thì 2 câu thơ gọi là niêm thì phải giống y nhau mỗi thanh ở mỗi chữ từng câu, cũng gọi là “chiếu chữ”. Theo luật về niêm thì câu 1 niêm với câu 8 (niêm có nghĩa là dính).
Nghiên cứu bài thơ “Bạn đến Chơi Nhà” sau đây:
Câu 1: Đã bấy lâu nay bác đến nhà
Câu 8: Bác đến chơi đây ta với ta
(Ở trên đã nói “chữ thứ 5 luôn luôn khác thanh với chữ thứ 7 của mỗi câu”).
Như vậy ta thấy 2 câu nầy bị thất niêm, đọc lên nghe không êm tai. Ngoài việc bị thất niêm còn bị lỗi điệu thơ.
Rất nhiều người làm thơ phạm phải lỗi nầy, vì họ căn cứ theo luật “chống chế” (nhất tam ngũ bất luận, thật ra là luật của thơ lục bát).

Thứ Lang

01-28-2022, 06:51 AM

Cám ơn Thứ Lang hoạ thơ khuyến khích Hương, thiển nghĩ Thứ Lang cũng nên góp ý cho tác giả cơ hội, trước khi hoạ một bài thơ chưa chỉnh đối, lỗi điệp tự thì nhỏ TLinh không nói đến nhưng thất đối mất hết giá trị bài thơ.
Có nhớ Trần đại thi huynh từng nói về "thôi xao", làm đúng luật mà còn thôi xao cho đẹp hơn huống chi chưa chỉnh.
Do Thứ Lang không quen với anh/chị Hương (HXhuongkhuya) nên không dám góp ý, vì như vậy hóa ra đường đột nên Thứ Lang ngại. Và để cho chủ nhà (Thùy Linh) thân tình hơn, dễ nói chuyện hơn.

Thùy Linh

01-28-2022, 06:58 AM

~~~*~~~
Chào Thứ Lang,
Đại thi huynh Trần Nhất Lang không hề theo luật" Nhất tam ngũ bất luận" nên thơ mới hay cộng với ý và từ vựng phong phú.

Nói cho dễ hiểu cứ chữ thứ 5 trong câu theo chính luật, đúng luật sẽ có nhạc tính, trầm bỗng hơn .
Trong sách của ông Quách Tấn bức thư thứ 10 có ghi :
" Chữ thứ 3 trong thơ Ngũ Ngôn, chữ thứ 5 trong thơ Thất Ngôn, nhất là trong câu Thất Ngôn, mà trong làng thơ quốc âm ít lưu ý là vì nằm trong luật "bất luân"
Nhưng nói "bất luận" là bất luận về mặt Bằng, Trắc chứ về mặt "công dụng", "khả năng" chữ thứ 3 và chữ thứ 5 rất quan trọng .
Câu thơ Ngũ Ngôn lấy chữ thứ 3 làm cơ nữu
ca*u Thất Ngôn lấy chữ thứ 5 làm cơ nữu ( cơ là máy, nữu là gốc, cái gốc của máy tức là mấu chốt)

Cho nên các chữ ấy được gọi là Thi Nhãn hay Nhãn Tự là con mắt của câu thơ .
Người xưa thường để tâm lực nơi Nhãn Tự ....
Quách Tấn
Chép nhiều mỏi ty, TLinh ngưng ở đây .

Vì luật "nhất tam ngũ bất luận" phổ biến ra mới bị hoả mù
Hồi mới học TLinh cũng theo luật đó một thời gian, hoạ có bài chỉnh có bài không mà cũng múa kiếm vườn hoang, đến khi tới HST cũng vẫn múa cho đến khi vô lớp học, làm bài tập đàng hoàng .
Khi biết thì bỏ những bài đó vì sửa không hề dễ .

Thơ của ông ấy (LTD) đăng trên Diễn Đàn Lâm Viên, và DĐLV đã công bố lên public trong thời gian khá lâu, người khác đọc hết rồi, dẫu tác giả có thôi xao thì link gốc vẫn còn.
Quote là chứng tỏ mình không tự ý sửa thơ của tác giả, còn họa là vì cái ý (nội dung) của bài thơ xét thấy hay.
Không nhắc nhở cái sai vì không chơi chung cùng một diễn đàn và không quen biết.
Cũng như nếu họa thơ của tiền nhân, dù bài đó có sai cũng đâu dám tự ý sửa, và cũng không thể nhắc nhở được.
Nói theo ông Quách Tấn thì thơ người xưa cũng bị lỗi, bệnh cả đống và chính ông (QT) cũng có bình phẩm nhiều bài thơ xưa để độc giả học hỏi. Ông (QT) cũng nói “đừng thấy các đại danh gia thi sĩ làm sai rồi bắt chước theo, thành ra sai cả đám”. Và đâu phải đại danh gia thi sĩ thì cái gì cũng hoàn toàn đúng, do đó phải cần gạn lọc.

Không biết thì thôi, chứ biết chắc TLinh sẽ không hoạ bài thơ thất đối, niêm, vần, luật vì đó là xương sống, xương sườn của bài thơ Đường Luật .
Còn thi bệnh điệp tự, thì châm chế, TLinh sẽ hoạ nếu thích bài thơ . Tính TLinh hay cầu toàn như vậy đấy, chất lượng hơn số lượng.:)

Thứ Lang

01-28-2022, 12:16 PM

Không biết thì thôi, chứ biết chắc TLinh sẽ không hoạ bài thơ thất đối, niêm, vần, luật vì đó là xương sống, xương sườn của bài thơ Đường Luật.
Còn thi bệnh điệp tự, thì châm chế, TLinh sẽ hoạ nếu thích bài thơ. Tính TLinh hay cầu toàn như vậy đấy, chất lượng hơn số lượng.Trong vòng khoảng 6-7 năm nay, trên internet, các nhóm, các trạng mạng xã hội nở rộ nhiều diễn đàn xướng họa thơ. Họ bất chấp luật lệ, chỉ xài luật rừng học lõm bõm trên Net, chắp vá luông tuồng. Một mình Thứ Lang không chấn chỉnh nổi (một cây làm chẳng nên non), với lại ai cũng cái tôi to như núi. Tình trạng thơ Đường luật chính thể xuống cấp thê thảm…kiếm được bài thơ đắc ý khó hơn ngậm ngải tìm trầm. Cộng thêm trong nước tung người ra gọi là “giao lưu văn hóa”, mục đích đưa chữ nghĩa trong nước ra hải ngoại để đánh đồng theo nghị quyết 36 là nhuộm đỏ toàn cõi nơi đâu có người Việt sinh sống.
Họ hành văn và dùng ngữ vựng ngô nghê, tối nghĩa, khó hiểu lại đem vào thơ, nhất là thể thơ nghiêm trang là thơ Đường luật mà tiền nhân để lại trong văn học nước nhà.
Nước mặn hòa vào nước ngọt thì còn gì hoa màu…
Chuyện nầy nói hoài không hết.
Hồi mình mới qua Mỹ, đâu có tình trạng ngôn ngữ kỳ quấi như những năm gần đây. Thùy Linh đọc báo Văn Nghệ Tiền Phong rồi so với báo chí sách vở, truyền thông bây giờ thì thấy rõ sự khác biệt rất lớn nầy.
Thứ Lang sẽ tìm một ít bài thơ Đường luật theo ngôn ngữ bây giờ đưa lên đây đề Thúy Linh so sánh với thơ Đường luật chính thống.
Có câu "giáo đa thành oán, mình nói nhiều quá (góp ý) người ta sẽ ghét, thay vì biết ơn. Họ rỉ tai nói xấu đàng sau lưng là mình muốn làm thầy đời...

Thứ Lang

01-28-2022, 10:13 PM

Bài thơ nầy của một bậc đại lão làng trong một diễn đàn xướng hoa thơ Đường luật: https://lylang.blogspot.com/ (https://lylang.blogspot.com/2022/01/cuoi-nam-nhin-laitho-song-quang-va-tho.html)
Chưa nói gì về từ ngữ, văn pháp. Chỉ nói về luật thơ thôi. Nhiểu bậc đại lão làng như vậy lắm, nhưng không ai dám "đụng", vì sợ "chạm".
Vào trang nầy, kéo lên xem hết mục lưu trữ sẽ thấy nhiều tác giả làm thơ đọc không vô.

TỰ GIỄU
Trong đám thảo dân hẳn có tôi
Kết năm nhìn lại thẹn cùng người
Kim tiền của nả đâu sung túc
Tài cán công lênh cũng tẩm thôi
Khăn khó cố quên quên chẳng được
Sang hèn mặc phận phận đau thời
Mô phạm bậc giáo làng phọt phẹt
Có quái gì đâu há sợ trôi
25-1-2022
Nguyễn Huy Khôi

Thùy Linh

01-29-2022, 08:05 AM

:)
Ha ha Thứ Lang hay đi đây đó, TLinh ít đọc lắm nên khg biết
Mèn, bài thơ Tự Giễu này Cổ Phong cũng không được, nguớu như tương :)

Bên TLinh 2:30am rồi, sáng TLinh phải gói bánh tét, xong quay trở lại sau

Chỉ biết nói một câu " Giấy trắng phải giữ lấy lề" mình cứ giữ phận mình, chẳng thể làm chuyện lấp biển vá trời được .
Ngày vui khoẻ nha

Thứ Lang

01-29-2022, 03:46 PM

Chỉ biết nói một câu "Giấy trắng phải giữ lấy lề" mình cứ giữ phận mình, chẳng thể làm chuyện lấp biển vá trời được.
Ngày vui khoẻ nha

Yes Ma’am, không thể làm chuyện lấp biển vá trời.
Vậy mà hồi xưa ông Đặng Dung toan làm chuyện ấy:
Hữu hoài phù địa trục
Vô lộ vãn thiên hà
… có hoài bão cõng trái đất, nhưng hỡi ơi không có lối kéo sông trời…
Thank you, the same to you, Ma’am

Thứ Lang

01-29-2022, 03:50 PM

Chỉ biết nói một câu "Giấy trắng phải giữ lấy lề" mình cứ giữ phận mình, chẳng thể làm chuyện lấp biển vá trời được.

Yes, sách cũng dạy: “Mạng lý vô thời mạc cượng cầu”
Không gặp thời thì đừng cãi số, như nhân vật Mộ Dung Phục trong truyện Lục Mạch Thần Kiếm của Kim Dung.

Thùy Linh

02-07-2022, 07:06 AM

:)
Thứ Lang, thấy Thứ Lang lắm khi trả lời một post ngắn của TLinh thành ba cái posts riêng biệt
có người chỉ TLinh làm sao để tách cái QUOTE ra từng đoạn, viết trả lời một post, TLinh chỉ Thứ Lang nè
(Nếu Thứ Lang muốn tăng posts cho TLinh thì cám ơn nhưng thật tình TLinh không muốn vậy đâu :z13:.)
~~~
- Reply with Quote xong
Copy
QUOTE=Thùy Linh . số post.....
...........cut, paste đoạn nào Thứ Lang muốn trả lời vô
[/QUOTE] (Copy [/QUOTE] ở cuối để vô, rồi lập lại y như vậy ...}
~~~~
Bây giờ TLinh tách post của Thứ Lang ra từng câu thí dụ nè ...

Yes Ma’am, không thể làm chuyện lấp biển vá trời.
Vậy mà hồi xưa ông Đặng Dung toan làm chuyện ấy:
Hữu hoài phù địa trục
Vô lộ vãn thiên hà
… có hoài bão cõng trái đất, nhưng hỡi ơi không có lối kéo sông trời…

Thank you, the same to you, Ma’am

Yes, sách cũng dạy: “Mạng lý vô thời mạc cượng cầu”

Không gặp thời thì đừng cãi số, như nhân vật Mộ Dung Phục trong truyện Lục Mạch Thần Kiếm của Kim Dung

Thùy Linh

02-07-2022, 08:10 AM

Trong vòng khoảng 6-7 năm nay, trên internet, các nhóm, các trạng mạng xã hội nở rộ nhiều diễn đàn xướng họa thơ. Họ bất chấp luật lệ, chỉ xài luật rừng học lõm bõm trên Net, chắp vá luông tuồng. Một mình Thứ Lang không chấn chỉnh nổi (một cây làm chẳng nên non), với lại ai cũng cái tôi to như núi. Tình trạng thơ Đường luật chính thể xuống cấp thê thảm…kiếm được bài thơ đắc ý khó hơn ngậm ngải tìm trầm. Cộng thêm trong nước tung người ra gọi là “giao lưu văn hóa”, mục đích đưa chữ nghĩa trong nước ra hải ngoại để đánh đồng theo nghị quyết 36 là nhuộm đỏ toàn cõi nơi đâu có người Việt sinh sống.
Họ hành văn và dùng ngữ vựng ngô nghê, tối nghĩa, khó hiểu lại đem vào thơ, nhất là thể thơ nghiêm trang là thơ Đường luật mà tiền nhân để lại trong văn học nước nhà.
Nước mặn hòa vào nước ngọt thì còn gì hoa màu…
Chuyện nầy nói hoài không hết.

Nước biển hoà nước sông, nước Đường hoà muối thành nước ngâm dưa pickled, vừa có chua, có mặn, có ngọt !!
Đùa chơi, tiếc thật, khg có lớp thơ do người rành chỉ thì có ai học đến nơi đến chốn ??

Còn dụng chữ, chế chữ mới, xé chữ ráp nối, đảo chữ vô tội vạ thì tại VN khg có Hàn Lâm Viện, tự điển biên soạn còn sai ...chuyện dài ngàn tập !!!
lực bất tòng tâm một con én khg làm nên mùa Xuân được ...

Hồi mình mới qua Mỹ, đâu có tình trạng ngôn ngữ kỳ quấi như những năm gần đây. Thùy Linh đọc báo Văn Nghệ Tiền Phong rồi so với báo chí sách vở, truyền thông bây giờ thì thấy rõ sự khác biệt rất lớn nầy.
Thứ Lang sẽ tìm một ít bài thơ Đường luật theo ngôn ngữ bây giờ đưa lên đây đề Thúy Linh so sánh với thơ Đường luật chính thống.

Thấy bài thơ trên, ngướu như tương, tiếng Việt giàu đẹp đó sao ??

Thứ Lang từng dẫn lớp thơ vài nơi, Thứ Lang hiểu rõ
Thơ Đường Luật không khó, không dễ
Không khó - vì vững văn phạm, giàu từ vựng, thả lỏng hồn thơ, kiên nhẫn học hỏi sẽ được

Không dễ - thể thơ này khó nhất, bị bó buộc nhiều luật ... phải theo đúng,
mà theo đúng ép vào niêm vần luật đối, tránh thi bệnh hạc tấc, bình đầu, khổ độc, điệp tự, điệp âm nhiều quá lắm khi khó mà hay ...
lắm khi theo đúng khg chưa đủ, vì bài thơ đối chan chát mà ý chữ nghèo nàn ghép vô cho thành bài thơ ...
Thơ là thả lỏng cho từ ngữ tung bay, lựa chọn cho đẹp ...rồi chưa ưng ý còn quay lại "thôi xao", "nhuận sắc"

Ai thích học phải chịu khó kiên nhẫn đi từng bước, đọc bài vở, làm bài tập, nhảy bước sẽ té, căn bản khg vững khó mà theo rồi cũng bỏ cuộc .

Có câu "giáo đa thành oán, mình nói nhiều quá (góp ý) người ta sẽ ghét, thay vì biết ơn. Họ rỉ tai nói xấu đàng sau lưng là mình muốn làm thầy đời...

Điều này có xảy ra vì cái "tôi" của người ta lớn, mà cũng tuỳ người Thứ Lang ạ,

nhớ khi xưa TLinh đi cầu thầy như Lưu Bị cầu Khổng Minh, rồi Trang chủ đồng ý cho "thầy" mở lớp dạy học thơ Đường Luật, TLinh làm bài tập công khai.
khg biết thì học mới biết, có nhiều người lẳng lặng coi theo bài sửa, học hàm thụ theo TLinh, Hạc rồi đi ra giang hồ múa gươm,
ý của mỗi người thôi khg muốn ai biết là mới học hay học ở đâu .
Học cách nào cũng được mà học cho thấu đáo .
~~~
Thí dụ TLinh sai, có người nhắc bằng PM, hay nhắc công khai TLinh khg ngại, đều cám ơn thì đâu có vấn đề ...?
Tiếc rằng nhiều người không nghĩ vậy .
~~~
Ngoài ra, nói nhiều, tía lia, nói thẳng ruột ngựa như TLinh cũng khg là ưu điểm, vô thưởng vô phạt có lắm khi nhận phản ứng ngược,
ngẫm ra là vô bổ.
~~~
“Bệnh từ miệng vào, họa từ miệng ra” từ cuốn sách Thái Bình Ngự Lãm, có nghĩa là bệnh tật là do ăn uống vô độ mà rước vào thân, còn tai họa là do lời nói vô ý mà tạo thành,
Trong mục dành riêng cho cái miệng thuộc “Nhân sinh” trong Thái bình ngự lãm có viết:
“Phúc khí đến sẽ có điềm báo trước, tai họa đến cũng có nguyên nhân. Đừng nuông chiều cảm xúc để làm những điều không phù hợp, cũng đừng để bản thân không để ý mà nói quá nhiều lời.
Ổ kiến có thể làm cho cả bờ sông sụp đổ, dòng nước nhỏ có thể cuốn trôi cả ngọn núi. Bệnh tật là do ăn uống mà vào, còn họa là do lời nói mà ra”.
Nguồn: trích từ Trung tâm truyền giáo Việt Nam,

Thứ Lang

02-07-2022, 01:30 PM

Thứ Lang, thấy Thứ Lang lắm khi trả lời một post ngắn của TLinh thành ba cái posts riêng biệt
có người chỉ TLinh làm sao để tách cái QUOTE ra từng đoạn, viết trả lời một post, TLinh chỉ Thứ Lang nè
(Nếu Thứ Lang muốn tăng posts cho TLinh thì cám ơn nhưng thật tình TLinh không muốn vậy đâu.

Hihi… đâu phải Thứ Lang không biết quote trọn 1 lần như vậy cho gọn.
Nhưng Thứ Lang lười, nên ngắt ra để trả lời từng ý một riêng biệt cho nhanh, gọn và không bỏ sót.
Cũng không có ý định tăng post cho Thùy Linh để mau xây biệt thự dát vàng ngàn tỷ đâu, mà lý do lười như đã nói.
Hơn nữa nhiều posts thì lật trang lâu, đâu có lợi gì.
Giả sử là bài thơ thập thủ liên hoàn thì phải quote 1 lần chứ không lẽ tách ra từng khúc (bài) nào họa khúc đó. Mà phải họa luôn 10 khúc (10 bài) cùng một lúc, nên bắt buộc phải quote chỉ 1 lần thôi.
Nhưng dù sao cũng cám ơn chị gì đó và Thùy Linh đã chỉ cách cho hai lúa nầy nha.

Thùy Linh

05-27-2022, 10:40 PM

:)
Thứ Lang ơiiii , tình cờ TLinh đi tìm hiểu nghĩa chữ "cỏ khâu" đại huynh viết trong bài " Mỗi Độ Vàng Rơi"
Trăm năm cõi mộng như giòng nước
Chảy mãi bên gò đống cỏ khâu.
Thấy bản xưa viết tay của cụ Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều, câu 104 ấy, cụ dùng chữ “cổ khâu”, các quý lão tiền bối vẫn nói "cổ khâu"
Theo bản Nôm năm Khải Định Mậu Ngọ (1918), câu 103-104 vẫn dùng chữ “cỏ khâu” . Đúng sai ra sao TLinh không biết, cũng không bàn .
Chỉ là tình cờ đọc được một bài hoạ của Lam Giáo Đầu (nghĩ là người có tuổi ở VN)
muốn hỏi Thứ Lang, LG Đ đối có chỉnh không ? có phải phép đối câu không đối chữ ? Theo ý TLinh thì không chỉnh ?

TỈNH GIÁC
Chậm rãi ba hồi, trống điểm canh
Màn đêm chớm hạ thật trong lành
Cảnh tâm hợp nhất thường vô kỉ
Thi khí tương đồng tự hữu thanh
Gác mộng tìm trăng, trăng đáy nước
Thu tay đón gió, gió bên mành
Thế gian không dứt trò hư ảo
Hỏi biết phương nào vượt tử sanh
Than Vancao

họa cho vui, theo thứ tự nguyên vận ngược từ dưới lên:

Sanh tử đâu mà vượt tử sanh
Trước sau, đầu cuối gió qua mành
Lẽ nào tìm bóng khi hình mất
Hay muốn còn vang lúc bặt thanh
Thấy tướng có khi là tướng bệnh
Tánh nguyên thì mãi tánh nguyên lành
Một khi đã giác bàn chi tỉnh
Đâu phải thời gian chỗ trống canh.
Lam Giáo Đầu
9.5.2022

Thứ Lang

06-06-2022, 11:47 AM

Ông Lam Giáo Đầu làm câu đối như vậy gọi là Lưu Thủy Đối

Thí dụ 1:

Còn chăng lời hẹn bên trang sách
Hay đã tàn theo ánh lửa đèn

Thí dụ 2:

Giá như thuở ấy không thề hẹn
Có lẽ bây giờ chẳng nhớ thương

Theo quy tắc chiếu chữ thì hai câu này là thất đối. Nhưng xét về ý thì ý câu trên như nước chảy tràn sang câu dưới làm trọn nghĩa cho câu trên.
Đó gọi là phép Lưu Thủy Đối.

Thùy Linh

06-06-2022, 06:27 PM

dữ hong, Thứ Lang đi đâu mà im ru lâu vậy, vẫn khỏe huh?

Theo phép Lưu Thủy Đối như vậy khó biết có phải mình đi lạc?
Thí dụ 1 giống với hai câu 3&4 của Lam Giáo Đầu.
Thí dụ thứ 2 của Thứ Lang hoàn toàn đối chữ hết.
Còn hai câu 5&6 TLinh cũng thấy sao sao đó dù ý chảy qua ....
Thấy tướng có khi là tướng bệnh
Tánh nguyên thì mãi tánh nguyên lành

Hôm nay TLinh siêng lật sách chút, nhảy tới " Bức Thư Thứ Mười Bốn" khoảng 18 trang của cụ Quách Tấn.
Thật TLinh có đọc lướt qua một lần " Lục Đối" và " Bát Đối" cách đây vài tháng lúc đi chơi xa, chưa tới Lưu Thủy Đối là gấp sách lại ngủ vì bắt đầu cảm thấy...mênh mông...như đi ra đồng không biết quẹo đâu.
Bây giờ đọc tới Lưu Thủy Đối thấy thí dụ chữ Hán mà giải nghĩa Nôm càng thêm rối !? ne^n không rành, không dám chơi .
~~
Trang 187
Lưu Thủy Đối (Ý trong hai vế cùng đi một hơi như nước chảy)
Đản tương mính đính thù giai tiết
Bất dụng đăng lâm thán lạc huy
(Chỉ cầu đem cuộc say mà báo đáp tiết tố
Chẳng cần lên cao để than thở chiều tà)

Việt nhân tự cống san hô thụ
Hán sứ hà lao giải trại quan
(người Việt tự đem cống hiến cây ngọc san hô
Sứ nhà Hán sao còn nhọc nhằn đội mũ giải trại)

Lũ lương tâm thượng sự
Tương dữ mộng trung lân
(Hằng đem việc bên lòng
Bàn cùng người trong mộng)

Chỉ có vậy

Thùy Linh

06-06-2022, 06:32 PM

:)
Hỏi Thứ Lang cái này nè, hình như hơn 20 năm nhả thơ nhiều hằng hà có bao giờ định gom lại, soạn ra tuyển tập Thơ xướng, họa không? tàn lan nó biến mất hết những đứa con ...vịt tinh thần ?:z13::z45:
tuyển, nhuận sắc, thôi xao in ra biếu thư viện, bạn bè, người thân chơi thôi?
TLang có biết gì không, biết thì ra công, TLinh ra tài chánh TLinh khg thành vấn đề, nếu đại sư huynh Trần Nhất Lang còn tại thế TLinh có thể hỏi vì thi huynh đã từng xuất bản sách,
không lớn lao như vậy, chỉ là tuyển tập gom lại ?

Thứ Lang

06-07-2022, 05:14 PM

Cái vụ Lưu Thủy Đối, Giao Cổ Đối v.v… là do người đời sau bày đặt ra, cũng giống như các dạng thơ (biến thể) Đường Luật như Tiệt Hậu,Thủ Nhất Thanh v.v… chứ trong Luật Thi chính thống không có. Càng ngày người ta càng chế ra tràng giang đại hải hơi sức đâu mà chạy theo cho mệt xác, chế tào lao ai mà chế không được, đâu có khó gì mà lòe thiên hạ. Chỉ cần thông thạo Thơ Đường Luật Chính Thể thì họ “biến”cách nào mình chỉ nhìn sơ qua là có thể làm được dễ dàng.
Thiên hạ ăn không ngồi rồi chế ra đủ thứ để bù khú với nhau, gọi là “đấu trí”(?) rồi truyền xa ra để xưng hùng ta đây là trưởng môn một “trường phái”.
Hai mươi năm nay tình trạng nầy tràn lan trên Net từ trong nước “tự sướng” theo đà nghị quyết 36 tràn lan ra hải ngoại, đầu độc phá hoại nền học thuật cổ truyền tâm huyết của tiền nhân. Các diễn đàn, facebook mọc lên như nấm sau cơn mưa xúm nhau mà xướng họa áo thụng vái nhau.
Đối trong thơ Đương Luật là phép đối song liên (liễn đối trong các nơi thờ tự trang nghiêm). Lưu thủy đối nếu không vững ngữ pháp thì rất dễ bị đi lạc giữa biển cả, trở thành câu văn xuôi. Coi trong các đền đình miếu mạo không ai làm đối lãng nhách như vậy. Có gì hay để học đâu. Cho nên Thứ Lang không thiết tha gì với những loại nầy.
Mấy tuần qua, computer của Thứ Lang bị gì mà không highlight để copy được. nên trở ngại việc lên Net dạo phố. Và bận đi biển Cocoa Beach, Florida chơi một tuần nên tạm thời vắng mặt.

Thứ Lang

06-07-2022, 05:51 PM

Hỏi Thứ Lang cái này nè, hình như hơn 20 năm nhả thơ nhiều hằng hà có bao giờ định gom lại, soạn ra tuyển tập Thơ xướng, họa không? tàn lan nó biến mất hết những đứa con ... vịt tinh thần?
tuyển, nhuận sắc, thôi xao in ra biếu thư viện, bạn bè, người thân chơi thôi?
TLang có biết gì không, biết thì ra công, TLinh ra tài chánh TLinh khg thành vấn đề, nếu đại sư huynh Trần Nhất Lang còn tại thế TLinh có thể hỏi vì thi huynh đã từng xuất bản sách,
không lớn lao như vậy, chỉ là tuyển tập gom lại?

Từ lâu, Thứ Lang đã quan niệm về người vô danh thì nguyện vô danh suốt đời. Hà cớ gì mà bây giờ lại hài danh hài tánh?
Theo phong tục dân gian miền nam, các nơi thờ phượng những anh hùng dân tộc thì khi cúng kiến người ta có vái tên những anh hùng dân tộc đó, nhưng khi cúng đất nước ông bà thì không ai biết tên ai mà van vái, vì họ là những người vô danh mãi mãi...
Thứ Lang không dám sánh mình với ai cả, nhưng tự thấy mình không tài cán gì nên không dám lưu danh cho thiên hạ thị phi. Thôi thì ẩn mình nơi sằn dã cho yên thân.
Thời gian gần đây có một số người viết hồi ký, hồi ức, viết sách, bị búa rìu dư luận cũng nhiều.
Cũng có một người chị đề nghị tương tự như Thùy Linh, nhưng Thứ Lang cũng từ chối.
Xin chân thành cảm ơn hảo ý của Thùy Linh, nhưng như đã nói Thứ Lang không muốn bon chen giữa chốn chợ đời.
Với lại Thứ Lang quan niệm “vui là chính”, cùng vui với các bạn thơ đồng quan điểm trong thời gian qua như vậy cũng đủ mãn nguyện rồi.

Thùy Linh

06-08-2022, 07:02 PM

Thứ Lang, mười mấy năm trước ngàn lần TLinh chưa bao giờ nghĩ mình có ngày học làm thơ, chữ Việt viết không suông nữa,
tình cờ vô một nơi hẻo lánh Vietshare chép thơ tiền chiến rồi quen và vì vị nể thâm tình anh, chị đang làm thơ với nhau, "nắm tay" kéo vô ngồi coi,
coi một dạo thấy kỳ bắt đầu học Lục Bát, vì ham góp vui (nhất là với chị Cát Vân) nên tập tễnh học thơ Đường luật ba mớ đã múa lộn tùng phèo.
TLinh ở đâu dính đó, lại bị kéo đi, kỳ này đến đúng nơi toàn cao thủ.
Cũng giống như ngày xưa, có thi hứng TLinh làm thơ khi thì trực tiếp trong diễn đàn, đa phần trong AngelTech xong copy, paste vô đây chỉnh font, màu, làm biếng không có thói quen lưu trong máy, diễn đàn xập là thơ bay mất mấy lần.

TLinh nghĩ cuộc sống vốn dĩ vô thường, thoáng đến, chợt đi, có thể một ngày không còn gặp ...ở đây, dĩ nhiên cả ở ngoài đời.

Xưa giờ TLinh là người trốn vô net, núp trong góc làm thơ chơi, gia đình không ai biết TLinh giải trí tinh thần như thế nào,
ngay cả những năm trào lưu diễn đàn thịnh hành, TLinh chưa từng chơi hai diễn đàn một lúc, không đem thơ đi dán nhiều nơi.
Cho đến hôm nay, tin là TLinh có, còn duyên với thơ, mất cũng nhiều, còn cũng nhiều cả ngàn bài thơ mà nằm đủ góc kẹt.
TLinh không có ý xuất bản tập thơ hay bán sách, chỉ đơn thuần là gom lại in ra thành quyển sách, chẳng cần tiểu sử, lời bạt gì cả, bút danh được rồi, gom một nơi, dễ đọc,
để giữ làm kỷ niệm và để biếu cho thân nhân thôi. .
Như TTKh vẫn mãi là một bút danh với vài bài thơ để lại, đâu có cần hài danh tánh.

Cảm xúc của người thơ là cảm xúc thật, sẽ không bao giờ có thể lấy lại cảm xúc đó để viết nên vần thơ thứ hai y như vần thơ mình đã làm, Thứ Lang rất hiểu, đúng không ?.
Chờ Thứ Lang suy nghĩ, không gấp, TLinh không có kiến thức rộng, cần Thứ Lang giúp phần sắp xếp, tuyển, nhuận sắc.

Phép đối trong thơ Đường luật TLinh gõ sau nha . Môt ngày vui và luôn mạnh khoẻ, bình an .

Thứ Lang

06-14-2022, 07:44 PM

Hihihi...
:):):)

Thùy Linh

07-17-2022, 07:23 PM

Thùy Linh nói cái nầy thì gọi là “lưỡng đầu xà nghịch thiệt”.
Thí dụ:
Bến đậu đìu hiu ngày bậu đến
Màn buông héo hắt nỗi buồn mang

Còn “lưỡng đầu xà”, là đầu và cuối câu giống nhau, như của Thùy Linh làm:
Thí dụ:
Hải thệ nguyền ghi câu hải thệ
Sơn minh quyết khắc chữ sơn minh

Bút ngọc vờn tranh tô bút ngọc
Tầng mây tỏa khói mắc tầng mây
(Thùy Linh)

Mấy cái “trò” nầy chẳng có gì là đặc sắc, nên người xưa ít khi làm.

Thứ Lang vô đây chơiuThì ra vậy, bởi TLinh hong thích chơi Games, khó lắm !
TLinh muốn "mổ" bài thơ " Lưỡng đầu xà nghịch thiệt" dưới đây thử, tình cờ thấy bài thứ nhất đăng Vườn thơ của ai đó hình như ở Hà Nội, có gần 160,000 thành viên ...
khg dán link vộ vì TLinh khg muốn quảng bá cho họ ...tiếp tay phá nát chữ Việt giàu đẹp trong sáng của tiền nhân ...
Mới đọc bài đầu đã chạy ra khg dám đọc thêm sơ bị lây "thói quen" dùng từ ngữ bừa bãi hỏng có nghĩa gì sất ...
Nếu có làm thì mần ơn động não cho ra những câu có ý nghĩa TLinh này hoan hô ...

Thử đọc bài dưới đây, chỉ nói lái đảo chữ vô tội vạ mà nó có nghĩa gì đâu kà ?? mần kiểu này thì bao nhiêu bài thơ chẳng được ?
Ngướu như tương, thất luật, thất đối, vô nghĩa, ăn bí rồi Mống xây ...xây là chữ x thành s ... đầu ý một đường, đuôi nghĩa một nẻo không dính nhau ...!!
Tác giả có nhào vô thì bổn cô nương xách kiếm Oathkeeper ra nghinh chiến ...:z13::z5:
~~~
Đông Về (Lưỡng Đầu Xà Nghịch Thiệt)
Tác giả: JB.Nguyễn Hùng

Mống xây tuy gần phải mấy sông
Thông chường gió lạnh nhớ thương chồng
Gia mẹo bấy vụ luôn gieo mạ
Cống bây bao mùa vẫn cấy bông
Cắn mự phương nào tình cứ mặn
Cồng nàng cách biệt nghĩa càng nồng
Đông về mộng ước theo đê vòng
Nhóng mơ giao thời gợi nhớ mong
03-12-2017

Thứ Lang

07-18-2022, 08:22 PM

Thuỳ Linh nói đúng rồi. Điệp ngữ của TLinh đặc biệt ở chỗ 2 chữ đầu câu vẫn giữ y nguyên vị trí ở cuối câu.
Lưỡng đầu xà thường là hai chữ đầu câu đảo ngược vị trí thành hai chữ cuối câu. Thí dụ:
Bí thơ lên chức vì thơ bí

“Lưỡng đầu xà” là do người đời sau bày ra, thời kỳ xuất hiện Đường thi và Luật thi (thơ Đường luật) không có.
Lưỡng đầu xà nghĩa là con rắn hai đầu (hiểu ngầm là giống nhau).
Thí dụ:
Giá đành trong nguyệt trên mây
Hoa sao hoa khéo đoạ đày bấy hoa?
Tức gan riêng giận trời già
Lòng này ai hiểu cho ta hỡi lòng?
.....................................(Nguyễn Du-Kiều)
Kiểu mà Thùy Linh làm, gọi là “Tiền hậu song trùng”. Thí dụ:
Sá chi liễu ngõ hoa tường
Lầu xanh lại bỏ ra phường lầu xanh
.....................................(Nguyễn Du-Kiều)
Xót thay đào lý một cành
Một phen mưa gió, tan tành một phen
.....................................(Nguyễn Du-Kiều)
Phận bèo bao quản nước sa
Lênh đênh đâu nữa cũng là lênh đênh
.....................................(Nguyễn Du-Kiều)
Anh hùng mới biết anh hùng
Rày xem phỏng đã cam lòng ấy chưa ?
.....................................(Nguyễn Du-Kiều)
Dẫu rằng vật đổi sao dời
Tử sinh cũng giữ lấy lời tử sinh
.....................................(Nguyễn Du-Kiều)
Mấy lời tâm phúc ruột rà
Tương tri dường ấy, mới là tương tri
.....................................(Nguyễn Du-Kiều)
Bút ngọc vờn tranh tô bút ngọc
Tầng mây tỏa khói mắc tầng mây
(Thùy Linh)

Cái vụ “Lưỡng đầu xà” nầy hiện nay vẫn chưa thống nhất quan điểm. Nếu hiểu là hai đầu cây đòn gánh như Thùy Linh nói thì nhìn những thí dụ trên.
Cũng có người (ý kiến/quan điểm) như RCQ là đảo ngữ hai chữ đầu thành hai chữ cuối, như:
Hải thệ ghi tâm lời thệ hải
Sơn minh khắc dạ chữ minh sơn
(Thứ Lang)
Bí thơ lên chức vì thơ bí
(RCQ)
Tóm lại khi thông thạo thể thơ Đường luật chính thể, chính luật rồi thì các “biến thể” đều làm được dễ dàng, chỉ cần quan sát cách “biến thể” của họ là làm được ngay.

Thứ Lang

07-18-2022, 08:50 PM

Thử đọc bài dưới đây, chỉ nói lái đảo chữ vô tội vạ mà nó có nghĩa gì đâu kà ?? mần kiểu này thì bao nhiêu bài thơ chẳng được ?
Ngướu như tương, thất luật, thất đối, vô nghĩa, ăn bí rồi Mống xây ...xây là chữ x thành s ... đầu ý một đường, đuôi nghĩa một nẻo không dính nhau ...!!
Tác giả có nhào vô thì bổn cô nương xách kiếm Oathkeeper ra nghinh chiến ...file:///C:\Users\LAPNGU~1\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\ 01\clip_image001.giffile:///C:\Users\LAPNGU~1\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\ 01\clip_image002.gif
~~~
Đông Về (Lưỡng Đầu Xà Nghịch Thiệt)
Tác giả: JB.Nguyễn Hùng

Mống xây tuy gần phải mấy sông
Thông chường gió lạnh nhớ thương chồng
Gia mẹo bấy vụ luôn gieo mạ
Cống bây bao mùa vẫn cấy bông
Cắn mự phương nào tình cứ mặn
Cồng nàng cách biệt nghĩa càng nồng
Đông về mộng ước theo đê vòng
Nhóng mơ giao thời gợi nhớ mong
03-12-2017

Văn chương, thơ phú cái kiểu nầy hiện nay “đại trà” trong nước. Theo đà nghị quyết 36 của đảng, “nhuộm đỏ” tràn lan ra tới hải ngoại như bệnh truyền nhiễm, nói sao cho xiết … Ngặt một nỗi là nhiều người tự xưng là đã từng học hành hồi trước 1975, hoặc có tước vị nầy nọ mà cũng bị tẩy não, nhồi sọ và “đầu hàng giai cấp” đỉnh cao trí tệ ưu việt… cộng, học theo cái bá láp của họ….
Một ngàn năm nô lệ giặc Tàu
Gia tài của mẹ để lại cho con,
Gia tài của mẹ rặt tiếng Việt cuồng…!
(Trịnh Công Sơn)

dulan

12-08-2022, 07:23 AM

Thứ Lang

12-08-2022, 09:15 AM

Xin cảm ơn huynh Thứ Lang thật nhiều.

Dulan cám ơn Thùy Linh thì rất chính xác, chứ Thứ Lang có làm gì đâu mà cám ơn nè!
Ủa mà sóc em nghĩa là sao ta? Hổng hiểu gì hết, xin “đả thông” giùm, please!
Chị Cát Vân nghe nói đi tu ở chùa Tịnh Không rồi… hihi…

dulan

12-08-2022, 10:15 AM

Dulan cám ơn Thùy Linh thì rất chính xác, chứ Thứ Lang có làm gì đâu mà cám ơn nè!
Ủa mà sóc em nghĩa là sao ta? Hổng hiểu gì hết, xin “đả thông” giùm, please!
Chị Cát Vân nghe nói đi tu ở chùa Tịnh Không rồi… hihi…

:z57: Huynh Thứ Lang khiêm tốn quá :z57:

...

Dạ, hùi dulan mới vào sinh hoạt net, post hình trong sân có nhiều sóc đến ăn trái sồi,
mà dùng chữ màu tím, nên được đặt tên là sóc tím, hai đứa bé tên sóc chị & sóc em.
Lúc mới vào Phố sóc em bé tí nè huynh Thứ Lang:
http://i1243.photobucket.com/albums/gg553/Thiennga2012/083-1.jpg

...

Mời huynh sữa bắp hỉ:
https://i.postimg.cc/6p7nc5Vc/IMG-20220830-183911.jpg (https://postimages.org/)

...

Thứ Lang

12-08-2022, 12:36 PM

Chị Cát Vân ơi, sóc em lớn rồi, chuẩn bị thi tú tài.

Nhìn hình và cảnh, thấy sóc tím hình như đang sống ở một nước ngoài Việt Nam, mà cũng có thi tú tài nữa hén.
Thứ Lang không biết hết, nhưng chắc trên thế giới vẫn còn một số nước dùng tiếng thi tú tài?

Thùy Linh

12-08-2022, 02:45 PM

...

Xin chào Luật Thi và quan khách cùng thi hữu :z57:

Xin cảm ơn huynh Thứ Lang thật nhiều :z57:

Cảm ơn Thùy Linh đã post bài :z57:

https://i.postimg.cc/Dz0dnPJ3/IMG-20220921-082729.jpg (https://postimages.org/)

Dulan sẽ đọc từ từ tất cả các bài trong đây :z67:

...

Thân mến và chúc vui,
Dulan
...

Thùy Linh ơi, cho dulan gửi lời thăm chị Cát Vân nha :z57:
Trước đây khi còn sinh hoạt, chị hay nhắc dulan tên hoa,
nhớ hồi còn nhỏ sóc em sơn đá hình cánh cam trang trí trong sân vườn,
chị nói sẽ mua sơn làm theo sóc em rồi khoe,
nhưng lâu quá không thấy chị về Phố nữa.

Chị Cát Vân ơi :z57:, sóc em lớn rồi, chuẩn bị thi tú tài :)

...

Hic Du Lan ơi, chị Cát Vân rất hiền, dễ thương, xinh đẹp, mình có nhiều hình của gia đình chị. Bây giờ chắc nhóc lớn và con gái chị Cát đã lớn hết rồi như hai cô Sóc của Du Lan vậy, thời gian ...bay qua trên bầu trời, 8-9 năm qua rồi còn gì .

Hồi mình bỏ diễn đàn mình không nói một tiếng nào, email của Trần đại huynh và chị Cát Vân có hỏi han mình cũng im thin thít, dạo đó mình quá bận, rồi cũng không điện thoại, cho đến một đã ra người thiên cổ, một đã dời nhà đổi số điện thoại luôn rồi .
Đó là điều đáng trách và thiếu sót của mình, hai huynh, tỷ này thương mình lắm, thường email nói chuyện còn gửi sách cho mình rất nhiều.

Không có chi Du Lan, cứ từ từ đọc, không khó nếu Du Lan có kiên nhẫn và yêu thích . Thơ Đường luật cần đi từng bước mới vững, học có bài bản, làm bài tập, không thì vấp té sẽ không đến nơi đâu, bắt đầu từ thơ Tứ Tuyệt rồi Tứ Tuyệt có đối, v...v...
như nấu ăn, làm bánh cũng phải học, học cách nào không quan trọng, làm được hay không mới nói ...có công mài sắt có ngày nên ...xà beng :z45:
Giống như trong trang LThi này hùi trước có thời Hồng Y Nương, TL4 đã làm bài tập ...Du Lan xem lại bài vở sẽ có nhiều hữu ích .

Có thể làm 4 câu Tứ Tuyệt liên hoàn với Chú Tiểu, Thứ Lang, RCQ tỷ tỷ và TLinh trong đây, rồi tiến lên ...

Thứ Lang vào ĐT sau, ít giao thiệp chỉ ở trong vườn thơ trồng hoa, đào đất không biết ai, ai nhiều đâu. Du Lan ở Thuỵ Điển nhiều năm rồi đó Thứ Lang à, trong đây ai cũng biết .

Cảm ơn bánh ngon và đẹp của Du Lan, nhìn thấy màu sắc của Noel trong đó, mình mới chăng đèn Giáng Sinh xong . Chúc Du Lan và hai Sóc luôn tươi vui, khoẻ mạnh và an lành.

dulan

12-08-2022, 03:23 PM

...

:z57:Cảm ơn huynh Thứ Lang đã hỏi :z57:

Dạ, 2 sóc học chương trình IBDP
(International Baccalaureate Diploma Program)

...

:z57:Thùy Linh mến :z57:
Vậy là chị Cát Vân không còn liên lạc với Thùy Linh nữa hở, buồn quá vậy :z58:

Dulan sẽ cố gắng đọc bài trong đây, cám ơn Thùy Linh khuyến khích :z57:

...

Thứ Lang

12-08-2022, 09:15 PM

2 sóc học chương trình IBDP
(International Baccalaureate Diploma Program)

Cám ơn du lan.
Thứ Lang hiểu rồi. Té ra là dịch ra tiếng Việt theo cách gọi Việt Nam từ 1970 trở về trước là tú tài.
Ở mỗi nước có cách gọi riêng (không hẳn giống nhau vì khác ngôn ngữ). Đại khái là tốt nghiệp trung học.

Thứ Lang

12-09-2022, 10:03 AM

Bài đọc chơi
Hai Bà Chúa Thơ Nôm Đạo Thơ?
(Bài viết của Huỳnh Hữu Đức)
Trong tình cờ, đọc được bài viết "Xuân Của Xuân Hương - với bài thơ Đánh Đu.." của Ngô Vưu trường Quốc Học Huế nơi trang Thơ Đường Đất Việt. Ngô Vưu đã không ngớt lời ca ngợi nữ sĩ Hồ Xuân Hương:
"... Ít viết về đề tài mùa xuân nhưng thơ Xuân Hương bài nào cũng tràn trề sức trẻ. Tả mùa xuân, nữ sĩ chọn một trò chơi dân gian.

ĐÁNH ĐU
Bốn cột khen ai khéo khéo trồng
Người thì lên đánh kẻ ngồi trông
Trai quỳ gối hạc khom khom cật
Gái uốn lưng ong ngửa ngửa lòng
Bốn mảnh quần hồng bay phấp phới
Hai hàng chân ngọc duỗi song song
Chơi xuân có biết xuân chăng tá
Cọc nhổ đi rồi lỗ bỏ không

...Hồ Xuân Hương tả khéo đến mức bạn đọc có thể hình dung đối tượng rõ mồn một từ toàn cảnh đến cận cảnh. Từ việc cây đu được dựng như thế nào đến cảnh chơi đu, kiểu chơi đu của con trai con gái xưa. Các cặp từ láy đối nhau: khom khom - ngửa ngửa, phấp phới - song song...
...Hai câu kết là lời trách móc, nuối tiếc: Vui chơi đón xuân mà có biết đến tình xuân? cuối vụ chơi xuân, các cột đu lại nhổ đi hết, chỉ còn trơ lại các lỗ cọc và rồi người ta sẽ lấp đi. Chân tình mà cũng thật chua chát về thói vô tâm đáng trách của người đời...
...Cái tài của Xuân Hương là biết tìm và diễn tả những điểm gặp gỡ, tương đồng giữa sự việc này và sự việc kia, giữa cái thanh và cái tục. Vì những lí do tế nhị, trên sách vở, người ta chỉ giảng cái thanh, nhưng để hiểu, để cười tủm tỉm, thích thú và thấm thía tài nghệ về chữ nghĩa của Xuân Hương thì phải hiểu nghĩa của cái tục.
Ở lớp nghĩa này, hai cặp thực, luận phát huy hết khả năng đăng đối của nó.

Trai đu gối hạc khom khom cật
Gái uốn lưng ong ngửa ngửa lòng

Thử sắp xếp ra từng cặp: trai - gái, đu - uốn, khom khom cật - ngửa ngửa lòng. Tổng hợp các yếu tố đối: nghĩa, từ loại, phối thanh, nhịp... tất cả tạo được hình ảnh trai gái chồng khít lên nhau, tạo được cảm giác bằng trắc, trên dưới êm ái, nhẹ nhàng; đạt được hiệu quả cao nhất của cảm giác thẩm mỹ. Đặc biệt từ cật ở câu luận là một danh từ chỉ bộ phận cơ thể nhưng đứng sau từ láy khom khom nó thường được hiểu là một động từ, âm cuối ất trắc cao như các âm gật, bật, lật tạo cảm giác hành động, có nhịp nhanh, liên tục... càng hay chứ sao!
Hình ảnh hai hàng chân ngọc duỗi song song thì có lẽ chỉ có thơ, mà phải là thơ Xuân Hương mới tả được như vậy. Họa sĩ làm sao vẽ được đôi chân khỏe đẹp, co duỗi sống động, nhịp nhàng đến thế. Trong trường hợp này, nghệ thuật hội họa đành chào thua nghệ thuật ngôn từ.
Hai câu kết là một sự liên tưởng độc chiêu của Xuân Hương. Chơi xuân có cảm nhận được xuân, có tình với xuân không? Thời gian đi, mối tình nào chẳng tàn, cuộc vui nào chẳng tan. Mở đầu bài thơ là cảnh khéo khéo trồng cọc, thì kết thúc bài thơ là cảnh cọc nhổ đi rồi lỗ bỏ không uể oải, mệt mỏi, pha một chút ngậm ngùi, nuối tiếc. Hình ảnh ở hai câu này quá rõ nhưng cũng không bắt bẻ được là nó tục. Cái đó là do người đọc tự liên tưởng, tác giả có nói đâu? Cái tài của Xuân Hương là sờ sờ ra đấy..."

Có lẽ nhà giáo Ngô Vưu chưa hề biết thơ đời Hậu Lê có bài "Cây Đánh Đu" trong Hồng Đức Quốc Âm Thi Tập. Đây là một Bài Thơ dạng Đường Luật Thất Ngôn Xen Lục Ngôn, một dạng thơ rất thông dụng thời Hậu Lê. Nếu biết, Ngô Vưu có khen cách dùng chữ ở hai cặp Thực và Luận không?

Cây Đánh Đu
Bốn cột lang nha cắm để trồng
Ả thì đánh cái ả còn ngong
Tế hậu thổ khom khom cật
Vái hoàng thiên ngửa ngửa lòng
Tám bức quần hồng bay phới phới
Hai hàng chân ngọc đứng song song
Chơi xuân hết tấc xuân dường ấy
Nhổ cột đem về để lỗ không
(Hồng Đức Quốc Âm Thi Tập)

Như thế, Ngô Vưu có phải đã khen sai đối tượng chăng?
Điều này, làm tôi chợt nhớ đến bài viết của TS Phạm Trọng Chánh trong trang Giới Trẻ:

"...Bài thơ CHỢ TRỜI được khắc vào đá núi Thầy, Sài Sơn dưới có ghi rõ: “Đề năm Hồng Đức thứ bảy” (1476) tác giả là Thiên Nam Động Chủ, tức Vua Lê Thánh Tôn.

Chợ Trời
Bầu trời thú lạ cũng nhiều nơi
Chẳng thú đâu hơn thú Chợ Trời
Sáng sớm mưa tan trưa nắng đứng
Chiều hôm mây họp tối trăng chơi
Hàng bày hoa quả tư mùa sẵn
Chợ góp giang sơn một thú vui
Bán lợi mua danh nào những kẻ
Lại đây mặc cả một đôi lời

Bài thơ đã tạc vào đá, không thể nhầm lẫn, không thể sửa chữa vài chữ, rồi bảo đó là thơ Hồ Xuân Hương..."

Chợ Trời
Khen thay con Tạo khéo trêu ngươi
Bày đặt ra nên cảnh chợ Trời
Buổi sớm gió đưa, trưa nắng đứng
Ban chiều mây họp, tối trăng chơi
Bầy hàng hoa quả tư mùa sẵn
Mở phố giang sơn bốn mặt ngồi
Bán lợi, buôn danh nào những kẻ
Chẳng nên mặc cả một đôi lời.
(Hồ Xuân Hương)

Không chì riêng Hồ Xuân Hương, bà Huyện Thanh Quan còn để lại cho chúng ta nghi vấn về gốc của bài thơ "Vịnh Đèo Ngang".
Theo Nguyễn Vĩnh Tráng qua bài viết "Phải chăng Bà Huyện Thanh Quan đã trau chuốt lại bài thơ "Đèo Ngang" nguyên thủy?” được đăng trên trang Chim Việt Cành Nam như sau:

"...tôi tìm thấy trong Contes et Légendes du Pays d’Annam của Lê Văn Phát, viết năm 1913, in lần thứ 2, tại Imprimerie de l’Union Nguyễn Văn Của, Sàigòn 1925, có bài "Le Râle d’eau" . Trong "Le Râle d'eau" lại có bài "Đèo Ngang", tác giả vô danh, rặt chữ Nôm, văn phong rất mộc mạc, còn nội dung thì giống hệt nội dung bài "Qua Đèo Ngang" của Bà Huyện Thanh Quan.
Bài "Le Râle d’eau" kể chuyện ngày xưa. Chuyện vua La Hoa (?) nước Chiêm Thành đem quân đánh Giao Chỉ. Môt cận thần tên Quốc đã hết lời can gián và xin hoãn lại cuộc viễn chinh, nhưng nhà vua không nghe. Biết rằng trận chiến này thế nào cũng đem lại thất bại, Quốc xin theo, hầu quyết tâm bảo vệ an toàn cho chúa.
Cuộc chiến xảy ra ở Đèo Ngang. La Hoa, quá hiếu chiến, quá chủ quan, tiến thẳng đến trận tiền, nên bị trúng tên mà chết. Quá đau đớn, Quốc liều xông ra chém giết giữa muôn tên ngàn giáo để báo thù. Nhưng đơn thương độc mã, nên Quốc đã chết dưới làn sóng của địch quân. Quá uất ức, hồn của Quốc không siêu thoát được, cứ phảng phất quanh Đèo Ngang để tìm xác chủ, nhưng vô hiệu quả. Sau đó Quốc tái sinh dưới dạng con chim Cuốc để đêm đêm rít lên những tiếng kêu bi ai của một vị trung thần khóc quốc vương tử trận: "Quốc Quốc, La Hoa ", Quốc ở đây, còn La Hoa ở đâu?
Một văn nhân vô danh, đi qua Đèo Ngang, nhớ lại chuyện xưa, đã làm bài thơ "Đèo Ngang".
Ông Lê Văn Phát chỉ để lại hai tác phẩm La vie intime d’un Annamite et ses croyances vulgaires, (Bulletins de la Société des Etudes Indochinoises, Imprimerie F.H Schneider Sàigòn 1907), và Contes et Légendes du Pays d’Annam, (Imprimerie de l’Union Nguyễn Văn Của, Sàigòn 1913), bằng chữ Pháp. Như thế, có thể ông Lê Văn Phát không biết nhiều về các tác phẩm của Bà Huyện Thanh Quan. Những bài của ông Lê Văn Phát viết, toàn là chuyện cổ tích, huyền thoại dân gian cả. Bài “Đèo Ngang” trong Contes et Légendes du Pays d’Annam có thể là một giai thoại dân gian lâu đời, có trước thời Bà Huyện Thanh Quan chăng. Sau đây là bài "Đèo Ngang" theo ông Lê Văn Phát:

Đèo Ngang
Qua ải Đèo Ngang bóng ác tà
Cỏ cây chen đá lá chen ba
Non cao rải rác tiều vài lão
Đất rộng lai rai xóm mấy nhà
Nhớ chúa đau lòng con Quốc-Quốc
Kêu người mỏi miệng tiếng Hoa-Hoa
Dừng chơn ngóng cổ miền non nước
Một tấm lòng riêng ta với ta
(Vô danh)

[ ... Quốc-Quốc, tên của trung thần Quốc]
[ ... Hoa-Hoa, tên của vua La Hoa]
Vậy phải chăng Bà Huyện đã lấy bài đó, đã có từ lâu, và trau chuốt lại thành một bài thơ bất hủ như ta đã biết"

Vịnh Đèo Ngang
Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá lá chen hoa.
Lom khom dưới núi tiều vài chú,
Lác đác bên sông chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.
Dừng chân đứng lại trời non nước,
Một mảnh tình riêng ta với ta.
(Bà Huyện Thanh Quan)

Một vấn đề thật thú vị. Thuở còn đi học, tôi chưa bao giờ được Thầy Cô nói về vấn đề nầy. Có phải do Chương trình của Bộ QUốc Gia Giáo Dục thiếu sót khi đưa những bài thơ này vào chương trình dạy, hay tại những nhà biên soạn sách giáo khoa không ghi chú rõ ràng, trong khi những tài liệu đều có sẵn?
Nếu đứng trên quan điểm ngày nay, đây là hành động Đạo Thơ của Hồ Xuân Hương và bà Huyện Thanh Quan. Còn thời trước, tôi thật sự không biết, có lẽ do lúc đó không có tác quyền.
Nhưng thú thật, tôi rất thích thú với những bài thơ chỉnh sửa này qua thi tài của Hai Bà Chúa Thơ Nôm này

Huỳnh Hữu Đức biên soạn
(Nguồn: https://huynhhuuduc.blogspot.com/2016/07/hai-ba-chua-tho-nom-dao-tho.html (https://huynhhuuduc.blogspot.com/2016/07/hai-ba-chua-tho-nom-ao-tho.html))

Thùy Linh

12-09-2022, 01:41 PM

:)
Nói thật lòng thì TLinh hông la` "quạt" của Hồ Xuân Hương.

Cho là làm nhiều bài thơ, có khi trùng đối 3 chữ trong một câu thì có thể hiểu tư tưởng lớn gặp nhau, nhưng nếu trùng đối câu dưới y khuôn nữa thì lẽ ra hiếm hơn chứ ? có thể nghi vấn, như gập khuôn ?
"khom khom cật # ngửa ngửa lòng
trưa nắng đứng # tối trăng chơi
~~
Thơ của bà Huyện khác nghĩa, có thể là trùng hợp, cũng có thể không, có Trời mới biết bà có đọc qua bài Đèo Ngang rồi nhớ mang máng không ?
Cảm ơn Thứ Lang

Thùy Linh

12-09-2022, 03:19 PM

Thứ Lang đã thấy ngay sau khi post lên, nhưng không kịp sửa, vì gấp gáp, làm nhanh không kịp tìm chữ chỉnh đối (dục tốc bất đạt mà). Cho nên thôi kệ đi, không có thời gian sửa, để đó khi nào rảnh sẽ tính (mà hổng biết chừng nào rảnh đây). Làm nhiều quá thì phải có sai sót khó tránh. Hơn nữa danh gia đại thi sĩ tiền nhân mà ngày nay được tôn xưng là Bà Chúa Thơ Nôm vẫn bị phạm hạc tất mà:
Trai quỳ gối hạc khom khom cật
Gái uốn lung ong ngữa ngữa lòng
(Đánh Đu – Hồ Xuân Hương)
Một đèo một đèo lại một đèo
(Đèo Ba Dội – Hồ Xuân Hương)
Hơn nữa làm thơ để “vui là chính” nên kệ nó đi. Làm một số ít bài như bà Huyện Thanh Quan, cụ Nguyễn Khuyến mà cũng còn phạm thi bệnh huống chi làm quá nhiều hàng ngàn bài. Quan trọng là ý nghĩa nội dung và chất thơ của bài thơ, lỗi bệnh càng tránh được càng nhiều càng tốt, đối đế tránh không được mà nội dung ý nghĩa OK thì cho qua bớt phần lỗi bệnh bất khả kháng.
Nhiều đại danh gia thi sĩ ngày xưa Trung Hoa cũng như Việt Nam cũng vẫn bị như thường.
Chừng nào làm thơ để làm bài mẫu (mẫu mực) có tính cách bài giảng giáo khoa thì hãy tính.
Ông Quách Tấn viết sách “Thi Bệnh” để đời mà thơ ông cũng có lỗi, bệnh, nói gì ai.
Người xưa nói làm người có thân là có bệnh, không bệnh này cũng bệnh kia, cũng như làm thơ, có thơ là có bệnh, trừ khi chỉ làm một ít bài.
Bởi vậy có lần Thứ Lang có nói với một người bạn rằng họa chơ thì chỉ nên họa tối đa 3 bài là vừa, không nên họa nhiều sẽ lòi ra những cái dở, ít nhất là không có ý tưởng gì hay, như nấu nồi canh mà đổ nước quá nhiều thì làm sao canh ngon được, canh như vậy trong tù gọi là “canh đại dương”... hihihi...

OK, cám ơn Thùy Linh.
Đúng là “người trong thì quáng người ngoài thì sáng”…
Làm nhiều nên tối con mắt. Cái đầu Thứ Lang dạo này nó làm sao á… hic hic…

TLinh chọc Thứ Lang chơi, mừ thật cái câu đó đọc âm bị xuống rồi xuống nữa nếu không dấu hết có khá hơn về thanh độ dù bị dính Hạc Tất .
Thì phải, có thân ắt cũng có bệnh vặt nhỏ, thơ Đường luật cũng khó tránh 100%, người xưa có lúc cũng khg tránh được .

Lúc làm thơ TLinh chỉ chú ý tới thi bệnh Điệp Tự còn thì khg chú ý tới thi bệnh khác, vì để ý sẽ mất ý thơ luôn,

Đây là thí dụ một câu mà hai thi bệnh luôn nè:
Một ngày hai bữa cơm kể cửa
Nửa bước ra đi lính phải hầu
Trần Tế Xương

Là bị bệnh vừa Đại Vận trùng khuôn vần ( ửa )của chữ thứ 4 và chữ thứ 7, vừa bị bệnh Hạc Tất .
~~
Bệnh Đại Vận nè
Siếu mai chi dám tình trăng gió
Bồ liễu thôi đành phận mỏng manh ( khuôn vần anh)
Hồ Xuân Hương
~~
Còn bệnh Tiểu Vận là trùng khuôn vần chữ thứ 2 và chữ thứ 7 , hai bệnh Đại Vận, Tiểu Vận hình như TLinh bị nhóc luôn .

Nếu in tập thơ có thể nhuận sắc chút hoặc để vậy .

Thứ Lang

12-09-2022, 08:10 PM

Đã từ lâu, nhiều năm qua, Thứ Lang cũng đã nói với rất nhiều người rằng trong một câu thơ thất ngôn luật trắc vần bằng, đại kỵ chữ thứ 4 và chữ thứ 7 đều cùng trường bình thanh (cùng dấu huyền). Tuy nhiên luật là vậy mà thậm chí người xưa cũng bị phạm phải. Thí dụ câu sau đây của một thầy Nho (thầy lễ) viết tượng tang:
Phụ du tiên cảnh thiên thu biệt
Tử tại dương trần kỷ thời phùng
Ngay cả Đỗ Phủ cũng có bài thơ (Thứ Lang quên tựa bài rồi), cũng bị y như vậy. Câu trên sửa cách nào mà vẫn giữ được ý nghĩa?
Tóm lại luật là để mọi ngưởi tôn trọng và tránh bị phạm luật, nhưng đôi khi trong trường hợp bất khả kháng chẳng đặng đừng thì cũng đành chịu phép thôi. Cũng như trong cuộc chiến quốc cộng (Vietnam war) vừa qua, bất cứ ai cũng biết rằng rút bỏ cao nguyên trung phần là một sai lầm tai hại đưa đến mất nước, nhưng ông Thiệu từng là chỉ huy trưởng trường võ bị quốc gia, đào tạo ra hàng ngàn cấp chỉ huy chiến trường của các binh chủng tinh nhuệ mà ra lệnh rút bỏ cao nguyên vào tháng 3/1975 dẫn đến hậu quả ra sao thì ai cũng biết hết rồi. Đó cũng là trường hợp bị bó tay thôi…

Thứ Lang

12-09-2022, 08:41 PM

Còn bệnh Tiểu Vận là trùng khuôn vần chữ thứ 2 và chữ thứ 7.

Cái nầy (tiểu vận) thì bà Huyện Thanh Quan cũng “dính” luôn:
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
(Vịnh Đèo Ngang)
Tóm lại, làm thơ cần nhất là niêm luật vần đối, ý thơ (nội dung) và bố cục (mạch lạc chặt chẽ), còn lỗi và bệnh thì tránh được càng tốt, bất khả kháng không tránh được mà cố gắng quá sẽ làm mất ý nghĩa câu thơ bài thơ, đọc nghe ngô nghê cứng ngắt, gượng gạo… thì nên suy nghĩ lại, cái gì cũng phải có sự uyển chuyển trong phạm vi cho phép và chấp nhận được.
Ngay cả chuyện xã hội cũng vậy, người phạm luật, ông quan tòa có khi bắt cũng có khi tha, có khi gia trọng có khi giảm khinh, tùy trường hợp cụ thể mà xét tình tiết.

Thứ Lang

12-09-2022, 10:51 PM

Thơ xướng:
Thân Trâu
Nghếch mỏ mắt lồi đen bóng trâu
Đeo cày thắt xích buộc qua đầu
Ngày ngày làm việc thu nông phẩm
Năm tháng cày bừa bám ruộng sâu
Roi bổ ào ào khi chậm bước
Ruộng đồng lấp xấp sớm mưa đầu
Đời đời kiếp sống người bầm vập
Tiếng xấu cầm đờn khải nhỉ trâu
Trần Đông Thành
5-12-2022

Thơ họa:
Đàn Lạc Tai Trâu
Nghe ông nhắc chuyện đàn bên trâu
Lại nhớ ngày xưa ở tuyến đầu
Di chuyển đoàn quân vào đất địch
Mưu sinh chiến hữu đoạt rừng sâu
Công đồn thủa đó phơi thân giặc
Phá chốt thời xưa thắng trận đầu
Thành tích khoe ra cùng chúng bạn
Hình như âm hưởng lạc tai trâu
Cao Mỵ Nhân
Utah 5-12-2022

Tạm mượn 2 bài thơ nầy đem về đây để Thùy Linh phân tích cho các bạn trong lớp thơ ”học tập”.
Trích từ một diễn đàn thơ Đường luật nổi tiếng những nhà thơ gạo cội hiện thời.
Bài xướng của môt tay kỳ cựu.
Bài họa của một bà trung tá nữ quân nhân VNCH, xưng là 16 tuổi đã làm thơ Đường luật đăng báo Hà nội. Năm 1954 di cư vào nam học trường Trưng Vương tiếp tục làm thơ đến nay, có nhiều ông tướng khen ngợi. Bà cũng là thầy của nhiều nhà thơ nữ từng ra sách hàng ngàn bài thơ Đường luật.
Bà nầy có rất nhiều bài thơ từ ngữ “cõi trên”, người phàm đọc khó hiểu được ý bài thơ nói gì.

Thùy Linh

12-11-2022, 04:15 AM

:)

https://hosting.photobucket.com/images/c202/ThuyLinh_/THi_Phap_Quach_Tan.jpg
Thứ Lang, trước hết TLinh lấy sách ra che hết mặt, để có ai thắc mắc thì đi tìm hỏi cụ Quách Tấn, TLinh chỉ nói theo sách thôi nha .

Thơ Đường luật - Có số lượng chưa hẳn có chất lượng, thêm có chuẩn luật, niêm, vần, đối không nữa.
Nếu không biết thì sẽ không biết cái gì mình không biết ...!.

Bài 1 ngướu như tương .

Bài 2 TLinh coi lại vì tiểu sử của tác giả và nơi cư ngụ.

Thùy Linh

12-11-2022, 04:47 AM

:)
Thơ xướng:

Thân Trâu
Câu 1. Nghếch mỏ mắt lồi đen bóng trâu
( Bài thơ luật Trắc vần Bằng, chữ thứ 3 Bằng mà làm Trắc bị thi bệnh Khổ Độc - khó nghe .
Trong câu Thất Ngôn, chữ thứ 5 trong câu là cơ nữu ( cơ là máy, nữu là gốc tức là mấu chốt) nên chữ thứ 5 được gọi là Thi Nhãn hay Nhãn Tự, phải theo đúng luật, Trắc phải làm Trắc, khg theo thì bị thất luật B,T .
Hạ trùng 2 vận "trâu", 2 vận "đầu " sẽ nói phía sau )

Câu 2. Đeo cày thắt xích buộc qua đầu

Câu 3. Ngày ngày làm việc thu nông phẩm ( danh từ việc không đối động từ bừa, nông phẩm danh từ kép )

Câu 4. Năm tháng cày bừa bám ruộng sâu (tính từ sâu không đối danh từ phẩm, mà nông phẩm là danh từ kép Hán-Việt khg tách rời mà tính, khg nên đối chữ thuần Việt, còn bị khác tự loại )

Câu 5. Roi bổ ào ào khi chậm bước ( động từ bổ không đối danh từ đồng . Danh từ khi không đối tính từ sớm. Tính từ chậm không đối danh từ mưa )

Câu 6. Ruộng đồng lấp xấp sớm mưa đầu ( không chỉnh đối, xem phân tích ở câu 5.)

Câu 7. Đời đời kiếp sống người bầm vập (vập sai chính tả, phải viết là dập, thơ sai chính tả, sai dấu thì không còn ...thơ)

Câu 8. Tiếng xấu cầm đờn khải nhỉ trâu ( nhỉ sai dấu hỏi ngã, phải viết là nhĩ)
Trần Đông Thành
5-12-2022

~~~
Bài thơ Đường luật dù luật Trắc vần Bằng hay luật Bằng vần Bằng có 5 vận

Tác giả hạ trùng 2 vận trâu, 2 vận đầu trùng nghĩa - đại kỵ, không ai hạ vận như vậy

Hạ trùng vận, khác nghĩa thỉnh thoảng có một vài người làm mà về nghĩa và nhạc tính không hay, nên tránh.

Thứ Lang

12-11-2022, 12:30 PM

Điển Tích về “Thôi Xao”

Thi hào Giả Đảo (779-843) đời Đường của Trung Hoa ngày xưa. Ông nguyên là một nhà sư hoàn tục. Có giai thoại kể rằng, có một lần Giả Đảo cưỡi lừa đi thăm bạn, trên đường đi ông nghĩ được hai câu thơ:
Điểu túc trì biên thụ
Tăng thôi nguyệt hạ môn
nghĩa là:
Chim ngủ ở cây bờ ao
Nhà sư đẩy cửa dưới trăng
Giả Đảo phân vân không biết nên dùng chữ “thôi” nghĩa là “đẩy cửa” hay dùng chữ “xao” nghĩa là “gõ cửa”. Ông dừng cương xuống ngựa, rồi thì ông tưởng tượng mình là nhà sư vừa giả bộ đẩy cửa (thôi) vừa giả bộ gõ cửa (xao).
Trong lúc Giả Đảo vừa “thôi” vưa “xao” như vậy thì có một toán quân đang hộ tống một viên quan đi ngang qua. Thấy điệu bộ kỳ lạ của Giả Đảo, toán quân bèn bắt ông giải đến trước mặt viên quan. Viên quan ấy chính là quan giám sát ngự sử mà cũng là nhà thơ Hàn Dũ (763-824) nổi tiếng đương thời. Giả Đảo trình bày tự sự đầu đuôi, Hàn Dũ bèn góp ý là dùng chữ “xao” (gõ) có vẻ nhẹ nhàng lại có cả động tác lẫn âm thanh chứ dùng chữ “thôi” (đẩy) hình ảnh vừa có vẻ nặng nề mà lại chỉ nói lên mỗi động tác mà thôi.
Từ đó về sau, trong nghệ thuật làm thơ viết văn người ta thường dùng từ “thôi xao” để nói lên tính cẩn trọng cân nhắc từng chữ, từng lời khi gọt giũa câu thơ, câu văn. Mà Giả Đảo quả là một tay quán quân trong nghệ thuật “thôi xao”. Ông đã từng than trong bài thơ Tuyệt cú:
Nhị cú tam niên đắc
Nhất ngâm song lệ lưu
Tri âm như bất thưởng
Quy ngọa cố sơn thu
Trần Trọng San dịch thơ:
Hai câu làm mất ba năm
Một ngâm lả chả hai hàng lệ rơi
Tri âm nếu chẳng đoái hoài
Trở về núi cũ nằm dài với thu
Ba năm mới làm được hai câu thơ?
Kim cổ chỉ có Giả Đảo!

Thứ Lang

12-13-2022, 09:26 PM

Mòn Mỏi
Tê tái đòi cơn tiếng thở dài
Trông chồng cải tạo uất hờn ai
Tàn canh gió bấc trời u ám
Trơ kiếp hồng nhan lệ đắng cay
Tù tội phu quân đành cơ khổ
Tảo tần thân thiếp cực nào phai
Tâm tư em mãi lời chung thuỷ
Tiếng xấu mặc đời dẫu mỉa mai
Liêu Xuyên
13/12/2022

Thùy Linh phân tích bài thơ nầy để các bạn trong lớp “Luật Thi” cùng nghiên cứu.
Tác giả được tôn xưng là thi vương, từng làm hàng ngàn bài thơ Đường luật!
Trước đây tác giả làm thơ toàn khổ độc.
Có người giảng dứt hoài nên bây giờ giảm rất nhiều (khổ độc).

Thùy Linh

12-14-2022, 04:46 PM

Nói với Thuỳ Linh cuối tuần vào chơi mà bận quá chừng, giờ mới vô, cũng may còn đọc được post này, nếu post trôi qua thì bỏ lỡ một bài mẫu.
Mình hiểu thế này, chữ thứ 6 không được dùng lại của người đã dùng trước mình, nếu lỡ dùng rồi thì phải trả lại (tìm chữ khác để không trùng) ha.
Mình sẽ vào bên Thi Luật coi bài hoặc post bài bên đó.. :z57:

Mình góp ý thế này, TL cứ để Huynh Thứ Lang, Chú Tiểu, chị RCQ tự nhiên hoạ vần với mình như trước. Bài thơ làm chưa chuẩn từ từ chỉnh sau,
TL khoan hãy cầu toàn ở giai đoạn này giùm mình nha. Sự nhiệt tình của các huynh tỷ cũng là khích lệ để mình có động lực làm thêm những bài sau.:z57:

Cám ơn Huynh Thứ Lang, Chú Tiểu, chị RCQ đã không ngại ngần hoạ thơ cùng HK, Thuỳ Linh hoạ bài Cảm Thu với mình và tặng thơ Hương Khuya:

:z57::z57::z57::z57:
Hương Khuya

Cảm ơn Hương tặng những lời hay
Một Thoáng Đời qua chuỗi tháng ngày
Tháng Hạ tàn nhanh mây lãng đãng
Mùa Thu đến vội gió heo may
Người xinh tiếng nhẹ truyền hơi ấm
Dáng đẹp lưng thon mặc áo dài
Tóc thả buông lơi từng gợn sóng
Bài thơ viết gửi tạ lòng ai

Thuỳ Linh
8/11/22
.

Hương cô nương đề nghị thì TLinh cũng góp ý như này nhé, bởi Hương còn đang học thể thơ ĐL khó nhất này , nếu Hương chưa chắc hay chưa coi lại có đúng niêm luật vần đối hay không và Hương không ngại
(như mình ngày xưa học thơ Đường luật công khai ở HST) thì trong giai đoạn này nên dán thơ của Hương vào trang Luật Thi (bên đây có Thi luật bài vở sẵn) cho Thứ Lang, TLinh dễ góp ý (dạng như các bạn ngày trước làm bài tập trong đây vậy ) rồi khi xong đem qua bên Liễu Viên hoạ ? Du Lan cô nương cũng vậy, nếu thích luyện võ thì bất cứ lúc nào .:)

Còn ở bên Liễu viên thì chơi PM, hoặc chơi đánh posts như đá banh đưa qua, trả lại kéo dài ra không tiện cho lắm ...

Khi võ công đã vững đủ để ra giang hồ hãy xuống núi, mình thật lòng nói thế vì hồi xưa mình cũng không biết những gì mình chưa biết, cũng múa gậy vườn hoang vô tư lự, tới khi cầu đúng Sư phụ học từng bước, luyện võ với Sư phụ cũng lâu, thì mới có ngày được ngồi chung chiếu với Đại sư phụ Trần Nhất Lang.

Như Thứ Lang nói ở post trên, lắm người xưng "thi vương" mà làm thơ thất đối, dùng từ ngữ tự chế không ai hiểu ...
Thơ là ...thơ, là cảm xúc, là tiếng lòng chứ không phải là cái máy " sản xuất" hàng hoá ào ào không đúng tiêu chuẩn "an toàn" mà người mua ham rẻ hoặc không biết lại khen ngợi, tôn vinh.

Không có chi Hương ạ, mình cũng thích có thêm người cầm kiếm vô phái Nga My quánh phe mày râu Võ Đang, Thiếu Lâm mà .:z45: vì vậy mình mới gõ từ từ những bức thư của cụ Quách Tấn trong Luật Thi đây cho dễ tĩm .
~~
Hương hiểu đúng rồi đó, về chữ thứ 6 truớc vần, khi hoạ thơ không nên dùng trùng lại vì người trước đã "chọn", bởi mình có bài thơ hạ vần "dật dờ" là tử vận triệt buộc, không ai hoạ ý được .

Hoạ thể thơ này như "đấu" chữ vậy, thú chơi chữ tao nhã, dùng kho tàng chữ Viêt của tổ tiên tối đa ... , bắt tên não bộ vận động hông thôi nó chỉ muốn ngủ ... :z45:

Thứ Lang

12-14-2022, 10:23 PM

Lần Đầu Nghe Nhạc
Những tưởng nghe ca giọng rất phê
Chẳng ngờ người hát giọng bên tê
Lời ca lải nhải lời văn sáo
Giọng nói tuôn trào giọng vỡ đê
Thính giả xôn xao hàng ghế trống
Người ta lục tục bỏ ra về
Văn chương thuở ấy đi đâu mất
Tiếng Việt ngày nay sao thảm thê
Đỗ Quang Vinh
14-12-2022

Tiếp tục phân tích, nhận xét bài thơ nầy.
Tác giả là một “nhà thơ” kỳ cựu có “tầm cỡ” ở một diễn đàn thơ tên là Thi Các.
Tác giả có trang dạy làm thơ Đường luật, cũng có giảng về niêm vần luật đối v.v…
Các bạn mới tập làm thơ cần nên đọc một số phân tích, nhận xét về thơ để "rút kinh nghiệm", tránh cái khuyết điểm và học cái ưu điểm (nếu có). Từ những kinh nghiệm tích lũy, chúng ta làm thơ sẽ tinh tấn rất nhiều.
Hổng tin hỏi Thùy Linh thì rõ, phải vậy hông Thùy Linh.

HXhuongkhuya

12-15-2022, 02:25 PM

Hương cô nương đề nghị thì TLinh cũng góp ý như này nhé, bởi Hương còn đang học thể thơ ĐL khó nhất này , nếu Hương chưa chắc hay chưa coi lại có đúng niêm luật vần đối hay không và Hương không ngại
(như mình ngày xưa học thơ Đường luật công khai ở HST) thì trong giai đoạn này nên dán thơ của Hương vào trang Luật Thi (bên đây có Thi luật bài vở sẵn) cho Thứ Lang, TLinh dễ góp ý (dạng như các bạn ngày trước làm bài tập trong đây vậy ) rồi khi xong đem qua bên Liễu Viên hoạ ? Du Lan cô nương cũng vậy, nếu thích luyện võ thì bất cứ lúc nào .:)

Còn ở bên Liễu viên thì chơi PM, hoặc chơi đánh posts như đá banh đưa qua, trả lại kéo dài ra không tiện cho lắm ...

Khi võ công đã vững đủ để ra giang hồ hãy xuống núi, mình thật lòng nói thế vì hồi xưa mình cũng không biết những gì mình chưa biết, cũng múa gậy vườn hoang vô tư lự, tới khi cầu đúng Sư phụ học từng bước, luyện võ với Sư phụ cũng lâu, thì mới có ngày được ngồi chung chiếu với Đại sư phụ Trần Nhất Lang.

Như Thứ Lang nói ở post trên, lắm người xưng "thi vương" mà làm thơ thất đối, dùng từ ngữ tự chế không ai hiểu ...
Thơ là ...thơ, là cảm xúc, là tiếng lòng chứ không phải là cái máy " sản xuất" hàng hoá ào ào không đúng tiêu chuẩn "an toàn" mà người mua ham rẻ hoặc không biết lại khen ngợi, tôn vinh.

Không có chi Hương ạ, mình cũng thích có thêm người cầm kiếm vô phái Nga My quánh phe mày râu Võ Đang, Thiếu Lâm mà .:z45: vì vậy mình mới gõ từ từ những bức thư của cụ Quách Tấn trong Luật Thi đây cho dễ tĩm .
~~
Hương hiểu đúng rồi đó, về chữ thứ 6 truớc vần, khi hoạ thơ không nên dùng trùng lại vì người trước đã "chọn", bởi mình có bài thơ hạ vần "dật dờ" là tử vận triệt buộc, không ai hoạ ý được .

Hoạ thể thơ này như "đấu" chữ vậy, thú chơi chữ tao nhã, dùng kho tàng chữ Viêt của tổ tiên tối đa ... , bắt tên não bộ vận động hông thôi nó chỉ muốn ngủ ... :z45:

Chào Thuỳ Linh, huynh Thứ Lang, sis dulan, các thi hữu trong Thi Luật. Trong post của mình mà Thuỳ Linh quoted, viết như vậy:

Mình sẽ vào bên Thi Luật coi bài hoặc post bài bên đó...
:z57:

Là đã có ý post bài ở bên Thi Luật.:z45: Dĩ nhiên mình không ngại, ngại thì đâu có vào đây chi phải không nào. Có những người ngại bị chỉnh sửa nơi công cộng, vì
nghĩ rằng nếu không hỏi người ta còn tưởng mình giỏi, hỏi rồi bị cười là dở sao. Mình nghĩ khác, không hiểu mới hỏi, hiểu rồi mới tự tin gieo vần, làm thơ. Có ai tự dưng
biết làm được thơ này đâu nếu không học hỏi, thực tập. Thuỳ Linh từng trải nghiệm học thơ công khai, chia sẻ lại cho các bạn đi sau cũng dễ hơn ha.
:z57:

Vì không nhiều thời gian nên mình sẽ coi từ trang này cho tiện theo dõi, cũng tránh bị rối trí.Khi có nhiều thời gian mình sẽ đọc lại những trang trước. Nếu có thắc mắc gì sẽ vào
đây hỏi huynh Thứ Lang, Thuỳ Linh. Bài xướng Thân Trâu, "phân tích" của TL dễ hiểu. Nếu đọc vài bài mẫu như thế mình sẽ nắm bắt thêm khái niệm. Có điều bài thơ của
ai đó mà mình tự dưng mang ra phân tích mổ xẻ của người ta có sao không?

Thùy Linh

12-15-2022, 04:24 PM

Là đã có ý post bài ở bên Thi Luật.:z45: Dĩ nhiên mình không ngại, ngại thì đâu có vào đây chi phải không nào. Có những người ngại bị chỉnh sửa nơi công cộng, vì
nghĩ rằng nếu không hỏi người ta còn tưởng mình giỏi, hỏi rồi bị cười là dở sao. Mình nghĩ khác, không hiểu mới hỏi, hiểu rồi mới tự tin gieo vần, làm thơ. Có ai tự dưng
biết làm được thơ này đâu nếu không học hỏi, thực tập. Thuỳ Linh từng trải nghiệm học thơ công khai, chia sẻ lại cho các bạn đi sau cũng dễ hơn ha.
:z57:

Vì không nhiều thời gian nên mình sẽ coi từ trang này cho tiện theo dõi, cũng tránh bị rối trí.Khi có nhiều thời gian mình sẽ đọc lại những trang trước. Nếu có thắc mắc gì sẽ vào
đây hỏi huynh Thứ Lang, Thuỳ Linh. Bài xướng Thân Trâu, "phân tích" của TL dễ hiểu. Nếu đọc vài bài mẫu như thế mình sẽ nắm bắt thêm khái niệm. Có điều bài thơ của
ai đó mà mình tự dưng mang ra phân tích mổ xẻ của người ta có sao không?

Cảm ơn Hương, minh có nghĩ qua về thơ của người khác đem ra "mỗ" có sao không ? mình nghĩ không sao, tuỳ nếu mình phân tích có căn cứ...
Thiển nghĩ là thơ của tổ tiên, tiền nhân xưa mà nhà văn, nhà thơ, người đời sau này cũng "mỗ" đó thôi, khen có, chê có, nghi vấn "đạo thơ" có, thì sao lại không được, một khi ai đó đem thơ của bản thân chưng ngoài công cộng hay in tập thơ, in sách ra lưu truyền thì phải chấp nhận "búa rìu" dư luận, huống chi là nguời xưng "vương", xưng "chúa", mở lớp xưng "thầy" người ta mà thầy lại làm thơ sai luật thất đối coi mần sao cho được ?? hệ luỵ của việc dẫn dắt sai lạc bao nhiêu người chẳng phải hại lắm sao ?

Hồi xưa, Trần đại huynh rất khó cho ai ngồi chung chiếu xướng hoạ, tuy công khai ở Diễn đàn cho ai cũng xem được mà có thời gian phải rút vô "Phòng Riêng", ai có tên mới vô post thơ, nói chuyện được cũng vì lý do nếu có vài bài sai luật dán vô thì dù người hiểu về thơ tuy khg nói gì, nhưng ai cũng biết là bài thơ hư, không có giá trị gì hết, sao mà hoạ được ? Một khi đã "công khai" dù sơ ý hay không biết rõ luật chơi nếu ai hoạ là "ghi dấu" luôn, cho dù là "tế nhị, xã giao hay khuyến khích" thì kết quả ngược, hoặc tác giả sẽ nhờ sửa, hoặc mãi mãi không biết sai ở chỗ nào?

"Người khôn thì nhìn đời bằng một con mắt, còn mắt kia nhìn lại chính mình "
Nếu người có tinh thần học hỏi, cầu tiến thực lòng thì đừng tự ái, hoc hàm thụ hay học công khai khg quan trọng mà có học đến nơi đến chốn và có làm đúng hay không mới tính .
Ai cũng có lúc sơ ý, sau biết sẽ sửa, là nói người đã học thơ thấu đáo . Có người hoặc chưa học đến cùng đã xách kiếm ra giang hồ, hoăc học đi từ người chột dẫn người mù không đến nơi đến chốn (là trường hợp của mình lúc mới tập tễnh học thơ ở Vietshare)

Nói chung nhiều lý do ..., có người nhắc thì chỉnh, bản thân mình nghĩ như vậy .
Ngay cả bây giờ, mình còn muốn được nhắc công khai, mình còn cằn nhằn Chú Tiểu, Thứ Lang khg nhắc lỗi hỏi, ngã, chính tả, thi bệnh, thất đối, còn quoted lại ai đọc thấy kỳ lắm.

Ngoại trừ Thơ tự do không luật, viết như văn xuôi, còn thơ Tự do 8 chữ cũng có luật .
Thơ là ...thơ, huống chi đã gọi là thơ Đường luật ? Luật thì bắt buộc phải theo mới phải .
Là Thơ Đường Luật nếu sai thì bài thơ không có giá trị gì hết, không phải uổng phí lắm sao ? còn thể loại khác nếu sai cũng mất giá trị, vậy thôi .
:z57:
Hương đã nói không ngại, thì Hương cũng nhớ lâu rồi mình từng PM rất nhiều cho Hương để chinh sửa thơ trong bụi kín, mình nói Hương thích học thơ ĐL thì phải kiên nhẫn, đi từng bước mới vững, mình sẵn sàng chỉ, cho Hương link vô Luật Thi coi ....

Thể thơ này nếu không học đủ căn bản thì chắc tháng Năm nhả ra một bài, tháng Mười ra một bài mà còn trật vuột, mình nói theo kinh nghiệm của mình .
Nên Hương nói " Có ai tự dưng biết làm thơ này đâu nếu không học hỏi, thực tập" , cũng chính là câu mình nói công khai ở lớp thơ Đường luật HST.

Biển học mênh mông, bài vở mình chép cũng khá nhiều, có thời gian mình chép thêm .
Những bài thơ mình làm ra trong ĐT đây cũng chỉ trong căn bản thôi chưa tới chơi games, hay phép đối "thượng thừa" đâu, chỉ cần bao nhiêu căn bản cũng đủ chơi rồi .

Thùy Linh

12-15-2022, 05:20 PM

Các bạn mới tập làm thơ cần nên đọc một số phân tích, nhận xét về thơ để "rút kinh nghiệm", tránh cái khuyết điểm và học cái ưu điểm (nếu có). Từ những kinh nghiệm tích lũy, chúng ta làm thơ sẽ tinh tấn rất nhiều.
Hổng tin hỏi Thùy Linh thì rõ, phải vậy hông Thùy Linh.

Thứ Lang khéo nói nhỉ , TLinh hay phang đại là học cái đúng không nên học theo cái sai, ca dao miệt dưới có câu ...
Mèo khôn lựa nhà mà đến ..., đùa :z45:.

Học thơ giống em bé chập chững tập đi từng bước, nếu em bé chạy là té, kinh nghiệm "xương máu" của TLinh lúc đến HST có mười mấy bài thơ dán vô rồi chị, em múa kiếm, chị Cát Vân thì vững văn phạm và tiếng Việt nhưng chữ thứ 5 thỉnh thoảng Trắc có làm Bằng do "nhiễm" nhất tam ngũ " mà thật ra chỉ "nhất tam bất luận" thôi . Còn thơ TLinh 95% là thất đối (sau này muốn sửa mà khó lắm hầu như không sửa được vì một khi đã lập ý, tu từ nếu sửa sẽ mất ý hoặc có gượng gạo, làm bài mới còn nhanh hơn. )
Nào có biết các cao thủ ở kế bên nhìn vô lắc đầu như Tuấn Sơn, Bích Khuyên, Hoàng Tử LD, ...còn nhiều mà quên tên Thứ Lang nhắc dùm ...

Thứ Lang nhớ hồi xưa nhiều lần TLinh than văn phạm tiếng Việt yếu, từ vựng nghèo nàn là sự thật, nên muốn hoạ thơ phải thức khuya, bứt tóc mới có thơ, mà từ ngữ thật đơn thuần, vậy mà Trần đại huynh thích vì đọc lên là tiếng lòng của Thuỳ viết ra có vần, có điệu thế thôi, chữ nào không chắc, không rõ TLinh khg dùng .
Nhớ lại thời gian Cát -Thuỳ -Phi -Hạc xướng, hoạ thơ với Trần đại huynh và Thứ Lang . Phi, Hạc không có thơ từ từ lặn sâu chỉ còn chị Cát, Thuỳ , Trần đại huynh ngày nào cũng hỏi " Hôm nay Cát Vân, Bé Linh có làm thơ không ?" ráng nặn thơ muốn đứt bóng .

Học thơ Đường luật theo bài bản, hiểu rõ luật, nắm vững là phát huy được võ công, còn chiêu thức có thể xuất chưởng biến hoá lả lướt tuỳ theo mình thả lõng đầu óc, không tà niệm, sân si thì chữ nghĩa tự nhiên nhẹ nhàng bay bổng thăng hoa .

Thứ Lang

12-15-2022, 09:59 PM

Nếu đọc vài bài mẫu như thế mình sẽ nắm bắt thêm khái niệm. Có điều bài thơ của ai đó mà mình tự dưng mang ra phân tích mổ xẻ của người ta có sao không?

Bình giảng thi văn bắt buộc phải có dẫn chứng (kể cả tên tác giả). Cụ Dương Quảng Hàm viết sách “Việt Nam Thi Văn Giảng Luận” cũng làm như vậy. Ông Quách Tấn viết sách “Thi luật Thơ Đường” cũng làm như vậy.
Ông Quách Tấn còn “bình” cả những bài thơ của các danh gia thi sĩ tiền nhân, chỉ rõ chỗ dở chỗ hay cho mọi người học hỏi. Ông nói: “Người trước cũng có những chỗ sai, không nên cho đó là danh gia thi sĩ là gương mẫu, mẫu mực, rồi bắt chước theo, rốt cuộc sai hết cả đám”.
Cho nên phân tích để thấy cái ưu, khuyết điểm mà rút kinh nghiệm, để “xe trước ngã xe sau phải tránh”, chứ không phải bươi móc, chỉ trích cá nhân.
Phê bình văn học cũng như phê bình chính trị xã hội thôi, mục đích là để cho tốt hơn. Một triều đại với nền chính trị thối nát thì không nên noi theo mà hại dân hại nước, lịch sử lên án.
Về văn hóa xã hội hay mọi lãnh vực khác cũng vậy. Lãnh vực văn học, thơ văn cũng không ngoại lệ.
Tình trạng chữ nghĩa, ngôn ngữ tiếng Việt “đỉnh cao trí tuệ” hiện nay lan tràn khắp cả thế giới kể cả lãnh vực văn học thi ca. Nhiều bậc thức giả có lòng đã lên tiếng báo động nhưng vẫn không thể cản bước nghị quyết 36, vì tình trạng di dân Việt càng ngày càng gia tăng.
Chấn chỉnh nền văn hoc văn hóa nghệ thuật cũng là một cách yêu nước, yêu quê hương dân tộc, yêu mến tổ tiên, nòi giống. Ông Thiệu nói: “mỗi người có cách yêu nước khác nhau”. Nguyễn Văn Trấn, tập kết về (sau ngày 30/4/1975) nói: “chưa chắc chúng ta (VC) yêu nước hơn họ (VNCH)”.
Nếu kiêng cữ, kỵ húy, sợ hãi thì cứ nói là "nước lạ", trong khi có treo cờ nền đỏ 5 sao vàng cả thế giới đều biết mà nói "nước lạ" là lạở chỗ nào?
Thái độ như vậy là ươn hèn, làm gương xấu cho hậu thế. Nước không có dân khí thì sẽ bị đè đầu cưỡi cổ!

Thứ Lang

12-15-2022, 10:08 PM

Nếu đọc vài bài mẫu như thế mình sẽ nắm bắt thêm khái niệm. Có điều bài thơ của ai đó mà mình tự dưng mang ra phân tích mổ xẻ của người ta có sao không?

Như vậy Thứ Lang sẽ làm như cụ Quách Tấn, nghĩa là sẽ đem về topic “Thi luật” nầy môt số bài thơ “điển hình” cho chủ topic Thùy Linh noi theo cụ Quách Tấn phân tích, bình luận để các bạn có thêm khái niệm về thể thơ “khó nuốt” nầy, cũng là một cách noi gương, kế thừa, bảo tồn nét đẹp thi ca, trong kho tàng văn hóa văn học của tổ tiên, tiền nhân.

Thứ Lang

12-15-2022, 11:45 PM

Dân Đói Mặc Bây
Dân đói mặc dân cán béo phây
Rau khoai đắp đổi miết teo gầy
Đâu còn bơ sữa như thời Mỹ
Gạo thịt cá tôm hệt thuở Tây
Cấm chợ ngăn sông chừng khó sống
Đi kinh tế mới nước ăn mày
Chồng con cải tạo xa biền biệt
Giải phóng vào đây đọi mới hay
Hồ Công Tâm
Texas, 15/12/2022

Bài họa
Rứa Mới Hay
Nhờ có anh còm lượn bút phây
Thương cho hậu duệ chính mi gầy
Hốt tiền vét biển gom về Bắc
Cướp đất phá rừng khác giặc Tây
Đầy tớ nhân dân no sướng bố
Chủ nhân chế độ chết cha mày
Cái ăn cái mặc còn cơ cực
Bánh vẽ lưng còng rứa mới hay
Kiều Mộng Hà
Dec 15th 2022

Hai bài nầy, bài “Dân Đói Mặc Bây”, tác giả được tôn xưng là “thi vương”, cũng có dạy làm thơ Đường luật.
Bài “Rứa Mới Hay”, tác giả là vợ của tác giả bài “Dân Đói Mặc Bây”, nhiều năm trước cũng thường “lên lớp” những người khác về luật thơ Đường luật.

Thùy Linh

12-16-2022, 04:42 AM

:)
Kể Thứ Lang nghe chuyện này có dính tới ...thơ ở ngoài đời thật 100% nè, dán vô nguyên bản email luôn (chỉ sửa chính tả "từ" thành "chữ" nhớ lời Sư phụ 008) bây giờ không còn làm cùng chỗ, cũng ít khi gặp lại . Chuyện một người chưa biết làm thơ Lục Bát mà làm để đăng báo của nhà chùa .

Mới soạn xoá bớt một mớ emails cũ cho nhẹ, thấy một cái email, chợt nhớ lại đâu hơn 8 năm trước lúc chưa về lại Đặc Trưng chơi đã viết cho một anh người Việt, trong sở là nhân viên, ngoài đời là quen biết hết gia đình anh M này từ ba, má vợ đến vợ, em vợ và anh, chị ...vì cùng là người Việt rồi hay mời nhau .

Hôm đó, đang làm việc, thấy anh M đăm chiêu lấy miếng giấy nho nhỏ viết viết ...Sau đó đem lại bàn hỏi TLinh có biết làm thơ Lục Bát không ? TLinh nói " ...có biết chút chút "
Anh M đưa TLinh tờ giấy hỏi :
- Anh làm mấy câu thơ để đăng nguyệt san trong chùa, L coi được không ?
Thì ra không lo làm việc mà lén mần thơ, cái anh M này thiệt tình, khi đọc sơ qua, TLinh thầm nghĩ ...làm như vậy mà đăng báo chùa sao được , TLinh trả lời:
- Anh để L đem về nhà rồi mai hay mốt trả lời anh bằng email tiện hơn, ghi cho L email nhen .
~~~
Miếng giấy ghi 8 câu thơ Lục Bát ( cho màu cam nhen) ...TL email trả lời một trang dài như sau, kèm theo vài bài thơ về Cha .

Con không cha như nhà không nóc
Con thiếu cha cột ngã kèo nghiêng
( Anh nên tránh những từ cùng nghĩa, trừ khi dùng điệp từ muốn nhấn mạnh ... Ở đây con không cha, con thiếu cha giống nhau mà sát bên nhau đọc sẽ cứng)
Mất đi bóng mát thiêng liêng ! ( bóng mát đi với thiêng liêng không rõ ý.)
Chở che cho cả mái hiên ngoài nhà
Công cha ân đức bao la
Vu Lan thắng hội nhứt tâm nguyện cầu
Cầu cho *âm thới dương siêu[ (*anh M coi lại câu kinh "âm siêu dương thới" khg đảo chữ "âm thới dương siêu" được. Âm ở đây có nghiã là nguời cõi âm và dương là người cõi trần, người ta hay nói âm dương cách trở là sinh tử ly biệt, dương người đang sống mà cầu cho... siêu thì ...chít ! L có trích bài giải thích sau)
Vãng sanh tịnh độ hướng về Tây phương
M
~~
* Âm siêu dương thới ở trong bài Phổ nguyện: âm siêu dương thới, hải yến hà thanh, pháp giới chúng sanh, tình dữ vô tình, tề thành Phật đạo.
_DƯƠNG THỚI:
Có nghĩa là người sống được bình an, mùa màng thuận lợi, ít thiên tai bệnh tật, tai nạn, cuộc sống được yên ổn, cuộc sống con người với nhau vui vẻ, sung túc.
_ÂM SIÊU
Có nghĩa là người chết được về nơi an lành, có người thờ cúng, người chết mà sống vất va vất vưởng, không nơi nương tựa, không ai, thờ, cúng cho ăn. Ví dụ như là chết do tai nạn, chiến tranh....!
Hoặc có người bị đọa địa ngục nhưng sau khi hết cái nghiệp địa ngục mà chưa đủ duyên tái sinh thì vẫn sống vất va vất vưởng, lang thang. Còn những người sau khi chết có người thờ cúng hoac được gửi linh, gửi vong vô Chùa để nghe kinh, hoặc có người lúc còn sống có nhiều công lớn thì được người khác xây đình, miễu để thờ rồi người ta mang đồi tới cúng. Như vậy cũng được xem là có nơi nương tựa.

ÂM SIÊU DƯƠNG THỚI CÓ MỐI QUAN HỆ HỖ TƯƠNG VỚI NHAU
Có nghĩa là nếu âm siêu thì dương dễ thới và dương thới thì âm dễ siêu.
Ví dụ: Đời sống con người khá giả, ấm no thì bắt đầu " phú quý sinh lễ nghĩa" thì người ta biết cúng kiến, thờ phượng làm cho người cõi âm được yên ổn. Ví dụ con cái biết làm phước rồi hồi hướng cho cha mẹ, ông bà.
Còn nghèo quá thì đâu có nghĩ tới thờ phượng cúng kiến, lúc đó nhà ở không yên ổn thì nói gì lo tới cái bàn thờ gia tiên, cho nên dương thới thì âm sẽ dễ siêu.

Bài này cuả anh 2 câu đầu 7 chữ anh định làm thể thơ Song thất lục bát (2 câu 7 chữ và 2 câu 6,8) huh, hơi phức tạp khi mới bước vào cõi thơ.
Thường khi bắt đầu bài thơ là thi đề, lập ý, tu từ trước, viết những câu Thực (câu mở ý) rồi câu Trạng (câu giải ý) và câu Kết (kết ý)
~
L cuối tuần đi xuyên bang, đang bận nên chưa nghĩ thơ cho anh bây giờ, rảnh L sẽ nghĩ nhen. Tạm thời học chút chút về luật thơ và đọc thơ người ngâm cú trước nhen.

Anh M, thơ là tiếng lòng, làm thơ cũng như viết văn xuôi, chỉ khác là viết theo luật BT, theo vần, có nhạc tính, âm điệu đọc nghe trầm bổng hơn thôi, quan trọng là người đọc cảm nhận được tình cảm cuả người viết.
Thơ anh M viết có ý mà người đọc không cảm nhận có sự xúc cảm ...
Thường thơ nghiêng nhiều về Đạo, dùng từ ngữ Đạo hay trích trong câu kinh thì nghe khô khan về tình cảm, nghiêng về tình Cha dùng nhiều, từ ngữ tình cảm thiết tha sẽ cảm xúc hơn và mình viết cho người khác đọc nưã, đọc mà hiểu lòng tác giả qua sự chọn lưạ chữ càng rõ nghiã, trong sáng giản dị lại càng cảm xúc hơn.

Anh đọc thơ Kiều cụ Nguyễn Du, thơ Lục Bát cuả Nguyễn Bính từ ngữ thuần giản dị trong sáng mà hay .
Lục bát là thể thơ càng mộc mạc càng thuần Việt càng đẹp, anh thử đọc bài Lục Bát ngắn cuả Thích Nhuận Hạnh, dụng chữ đơn giản, rõ nghiã, ai cũng hiểu, người đọc cảm xúc được ý tình cuả tác giả đối với Cha ...

L thấy trên net có người làm thơ đảo chữ, chế chữ, ráp chữ này với chữ kia, đọc không ra tiếng Việt, khg hiểu gì hết, thơ mà người khác không hiểu thì chẳng ...thơ.
Nhớ lại những bài thơ tiền nhân nổi tiếng hay thơ tiền chiến xem, khg có từ nào tối nghiã mà vẫn lưu truyền hậu thế. Cả bài " Hôm qua tát nước đầu đình. Bỏ quên chiếc aó trên cành hoa sen ..." trong sách Giảng văn VN trước 1975 cũng đơn sơ như vậy.
Thể thơ Lục Bát
2 4 6
bằng trắc bằng
2 4 6 8
bằng trắc bằng bằng
Tiếng thứ 6 của câu lục, vần với tiếng thứ 6 của câu bát. Tiếng thứ 8 của câu bát vần với tiếng thứ 6 của câu lục tiếp theo. Trong câu bát, tiếng 6 và 8 tuy cùng vần bình nhưng một tiếng có dấu huyền và một tiếng không có dấu.
Vần có nghiã là dùng giống vần như độc vận (cùng 1 vần như a,u,au ) hay thông vận (khác vần mà cũng gần giống âm như đình (ình) với cành (ành) chấp nhận được, còn nếu khác vận và bị sai luật (thất vận).
Thí dụ :
Trăm năm trong cõi người ta, (vần a)
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.(chữ thứ 6 cuả câu bát cũng vần a giống câu lục trên)
Trải qua một cuộc bể dâu, (chữ thứ 6 cuả câu lục vần giống chữ thứ 8 cuả câu bát)
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.
Lạ gì bỉ sắc tư phong,
Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen
( Kiều Nguyễn Du)

Anh thấy cụ Nguyễn hạ vần a (ta) thì chữ thứ sáu cũng à (là) rồi au (nhau) rồi chữ thứ 6 là âu (dâu) .....ong(phong) và ồng (hồng) đều cùng âm được.
Anh mới học thì lục bát trước đi, làm theo luật rồi từ từ coi đến ngắt nhịp ở đâu, chú ý thường 2 chữ cuối là BB hoặc TB ...

Nói cách khác cho dễ hiểu ...
Lục bát âm cuối câu 6 chữ vần (giống) với chữ thứ 6 câu 8 chữ, kế đến âm cuối cuả chữ thứ 8 sẽ giống âm cuối chữ thứ 6 và cứ thế ...
... sông là vần ... ông, với nồng cũng vần ...ông, rồi cha âm cuối là ...a, vần với ...hà là ...a`.

Lục Bát Về Cha
Tác giả: Thích Nhuận Hạnh

Cánh cò cõng nắng qua sông
Chở luôn nước mắt cay nồng của cha
Cha là một dãi ngân hà
Con là giọt nước sinh ra từ nguồn

Quê nghèo mưa nắng trào tuôn
Câu thơ cha dệt từ muôn thăng trầm
Thương con cha ráng sức ngâm
Khổ đau hạnh phúc nảy mầm thành hoa.

Lúa xanh xanh mướt đồng xa
Dáng quê hoà với dáng cha hao gầy
Cánh diều con lướt trời mây
Chở câu lục bát hao gầy tình cha.

Bài sau đây là thể thơ Tự Do 8 chữ, có luật BT và luật vần đọc có âm điệu trầm bỗng, cảm nhận được cảm xúc cuả tác giả .
Thường thể thơ này dễ diễn tả tình cảm hơn vì nhiều chữ. Ngoài luật BT ra còn phải theo vần.
Những chữ L bold lên cho anh thấy đó là những câu theo vần như chữ cuối câu 3 phải theo vần chữ cuối câu 2.
Khi bắt đầu đoạn mới thì chữ cuối câu 5 phải o theo vần chữ cuối câu 4 và cứ thế.
Có người khg biết luật viết không có âm điệu trầm bỗng, từ ý nghiã hay thì đọc cũng hay, còn khg thì bài thơ chẳng ra thơ chỉ như văn xuôi ngắt khúc lủn củn khg có giá trị gì.
~~
tưởng nhớ cha
Tác giả: Yên Sơn
Thành kính dâng hương hồn Cha yêu mến

Con lên phi cơ bay về vùng biển
Bỗng nhớ thương cha nước mắt tuôn tràn
Tháng Tư nào khi quốc biến gia tan
Con bỏ xứ lái tàu bay về biển

Con xa mẹ lìa cha vì cuộc chiến
Bao nhiêu năm sương gió dạn dày
Để đau thương tràn khắp một ngày
Con đâu biết đó là lần vĩnh biệt

Con nào biết ! Cha ơi con nào biết
Cha soát từng giọt máu trở về tim
Bao nhiêu năm qua mòn mỏi trông tìm
Vẫn thấp thỏm "con đã đền nợ nước"

Cha ơi cha ! Một ngày không quên được
Nhận hung tin cha lìa bỏ cõi đời
Con chết lịm trong lòng mà lệ không rơi
Con muốn khóc sao bật cười hoang dại

Mười tám năm sau không lần trở lại
Nợ quê hương chưa trả nổi đến bây giờ
Đất khách quê người lạc lõng bơ vơ
Ngày tiếp nối ngày chỉ vì cơm áo

Cha ơi cha ! Lòng con giông bão
Những lời cha khuyên bện lại thành vòng
Quấn chặt tim con, tỳ vết trong lòng
Để nhiều lúc bặm môi rướm máu

"Đất nước điêu tàn làm trai phấn đấu
Cố trở nên người hữu dụng cho đời
Ngẩng cao đầu làm trai Việt con ơi
Gương đảm lược của tiền nhân còn đó"

Cha ơi cha con vẫn hằng trăn trở
Sống lưu vong nuôi hy vọng quay về
Nhưng năm qua tháng lại ê chề
Tóc đã bạc mà trùng dương vạn lý

Cây bật gốc một phần tư thế kỷ
Thân cây héo khô trồng ở xứ người
Có quê hương mà chẳng có một nơi
Không có lối cho con trở về trú ẩn

Con lên phi cơ bay về vùng biển
Về Atlanta mà ngỡ xuống Vũng Tàu
Con bàng hoàng nén chặt cơn đau
Sợ bật khóc máu sẽ trào theo lệ thảm
~~

nhớ cha (thể LB)
Tác giả: Lam Điền
Xuân nay vắng bóng cha rồi
Lòng con nức nở, bồi hồi nhớ thương
Tình cha con vẫn vấn vương
Giờ cha đi mãi muôn phương không về
Xuân xưa cha vẫn gần kề
Bao nhiêu ký ức ùa về với con
Giờ thì nước mắt con rơi
Nằm mơ vẫn gọi: " Cha ơi, xuân rồi.!"

Thứ Lang

12-16-2022, 08:31 AM

Bài thơ “Tưởng Nhớ Cha”, tác giả Yên Sơn
Hihi… có ông Yên Sơn nào đó lái phi cơ qua Atlanta, lên núi Stone Mountain thăm tượng ông Tướng Lee là Tướng của Nam quân bị thất trận trong cuộc chiến tranh nam-bắc Mỹ, và thẳng trớn bay luôn xuống Savannah (sát biển) để thăm lại trường dạy lái trực thăng (mà chắc hồi xưa tác giả có thụ huấn ở đó) nên mới tưởng tượng ra biển Savannah là biển Vũng Tàu.
Ông Yên Sơn nầy làm thơ nhớ cha mà cũng là nhớ quê hương, tâm trạng như Hoàng tử nhà Lý là Lý Long Tường, bị nhà Trần đảo chính, lưu vong qua Cao Ly, lập đài tưởng niệm quay về hướng Nam để “vọng cố hương”. Hậu duệ của Lý Long Tường là dòng họ Lee (Lý) ở Đại Hàn và Triều Tiên hiện nay.
Ôn cố tri tân, ôn lại chuyện xưa để biết nay. Hầu hết những người rời bỏ quê cha đất tổ, xa nơi chôn nhau cắt rún ra đi nơi phương trời xa lạ đều là những người mất nước, thí dụ như hoàng tử Lý Long Tường nói trên, như người Minh Hương (Việt gốc Hoa) ở Việt Nam, vì nhà Minh bị mãn Thanh chiếm nước nên lưu vong qua Việt Nam, quê hương của họ nhà nhà Minh nên họ xưng là Minh Hương. Người Minh Hương là một trong ba dân tộc lập ra Nam Kỳ (miền nam Việt Nam). Họ ở nhiều nhất trong các tỉnh Biên Hòa, Gia Định, Định Tường, Hà Tiên (bao gồm Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cần Thơ), coi như rải rác khắp 6 tỉnh Nam kỳ (gọi là miền lục tỉnh). Người Việt Nam ở khắp thế giới hiện nay cũng cùng hoàn cảnh y như Lý Long Tường và người Minh Hương nói trên.
Bài thơ “Tưởng Nhớ Cha” của tác giả Yên Sơn gây cho người đọc có nhiều cảm xúc như chính tâm trạng của mình.
Thơ như vậy mới là thơ. Nói như Thùy Linh: “Thơ là nỗi lòng”…

Thứ Lang

12-17-2022, 01:02 PM

Bàn về "Luật Bất Luận" trong thơ:
Thiên “Nhạc Ký” nói: “Âm thanh khởi lên, khởi từ tâm con người”, cho nên âm thanh phải thuận với tai, hòa với tâm, đây mới là tiêu chuẩn của âm luật.
(Cho nên) thuyết “nhất, tam, ngũ bất luận, nhị, tứ, lục phân minh” không thể được coi là chuẩn tắc mẫu mực.

Thứ Lang

12-18-2022, 11:51 PM

Gởi bài thơ nầy của vua Lê Thánh Tôn ở đây,
Trích trong sách Thi Văn Bình Chú, quyển 1 của Ngô Tất Tố, nhà xuất bản Mai Lĩnh Hà Nội tái bản năm 1952.
Vua Lê Thánh Tôn là người sáng lập ra Hội tao đàn Nhị Thập Bát Tú để quần thần cùng xướng họa thơ với vua.

Thằng Ăn Mày
Chẳng phải ăn đong chẳng phải vay
Khắp hòa thiên hạ đến ăn mày
Hạt châu chúa cất trao ngang mặt
Bệ ngọc tôi từng đứng liễm tay
Nam bắc đông tây đều tới cửa
Trẻ già lớn bé cũng xưng thầy
Đến đâu sẵn có lâu đài đó
Bốn bể thu về một túi đầy
Lê Thánh Tôn

Thùy Linh

12-19-2022, 09:44 AM

Bình giảng thi văn bắt buộc phải có dẫn chứng (kể cả tên tác giả). Cụ Dương Quảng Hàm viết sách “Việt Nam Thi Văn Giảng Luận” cũng làm như vậy. Ông Quách Tấn viết sách “Thi luật Thơ Đường” cũng làm như vậy.
Ông Quách Tấn còn “bình” cả những bài thơ của các danh gia thi sĩ tiền nhân, chỉ rõ chỗ dở chỗ hay cho mọi người học hỏi. Ông nói: “Người trước cũng có những chỗ sai, không nên cho đó là danh gia thi sĩ là gương mẫu, mẫu mực, rồi bắt chước theo, rốt cuộc sai hết cả đám”.
Cho nên phân tích để thấy cái ưu, khuyết điểm mà rút kinh nghiệm, để “xe trước ngã xe sau phải tránh”, chứ không phải bươi móc, chỉ trích cá nhân.
Phê bình văn học cũng như phê bình chính trị xã hội thôi, mục đích là để cho tốt hơn. Một triều đại với nền chính trị thối nát thì không nên noi theo mà hại dân hại nước, lịch sử lên án.
Về văn hóa xã hội hay mọi lãnh vực khác cũng vậy. Lãnh vực văn học, thơ văn cũng không ngoại lệ.
Tình trạng chữ nghĩa, ngôn ngữ tiếng Việt “đỉnh cao trí tuệ” hiện nay lan tràn khắp cả thế giới kể cả lãnh vực văn học thi ca. Nhiều bậc thức giả có lòng đã lên tiếng báo động nhưng vẫn không thể cản bước nghị quyết 36, vì tình trạng di dân Việt càng ngày càng gia tăng.
Chấn chỉnh nền văn hoc văn hóa nghệ thuật cũng là một cách yêu nước, yêu quê hương dân tộc, yêu mến tổ tiên, nòi giống.

Chào Thứ Lang, đêm rồi mệt TLinh đi ngủ sớm, mà ngủ sớm thì 2am dậy ngủ không được nữa ...nên vào đây gõ ...
Khi Thuỳ khen thơ của ai là thật lòng, có khi nhìn qua khỏi Thi luật, khen ý thơ, dụng chữ hay, dễ thương, không phải khen xã giao cho có, bởi Thuỳ hiểu thi hứng của người thơ đến bất chợt không gò bó, diễn tả ý tình trong lúc đó.

Có lẽ những bài viết gần dây có thể gây khó chịu cho một số người đọc, Thuỳ nghĩ một khi chúng ta thích dùng thơ để diễn tả nỗi lòng cũng nên tìm hiểu học hỏi, hướng tới cái chân thiện mỹ của Thơ.

Thứ Lang đã nói Ông Quách Tấn còn “bình” cả những bài thơ của các danh gia thi sĩ tiền nhân, chỉ rõ chỗ dở chỗ hay cho mọi người học hỏi. Ông nói: “Người trước cũng có những chỗ sai, không nên cho đó là danh gia thi sĩ là gương mẫu, mẫu mực, rồi bắt chước theo, rốt cuộc sai hết cả đám”.
Cho nên phân tích để thấy cái ưu, khuyết điểm mà rút kinh nghiệm, để “xe trước ngã xe sau phải tránh” .

Trích câu trên, Thuỳ sẽ gõ một đoạn trong "Bức thư thứ mười ba" cụ Quách Tấn đã viết như thế nào về thơ thất niêm.
Có những bài thơ thất luật, thất niêm vẫn được thích truyền tụng vì có ý thơ, từ ngữ hay nên duyệt giả bỏ qua cái lỗi đó, nhưng chớ nên thấy vậy mà bắt chước theo cái sai, cũng tuỳ, lắm khi bắt chước lại hư bài thơ, bởi không có thơ nào giống thơ nào ....
:z57: Thuỳ chép một đoạn cụ Quách Tấn viết
____________

" Bức thư thứ mười ba "
Các bạn thân mến

Ngoài 8 bệnh của Thẩm Ước chỉ ra, luật thi còn nhiều bệnh khác như :
Thất Luật: Luật bằng trắc " Nhì tứ lục phân minh" phải được triệt để tuân thủ . Sai một chữ là Thất Luật .

Một đôi khi thi nhân phá luật để tạo cho thơ mình một cách điệu riêng biệt hoặc để diễn tả một cảm giác riêng biệt mà chỉ có sự thất luật mới diễn tả được bằng cách khêu gợi , Đó là trường hợp ngoại lệ .

Thơ phá luật được truyền tụng có nhiều . Được nhiều người biết là bài Hoàng Hạc Lâu của Thôi Hiệu và bài Anh Vũ Châu của Lý Bạch.
( Thuỳ không chép thơ chữ Hán và bản dịch, các bạn có thể tìm đọc hai bài thơ này trên net)
..
Trong làng thơ Quốc âm, tôi chưa đươc đọc bài phá luật nào có thể đứng bên cạnh hai bài chữ Hán trên mà không có "tự ti mặc cảm" ..
Cho nên muốn phá luật cần có tài cao , Và muốn phá luật, trước hết phải thông thạo luật. Bằng không, thì không đợi phá luật cũng đã "tự phá" rồi, "tự phá" ngay khi vừa bị đem ra sử dụng.
Quách Tấn

Thứ Lang

12-19-2022, 02:08 PM

Thứ Lang có đọc bài “Phê Bình Bài Biên Khảo Về Thơ Đường của Huệ Thu”, của tác giả Minh Di, và cũng đọc một số sách nói về Đường Thi và Luật Thi.
Các tác giả trên nói bài Hoàng Hạc Lâu của Thôi Hiệu là Đường Thi viết theo thể Cổ Thi Cổ Thể chứ không phải Luật Thi Cận Thể.
Mà Cổ Thi thì chỉ có vần điệu mà không có niêm luật, cho nên không thể nói bài đó là “phá luật”, vì Cổ Thi có luật đâu mà “phá”.
Vì Đường thi và Thơ Đường luật có nhiều điểm giống nhau, nên rất nhiều người lầm tưởng bài Hoàng Hạc Lâu là thơ Đường Luật, thật ra đó là bài Đường Thi.
Ngày nay vẫn có nhiều “nhà thơ áo thụng” vẫn gọi thơ Đường luật là Đường thi.
Ghi chú: Ông Minh Di là người thông Hán văn và là người am tường rất nhiều các thể Thi, Ca, Nhạc, Phủ, Từ v.v… của Trung Hoa.
Trong các bài viết của ông về thơ, ông có tham khảo nhiều tài liệu, sách vở xuất bản ở Trung Hoa, Hongkong và Đài Loan.
Ông Minh Di chê cụ Tản Đà dịch bài Hoàng Hạc Lâu ra Lục Bát là dở tệ (dù có nhiều người ca ngợi bài dịch nầy). Ông nói dịch thơ từ thể nầy ra thể khác chỉ là dịch nghĩa chứ không thể đi sát với từ ngữ của nguyên tác, mất hết cái vi diệu của nguyên tác.
Cũng như bài Thuật Hoài của Đặng Dung, Tản Đà cũng có dịch ra quốc âm (tiếng Việt), nhưng cũng chỉ là dịch nghĩa chứ không lột tả được ý, từ của bản gốc.
Hai câu thực dịch đâu có được.
Dịch thơ khác với dịch nghĩa.

Thứ Lang

12-21-2022, 10:51 AM

Thất Ngôn Bát Cú
Thất ngôn bát cú luật thơ Đường
56 chữ thôi phải đảm đương
Gói trọn đề tài mình gởi gắm
Gợi thêm thi hứng khách văn chương
Phá thừa hé mở niềm tâm sự
Thực luận triển khai nỗi vấn vương
Kết lại một khung trời viễn mộng
Bao nhiêu từ ngữ bấy thân thương
Hồ Công Tâm

Thùy Linh bình bài thơ trên đây của một “thi vương” có dạy làm thơ cho nhiều người trong một “thi đàn”.
Thi vương nầy rất được chủ "thi đàn" trọng vọng và kính nể thi tài (thi vương đã ngoài 80 tuổi).
Thùy Linh phân tích, bình luận để các bạn trong đây “rút kinh nghiệm”, để cùng nhau tập làm thơ.

Thứ Lang

12-21-2022, 11:19 AM

Chiều Thu
Khung trần huyễn ảo đượm tình thu
Ảm đạm sương mờ gió thoảng vu (thoảng vu nghĩa là gì?)
Điệu sáo âm vang chiều lắng đọng
Lồng chim tiếng hót cảnh giam tù
Hoa tàn rã cánh phần nâu xẩm
Sắc úa lìa cành khoảng tối u
Dõi mắt chân mây hồn lãng đãng
Xa vời mộng ước lặng trầm tu
Minh Thuý Thành Nội
Tháng 9/10/2021

Thùy Linh phân tích tiếp bài nầy. Tác giả bài nầy cũng là một học trò của “thi vương” trên. Tác giả bài thơ “Chiều Thu” đã in và phát hành quyển sách hàng ngàn bài thơ đại để như trên.
Tác giả nầy lúc trước làm thơ khổ độc rất nhiều, đọc trẹo lưỡi. Do có người "giác đác" nên đã đỡ nhiều.

Thùy Linh

12-21-2022, 03:21 PM

Platinum

12-21-2022, 04:08 PM

Triển

12-21-2022, 08:30 PM

:)
TLinh đang bận nhiều Thứ Lang a, viết chút chút thôi .

Đoán là tác giả MTTN viết "thoảng vu" chắc bị kẹp theo luật, kẹt ý nên lấy động từ "thoảng " ghép với một chữ trong tính từ kép "vi vu" mà chỉ lấy chữ vu thôi mà thành ....thoảng vu ... ? hay ý là thoảng vu vu, đọc thiếu thiếu tối nghĩa ?
Có lẽ vì chữ thứ 6 bắt buộc dùng chữ trắc cho đúng luật, chứ dùng "vi vu " là động từ thì "gió vi vu" là đủ hay.
Câu 3 - lắng đọng # giam tù - không chỉnh tự loại
câu 5 -nâu xẩm # tối u - không chỉnh "u" là danh từ "thầy u" hay "u già" còn u động từ là ...u đầu !!:z45: xẩm sai chính tả .

Còn nữa mà gõ tới đây thôi, TLinh phải đi ra ngoài ...

Trong câu "thoảng" là động từ. Gió thoảng, là gió thổi qua nhè nhẹ. Tượng hình.

"Vu" xin võ đoán là tính từ láy, vi vu. Chứ không phải từ ghép (không phải từ kép, phức từ, "tăng-đưa" 2,3 lớp đâu Đương thi thí chủ).

Vi vu là chữ tượng thanh như chữ xào xạc. Cũng là một loại từ láy cho câu văn trơn tru dễ nghe. Mang từ láy vào câu thơ này mà cắt đi mất một phần, thứ nhất là hiếp dâm chữ nghĩa, thứ hai là giống lái xe leo lề, thắng cái kịt, suýt u đầu.

Có lẽ tác giả muốn diễn tả cơn gió thoảng qua nghe vi vu. Tượng hình tượng thanh. Tuy nhiên trái cây chín ép là trái cây không có ngon, ăn vào nó nghẹn họng như cụ già ở Tô Cách Lan. :)

Đùa thôi, tác giả có ghé ngang xin lượng thứ.:)

Thùy Linh

12-21-2022, 09:10 PM

:)
Chào Triển hiệp sĩ, ý Thuỳ là tác giả đem đt thoảng ghép với vận vu để ép người đọc hiểu là ... vi vu cho đúng bằng, trắc ? nghe không ra chữ Việt thiệt luôn .
tính từ - vi vu - tiếng sáo vi vu
động từ (khẩu ngữ) - đi vi vu, gió vi vu

Sao Triển hiệp sĩ hông "mỗ" chữ xẩm, trầm tu nghĩa là gì luôn dùm .
Tác giả là "thi sĩ" in sách, in tập thơ hơn 1000 bài đại để như trên (Thứ' Lang nói) có tiền cứ đưa nhà in VN là họ in thôi, đọc mà không biết thi luật rõ thì cũng thấy đúng hết.

Thứ Lang

12-21-2022, 09:13 PM

Anh Triển bình luận rất hay và vui nhộn. Tác giả nầy chuyên môn dùng từ ngữ kiểu như vậy, cắt ghép lấy râu ông nọ cặm cằm bà kia y chang như các "đỉnh cao trí tuệ" vẫn làm từ bấy lâu nay., kiểu như giao lưu hợp tác, cắt ghép thành giao hợp vậy. Tác giả nầy làm thơ ai đọc cũng không hiểu ý muốn nói gì, in ra tập thơ hơn cả ngàn bài mà hết 990 bài từ ngữ cắt ghép, chế chế chữ tùy tiện nghĩa tối mò như vậy, ai mà hiểu được, như trong bài thơ trên có chữ tối u (chắc tối không thấy đường, đi dụng cây cột xi măng nên bị u đầu).

Thùy Linh

12-21-2022, 09:50 PM

Linh ui, Plat không biết gì về thơ đâu nha, thấy cái bài phân tích hay hay thì chạy vô xem.

Chữ xẫm / xẩm còn để diễn tả màu đậm/lợt, như đỏ xẫm (spelling?) hay thẫm. Người Hoa cũng gọi mẹ là xẫm luôn á . Mấy người con của chú ruột Plat kêu mẹ của họ là xẫm .
Có phải tác giả muốn đối u=xẩm không?

Cảm ơn bạn hiền Plat đã vô đây đọc và góp ý :z45::z57:
Làm thơ không chấp nhận viết sai chính tả, huống chi tác giả đã xuất bản sách / thi tập .
Bài thơ trên bị lỗi, khá nhiều "vấn đề", Linh nói chuyện với bạn hiền Plat về chữ xẩm và u trước, không cần phải biết thơ, người bình thường không mù chữ Việt đọc thử ..., có phải viết như vậy đọc lên vài lần xem, nghe có ra ...thơ không ? .
Trong thơ Đường luật, 4 câu có đối phải chỉnh, dụng cùng tự loại, chữ rõ nghĩa, trong sáng không mù mờ kiểu để người ta bứt tóc đoán cũng khg hiểu.

Plat nói đúng ở chữ "xẩm" có chữ của người Hoa, áo Tàu ngắn gọi là áo xẩm, bà Tàu gọi bà xẩm, thím xẩm, a xẩm.
Ở đây tác giả viết x và dấu hỏi, đọc thử hết hai câu nè .

Câu 5- Hoa tàn rã cánh phần nâu xẩm (ý là hoa tàn cánh đã rã ra có phần màu nâu đậm, chắc chắn sai chính tả, phải viết nâu sẫm mới đúng )
Câu 6- Sắc úa lìa cành khoảng tối u (đọc phần sau sẽ rõ)
MTTN
Đọc 2 câu 5&6 chắc chắn tác giả tả về màu sắc, nên nếu nói thím dt xẩm # u (già) là danh từ thì không phải rồi.
Xẩm - danh từ, Linh coi nghĩa ra là "người mù hát rong." . Còn có hát Xẩm - bà Hà Thị Cầu hát Xẩm .
Còn màu sắc, nếu viết "sẫm" phải là s và dấu ngã và phải đi sau một màu gì như xanh sẫm, tím sẫm, vải sẫm màu...
Cho nên tác giả sai chính tả cả hai, phải viết s và dấu ngã - sẫm.

Xẩm tả về khoảng thời gian chạng vạng hay lúc chưa sáng...như trời xẩm tối.

Kết luận 2 câu 5&6 , thi sĩ này vừa viết sai chính tả vừa không đối chỉnh tự loại .
:)
Dùng chữ tính từ "tối hù" hay " tối thui " thì có, nghĩa là tối đen, tối như mực, chữ hù và thui để đệm vô, mà để nói miệng và oánh thơ trào phúng, giỡn phá ghẹo chơi chơi thôi, chứ làm thơ tả cảnh "Chiều Thu" lãng mạn, mà tối u thì chưa thấy ? " tối u" tả cảnh " Chiều Thu" loãng moạn, mún ...nhảy sông lun :z45:?

Chiều Thu
1- Khung trần huyễn ảo đượm tình thu ( (Khung trần huyễn ảo ý là sao ta ? Khung hình ? khung trần nhà ... huyễn ảo ? hay khung ngực trần? ... thiếu nhiều chữ nên tiếng Việt mừ người Việt đọc không hiểu ý luôn, bứt tóc đoán mò ý tác giả nãy giờ chưa ra )
2- Ảm đạm sương mờ gió thoảng vu (thoảng vu nghĩa là gì?)
3- Điệu sáo âm vang chiều lắng đọng ( câu #&4 không chỉnh đối tự loại, không chỉnh chỗ nào các bạn có thấy không ?)
4- Lồng chim tiếng hót cảnh giam tù
5- Hoa tàn rã cánh phần nâu xẩm (câu 5&6 không chỉnh đối tự loại, xẩm sai chính tả)
6- Sắc úa lìa cành khoảng tối u ( tối u- đã nói ở trên . Sắc úa lìa cành ? tối nghĩa, sắc mà lìa cành ? trong đây chưa có chữ lá, dùng cho trong sáng "Lá úa lìa cành ..." ? Tự hỏi có lẽ nào ý tác giả nghĩa bóng nói nhan sắc xuống hố rớt vô khoảng tối hù ? đời nào tác giả tự chê bản thân héng ?)
7- Dõi mắt chân mây hồn lãng đãng ( hồn ...lãng đãng ? cõi trên là có vấn đề nghen thi sĩ NTTN ! viết sương lãng đãng, chiều lãng đãng chứ tả...hồn lãng đãng, người lãng đãng sẽ ra mần sao ta ? )
8- Xa vời mộng ước lặng trầm tu ( trầm tu nghĩa là gì ta? nghe trầm tư chứ tự điển không có trầm tu, kẹt vận tu thì phải sửa toàn câu mới rõ nghĩa)
Minh Thuý Thành Nội
Tháng 9/10/2021

Thứ Lang

12-22-2022, 11:31 AM

Hội Ngộ Văn Thơ Lạc Việt
Một buổi chiều vàng ý nghĩa bao (ý nghĩa bao?)
Phú Lâm họp mặt cuộc vui trào (vui trào?)
Chuyền vai đệ nhận người xao xuyến
Nhận chức huynh trao kẻ đón chào
Vẫn lối yêu thương lời lịch sự
Hoài đường gắn bó giọng thanh tao (hoài đường?)
Văn Thơ Lạc Việt hồn dân tộc
Cụng rượu nâng ly tiệc mở mào

Mở mào buổi tiệc thỏa niềm mơ
Chức vụ bàn giao đủ giấy tờ
Thăm hỏi thi nhân chuyền tập sách
Chào mừng bạn hữu tặng vần thơ
Cung đàn chấp cánh say lãng đãng (say lãng đãng?)
Phím nhạc lao dàn đắm ngẩn ngơ (lao dàn?)
Cảm tạ ơn cùng tân hội trưởng
Hoa tâm nở rộ đẹp hằng giờ

Minh Thuý Thành Nội

Thùy Linh bình tiếp bài nầy để các bạn cùng “rút kinh nghiệm” cách dùng về từ ngữ.

Thứ Lang

12-22-2022, 11:50 AM

Mong Trọn Tình Lam
Tình lam đón tuổi mấy mươi ngoài
Đã hết xanh đầu thuở trẻ choai
Sắc tím chân trời còn đắm cảnh
Màu cam vạt nắng vẫn mơ loài
Lời vàng bút ký nào quên được
Ý ngọc thầy trao mãi nhớ hoài
Máu đỏ thi nhân hoà cảm xúc
Đen trời nguyệt tỏ gợi thơ ngoai
Minh Thúy Thành Nội

Thêm bài nữa.
Như Du Lan nói, nhiều dẫn chứng, phân tích, nhận xét, càng học hỏi được nhiều kinh nghiệm.
Làm thơ cũng lắm công phu
Đừng dùng chữ nghĩa kiểu như Bùi Hiền
Bà con thắc mắc liên miên
Đọc không hiểu rõ muốn điên cái đầu

tà áo xanh

12-22-2022, 12:26 PM

Chào tất cả nhé,

Tác giả bài Chiều Thu không ở đây để dẫn giải ý nghĩa thơ. Người đọc nếu chỉ theo lời bình dẫn dắt rồi cảm nhận hồ đồ về một bài thơ, e đó là sự thiệt thòi cho người thi sĩ.

Mình đưa ra một hướng cảm thụ khác, để mong các ý kiến đa chiều mang ít nhiều lợi ích cho người đọc.

Ở đây, có vẻ đang bình luận về các từ ngữ trong bài thơ.

Mình đối thoại theo từng ý với chung chung chứ không với riêng cá nhân nào hết. Mục đích thêm ý kiến đa chiều chứ không để tranh biện, cãi cọ.

Với mình đây là một thi phẩm hay.

Theo mình cảm nhận:
- Câu #1:
Khung trần diễm ảo đượm tình thơ
(cảnh chiều thu diễm ảo của trần gian được thu vào trong tầm mắt như một bức tranh)

- Câu #2
Ảm đạm sương mờ gió thoảng vu
(mình không thấy có gì phức tạp ở ngữ pháp. Gió thoảng, dễ hiểu. Vu có thể được hiểu là về. Gió thoảng tới. Gió thoảng đến. Gió thoảng về. Không nhất thiết phải tìm kiếm thoảng vu phải là gì.)

- Câu #3, câu #4:
(lắng đọng và giam tù, đều là động từ. Giam tù/Giam giữ)

- Câu #5, câu #6:
(Xẩm màu có trong tự điển Trần Văn Kiệm. Xẩm cũng có nghĩa Thím, Thẩm. Theo mình hiểu trong một bức tranh có những khoảng màu tối, sáng, đậm nhạt, ý của tác giả muốn cho mình cảm thụ điều đó qua sự mô tả mùa thu hoa tàn, lá úa. Hát Xẩm là người khiếm thị hay người mù hát rong, họ chỉ nhìn thấy sự vật mờ mờ. Xẩm tối là trời chiều chập choạng. Do đó, Nâu xẩm ở đây có lẽ là màu nâu mờ tương phản với tối u, tối u là nhát màu đậm hơn trong bức tranh so với nâu xẩm. Một nhát màu tối u chứ không phải toàn bộ bức tranh Chiều Thu tối u. Vậy thôi. Xẩm cũng đối với U, cách chơi chữ khá là tuyệt. Xẩm/Thím/Thẩm là dấu hỏi hay dấu ngã thì phải cần xem lại. Thử tra tự điển Hán-Việt sẽ rõ hơn.)

-Câu #7, câu #8
(hồn lãng đãng không có gì là bất quy tắc cả. Ngôn ngữ của thi ca, âm nhạc nó thoát như vậy. Có người còn thi vị hóa hồn mình đi hoang, lang thang vô định, có sao đâu. Câu thơ cho mình hiểu một tâm trạng mông lung, mơ màng, huyễn hoặc trước cảnh trí thiên nhiên. Còn lặng trầm tu, theo mình thì lặng trầm là tâm tư lắng đọng và lặng lẽ chiêm nghiệm tu sửa bản thân. Again, không nhất thiết phải tìm hiếu trầm tu phải là gì).

Tóm lại, theo mình nghĩ thì khi bình thơ của người khiếm diện, nên chỉ bình trên khía cạnh nghệ thuật, khoan hãy vội phê phán khi chưa hiểu hết các ý của tác giả, đôi khi còn có cả những ẩn ý trong những tác phẩm lớn mà nhiều thế hệ sau vẫn chưa giải mã được.

Mình chỉ tình cờ có duyên với bài thơ này chứ bình thường không có tâm hồn thơ thẩn gì cả.

Thùy Linh

12-22-2022, 12:51 PM

Thêm bài nữa.
Như Du Lan nói, nhiều dẫn chứng, phân tích, nhận xét, càng học hỏi được nhiều kinh nghiệm.
Làm thơ cũng lắm công phu
Đừng dùng chữ nghĩa kiểu như Bùi Hiền
Bà con thắc mắc liên miên
Đọc không hiểu rõ muốn điên cái đầu

Thứ Lang ơi là Thứ Lang, phân tích gì được, mới oánh một post dài về cái bài "Chiều Thu" từ ngữ "cõi trên, cõi dưới" mà chưa phân tới chỉnh đối nữa ka` ,
Mà Thứ Lang giỏi văn mà miệng có hình con hến nha :z45:

TLinh không có coi đọc ở đâu, Thứ Lang ra giang hồ nhiều, coi bộ bị "bội thực" thơ Đường luật trộn muối, tiêu, chanh hơi bị nhiều rồi ngứa mắt đem về hành cho tay TLinh ngứa héng ! thuốc nhỏ mắt nè, nhỏ đi cho bớt rồi ăn Giáng Sinh thật vui vẻ an lành nha .

Bên Úc 23 December rồi đó, TLinh mới mở mắt, ngủ có 4 tiếng à, bận mún xỉu lun nè, hôm nay nấu đồ ăn để mai đem về quê, gói quà sẵn để dưới cây thông cho mấy đứa cháu (chả có gì mỗi cháu còn đi học một hộp kẹo chocolate nhỏ để có chút gì đó, đặng kẹp cái thiệp có $$ cộm cộm vô, năm nào cũng vậy, tiền thiết thực hơn)

Hương nói "nhiều dẫn chứng, phân tích, nhận xét, càng học hỏi được nhiều kinh nghiệm." chứ không phải Du Lan nói câu này đâu. Du Lan tặng hoa cho Thứ Lang cái post nói về chữ nghĩa của tổ tiên.:z45:
và chữ nghĩa "bá vơ" từ VN đang lan tràn trên mạng ra hải ngoại .

Gia tài tiếng Việt rất giàu đẹp, trong sáng, chữ chúng ta chọn lựa dùng không hết, có nhiều người chê "bình dân, thường quá", đi làm cái máy chế chữ, đảo tính từ kép, danh từ kép cho hợp vô ba(`ng trắc, vận hoặc xé chữ ra rồi ghép những từ Hán-Việt lại cho lạ, cho ngộ, cho kêu với đời, mà thật ra những chữ đó không có nghĩa gì hết, đọc rồi ngơ ngác hông hiểu, dĩ nhiên tự điển cũng không bổ sung đâu á :z13:

Thùy Linh

12-22-2022, 12:58 PM

:)

TLinh nhờ cao thủ Võ Đang Thứ Lang tiếp khách dùm nhé .:z45:

Thứ Lang

12-22-2022, 01:47 PM

Xin lỗi chị Hương Khuya,
Thứ Lang nhớ lộn, câu nói trên là của chị Hương Khuya mà Thứ Lang lại nhớ là của chị Du Lan, Thùy Linh đã nhắc nhở thì Thứ Lang xin cải chính lại, không dám "cầm nhầm" nữa..
Xa quê hương, nhớ mẹ hiền lâu quá nên đầu óc cũng bị mụ đi, thành ra ngớ ngẩn!

Thứ Lang

12-22-2022, 01:59 PM

Bài Thơ Cho Huế
(Nhị Thủ)

1.
Lâu rồi chẳng trở về thăm Huế
Viếng mái đình làng dưới cội sao
Với chợ Đông Ba ngày cũ ấy
Và thôn Vĩ Dạ thuở xưa nào
Sông Hương nước biếc hổn ngơ ngẩn
Núi Ngự mây buồn dạ xuyến xao
Linh Mụ chuông khuya sầu áo não
Tràng Tiền gãy nhịp lệ tuôn trào

2.
Lâu lắm chưa về thăm xứ Huế
Nhớ đình Vĩ Dạ dưới hàng sao
Nghiêm lăng cổ độ trăng xưa đó
Thành nội hoàng hôn cảnh cũ nào
Nắng sớm Hương giang đò nhộn nhịp
Mưa chiều Đỉnh ngự gió xôn xao
Đâu rồi kỷ niệm thời thơ ấu
Đất khách bơ vơ suối lệ trào

VK

Thấy anh/chị Tà Áo Xanh cũng có tâm hồn thưởng thức thi ca, đã vào đây góp ý bình luận trong tinh thần nghệ thuật vui vẻ, xôm tụ và hào hứng.
Vì vậy Thứ Lang đem thêm bài thơ nầy để cùng nhau bình luận cho không khí nhộn nhịp trong mùa lễ giáng sinh.
Thùy Linh ơi, có bài nầy liếc sơ qua hình như không có trộn muối tiêu chanh nè!

Thùy Linh

12-22-2022, 04:15 PM

:)
Hai bài thơ Nhị Thủ của VK về Huế, câu đầu luật trắc, hạ 4 vần độc vận ao, không chơi thông vận mới ngon lành cành đào nghen :z67:TLinh ít khi làm loại 4 vần này .

Đúng là hông có pha muối, đối chỉnh tự loại, không hề có lộn chữ "cõi trên" để mà đoán ý tác giả kiểu này, thế nọ ...

Lời thơ giản dị mà ngọt ngào len vào lòng người như tiếng ru con của Mẹ ngày thơ ....
Từng câu, từng chữ rõ nghĩa, trong sáng sao đọc cảm thấy phê ..., đọc là hiểu liền, đúng là tiếng Việt giàu đẹp thuần tuý gia tài của tổ tiên để lại :z67::z57:
Cảm ơn Thứ Lang, vậy mới là ...thơ ...hay :z57:

Thứ Lang

12-22-2022, 04:25 PM

Hồi xưa các cụ hay làm thơ Đường luật kiểu nầy lắm, nhất là cụ Trần Trọng Kim.
Chính các cụ nói thơ thất ngôn bát cú Đường luật là 2 bài Tứ Tuyệt Đường luật nhập lại, và các cụ hay gieo vần câu 1 là thanh trắc.
Nhưng thơ dùng cho khoa trường thì phải 5 vần bằng như đa số chúng ta thường làm.

Thứ Lang

12-22-2022, 08:16 PM

Bài xướng
Chút Tình Tuổi Lão
Cho em gần hết cuộc đời ta
Còn lại dành riêng hưởng tuổi già
Để gậy giúp thêm cho vững bước
Mượn xe chuyên chở khỏi đi xa
Viếng thăm thi hữu nhờ mail bạn
Xướng họa văn chương cậy net nhà
Thanh thản tháng ngày cho trọn kiếp
Thỏa niềm mơ ước của riêng ta
Mquang
20/12/2022

Bài họa
Sống Tuổi Già
Trần gian chẳng phải chỉ mình ta
Đâu trách buồn phiền cái tuổi già
Trước trẻ sau già năng kế nghiệp
Thế nào rồi cũng phải đi xa
Chi bằng sáng tối vui say tửu
Nào sớm chiều thi sướng thơ nhà
Hoa nở mỹ miều trong tóc bạc
Ta vui ta hát với mình ta
Trần Đông Thành
21/12/2022

Thùy Linh ơi, có đề tài tán gẫu nữa nè.
Bình luận cho vui nhà vui cửa.
Hai cụ nầy cũng chung chiếu thơ với các “nhà thơ” trên kia.
Mấy cụ hàng tám bó (U80) hết rồi, làm thơ đã mấy chục năm.
Có pha chút muối tiêu chanh để ăn trứng vịt lộn.

Thứ Lang

12-22-2022, 10:07 PM

Chén Rượu Mời
Sống kiếp lưu vong nửa cuộc đời
Quê nhà biền biệt mãi ngàn khơi
Tha hương vẫn nhớ tình sông núi
Viễn xứ nào quên nghĩa đất trời
Chiến trận ngày nao như hý cuộc
Sa trường thuở ấy tợ trò chơi
Ngậm ngùi thân phận người thua cuộc
Chia xẻ niềm đau chén rượu mời
Dương Thượng Trúc

Họa vần
Cánh Thiệp Mời
Mới đó mà nay sắp hết đời
Từ ngày lướt sóng vượt trùng khơi
Quê người ngắm tuyết bay đầy nội
Đất khách nhìn sương phủ kín trời
Tết tủi không màng câu chúc tụng
Xuân buồn chẳng thiết cuộc vui chơi
Bên hiên gió lạnh lùa song cửa
Nước mắt rơi trên cánh thiệp mời
Dương Anh Phong
23 Aug 2022

Có nạc có mỡ nè Thùy Linh ơi.
Một loại hoài cũng chán, cho nên phải đổi món ăn chơi, như bánh ít lúc nhân đậu lúc nhân dừa vậy mà.
Thùy Linh bình luôn hai bài nầy đi nha!

Thùy Linh

12-23-2022, 05:25 AM

Có nạc có mỡ nè Thùy Linh ơi.
Một loại hoài cũng chán, cho nên phải đổi món ăn chơi, như bánh ít lúc nhân đậu lúc nhân dừa vậy mà.
Thùy Linh bình luôn hai bài nầy đi nha!

Thứ Lang, một bài còn chưa xong, đưa thêm dồn dập bộ TLinh rảnh lắm hay sao ! cả ngày bận tối mặt mũi chưa soạn đồ mai về quê gần biên giới với Victoria nữa nè chòi .

Hai bài trên Chén Rượu Mời của Dương Thượng Trúc và Cánh Thiệp Mời của Dương Anh Phong - Luật Niêm Vần Đối đều đạt hết :z67::z67:

Trong hai bài - 2 câu Trạng và 2 câu Luận đối tự loại nhau chan chát mà đọc không cứng ngắc vì hai tác giả chọn từ ngữ đẹp, trôi chảy vế nọ bổ nghĩa vế kia thật khéo.
Đọc là hiểu tâm sự người viết, tuy dùng những chữ đơn giản mà trong sáng rõ nghĩa viết theo âm điệu bằng trắc, nhạc tính trầm bổng, người không biết làm thơ cũng hiểu ngay.

TLinh đặc biệt thích bài của Dương Anh Phong, chỉ hai câu Kết đã diễn tả tâm trạng nỗi lòng của tác giả đầy đủ ai có cùng hoàn cảnh đọc lên cũng cảm nhận được ...
Bên hiên gió lạnh lùa song cửa
Nước mắt rơi trên cánh thiệp mời
Dương Anh Phong
23 Aug 2022

Còn những bài thơ tác giả tự chế chữ, xé lẻ đem gán ghép chữ thuần Việt, Hán-Việt loạn xạ đọc lên không hiểu và đọc xong không muốn coi lại, bay tuốt hết ...chẳng hề để lại chút cảm giác nào .
...

Thứ Lang

12-25-2022, 12:11 PM

Bài xướng
Binh Hùng
Hạ quyết tâm xông đuổi giặc Trung
Đồng bào đoàn kết biến binh hùng
Gậy quơ nát Đảng tầm vông đập
Dùi thúc banh thây trống cắc tùng
Trai áo vải Quang Trung Nguyễn Huệ
Gái anh thư Nhị Nữ Bà Trưng
Tay sai Việt Hán Cộng tiêu hết
Đất Nước không còn dịch khối ung
Tố Nguyên

Bài họa vần
Chí Hùng
Noi gương đại đế Đức Quang Trung
Tiếp bước tiền nhân nối chí hùng
Cứng cỏi giương mình như cội bách
Hiên ngang ngẩng mặt giống thân tùng
Trừ Minh dũng mãnh gươm Lê Lợi
Diệt Hán cang cường kiếm Nhị Trưng
Lấy lại giang sơn nòi Lạc Việt
Biên thùy mở rộng tới châu Ung
Tố Cộng

Thùy Linh ơi, take your time.
Cứ thong thả, chừng nào rảnh bình 2 bài nầy để các bạn trong đây “rút kinh nghiệm” như sis Hương Khuya đã nêu ý kiến đó nghe.
Nhất là cặp luận và câu 7 của bài xướng.
Đêm qua ăn Réveillon đón chúa hài đồng vui hông?

Thứ Lang

12-26-2022, 05:56 AM

Trở Về Nhà
Ơn trời thất thập cộng thêm ba
Lạ rứa chừ sao vẫn chửa già
Lững thững nhàn du cùng bố nó
Bên hiên thiền định chỉ mình ta
Hương trà gợi ý bày thư pháp
Thanh tịnh tà tâm chỉ thoáng qua
Quét dọn am trong không vọng niệm
Chờ ngày sạch nghiệp trớ về nhà
Kiều Mộng Hà
25 Dec 2022

Có chay có mặn đầy đủ món ăn chơi cho quý khách thưởng thức.
Khi nào Thùy Linh không bận rộn công việc thì phân tích, bình luận bài thơ nầy để các bạn có thêm kinh nghiệm học hỏi trong lãnh vực thơ Đường luật.

Thứ Lang

12-26-2022, 09:27 AM

Vẫn Còn
Vẫn còn trẻ tuổi bảy thêm ba
Cứ sống phây phây chớ nghĩ già
Mọi việc trên đời xin Chúa phán
Riêng mình thương xót phận quanh ta
Văn chương chữ nghĩa tăng nghị lực
Âm điệu thơ vần diễn chuyện qua
Xướng hoạ cùng nhau đời hữu ích
Cháu con thỏ thẻ ấm vui nhà
Yên Hà
26/12/2022

Thêm bài nầy nữa.
Bài nầy cũng họa y vần như bài trên (của Kiều Mộng Hà).
Tác giả nầy là một trong những cây bút trụ cột của thi đàn rầm rộ, nhộn nhịp nhất trên Net từ nhiều năm cho đến hiện nay, gồm nhiều thi vương, thi bá, thi hào, kể cả những “thầy” có trang web dạy làm thơ Đường luật.

Thứ Lang

12-26-2022, 04:49 PM

Trích trong sách
Mùa Cổ Điển của Quách Tấn
Nhà in: Thụy Ký
Năm xuất bản: 1941

Cảm Thu
Gầy úa rừng sương đeo giọt sầu
Đây lòng ta đó một trời thâu
Gió vàng cợt sóng sông châu mặt
Mây trắng vờn cây núi bạc đầu
Dìu dặt tiếng ve còn vẳng đấy
Vội vàng cánh nhạn rủ về đâu
Ơi người chinh phụ nương rèm liễu
Sùi sụt chi thêm bận vó câu
Quách Tấn

Gọi Kêu
Giấc mộng ngàn xưa đương mải mê
Vùng nghe cảm hứng báo Thơ về
Sóng mài nghiên biển ngòi non chấm
Gió trải tờ mây chữ nhạn đề
Vồn vã tiếng dương ngâm lại đọc
Rỡ ràng sắc rớn điểm rồi phê
Tứ tràn ra mãi trong cao rộng
Thiên nữ bưng hoa rắc xuống tề
Quách Tấn

Ông Quách Tấn viết sách thi pháp (phương pháp làm thơ) để lại cho hậu thế hàng ngàn đời sau, thật là có công lớn đối với nền văn học nước nhà, rất đáng được tri ân.
Chính ông nói “có thơ là có bệnh”. Cho nên làm nhiều bài thơ quá thì cũng khó tránh khỏi những sơ xuất do nhiều nguyên nhân, như không có thời gian dò lại, hoặc viết nhầm (lộn/typographical error) hoặc thợ in, nhà in sắp chữ sai (lỗi ấn loát)…
Trong sách thơ Mùa Cổ Điển của ông (Quách Tấn) có nhiều bài thơ mà những người đã đọc sách Thi Pháp Thơ Đường do ông viết, đối chiếu lại những “bức thư” hướng dẫn cách làm thơ, luật thơ và các lỗi bệnh trong thơ, cũng như những lời bình về thơ của những người đi trước, không khỏi có những thắc mắc, mà không thể tự giải đáp thỏa đáng được.
Từ đó suy ra thơ người xưa cũng có những lỗi (hoặc bệnh) khó tránh khỏi.
Tuy nhiên ông Quách Tấn cũng nhắc nhở: “Đừng thấy các đại danh gia thi sĩ có những bài thơ sai (bị lỗi bệnh) rồi nghĩ rằng họ là bậc thầy, gương mẫu, mẫu mực, mà học theo những cái sai đó. Rốt cuộc sai hết cả đám”.
Khi nào rảnh rỗi, Thùy Linh phân tích 2 bài thơ trên để các bạn hiểu rõ và nắm vững thêm kiến thức về thi pháp.

Thứ Lang

12-27-2022, 12:11 AM

Trích trong tập thơ Mùa Cổ Điển
của Quách Tấn

1.
Gió Khuya
Ngọn gió muôn xa đưa đẩy vào
Nửa phòng mây rộng một trăng cao
Sáo dìu dặt nổi rừng dương liễu
Hương chập chờn lay khóm trúc đào
Vàng ngọc nhảy reo câu khiển hứng
Non sông huyền hoặc sắc chiêm bao
Lòng chan chứa biết bao cay đắng
Tan sạch còn lưa chút ngọt ngào
Quách Tấn

2.
Đêm Tình
Giấc thắm tình duyên non gối nước
Màn sương để lọt ánh sao băng
Hồn hoa chợp mộng thơm hồn gió
Tóc liễu dừng thơ đón tóc trăng
Muôn điệu tơ lòng run se sẽ
Nửa vời sóng nhạc gợn lâng lâng
Phòng hương thương kẻ ngồi nương triện
Tình gởi mây xa lệ ngập ngừng
Quách Tấn

3.
Một Đêm Mưa Mùa Thu
Thâu canh tầm tã giọt mưa thu
Tin tức nàng trăng những biệt mù
Chiếc gối lơ làng duyên phấn điệp
Cung cầm lểnh loảng giọng hà mô
Thơ dầm mực lạnh thương khôn nén
Nến xót tình chi lệ chẳng khô
Ngàn dặm nước mây đêm quạnh quẽ
Có thuyền ai ghé bến Huỳnh Cô
Quách Tấn

4.
Thăm Một Thi Sĩ
Lầu xuân ổ điển giá xem thường
Một túp lều tranh ẩn nắng sương
Lối chẹt lờ mờ rêu thế sự
Song thưa ngào ngạt gió văn chương
In màu đạm bạc mây qua chái
Vẽ nét thanh cao liễu nép tường
Bên luống cúc già vầy thú cũ
Ra về sống áo đượm mùi hương
Quách Tấn

5.
Tặng Một Nghệ Sĩ
Lạnh lẽo sông thu tiễn lá ngàn
Mây thu vời vẽ khói trần gian
Có tơ ai nhớ công tằm khổ
Không mật đành chê kiếp bướm nhàn
Gió bấc mỉa mai lòng bạch nhạn
Bóng chiều ngao ngán phận hồng nhan
Con thuyền bến lách không tri kỷ
Để lẻ trong sương mấy điệu đàn
Quách Tấn

6.
Đá Vọng Phu
Người đã không về tin cũng không
Đầu non dắt trẻ đứng trông chồng
Nước mây quạnh vắng tròng khô lệ
Mưa nắng phôi pha má lợt hồng
Lời thệ vững ghi lòng sắt đá
Khối tình riêng nặng gánh non sông
Nỗi niềm ai biết không ai biết
Gương nguyệt ngàn thu rạng biển đông
Quách Tấn

7.
Trơ Trọi
Tình cũng lơ mà bạn cũng lơ
Bao nhiêu khăng khít bấy ơ hờ
Sầu mong theo lệ khôn rơi lệ
Nhớ gởi vào thơ nghĩ tội thơ
Mưa gió canh dài ngăn lối mộng
Bèo mây bến cũ quyện lòng tơ
Hỏi thăm tin tức bao giờ lại
Con thước qua song lại ỡm ờ
Quách Tấn

8.
Nhắn Ai
Thềm xuân mấy lượt lệ hoa rơi
Mấy lượt mưa thu liễu rối bời
Nhớ chập chồng non mây sớm tối
Tình lai láng biển nước đầy vơi
Chiêm bao lẩn quẩn trăng dầm gối
Tin tức nôn nao nhạn lạc trời
Gương nhạt cảnh đời chung tấc bóng
Tâm hồn riêng gởi nước non ai
Quách Tấn

9.
Lại Nhắn Ai
Còi xe đêm trước lọt rèm xưa
Tin gởi vào ai đã đến chưa
Tỉnh mộng nằm ôn tràng mộng cũ
Mong thơ lần giở xấp thơ xưa
Cỏ sương rung động niềm thương nhớ
Mây nước nôn nao ý đợi chờ
Lơ đễnh bên người ôm mặt khóc
Hỏi tra duyên cớ ngại ngùng thưa
Quách Tấn

10.
Đêm Xuân
Lơ lửng từng mây dạo tiếng tơ
Đêm trong như kính dịu thu mờ
Phấn sương điểm má đào non nõn
Gương nước soi mày liễu nhởn nhơ
Mượn lược nàng trăng mây rẽ tóc
Khơi tình chị gió lá đề thơ
Bồng lai một giấc muôn năm cũ
Mơ ước chi cho bướm phỉnh phờ
Quách Tấn

Ông Quách Tấn từng nhắc nhở: “Các danh gia thi sĩ, tiền nhân cũng có khi sai, đừng nghĩ họ là bậc thầy mà làm sai theo họ, thành ra sai dính chùm cả đám”.

Thứ Lang

12-27-2022, 12:20 AM

Trích trong tập thơ Mùa Cổ Điển
của Quách Tấn (tiếp theo)

11.
Đêm Thu
Vườn thu óng ả nét thùy dương
Đưa nhẹ đêm theo cánh hải đường
Lóng lánh rẻo vàng gieo bến nguyệt
Phất phơ tơ nhện tủa ngàn sương
Chim hồi hộp mộng cơn mưa lá
Cúc vẩn vơ hồn ngọn gió hương
Say khướt hơi men thời Lý Bạch
Non xa mây phới nếp Nghê thường
Quách Tấn

12.
Đá Vọng Phu
Chồng đi biệt tích tự bao giờ
Một góc trời riêng một dạ chờ
Lụy nhớ mưa ngàn tuôn nượp nượp
Tóc thề mây núi bạc phơ phơ
Non chồng nghĩa nặng cao vòi vọi
Nước vướng tình sâu chảy lững lờ
Dâu biển đã bao đời kiếp trải
Lòng son một tấm mãi trơ trơ
Quách Tấn

13.
Hiu Quạnh
Trăng lại tròn trăng mấy độ rồi
Đìu hiu còn đọng ngấn ly bôi
Mộng về lối cũ tìm khôn gặp
Nhớ đốt lòng tây dập chẳng nguôi
Lá rắc thêm sầu rơi gió một
Chim dành riêng thú liệng trời đôi
Vườn sương thờ thẫn đêm qua lạnh
Cúc nỡ nhìn nhau mỉm miệng cười
Quách Tấn

14.
Chiều Xuân
Chim mang về tổ bóng hoàng hôn
Vàng lửng lơ non biếc đọng cồn
Cành gió hương xao hoa tỷ muội
Đồi sương sóng lượn cỏ vương tôn
Khói mây quanh quẩn hồi chuông vọng
Trời biển nôn nao tiếng địch dồn
Thưởng cảnh ông câu tình tự quá
Thuyền con chở nguyệt đến cô thôn
Quách Tấn

15.
Đêm Mơ
Thuyền ai neo nguyệt bến sông Ngân
Khúc nhạc giao bôi rót xuống trần
Sương bạc vẩn vương lòng quả phụ
Trúc vàng thơ thướt bóng giai nhân
Hồ im vẻ ngọc mơ duyên lá
Sân vén rèm hoa đón ý xuân
Muôn dặm gió về say lảo đảo
Cành hương chợt tỉnh ngát hương lân
Quách Tấn

16.
Một Buổi Trưa Mùa Thu
Gió tự mô về thổi đến mô
Mấy cành sao rụng bóng hoa nô
Đây vài giọt nhẹ rơi mưa lá
Đó một màu im trải nắng hồ
Tóc vướng hơi hương vườn túy liễu
Lòng nương tiếng địch bến vi lô
Trưa Bồng lai khẽ rung rinh biếc
Nghiêng cả hồn thu xuống lững lờ
Quách Tấn

17.
Ông Thích Chi
Người hỏi bình sinh ông thích chi
Hoa thơm gái lịch với thơ hay
Sống trăm năm đó chơi cho thú
Chết một lần thôi sợ quái gì
Chùa phật hầu son Nguyễn Uy Viễn
Non tiên rêu biếc Trần Hy Di
Chị em thương tớ đừng khuyên tớ
Lúc hứng trời xanh bé tỉ ti
Quách Tấn
18.
Nước Chảy Qua Đèo
Tóc bạc phơ đầu mắt đã nheo
Tình xuân buổi gái vẫn còn đeo
Song chiều ngấp nghé đưa thư nhạn
Chợ sớm chàng ràng trả giá heo
Điềm trước đã xui chùa quạ đậu
Thân già chi để cột làng treo
Duyên may gặp gỡ chàng trai trẻ
Bõ lúc phòng thu ngọn gió vèo
Quách Tấn

19.
Làm Trai
À ra mình mới ngoại hai mươi
Mà cũng chua cay đủ với người
Lúc hứng ngửa nghiêng trời đất rộng
Cơn buồn xáo trộn cổ kim chơi
Mấy phen chìm nổi thây cha kiếp
Những tiếng khen chê mặc mẹ đời
Còn đặng bảy mươi chín tuổi nữa
Ngang tàng cho thỏa chí làm trai
Quách Tấn
1929

20.
Tiên Trên Đời
Thấy cuộc nhân duyên luống nực cười
Chồng ba mươi chẵn vợ năm mươi
Đưa duyên vợ những khen bà nguyệt
Định số chồng riêng oán lão trời
Chồng dãi gió sương mong tóc bạc
Vợ lo son phấn điểm da mồi
Trăm năm thiên hạ rằng tiên đấy
Nghĩ kỹ trần gian dễ mấy đôi
Quách Tấn

Ông Quách Tấn nhắc nhở: “Các danh gia thi sĩ, tiền nhân cũng có khi sai, đừng nghĩ họ là bậc thầy mà làm sai theo họ, thành ra sai dính chùm cả đám”.
Có thể trích ra từ trong đây bài nào có nhã hứng thì họa vần cho trang nhà thêm phần hào hứng.

Thứ Lang

12-27-2022, 01:10 AM

Đề tựa tập thơ Mùa Cổ Điển của Quách Tấn do Chế Lan Viên chấp bút.

TỰA

Chúng ta thích những gì chúng ta thiếu. Khi, vì liên tài, tôi tìm và gặp được ông QUÁCH-TẤN, lòng tôi vui sướng bao nhiêu ! Ai ngờ rằng cái thế-kỷ hai mươi nhộn-nhịp với những thi-sĩ dâm-loạn, điên-cuồng, gian-trá, độc-ác của nó, lại còn giữ nguyên-vẹn, đâu đây, cả một bầu không-khí Tống, Đường. Thật thế, QUÁCH-TẤN chúng ta có đủ phong-vận của một tao-ông mặc-khách thời buổi đó.

Và bắt buộc tôi phải nói nhiều đến cái tâm-hồn diễm-lệ của người. Bởi vì, chỉ trong chốc nữa, chính nó sẽ soi xuống, vào cái mặt giếng trung-thành của những trang thơ.

Tôi nghĩ ngay – lố-bịch thay là ý tưởng ! – đến một chiếc bình lọc nước: Chậm-chạp mà vững-vàng, âm-thầm mà mạnh-mẽ, nó sẽ hút chất nước ngọt-ngào chung-quanh vào trong tinh-khiết của lòng mình, gạn lọc, chọn lọc. QUÁCH-TẤN là như thế đó. Một sự thu nhận rất đỗi thận-trọng điều-hòa. Cử-chỉ ít, lặng, nhưng đầy ý nghĩa. Lời nói sưa, nhỏ, nhưng không thiếu sâu xa. Tóm lại có thể trong mấy chữ: hiểm tuy rằng điềm. Đó là cái tính của hồ, một mặt phẳng im, trên một lòng sâu tối. Đó là cái tính của núi, đơn-sơ ba nét, ba chiều cổ-điển, nhưng tâm-lý chi-ly từng ngọn cỏ, nhành gai. Yêu hồ yêu núi dường kia, không trách QUÁCH-TẤN không thích bể là phải lắm. Một lần người bảo: “Tôi chỉ yêu nó khi nó là một mặt lặng im thôi”. Tôi tưởng như người đã nói rõ quan-niệm của người trong câu nói đó. Bởi vì QUÁCH-TẤN không phải chỉ là người chôn hoa khóc hoa, tưởng nhớ một lòng sen, cảm thương một thân lá. Cũng không phải ông chỉ là người ưa siêu-thoát ra ngoài thế-sự, mong lấy cái hư-vô làm cái tâm-hồn, bởi lẽ tâm-hồn đã quá say đắm hư-vô, Không ! ông đủ cái phức tạp của chúng ta, lại thêm cái từng-trải của một con người tam thập. Nhưng ông đã trót mang cái quan niệm là đàn-áp, đàn-áp tất cả, để được bình tĩnh mà đón tiếp thi ca. Tưởng là khô-khan của Cao-đạo nhưng thật ra trong-suốt của Tượng-trưng. Cũng không đáng lấy làm lạ, khi người ta bước ra từ địa-hạt thơ Đường, nguồn tượng-trưng thuần-túy nhất. Tôi có cảm-giác, một khi về với thơ Tàu, là thế-giới chia ra hai phần: một, mặt đất, hai, cái tượng-trưng của nó bên trên: không-khí. Nhà thơ là người hiểu nhất về cái bên trên. Đáng lẽ than khóc cái cành hoa rơi, họ than khóc cái chỗ trống của cành hoa rơi. Đáng lẽ kêu gọi một ngọn gió, họ chỉ kêu gọi cái gì như hình thể của ngọn gió. Họ đi đến với chung-quanh, với sự-vật không bằng đường đất của con tim, bàn chân của cảm-tình, nhưng bằng không-gian, bằng cánh bay của trực-giác.

Riêng về QUÁCH-TẤN cái quan-niệm “tình nhiều nhưng không được lộ, khí mạnh nhưng mà phải dằn”, như sao ta có thể đọc thấy rõ-ràng, trong mấy câu, gọi đi là tâm-sự:

Sầu mong theo lệ khôn rơi lệ,
Nhớ gởi vào thơ nghĩ tội thơ.

Và sự liên-tưởng, xui chúng ta không sao không nghĩ đến một đôi nhà thi-sĩ Pháp đã đưa ra cái thuyết: “Người thơ khi đi tìm cái Đẹp phải dằn lên những dục vọng tầm thường, phải gạt tro ra cho điếu thuốc được dễ-dàng cháy theo với LỬA”. Phương Đông, phương Tây, ngửng lên cùng thấy trời kia xanh.

Một cái quan-niệm như thế ở một nhà thơ cũ, chẳng xui ta ngạc-nhiên mảy may nào hết. Ai đã có thể yêu sự tự ràng buộc của tâm-hồn, thì yêu luôn cái ràng-buộc tâm-hồn bởi ngoại cảnh. Kẻ hoàng-vương sợ gì lễ-nghi. Bởi vì lễ-nghi làm ra kẻ hoàng vương vậy. Con cá đẹp, múa giữa bốn mặt pha-lê, mà cũng làm được khoái-lạc cho kẻ tài-tử – chính vì nó múa giữa bốn mặt pha-lê. Cái múa tự-do đó, QUÁCH-TẤN nuôi mãi trong hy-vọng. Ông nguyện ngày kia sẽ trả lại hoàn-toàn cho thơ cũ cái hoàn-toàn của nó – âm-điệu, nhịp-nhàng, uyển-chuyển, đổi thay – mà “làng thơ Việt Nam đã bao lâu đánh mất”. Mười năm, hai mươi năm, hay cần đến, cả một đời, điều ấy là một điều chẳng đáng kể với ông.

Tập thơ thứ hai nầy vượt biết bao nhiêu tập thơ thứ nhất đã làm chúng ta không mãn-nguyện. Tập thứ hai nầy, tuy xinh-đẹp nhường ấy, yêu-kiều nhường ấy, ông cũng rụt-rè mà cho là thêm một bước tập-tành.

Và xin cảm ơn cái tập-tành ấy nhé.

Bởi vì, tập MÙA CỔ ĐIỂN bé bỏng nhưng quá đầy-đủ, trước hết, đã giải cho ta một mối lầm ác-nghiệt là phân-chia bờ cõi Thơ bằng hai chữ Mới Cũ chẳng có ý nghĩa gì. Và cũng không thể gọi là sau hết, cái việc nó đã đem lại, – ngoài những ý hay, tứ mới, ngoài những cảnh đẹp, tình sâu, – một cái quí-báu nhất và cốt-tủy nhất là Hồn Thơ, mà chưa một ai định nghĩa cho rành-mạch. Những người, không vì một lẽ rõ-ràng gì, đã thích những câu:

Cỏ biếc chẳng treo hồn Sở-trướng.
Trúc vàng thà điểm giọt Ngu-cung.

(Phạm-Thái)

Vàng rụng giếng ngô sa lá gió,
Bạc xuy dậu cúc nảy chồi sương.

(Tương-An)

Một tòa sen tỏa hơi hương ngự,
Năm thức mây phong nếp áo chầu.

(Thanh-Quan)

Xuân đào lý gió đêm hoa nở,
Thu khi mưa rụng lá ngô-đồng.

(Tản-Đà)

Họ sẽ hiểu tôi muốn nói gì.

Ấy là tôi muốn nói đến thơ thuần-túy. Phải rồi QUÁCH-TẤN, tuy chưa đến được – vì ai mà đến được, vả chăng ông cũng chẳng mong đến được bây giờ – nhưng ông đã đi gần cái thể đọng của Thơ thuần túy mà ở cổ-nhân, ta chỉ thường thấy trong các bản Cung-oán ngâm-khúc, Tần-cung-nữ oán, Bái-Công văn…

Hỡi những bạn trẻ ! Chúng ta vẫn thường say mê cái nguồn thơ phương Đông, sao hôm nay chúng ta không đón rước cái chân tài đương độ nở nầy ; – huống gì đó lại là kẻ đại biểu cuối-cùng cho một trường thơ hôm nay tẻ-lạnh.

Tôi phải nói thế nào cho đủ lòng tin của các bạn đây? Một bài tựa không phải là một chỗ ca-tụng. Nhưng khi với những bài thơ đầu, TẢN-ĐÀ đã không ngại-ngần mà đặt QUÁCH-TẤN bên Yên-Đổ, Hồ-Xuân-Hương, bà huyện Thanh-Quan, Tôn-thọ-Tường…, 1 thì với tập thơ thứ hai nầy, sao tôi không đủ can-đảm để nói rằng: qua các cổ-nhân, đến bây giờ, bạn trẻ chúng ta mới tìm thấy những bài bát cú mà chúng ta yêu được hoàn-toàn, một nhà thơ cổ-điển hiến dâng một mùa mà chúng ta đón tiếp với một lòng vui sướng không do-dự.

Cái đẹp, người ta bảo nên để nó đi đến một mình. Nhưng hôm nay sự nó đến không có tính-cách dĩ-nhiên, cái một mình lại thành ra bó buộc, bởi vậy nên xin.

Đề tựa.

Nha Trang, Xuân năm rắn (Tân Tỵ 1941),

Chế-Lan-Viên

Thứ Lang

01-11-2023, 08:38 AM

Nợ Văn Thơ
Lạc lối vườn thơ khó dứt tình
Xao hồn những lúc nở Quỳnh xinh
Vần chương bút khởi tìm lời sáng
Điệu phú câu tràn kiếm nghĩa minh
Đẹp tỏa trời thu in ánh mắt
Ngời vương bóng hạ đọng tim mình
Văn, thi, hoạ, xướng dâng thuyền mộng
Chỉ ước thêm giờ hưởng hiện sinh
Minh Thúy Thành Nội

Xin mời các bạn nhận xét về thi pháp, ý nghĩa nội dung và từ ngữ trong bài thơ nầy.

Thứ Lang

01-11-2023, 07:21 PM

Con Mèo Nhà Tôi
Niềm vui hiện tại có con mèo
Dẫu nghịch bờ tường cố nhảy leo
Mắt biếc trong veo nhìn đẹp đẽ
Lông đen mượt mịn ngó xinh hèo
Canh cơm thấy đặt đà nhào bám
Giống chuột đang bò lẹ rượt theo
Lắm buổi kề bên đầu tựa sát
Xoa lưng cảm động lấy chân khoèo
Minh Thúy Thành Nội
1/9/2023

Những Con Mèo
Ngồi không ưa ngắm những con mèo
Chúng giả bộ nằm bỗng nhẹ leo
Đêm tối trèo liền lên máng xối
Sáng mờ thả lỏng xuống cây hèo
Cô Miu cứ tưởng chưa ai biết
Chị Mão thì hay có kẻ theo
Cất tiếng mí ao chờ khách nựng
Mắt xanh tam thể mơn man khoèo
Utah 10-1-2023
Cao Mỵ Nhân

Bài nầy mới tức thì đây.
Nóng hổi vừa thổi vừa bàn luận.
Mời các bạn cùng bàn luận cho vui, cũng là để “rút kinh nghiệm, học hỏi” về thi pháp và phép dụng tự.

Thùy Linh

01-11-2023, 08:12 PM

:)

Dán bài này mấy ngày trước viết cho hiền muội đọc suy nghĩ của TLinh về ...Thơ , có nói sẽ đem vô đây .
:z57:
Hiền muội, thơ có nhiều thể loại đều có luật, niêm, vần của thể loại đó, ngay cả thơ Tự do câu 8 chữ, chỉ thơ tự do viết như văn xuôi không theo niêm, vần,
luật thì dễ viết, vì vậy thiếu nhạc tính hơn.
Câu hỏi của muội - Thế nào là một bài thơ hay? tỷ chỉ viết những gì tỷ nghĩ về Thơ, muội đọc sẽ hiểu phần nào Thơ là gì ?

Thơ không phải đồ vật .
Thơ không giống với một bức tranh trừu tượng có thể sờ, cần phải đoán ý tác giả hay suy ngẫm mà là tiếng lòng, lời nói của con tim, là ngôn ngữ, con chữ được chọn lựa viết theo luật, niêm, vần nên trong thơ có nhạc tính, âm điệu lên xuống trầm bổng.
Thơ đọc lên thấy/nghe có "hồn", tự nhiên, có tình cảm, có cảm xúc, có ý tưởng, có nhạc tính, là ngôn ngữ chạm đến người đọc, nhịp cầu tri âm nối giữa tác giả và độc giả, hay người viết đang nói thay cho người đọc điều họ muốn nói.

Muốn đạt được những điều trên, thơ phải trong sáng, rõ nghĩa, dùng ngôn ngữ giàu đẹp sẵn có trong kho tàng chữ Việt để truyền đạt cảm xúc của người viết đến người đọc...

Ngược lại, thơ mà dụng từ tối nghĩa, không có trong tự điển, chế, ghép, đảo lộn người đọc không hiểu ý tác giả diễn tả điều gì, thì hay ở chỗ nào?
Có khác gì đọc một bài thơ có chen mấy chữ ngoại quốc khi mình chưa học ngôn ngữ đó?

Người đọc thơ không có nhiệm vụ suy diễn ý của tác giả thế này, thế kia theo ý riêng của người đọc, hiểu là hiểu mà không hiểu là không hiểu, người đọc đâu có làm ra bài thơ ? có phải không ?

Người Việt viết văn, làm thơ dùng ngôn ngữ chung là tiếng Việt trong kho tàng văn hoá giàu đẹp của tổ tiên truyền lại .
Thơ và văn, khi đọc văn xuôi hoàn toàn khác với đọc/ngâm thơ . Viết lời nhạc cũng khác với thơ. Thơ mà đem phổ nhạc lắm khi phải chỉnh sửa và tuỳ thể loại thơ phổ được hay không !
Người thông thạo lưu loát tiếng Việt cũng thấy làm thơ khó hơn viết văn xuôi, bởi vì có luật của thơ - thơ là thơ, văn là văn nhưng văn, thơ có cùng một mục đích chung là viết cho người đọc hiểu.

- Có những bài thơ Tự do không theo thi luật mà đọc vẫn thấy hay, thấm thía bởi vì tác giả lồng cảm xúc vào từng câu, chữ trong sáng, rõ nghĩa, đọc là cảm nhận được ý tình của người viết, dù không đạt theo luật thơ cũng chuyển tải được cảm xúc, ý tác giả thành công...
- Bài thơ gò đúng luật, niêm, vần mà đọc không hiểu, từ ngữ chế, ghép, gượng ép cho đúng theo vận nhưng vô nghĩa ..?

- Thơ đúng luật, niêm, vần mà từ ngữ đẹp, trong sáng, rõ nghĩa đầy cảm xúc thì là ...Thơ .

Tỷ đọc thơ vài câu là biết muốn đọc thêm hay không qua cách diễn tả, dụng từ ngữ của tác giả.

Chúng ta đọc những bài thơ của thi sĩ đời trước, từ ngữ đơn giản, trong sáng, nghe được nỗi lòng của tác giả ? vì sao?
Thử đọc vài câu Tứ tuyệt " thơ điên" xem ta có hiểu không ? tuy có một chữ lẽ ra trắc mà viết bằng .
Mai đã khô rồi thơ cũng khô
Tình ta chết yểu tự bao giờ
Từ đây trong gió trong mây gió
Lời thảm thương rền khắp nẻo mơ
Hàn Mặc Tử (trích trong Trút Linh Hồn)
~*~
Cây Bàng Cuối Thu

Thu đi trên những cành bàng
Chỉ còn hai chiếc lá vàng mà thôi
Hôm qua đã rụng một rồi
Lá theo gió cuốn ra ngoài sơn thôn
Hôm nay bởi thấy tôi buồn
Lìa cành theo gió lá luồn qua song
Hai tay ôm lá vào lòng
Than ôi chiếc lá cuối cùng là đây
Nguyễn Bính (1937)

Đọc rồi hỏi những ai không biết gì về thơ có hiểu ý tác giả không? Từ ngữ ta đọc thấy hàng ngày đó thôi.
Thí dụ của Thơ là vậy đó.
Thơ thời đại nào cũng vậy, người dùng cùng ngôn ngữ đọc phải hiểu ngôn ngữ đó không phân biệt mới, cũ.
:z57:

Thùy Linh

01-15-2023, 06:23 PM

:)
Thứ Lang ơiiiiii, dùm ơn trả lời câu hỏi của chị Nú ở đây, một công hai việc cho các bạn đọc hiểu về thơ Đường luật luôn, rồi TLinh đem sang nhà chị Nú sau, cảm ơn trước, TLinh đang bận, ăn cơm xong đi ra ngoài công việc .

*

Chuyện thơ phú xí muội nói nghe rối rắm hiểu hổng ra.
Thơ đường luật khó dữ heng, vậy mà có người vẫn làm đặng mới là tài tình.
Sáng giờ chị nú kiếm đọc trong nét, coi đường thi đường luật nó là cái chi mà xướng hoạ vang rần.
Phải hat(s) off các thi gia hội thơ đường luật trong phố.

Trời thần ơi, đọc mà tối tăm mặt mũi chiệng niêm luật.
Chỉ nhớ (theo ý xí nói) và nhắc lợi cho khỏi quên :
- Thơ đường là thơ phú làm trong thời nhà Đường. Nhà Đường kéo dài mấy trăm năm lận.
- Thơ đường được xếp loại Cổ thi hay thơ cổ phong.
- Thơ đường có niêm có luật trong đối câu, đối chữ, đối ý, đối thanh, đối tùm lum... thì mới kêu là thơ đường luật.
- Thơ đường luật có số câu giới hạn nên ngắn. Thơ đường (thiếu luật) không giới hạn số câu nên lắm khi dài thòong, kêu bằng trường thi.
- Cổ thi hay thơ cổ phong đầy điển tích chữ nghĩa rối rắm tối hù, khó hiểu khó đọc.
- Theo thời gian, sóng sau xô sóng trước, cổ thi mất dần ưu thế, nhường chỗ cho cận thi. Cận thi hổng gò bó, luật lệ lỏng lẻo, chữ nghĩa sáng sủa dễ hiểu
- Hổng biết cận thi xuất hiện từ lúc nào, còn cổ thi cổ phong xuất hiện từ đời tiền hán, trước nhà đường lân cà.
General speaking : đường thi nằm trong cổ thi, tất cả thơ đường (bao gồm thơ đường luật) là cổ thi ráo... nhưng... cổ thi chưa chắc đã là đường thi (vì có thể là... tiền hán thi).
- Sau này, có lẽ để giản dị cho dễ nhớ, người ta nói gọn lẹ (với ít nhiều sai số) rằng cổ thi cổ phong là đường thi.

Xí muốn nói chi cứ việc nói, đừng lo lắng chuyện nói ngang loãng mạch.
Chị nú còn cám ơn, nhờ loãng vậy mà cái mỏ nhọn được nghỉ ngơi chút xíu.

Thứ Lang

01-15-2023, 10:36 PM

Thứ Lang ơiiiiii, dùm ơn trả lời câu hỏi của chị Nú ở đây, một công hai việc cho các bạn đọc hiểu về thơ Đường luật luôn, rồi TLinh đem sang nhà chị Nú sau, cảm ơn trước, TLinh đang bận, ăn cơm xong đi ra ngoài công việc.

Nói vắn tắt, tóm gọn cho nhanh, còn đi lo công việc sắp tết tới nơi rồi.
Trong quote của ntđl nói cũng đủ toát yếu rồi. Cứ theo đó cũng hiểu.
Đại khái, văn học Trung Hoa có nhiều thể loại. Loại vận văn (văn vần) cũng không phải chỉ một loại thơ mà thôi.
Thơ ở Trung Hoa thịnh hành từ đời Hán, qua tới Tấn rồi Nam Bắc Triều (Lục Triều) gọi là Hán Thi, Lục Triều Thi (thơ Lục Triều), kế đó tới đời Tùy, hết Tùy tới Đường.
Đời Đường các thi gia tổng hợp thi ca của các đời trước (bao gồm nhạc phủ, từ…) tập hợp lại trở thành Đường Thi, thi ca đời Hán gọi Hán thi, đời Lục Triều gọi Lục Triều thi, đời Đường gọi Đường thi… đại khái cách gọi như vậy.
Nhưng đời Đường thì các thi gia “bắt chước” theo Nhạc Phủ (tức là thơ được phổ nhạc thời Hán để ca hát) cho có âm điệu du dương trầm bổng êm tai, nghe dễ gây cảm xúc (như nghe bản nhạc), nên đặt ra luật bằng trắc và niêm với nhau từng đôi, và lấy những câu đối song liên (liễn đối) đã có từ nhiều đời trước chen vào.
Tất cả thơ trước tác hay tập hợp vào đời Đường thì đều gọi chung là Đường thi. Nhưng Đường thi thì không có niêm đối luật mà chỉ có vần y chang như Hán thi (Lục Triều thi, nhạc phủ, từ…). Cùng lúc với Đường thi, như nói trên, các thi gia chế tác ra luật làm thơ. Luật thơ ấy có vào đời Đường nên gọi Đường luật. Hán thi, Lục Triều thi, Nhạc phủ, từ… có từ các tiền triều nên goi chung là Cổ thi hay thơ Cổ thể, theo phong cách xưa nên cũng gọi Cổ phong. Thơ Đường luật phát sinh sau nên gọi là thơ Cận thể (cận thể là thể thơ gần đây, cổ thể là thể thơ có từ lâu). Thơ Cổ phong cũng có nhiều bài rất hay, đọc cũng êm tai nhưng không có niêm và luật.
Thí dụ như bài thơ sau đây, ai nói nghe không êm tai:
Chiết Tự thi
Mộc mục tương tâm tưởng cố hương
Hòa hỏa thu tâm sầu đoạn trường
Thập khẩu điền tâm tư mã ý
Tịch tiết uyên tâm oán nhất phương
(Ai biết chữ Hán thì hiểu được chiết tự của bài thơ)
Xét kỹ thì không có niêm luật.
Trái lại Nhạc phủ (cũng đời Hán) thì rất đúng niêm luật theo luật thơ đời Đường (Đường luật).
Thí dụ như hai bài sau đây:

Tòng quân hành
Phong hoả thành tây bách xích lâu
Hoàng hôn độc thướng hải phong thâu
Cánh xuy khương địch quan san nguyệt
Vô ná kim khuê vạn lý sầu

Thủy điệu ca
Mãnh tướng quan tây ý khí đa
Kỵ thanh thông mã lộng điêu qua
Kim yên bảo giảo tinh thần xuất
Địch ỷ tân phiên thuỷ điệu ca
Thể Từ cũng rất giống Đường luật như bài sau đây:
Lương Châu từ
Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi
Dục ẩm tì bà mã thượng thôi
Tuý ngoạ sa trường quân mạc tiếu
Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi

Vì các thể loại có nhiều cái giống như trên nên rất nhiều người không phân biệt được sự khác nhau giữa Đường thi và thơ Đường luật. Bởi vậy có người nói bài Hoàng Hạc Lâu của Thôi Hiệu là thơ Đường luật.
Đặc điểm quan trọng, cốt lõi của thơ Đường luật là phải có các cặp đối ngẫu song liên y chang như các câu liễn đối trong các nơi thờ phượng, đình chùa miếu mạo, từ đường, tượng tang, câu đối tết ông đồ…
Thơ Đường luật mà không có các cặp đối (song liên), hoặc bị thất đối thì không được chấp nhận và hoàn toàn không phải là thơ Đường luật. Đối phải y như các câu liễn nơi thờ phượng hay liễn tết như nói trên.
Câu liễn (đối) nơi thờ phượng như:
Thiên cổ anh thư thiên cổ rạng
Tứ thời hoa quả tứ thời hương
(trong Miễu Bà)
Tượng tang (đám ma) như:
Bán dạ kê thanh sầu bất giải
Bình minh điểu ngữ lệ nan càn
Câu liễn (đối) tết như:
Thiên tăng tuế nguyệt nhơn tăng thọ
Xuân mãn càn khôn phúc mãn đường

Tóm lại gọi là Đường thi thì bài thơ phải viết bằng chữ Hán và trước tác vào đời Đường.
Bài thơ viết bằng tiếng Việt bao gồm chữ nôm và chữ quốc ngữ nhưng theo luật Đường thì gọi là thơ Đường luật (hoặc thơ Nôm Đường luật). Ai goi Đường thi là mạo nhận rất trơ trẽn và đáng hổ thẹn vì cầm nhầm.
Bên Việt Nam có website tên là “Thắp Sáng Đường Thi” nhưng toàn là thơ chữ quốc ngữ tiếng Việt, bị nhiều bậc thức giả lên án là dốt hay nói chữ (không hiểu nghĩa chữ “Đường thi” là gì).
Ở Blog kia có một bà xưng là Trung tá nữ quân nhân VNCH, cựu nữ sinh Trưng Vương (or Gia Long) làm thơ toàn chữ quốc ngữ cõi trên, ghép chữ Việt kế bên chữ Hán kiểu các đỉnh cao trí tuệ cũng xưng là làm Đường thi.
Thí dụ bài sau đây:

Tết Vắng
Yên giấc hương quan*, vẫn mãi sầu
Như còn lưu lạc ở nơi đâu
Thủa xưa mộng mị đầy mê đắm
Giờ mới mơ màng đã cạn thâu
Kéo vội không gian về bến cuối
Thả mau thời khắc tới giang đầu
Cho vui một thoáng xuân xa xứ
Nhưng vẫn u hoài Tết vắng lâu
Hawthorne 14-1-2023
Cao Mỵ Nhân

Comment (độc giả):
*Yên giấc hương quan nghĩa là sao?
Hương quan là cái cổng làng, vậy yên giấc hương quan nghĩa là sao, ý nói gì? Chữ nghĩa gán ghép kiểu vẹm!
Có hiểu cách dùng tiếng Hán Việt không, học lực tới đâu?
Ghi chú: tác giả xưng là Trung tá nữ quân nhân, cựu học sinh Trưng Vương, or Gia Long (?)

Ông Nguyễn Đạt có đọc tập thơ xuất bản của bà Cao Mỵ Nhân (tập thơ Mỵ), viết comment như sau:

Tẩu Hỏa Nhập Ma
Mần thơ từ bé (1), lúc về già
Tẩu hoả nhập ma, tội nghiệp bà
Bởi thiếu đàn ông nên khốn khổ
Dù đang nương náu ở Utah (2)
Nguyễn Đạt
January 15, 2023

(1) Tập thơ Mỵ
(2) Đạo Mormon ở Utah cho phép đàn ông có thể lấy đến 4 vợ, vậy mà bà không kiếm được ông nào, nên đầu óc lan man.

Thứ Lang

01-15-2023, 11:27 PM

Trắng Đêm
Phải vì quá khứ hoặc tương lai
Mà xót xa đêm đổ bóng dài
Mất ngủ thì mai bù giấc lại <-
Còn mơ chờ sáng sửa giờ sai <-
Tím hồn tưởng nỗi sầu quan tái <-
Trắng tóc vương câu bạc chiếu bài <-
Cứ chúc vui an nhiên tự tại
Để chờ mộng mị nhập thiên thai
Cao Mỵ Nhân
Hawthorne 23-6-2021

Tác giả cũng gọi đây là Đường thi
Mời mọi người đọc và bình.
Bài thơ nầy chỉ là bài thơ tự do 7 chữ 8 câu làm theo lối thơ cổ phong xưa

Thùy Linh

01-17-2023, 05:52 PM

:)
Cảm ơn bài viết của Thứ Lang.

Thật ra TLinh chơi trong cõi thơ lâu vậy cũng đâu có để ý, khg biết thiệt, cũng tưởng gọi Đường thi nghe hay hơn Đường luật, mới biết khác nhau chừng 2 năm nghe Thứ Lang nói thôi, có lần Xô huynh cũng gọi Đường thi.
Người không chơi thơ chắn chắc cũng nghĩ vậy thôi, mênh mông lắm mà, rất hiểu .

Còn đã bước vô chơi trong cõi thơ Đường luật cận thể, nếu lúc đầu không biết, khi biết nên sửa cho đúng chữ, TLinh đã từng nói sai nên sửa.

Sai mà biết sửa sẽ tiến bộ, sai còn kiếm chuyện thì ........dù có cố khoác áo gì đẹp đẽ bên ngoài cũng là áo mỏng, mà áo mỏng không che kín được cái da sần sùi bên trong ...:z45:

Bài thơ trên, tưởng như Đường thi dễ ăn, bắt chước dùng chữ Việt viết y khuôn không đối thì thành bài thơ Cổ phong (phong cách cổ không có đối) không phải Đường thi, cũng không là thơ Đường luật được .

Thứ Lang

01-17-2023, 10:19 PM

Thứ Lang

01-17-2023, 11:08 PM

Khái quát về Nhạc phủ
(Cũng gọi Hán phủ)

Nhạc phủ nguyên là tên gọi cơ quan âm nhạc do Hán Vũ Đế (156 tr. CN - 87) lập nên, có nhiệm vụ thu thập ca dao và thơ để phổ nhạc. Bài nào được lựa chọn thì gọi là ''nhạc phủ khúc'', sau gọi vắn tắt là ''nhạc phủ''. Thành thử danh từ ''nhạc phủ'' dùng để chỉ nhiều thể văn có vần, phổ vào nhạc được. Trong số nầy, bộ phận được chọn nhiều nhất, có giá trị nhất là dân ca, bởi vậy từ ''nhạc phủ'' còn dùng để chỉ dân ca đời Hán (206 tr.CN - 220) và Lục triều (220 - 581) ở Trung Hoa.

I. Nguồn gốc:

Danh sĩ Lưu Hiệp (sinh mất khoảng 466-501) trong bộ Văn Tâm Điêu Long cho biết:
“Vua Hán Vũ Đế sùng lễ mới lập Nhạc phủ, (để lo việc) tổng hợp âm nhạc của nước Triệu, nước Đại; tóm tắt cái phong khí nước Tề, nước Sở...''
Nghĩa là Hán Võ Đế cho thu thập tất cả thi ca trong dân gian, chỉnh đốn và sáng tác thêm, nhằm tạo thành một thể văn học mới. Mục đích chính là làm thế nào cho thi ca phối hợp được với âm nhạc, rồi lưu truyền nó.

Hán Vủ Đế phong Lý Diên Niên làm Hiệp luật đô úy, thu thập các bài ca dao, ca khúc trong dân gian, lãnh đạo việc ca xướng, phổ nhạc mới để hòa hợp với tiếng đàn sáo; lại sai Tư Mã Tương Như (179-118 tr.CN, nhà viết phú tiêu biểu đời Hán) và các bầy tôi giỏi văn học tuyển chế tân ca...

Gần đây, Dịch Quân Tả, một học giả người Trung Hoa, khen:
“Thế là nền văn học bình dân phối hợp với nền văn học quý tộc. Sự kiện nầy có thể xem là một kỳ quan. Từ Hán đến Đường, nhạc phủ đã chi phối cả bầu trời văn học. Công việc nầy thực ra còn vĩ đại hơn công việc biên định thi ca của Khổng Tử nhiều lắm!” (tr. 230)

II. Khái quát:
Buổi đầu, nhạc phủ được dùng trong trong dịp lễ tế, hoặc để ca tụng và giúp vui cho đế vương. Về sau, do nó phô diễn được ý thức, tình cảm của đủ loại giai cấp, nhất là giai cấp nông dân (vì những bài dân ca được tuyển chọn nhiều nhất); bởi thế, ngoài vai trò trên, nó còn là một thể loại sáng tác, một lối “hát xướng” được nhiều giới yêu chuộng.

Phần lớn nhạc phủ đều viết theo thể tự sự, giàu ý nghĩa xã hội; hình thức phổ biến thường là ngũ ngôn hoặc tạp ngôn (dài ngắn xen kẽ).
Các bài dân ca do nhạc phủ đời Hán thu thập còn tại đến ngày nay phần lớn là tác phẩm đời Đông Hán, được giữ lại trong Nhạc phủ thi tập do ''Quách Mậu Tình'' đời Tống biên tập.

2.1 Nội dung:
Dân ca nhạc phủ đời Hán, tuy không nhiều bằng Kinh thi, nhưng ý nghĩa xã hội lại có phần sâu sắc hơn.

Có những bài miêu tả cụ thể, chi tiết thảm họa do chiến tranh xâm lược gây ra như: ''Chiến thành Nam'' (Đánh phía Nam thành), ''Thập ngũ tòng quân chinh'' (Mười lăm tuổi theo quân đi chinh chiến)...

Có những bài thể hiện rõ rệt sự căm phẫn của dân chúng đối với ách áp bức như ''Bình Lăng đông'' (Phía Đông Bình Lăng), ''Đông môn hành'' (Bài hành cửa Đông)...

Và cũng như Kinh thi, hình tượng phụ nữ chiếm địa vị khá nổi bật trong nhạc phủ. Nhưng chỉ khác là, ở nhạc phủ không còn hình ảnh những thiếu nữ “hồn nhiên, nhí nhảnh, nghịch ngợm” như ở Kinh thi, mà đa phần chỉ có những người phụ nữ khổ đau vì nghèo đói, bệnh tật (''Bệnh phụ hành'' - Bài hành người phụ nữ đau ốm), bị chồng bỏ (''Oán ca hành'' - Bài hành ca oán, ''Hữu sở tư'' - Có điều suy nghĩ). Cá biệt, chỉ có ít bài tiêu biểu cho tinh thần đấu tranh của phụ nữ, như: Tần La Phu trong ''Mạch Thượng Tang'' (Dâu bên đường)...

2.2 Hình thức:
Nhà nghiên cứu Dịch Quân Tả viết:
“Ở đây có một điểm cần lưu ý là tất cả thi ca của nhạc phủ đời Hán đều có thể phối hợp được với âm nhạc. Có nghĩa, từ sau khi Nhạc phủ được thành lập, những ca từ nào hợp tấu được với nhạc khí, thì gọi là nhạc phủ; còn những ca từ nào không phối hợp được thì gọi là thi. Lằn ranh giới tuyến đã được định rõ.”

Về hình thức, theo Nguyễn Hiến Lê, nhạc phủ đại để có 2 loại:
- Loại chịu ảnh hưởng của Sở từ (phương Nam) câu thường có 7 chữ, dùng chữ “hề” để đưa đẩy. Loại này là nguồn gốc lối ''thơ thất ngôn''.
- Loại chịu ảnh hưởng của Kinh thi (phương Bắc) câu thường có 5 chữ. Loại này là nguồn gốc lối thơ ''ngũ ngôn.''

Nhận xét chung, ông viết: ''Lời trong nhạc phủ không đẽo gọt như phú, nhưng miêu tả rất rõ ràng, ý chân thành, dễ cảm người nghe.''

Theo ''Nhạc phủ thi tập''của Quách Mậu Thiên, thì nhạc phủ có 3 nhóm chính:
Nhạc phủ cung đình:
Phần lớn ca khúc đều mô phỏng theo Kinh thi hoặc Sở từ. bao gồm những nhạc chương dùng để tế thiên địa, tông miếu hoặc dành để ca tụng đế vương, chia làm:
-Giao miếu ca có:
*Miếu từ ca có 4 loại, gồm: Tông miếu nhạc, Chiêu dung nhạc, Lễ dung nhạc, Phòng trung từ nhạc.
-Giao tự ca: về kỷ thuật sáng tác, nó cao hơn Miếu từ ca một bậc.
- Yến xạ ca có 3 loại, gồm: Yến Hưởng nhạc, Đại xạ nhạc, Thực cử nhạc; dùng để tấu xướng lúc nhà vua hưởng yến tiệc.
- Vũ khúc có 3 loại, gồm: Nhã vũ, Tạp vũ, Tản nhạc. Riêng Tản nhạc là loại ca vũ của phường hát. Nó chính là giai đoạn phôi thai của lối nhạc sân khấu về sau này.
Nhạc phủ dân gian:
Các ca khúc đều thuộc loại tạp ngôn. Lúc đầu nhiều nhất là ''tam ngôn'' về sau ''ngũ ngôn'' dần chiếm ưu thế. Loại này rất phổ biến và chia làm rất nhiều nhóm, như: ''Tương hòa ca từ'', ''Tập khúc ca từ'' v.v...

Nhận xét tổng quát thể loại nầy, Nguyễn Hiến Lê viết:
“Bài nào cũng tự nhiên, tình nồng nàn, phần nhiều đượm vẻ buồn, có giọng than thở cho đời người ngắn ngủi, nhân tình éo le, cảnh ngộ trắc trở, lòng người đen bạc.”

Nhạc phủ ngoại lai:
Không có nghĩa là những ca từ do người nước ngoài sáng tác, hoặc chịu ảnh hưởng; mà chỉ là mượn những nhạc khí được du nhập từ những dân tộc miền Bắc như đoản tiêu và hồ già (một loại nhạc cụ của người Hồ có âm thanh nỉ non ai oán) để hòa tấu.

III. Giới thiệu Tác phẩm:
Giới thiệu một vài bài nhạc phủ tiêu biểu. Các bài nhạc phủ nầy đều có nguồn từ ca dao, không biết tên tác giả.

-Khổng tước đông nam phi (Khổng tước bay về miền đông nam) dài 357 câu ngũ ngôn, được truyền tụng nhất, được các học giả Trung Hoa công nhận là tiểu thuyết bằng thơ của họ.

Tóm tắt nội dung: Cuối thời Đông Hán vào khoảng niên hiệu Kiến An, có một viên quan lại nhỏ tên Tiêu Trọng Khanh, có vợ là Lưu thị. Lưu thị bị mẹ của Trọng Khanh ruồng rẫy buộc phải trở về nhà và nàng tự thề sẽ không bao giờ lấy chồng nữa. Song gia đình lại bức hôn khiến nàng phải trầm mình tự tận. Người chồng hay tin vợ mất bèn lấy tấm lụa của vợ dệt hôm nào buộc lên cành cây trước sân thắt cổ tự tử. Hai nhà đều thương con, cho hợp táng ở bên núi Hoa sơn, phía đông phía tây trồng tùng bách, bên tả bên hữu trồng ngô đồng. Cành lá những cây đó chằng chịt, ở trong tự nhiên xuất hiện một cặp chim bay nhảy, líu lo không lúc nào rời nhau; người trong miền gọi là chim uyên ương.

-Mạch thượng tang (hay Diễm ca La Phu hành) dài 53 câu ngũ ngôn:

Tóm tắt nội dung: Gia đình họ Tần có cô con gái đẹp tên La Phu, người Hàm Đan, vợ của Vương Nhân. Chồng đi lính nơi xa, La Phu thường ra hái dâu ở vệ đường để chăn tằm dệt vải. Triệu vương thấy được, rất lấy làm vui lòng, nhân đó bèn bày tiệc rượu định chiếm đoạt nàng. La Phu giỏi đàn tranh, viết ra bài Mạch thượng tang (Dâu bên đường) hát lên để bày tỏ lòng trinh chính của mình. Triệu vương hiểu được bèn thôi.

Đánh giá hai tác phẩm này, sách ''Đại cương lịch sử văn hóa Trung Hoa'' có đoạn:
Các tác phẩm nầy đã phản ánh rộng rãi và sinh động đời sống xã hội đương thời, có bài vạch trần sự tàn bạo của kẻ thống trị, có bài thể hiện nỗi đau khổ của nhân dân do chiến tranh và phu dịch, có bài phản ảnh số phận bi thảm của phụ nữ, như bài ''Mạch thượng tang'' truyền tụng bao đời nay đã trách cứ bọn quan lại vô sỉ, tán dương sự kiên trinh của cô gái hái dâu.
Bài ''Khổng tước nam phi'' vạch trần tội ác của chế độ cai trị, phản ánh nỗi khổ mà nam nữ thanh niên phải chịu do đấu tranh vì hôn nhân tốt đẹp. Những bài dân ca ấy đã có một cốt truyên hoàn chỉnh, có tình yêu lãng mạn, miêu tả chi tiết, ngôn ngữ sinh động, đạt đến thành tựu nghệ thuật cao, ảnh hưởng to lớn đến đời sau.'' (tr. 178)

-Mộc Lan thi dài 62 câu tạp ngôn (dài ngắn khác nhau, nhưng phần nhiều là ngũ ngôn) thuật lại chuyện nàng Mộc Lan giả trai thay cha đi tòng quân.

-Thướng sơn thái my vu (Lên non hái my vu) chỉ có 16 câu ngũ ngôn mà thành một màn kịch, diễn tả lòng ân hận của một người chồng bạc nghĩa và nỗi đau khổ âm thầm của người vợ cũ. Nguyễn Hiến Lê nhận xét: ''Giọng mộc mạc, nhưng mỗi câu khác chi một lời than''.

IV. Giai thoại liên quan:
Lý Diên Niên, gia thế rất nghèo. Hán thư chép rằng cha mẹ của ông là đào kép hát. Khi mới nhập cung, một ngày nọ, trong lúc biểu diễn ca vũ trước mặt Hán Vũ Đế, bèn hát rằng:

Bắc phương có một giai nhân,
Đẹp thì tuyệt thế, cô đơn một mình.
Một lần liếc mắt siêu thành,
Hai lần liếc mắt, nước đành ngửa nghiêng.
Nước, thành đành chịu ngửa nghiêng,
Giai nhân hồ dễ giữ riêng tay mình!
(tựa bài: Bắc phương hữu giai nhân- Bắc phương có người đẹp)

Tương truyền bài ca ấy là của Lý Diên Niên sáng tác, mà cũng có thể nó là một bài dân ca. Hán Vũ Đế nghe xong than thở: ''Quả có người như thế trong đời ư?''. Bình Dương công chúa liền tâu: ''Lý Diên Nhiên có người em gái rất đẹp, ca múa đều hay...''
Tức thì, em gái Lý Diên Niên được lệnh nhập cung, và trở thành người được nhà vua sủng ái. Người đẹp đó tức ''Lý phu nhân''. Về sau, khi Lý phu nhân mất, nhà vua quá đổi thương tiếc, tin lời những phương sĩ, lắm khi, ngài cứ thẩn thờ ngồi đợi hồn người xưa hiện về!

Đại khái, theo Dịch Quân Tả, từ khi Lý phu nhân được nhập cung, nhạc phủ mới được chính thức thành lập (ghi theo ''Văn học sử Trung Hoa tập I'', của Dịch Quân Tả, tr. 230-231)

V. Nhạc phủ thời Lục triều:
Sau khi nhà Hán sụp đổ, đất nước Trung Hoa chia đôi, miền Nam trải qua các triều đại Đông Tấn, Tống, Tề, Lương, Trần, gọi chung là Nam triều; còn miền bắc bị các dân tộc thuộc nền văn minh du mục như Tiên Ty, Hung Nô, Khương, Yết chia nhau chiếm cứ, về sau thống nhất vào nhà nước Bắc Ngụy do họ Thát Bạt người Tiên Ty lập ra.
Vào thời kỳ đó, các triều đại thời Lục triều cũng thiết lập cơ quan Nhạc phủ, do đó, dân ca Lục triều cũng gọi là nhạc phủ.
Giáo sư Nguyễn Khắc Phi cho biết:

Dân ca nhạc phủ Nam triều còn lại đến 400 bài, song nội dung không thật phong phú, phần lớn là các bài hát giao duyên hoặc tả sắc đẹp của phụ nữ. Về hình thức, phần lớn là những bài thơ trữ tình bốn câu theo thể ngũ ngôn hoặc tạp ngôn, lời lẽ nhẹ nhàng, uyển chuyển.

Dân ca nhạc phủ miền bắc khác hẳn, phần lớn nói về chiến tranh, thể hiện tinh thần thượng võ, hoặc miêu tả cảnh sắc mênh mang của thiên nhiên miền Bắc. Cách biểu hiện tình cảm phóng khoáng, trực diện. Sở dĩ thế, một phần do khí chất của người dân du mục đã thấm vào trong nền văn hoá Trung Hoa, tạo nên vẻ mãnh liệt, cương cường, bi tráng trong dân ca Bắc triều, (đối lập với sự diễm lệ, uyển chuyển, mềm mại của dân ca Nam triều), một phần vì trong một thời gian dài, các ngoai tộc đã hỗn chiến và thay nhau thống trị, làm thay đổi cả tình hình xã hội, bộ mặt tự nhiên, cũng như tâm lý của con người.

*

Nhiều bài nhạc phủ dùng thể ngũ ngôn. Vậy có thể nói thơ ngũ ngôn xuất hiện trước hết ở dân gian rồi sau, các văn nhân thấy nó chỉnh tề, dễ ngâm, dễ làm, nên thừa nhận nó, phát huy nó.
Thuyết xưa cho rằng 19 bài thơ ngũ ngôn đầu tiên là của Mai Thặng, hoặc của Lý Lăng, hay Tô Vũ (đều nhân vật ở thời Tây Hán) là sai. Các học giả bây giờ nghiên cứu và chứng minh rằng tới đời Đông Hán văn nhân mới biết dùng thể ấy, và Ban Cố (32-92) là văn nhân đầu tiên dùng thể ngũ ngôn.

Tới thời Kiến An, cuối đời Hán, ngũ ngôn phát triển mạnh mẽ, giữ một địa vị quan trọng trong văn học. Thơ thất ngôn, gốc ở Sở từ cũng đã xuât hiện ở đời Hán. Văn nhân đầu tiên dùng thể ấy là Trương Hành (79-139) trong bài ''Sầu thi''; nhưng thể ấy mãi đến thời Đường mới cực thịnh.

Và kể từ khi có nhạc phủ cho đến thời kỳ cận đại, lúc nào cũng có những sáng tác mô phỏng nhạc phủ. Tình hình đó đã tạo nên một loại thơ đặc biệt trong lịch sử thơ ca Trung Hoa. Nói khác hơn, theo Giáo sư Nguyễn Khắc Phi, thì nhạc phủ Hán - Lục triều chính là nguồn nuôi dưỡng quý báu của dòng thơ bác học Đường thi và Luật thi các đời sau.

chieubuon_09

01-21-2023, 10:00 AM

Có rất nhiều bài Nhạc Phủ đời Hán (tức là Hán thi) và nhiều bài Từ đời Tống (tức là Tống từ) về luật bằng trắc và âm điệu giống y như luật bằng trắc và âm điệu của thơ Đường luật (tức là Luật thi), cũng viết bằng chữ Hán (đương nhiên) nên nhiều người đọc hiểu lầm đó là Đường thi hoặc Luật thi, nhưng xét về niên đại (thời gian trước tác) thì hoàn toàn không phải Đường thi. Nếu là Tống từ (viết vào đời Tống) nói là Luật thi thì còn chấp nhận được, vì đời Đường có trước đời Tống (nên Tống bắt chước theo). Còn đời Hán có trước đời Đường rất lâu, trải qua các đời Tấn, Nam Bắc Triều, Tùy… Riêng Tấn và Nam Bắc Triều cũng trải qua không biết bao nhiêu triều đại, nhiều nước, chỉ Nam Bắc Triều thôi cũng đã 10 nước. Như vậy Hán Thi (như Nhạc Phủ) thì làm sao là Đường thi (hoặc Luật thi) được.
Cho nên muốn biết một bài thơ thuộc thể gì phải biết tác giả của nó sống vào thời nào (triều đại nào) mới xác định được thể loại của bài thơ đó.
Tác giả làm thơ tiếng Việt, sống vào thời đại xã hội chủ nghĩa mà mạo xưng là Đường thi (như website “Thắp Sáng Đường Thi”) thì hết sức là khó nghe và khó chấp nhận.
Bà Huyện Thanh Quan, cụ Nguyễn Khuyến, cụ Tản Đà v.v… đâu có mạo nhận khơi khơi như vậy. Văn học sử cũng đâu có nói như vậy.

Nghe Thuỳ Linh giới thiệu mục này, Chiều xin chào làm quen với huynh / đại sư huynh Thứ Lang, hay bái kiến sư phụ :z71: :z71: :z71:

Đọc text #158 ..... Huynh Thứ Lang viết chính xác .....Lịch sử phải nắm chắc như bắp rang mới hiểu để phân tích. Theo Chiều biết thì nhà Đường có sau một loạt các đời trước như Hạ > Thương > Chu > Tần > Hán > Tân > Quốc > Tấn > Đường . Đời nhà Đường là thời chính sách mở cửa giao lưu. Nên thơ Đường được phổ thông và đi vào lòng của những người yêu thơ.

Chiều đọc một bài thơ ở website thivien.net bài thơ tên là Giang Nam là một trong những bài trong Nhạc Phủ thi tập. Khi đọc tới dấu chấm câu, Chiều thắt mắc có phải vào đời Hán đây cũng là một trong những quy tắc của thi luật không. Nên mạo muội thọ giáo huynh Thứ Lang.

Câu đầu sau năm chữ là dấu phẩy, câu hai sau năm chữ là dấu chấm than, câu ba sau năm chữ là dấu chấm, câu bốn sau năm chữ là dấu phẩy, câu năm sau năm chữ là dấu phẩy, câu sáu sau năm chữ là dấu phẩy, câu bảy sau năm chữ là dấu chấm.

Theo Chiều suy luận thì câu thứ hai mang dấu chấm than sẽ là phần ý chính của bài thơ. Trong thơ có dấu chấm phẩy sẽ mang hương vị đậm đà. Có thể suy luật của Chiều trật bàn đạp :)

Thứ Lang

01-22-2023, 11:57 AM

Nguyễn Cang xin chỉnh thơ Cao Mỵ Nhân

Nguyên tác:
Trang Giấy Ố
Phong hoa tuyết nguyệt chính là thơ
Đừng thả tôm cua nhẩy tới bờ
Thi khách đang cùng vui xướng hoạ
Bướm hoang chợt đến rộn đàn tơ
Nữ lưu ngôn ngữ như châu ngọc
Nam tử văn chương tựa trống cờ
Hương bưởi dân gian thoa chữ nghĩa (tối nghĩa)
Ép vào thư sách xoá mùi dơ
Utah 7-1-2021
Cao Mỵ Nhân

Cám ơn thi hữu Tim Nguyen đã gởi cho đoc bài thơ của thi sĩ Cao Mỵ Nhân. Tôi đọc khá nhiều thơ của bà và được biết bà làm thơ rất sớm từ thời trung học.
Trong lý lịch, tôi biết bà là cán sự xã hội trong quân lực VNCH, với cấp bậc thiếu tá (?). Mới đây thông tin từ Lãng Phong tôi biết thêm là bà đã gom góp hơn ba ngàn (3000) bài thơ chuẩn bị in thành sách để phổ biến rộng rãi.
Đọc bài thơ nầy tôi vô cùng thất vọng cho một “nhà thơ lớn” như bà ! Trước hết tôi tóm tắt đại ý bài thơ: Bà trách ai đó đã vào trang thơ của bà để họa, nhưng vì thơ dở quá lại tục tằng thô lổ làm dơ bẩn trang thơ (của bà)! Tôi sẽ chỉnh bài thơ nầy mà vẫn giữ nguyên ý bản chính.
Câu 1: Phong hoa tuyết nguyệt không phải LÀ thơ được mà phải nói GỢI, (GỌI) hồn thơ hoặc:
là NGUỒN thơ.
Câu 2: không nên nói “đang cùng vui” (đọc nghe trặc trẹo) mà phải nói “đang vui cùng”…
Câu 3: Thi khách (chỉ người) đối gượng ép với Bướm hoang (chỉ loài vật, hay gái ăn sương?). Người đối người, vật đối vật v.v. ngoài ra tiếng:”xướng họa” (câu 3) (động từ) không thể đối với đàn tơ danh từ (câu 4).
Câu 7: chữ THOA thật tối nghĩa!
Toàn bài thơ không chứa đựng chất thơ, không thấy truyền cảm chỗ nào! Từ ngữ sử dụng tầm thường, chung chung, đôi khi tối nghĩa!
Bài mà tôi (Nguyễn Cang) đã chỉnh lại (cho bà), như sau:

Trang Giấy Ố
Phong hoa tuyết nguyệt gọi hồn thơ
Đừng thả tôm cua nhẩy tới bờ
Thi hữu hân hoan tìm vế đối
Hạ nhân quấy rối loạn đường tơ
Lời văn gợi mở như châu ngọc
Ý tứ trào dâng tựa trống cờ
Hương bưởi thoảng bay thơm tuổi ngọc
Ép vào thư sách xoá mùi dơ
Nguyễn Cang
21/1/2021

Bài xướng
Vui Dã Tràng
Đêm trắng hoang mê hỡi bạn vàng
Hẳn rằng mộng mị đón xuân sang
Cũng không đến nỗi mờ nhân ảnh
Hay chỉ mong niềm vui dã tràng
Một phút phiêu lưu chưa lủi thủi
Trăm năm hò hẹn phải lang thang
Giữ tinh dưỡng khí tồn thần nhé
Sẽ mãi trường sinh ở địa đàng
Hawthorne 9-1-2021
Cao Mỵ Nhân

Bài họa
Lên Chùa
Nở rộ đầu Xuân bội Cúc vàng
Dâng Chùa cúng Phật đón mùa sang
Ni Sư tụng niệm hồi chuông mõ
Đạo hữu cầu an lận hạt tràng
Vạn cách tu hành không hạn hẹp
Ngàn điều học luyện rất thênh thang
Lời kinh dẫn dắt thành tâm hướng
Cực Lạc Tây Phương cảnh giới đàng (?) tối nghĩa
Minh Thuý Thành Nội
10-1-2021

Bài họa
Bộ Lạc Miwok (Mỹ)
Đất lạ vùng xa xóm nhỏ nghèo
Tuyết tàn cây cỏ lộ leo teo
Lăng xăng bầy sóc đuôi cong vểnh
Sừng sững dăm lều chóp vặn treo
Khách viếng khều thơ loang loáng chảy
Chim muông xếp cánh thoắt thoăn trèo (?) đảo chữ tào lao
Thiên nhiên cảnh sắc đầy rung động (?) (leo teo thì sao đẹp được mà rung động nè Trời???)
Người bước ra về thú ngóng theo
Phương Hoa
9-1-2021

Mời các bạn đọc lời bình của một độc giả và theo đó “rút kinh nghiệm”

Thứ Lang

01-25-2023, 01:32 PM

Trò Cười
Tác giả Thu Thảo
Kẻ tưởng thanh cao nói thánh đời
Mà nhìn bộ dạng muốn kinh hơi
Mang danh mạng ảo rồi lừa bịp
Phá nét nguyên trinh để vẽ vời
Giống hệt cường hào dâm dục ái
Điên cuồng lãng tử vọng tình ơi
Ai hèn nghĩ bụng loài gian xảo
Buộc khống vu oan kết rã rời

Bài thơ này thất đối.
Thơ Đường luật quan trọng nhất (cốt lõi) là 2 cặp đối. Phải chỉnh như các câu liễn 7 chữ trong các nơi thờ phượng như đình chùa miếu mạo, từ đường (nhà thờ tổ), tượng tang, liễn Tết ông đồ nho v.v…
Thơ Đường luật mà không đối thì chỉ là bài thơ 7 chữ 8 câu theo thể tự do, hay cùng lắm chỉ là thơ cổ phong tức là một lối thơ tự do thời xưa.

Thứ Lang

01-25-2023, 01:44 PM

Vú Sữa Nhà Nàng
Tác giả: Phan Thu Thảo
(Thể luật Thất ngôn bát cú đường luật)

1.
Nhìn chùm vú sữa chín trên cây
Dáng vẻ xinh tươi cũng đủ đầy
Ắm ắp trong lòng hương lịm ngọt
Tràn trề vỏ mỏng vị thơm lây
Bao lần ngắm mãi trông thèm đấy
Bảy lượt đi qua muốn thế nầy
Nhựa sống trên đời em có cả
Nuôi mình thuở bé đến giờ đây

2.
Thèm thuồng vú sữa muốn đưa tay
Ngắm nghía ôi to thuộc cỡ dày
Ưỡn ưỡn phơi bày ôi thích chạm
Tròn tròn thử gạ đã mê say
Nhiều khi bóp nặn mềm ra đấy
Lắm lúc thèm ăn vị thế này
Thưởng thức mùi ngon bằng chót lưỡi
Tâm hồn sảng khoái tưởng mình bay
Thơ của tác giả Thu Thảo

Cả 2 bài đều thất đối, bài 2 bị lỗi điệp ngữ.

Thứ Lang

01-25-2023, 01:50 PM

Bài 1.
Lóp ngóp phơi ra giữa đám ngò
Khen ai khéo nặn giống lò xo
Ba phân ruộng xéo chui đầu rúc
Nửa tấc hào nông chổng đít mò
Lún phún bên cồn xoăn lại quắn
Lờ mờ mép lỗ giãn rồi co
Giai do tráng lão phu đồ xuất
Chẳng chúa thì vua cũng một lò
(Giang Trần)

Bài 2.
Loi ngoi miếng đất xéo con phò
Kẻ phàm tục tử hả họng no
Một tấc đàn ông tay nhào bóp
Năm ngón cạn sâu cứ mẫm mò
Lứa thứa ngò gai quăn quăn xoắn
Hờ hờ khe suối hồng hồng xoăn
Quan tham lặn ngụp tơi hàu sống
Dân đen ngụp lặn mập như cò
(Ngọc Tuyền Trần)

Bài 1: OK
Bài 2 vừa thất luật, thất niêm vừa thất đối

Thứ Lang

01-26-2023, 04:51 PM

GIAI THOẠI CỤ THỦ KHOA BÙI HỮU NGHĨA SỬA THƠ ĐỖ MỤC
Chuyện thứ nhất
Một bài thơ của Đỗ Mục thời Vãn Đường nói về tiết Thanh Minh như sau:
Nguyên văn bài thơ thất ngôn:
Thanh Minh
Thanh Minh thời tiết vũ phân phân
Lộ thượng hành nhân dục đoạn hồn
Tá vấn tửu gia hà xứ thị
Mục đồng giao chỉ Hạnh Hoa thôn
Dịch thơ:
Trời Thanh Minh mưa bay lất phất
Người trên đường lạnh đến nát lòng
Mới thử hỏi nơi nào bán rượu
Trẻ chăn trâu chỉ Hạnh Hoa thôn
Thế mà Bùi Hữu Nghĩa cho rằng bài thơ này quá dư thừa chữ nghĩa. Cụ đề nghị gọt dũa bài thơ, cắt bỏ 2 chữ ở mỗi câu, thành ra bài thơ ngũ ngôn như sau:
Thời tiết vũ phân phân
Hành nhân dục đoạn hồn
Tửu gia hà xứ thị
Giao chỉ Hạnh Hoa thôn
Dịch thơ (kèm lý do tại sao phải cắt chữ):
Trời mưa bay lất phất
(Tựa bài thơ là Thanh Minh rồi, cần gì phải lặp lại đó là thời tiết Thanh Minh! Nên cắt bỏ hai chữ “Thanh Minh”.)
Người lạnh đến nát lòng
(Ơ hay, người không đi trên đường thì chẳng lẽ xuống ruộng mà đi! Nên cắt bỏ hai chữ “trên đường”.)
Hỏi nơi nào bán rượu
(Muốn hỏi thì cứ hỏi ngay, cần gì phải mào đầu vòng vo! Nên cắt bỏ hai chữ “Mới thử”.)
Trẻ chỉ Hạnh Hoa thôn
(Đi trên đường quê khi mưa lất phất mà gặp trẻ thì đó là trẻ chăn trâu thôi, phải tự hiểu lấy! Nên cắt bỏ hai chữ “chăn trâu”.)
Hóa ra bài thơ vẫn giữ nguyên nghĩa, nhưng Bùi Hữu Nghĩa cho rằng câu cú súc tích, chặt chẽ hơn, loại bỏ chữ dư thừa.
Chuyện thứ hai

Người Tàu từ xưa có một bài thơ nói về bốn cái khoái – mà nhiều người nước ta thường tấm tắc khen hay – như sau:
Cửu hạn phùng cam vũ
Tha hương ngộ cố tri
Động phòng hoa chúc dạ
Kim bảng quải danh thì
Dịch nghĩa:
Nắng lâu gặp mưa rào
Xa quê gặp bạn cũ
Đêm động phòng hoa chúc
Lúc tên đề bảng vàng
Nhưng theo ý Bùi Hữu Nghĩa thì 4 cái khoái này chỉ là “chuyện nhỏ”. Phải thêm vào đầu mỗi câu hai chữ nữa, thì 4 cái khoái đó mới thật là sướng khoái! Cụ thêm vào như sau:
Thập niên cửu hạn phùng cam vũ
Thiên lý tha hương ngộ cố tri
Hòa thượng động phòng hoa chúc dạ
Nột nho kim bảng quải danh thì
Dịch nghĩa:
Mười năm nắng lâu gặp mưa rào
(Mười năm khổ gần chết vì khô hạn, mưa xuống mới thật là sướng khoái!)
Ngàn dặm xa quê gặp bạn cũ
(Đi ngàn dặm gặp bạn cũ là quá khoái, có thể hỏi chuyện quê nhà, nhờ vã, mượn tiền…)
Hòa thượng đêm động phòng hoa chúc
(Đã tu lâu năm đến cấp hòa thượng mà được động phòng thì sướng làm sao!)
Trò dốt lúc tên đề bảng vàng
[Học dốt mà thi đậu, thế mới thật là sướng nhất trong đời học trò!]
Ngược lại, cụ Thủ khoa Nghĩa cho rằng bốn cái khoái đó nếu thêm vào hai chữ khác, thì trở thành bốn cái đại khổ. Cụ thêm vào như sau:
Diêm điền cửu hạn phùng cam vũ
Đào trái tha hương ngộ cố tri
Thái giám động phòng hoa chúc dạ
Cừu nhân kim bảng quải danh thì
Dịch nghĩa:
Ruộng muối nắng lâu gặp mưa rào
(Ruộng muối nắng lâu tức gần đến lúc thu hoạch, thế mà lại gặp mưa, bao nhiêu vốn liếng công lao khó nhọc đi đong!)
Trốn nợ xa quê gặp bạn cũ
(Xa quê tưởng đâu trốn nợ được, ai dè gặp lại cái thằng bạn cũ mắc dịch thì khổ rồi!)
Thái giám đêm động phòng hoa chúc
(Làm thái giám thì còn non nước gì, thế mà phải vào động phòng thì cay đắng oái oăm quá!)
Kẻ thù lúc tên đề bảng vàng
(Đã mệt mỏi với kẻ thù bình thường rồi, bây giờ hắn lại thi đỗ làm quan to thì đúng là khổ nạn!)

Thứ Lang

10-26-2023, 06:23 PM

BÀN VỀ THƠ CỔ PHONG

Luật thi là thuật ngữ dùng để chỉ thơ bát cú đời Đường (gọi là Đường luật) gồm “Ngũ ngôn bát cú luật thi” và “Thất ngôn bát cú luật thi”.
Như vậy, thơ xuất phát từ ca vũ, âm nhạc, nhưng dần dần tách riêng và phát triển độc lập.
Đó là nhờ nền móng do Thẩm Thuyên Kỳ và Tống Chi Vấn xây đắp nên từ đầu. Thẩm và Tống kế tục lý luận văn học của Chung Vinh, Thẩm Ước, Lưu Hiệp, hoàn chỉnh thể thơ luật, và khi triều đình đem dùng nó vào ứng chế, khoa cử, lại gia thêm một tầng quy định nghiêm ngặt… Từ đó, hai thể loại thơ hình thành:
Một loại sáng tác theo lối mới, gọi là Cận thể hay Luật thi (Đường luật)
Một loại sáng tác theo lối cũ, gọi là Cổ thể hay Cổ phong.
Thơ cận thể gồm những bài có số câu nhất định (tứ tuyệt, bát cú), số tiếng trong các câu thống nhất (ngũ ngôn, thất ngôn), phép gieo vần (vận luật) và tiết tấu (thanh luật) đều được quy định rõ ràng chặt chẽ…”
Như vậy, loại thơ Cổ phong (cổ thể) trên thực tế cùng tồn tại song song với thơ cận thể ở đời Đường, thậm chí Cổ phong vẫn còn được duy trì cho đến tận ngày nay ở Trung Hoa và Việt Nam.
Thơ Cổ phong tuy không có những quy định ngặt nghèo như Luật thi, nhưng không phải là không có phép tắc gieo vần.
Thơ Cổ phong không có đối ngẫu ở câu 3-4 và 5-6.

Thứ Lang

11-11-2023, 12:19 PM

Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Năm 1858, giặc Tây dương nổ súng vào Đà Nẵng (https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C3%A0_N%E1%BA%B5ng), Việt Nam. Sau khi chiếm được thành Gia Định (https://vi.wikipedia.org/wiki/Gia_%C4%90%E1%BB%8Bnh) vào đầu năm 1859, quân Tây dương bắt đầu mở rộng tấn công ra các vùng lân cận như Tân An (https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%A2n_An), Cần Giuộc (https://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BA%A7n_Giu%E1%BB%99c), Gò Công (https://vi.wikipedia.org/wiki/G%C3%B2_C%C3%B4ng) v.v...
Đêm rằm tháng 11 năm Tân Dậu (ngày 16 tháng 12 năm 1861), những nghĩa sĩ mà trước đây vốn là nông dân chất phác, vì quá căm phẫn kẻ ngoại xâm, đã quả cảm tập kích đồn giặc Tây dương ở Cần Giuộc, tiêu diệt được một số quân giặc.
Khoảng 20 nghĩa sĩ bỏ mình. Những tấm gương đó đã gây nên niềm xúc động lớn trong dân chúng.
Theo đề nghị của Tuần phủ Gia Định (quan triều đình), Nguyễn Đình Chiểu làm bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, để đọc tại buổi truy điệu các nghĩa sĩ đã bỏ mình trong trận đánh nầy.

Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Hỡi ơi !
Súng giặc đất rền;
Lòng dân trời tỏ.
Mười năm công vỡ ruộng, chưa ắt còn danh nổi như phao;
Một trận nghĩa đánh Tây, tuy là mất tiếng vang như mõ.
Nhớ linh xưa
Cui cút làm ăn;
Toan lo nghèo khó,
Chưa quen cung ngựa, đâu tới trường nhung;
Chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ] (https://vi.wikisource.org/wiki/V%C4%83n_t%E1%BA%BF_ngh%C4%A9a_s%C4%A9_C%E1%BA%A7n _Giu%E1%BB%99c#cite_note-4).
Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm;
Tập khiên, tập mác, tập giáo, tập cờ, mắt chưa từng ngó.
Tiếng phong hạc phập phồng hơn mười tháng, trông tin quan như trời hạn trông mưa;
Mùi tinh chiên ] (https://vi.wikisource.org/wiki/V%C4%83n_t%E1%BA%BF_ngh%C4%A9a_s%C4%A9_C%E1%BA%A7n _Giu%E1%BB%99c#cite_note-6)vấy vá đã ba năm, ghét thói mọi như nhà nông ghét cỏ.
Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan;
Ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ.
Một mối xa thư đồ sộ, há để ai chém rắn đuổi hươu;
Hai vầng nhật nguyệt chói lòa, đâu dung lũ treo dê bán chó.
Nào đợi ai đòi ai bắt, phen nầy xin ra sức đoạn kình;
Chẳng thèm trốn ngược trốn xuôi, chuyến nầy nguyện ra tay bộ hổ.
Khá thương thay!
Vốn chẳng phải quân cơ quân vệ, theo dòng ở lính diễn binh;
Chẳng qua là dân ấp dân lân, mến nghĩa làm quân chiêu mộ
Mười tám ban võ nghệ, nào đợi tập rèn;
Chín chục trận binh thư, không chờ bày bố.
Ngoài cật có một manh áo vải, nào đợi mang bao tấu, bầu ngòi,
Trong tay cầm một ngọn tầm vông, chỉ nài sắm dao tu, nón gõ.
Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia;
Gươm đeo dùng một ngọn dao phay, cũng chém rớt đầu quan hai nọ.
Chi nhọc quan quản gióng trống kỳ trống giục, đạp rào lướt tới, coi giặc cũng như không;
Nào sợ thằng Tây bắn đạn nhỏ, đạn to, xô cửa xông vào, liều mình như chẳng có.
Kẻ đâm ngang, người chém ngược, làm cho mã tà, ma ní hồn kinh;
Bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu thiếc, tàu đồng súng nổ.
Ôi!
Những lăm lòng nghĩa lâu dùng, đâu biết xác phàm vội bỏ.
Một giấc sa trường rằng chữ hạnh, nào hay da ngựa bọc thây;
Trăm năm âm phủ ấy chữ quy, xá đợi gươm hùm treo mộ.
Đoái sông Cần Giuộc, cỏ cây mấy dặm sầu giăng;
Nhìn chợ Trường Bình, già trẻ hai hàng lụy nhỏ.
Chẳng phải án cướp, án gian đày tới, mà vì binh đánh giặc cho cam tâm;
Vốn không giữ thành, giữ lũy bỏ đi, mà hiệu lực theo quân cho đáng số.
Nhưng nghĩ rằng:
Tấc đất ngọn rau ơn nước, tài bồi cho sông núi nhà ta;
Bát cơm manh áo ở đời, mắc mớ chi ông cha lũ nó.
Vì ai khiến quan quân khó nhọc, ăn tuyết nằm sương;
Vì ai xui hào lũy tan tành, xiêu mưa ngã gió.
Sống làm chi theo quân tả đạo, quẳng vùa hương, xô bàn độc, thấy lại thêm buồn;
Sống làm chi ở lính mã tà, chia rượu ngọt, gặm bánh mì, nghe càng thêm hổ.
Thà thác mà đặng câu địch khái, về theo tổ phụ cũng vinh;
Còn hơn mà chịu chữ đầu Tây, ở với man di rất khổ.
Ôi thôi thôi!
Chùa Tôn Thạnh năm canh ưng đóng lạnh, tấm lòng son gởi lại bóng trăng rằm;
Đồn Lang Sa một khắc đặng trả hờn, tủi phận bạc trôi theo dòng nước đổ.
Đau đớn bấy! Mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo lét trong lều;
Não nùng thay! Vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trước ngõ.
Ôi!
Một trận khói tan,
Ngàn năm tiết rỡ.
Binh tướng nó hãy đóng sông Bến Nghé, ai làm nên bốn phía mây đen;
Ông cha ta còn ở đất Đồng Nai, ai cứu đặng một phường con đỏ.
Thác mà trả nước non rồi nợ, danh thơm đồn sáu tỉnh chúng đều khen;
Thác mà ưng đình miếu để thờ, tiếng ngay trải muôn đời ai cũng mộ.
Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, linh hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp nguyện được trả thù kia;
Sống thờ vua, thác cũng thờ vua, lời dụ dạy đã rành rành, một chữ ấm đủ đền công đức đó.
Nước mắt anh hùng lau chẳng ráo, thương vì hai chữ thiên dân;
Cây hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm, cám bởi một câu vương thổ.
Hỡi ôi, thương thay!
Có linh xin hưởng.

file:///C:/Users/LAPNGU~1/AppData/Local/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image002.jpg
(Chùa Tôn Thạnh)
Nguồn: http://dongsuoimo.com

Thùy Linh

11-11-2023, 03:01 PM

Mùi tinh chiên ]vấy vá đã ba năm, ...
Một mối xa thư đồ sộ, ....
Thà thác mà đặng câu địch khái, ....
Chùa Tôn Thạnh năm canh ưng đóng lạnh, .....

Chào Thứ Lang, bài văn tế có từ ngữ cổ khá nhiều

Đọc mấy câu này TLinh hông hiểu nghĩa, Thứ Lang có hiểu thì dùm ơn giải thích, cảm ơn trước .

Thứ Lang

11-11-2023, 04:45 PM

Chào Thứ Lang, bài văn tế có từ ngữ cổ khá nhiều
Đọc mấy câu này TLinh hông hiểu nghĩa, Thứ Lang có hiểu thì dùm ơn giải thích, cảm ơn trước.

Thùy Linh cần giải thích (những) câu, đoạn nào?

Thùy Linh

11-12-2023, 04:38 PM

:)
Thì TLinh đã "quoted" lại trong post của Thứ Lang mấy câu như trong post 168 đó đa.

Cho dễ dò, những câu làm đậm màu xanh sau đây..

Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Năm 1858, giặc Tây dương nổ súng vào Đà Nẵng, Việt Nam. Sau khi chiếm được thành Gia Định vào đầu năm 1859, quân Tây dương bắt đầu mở rộng tấn công ra các vùng lân cận như Tân An, Cần Giuộc, Gò Công v.v...
Đêm rằm tháng 11 năm Tân Dậu (ngày 16 tháng 12 năm 1861), những nghĩa sĩ mà trước đây vốn là nông dân chất phác, vì quá căm phẫn kẻ ngoại xâm, đã quả cảm tập kích đồn giặc Tây dương ở Cần Giuộc, tiêu diệt được một số quân giặc.
Khoảng 20 nghĩa sĩ bỏ mình. Những tấm gương đó đã gây nên niềm xúc động lớn trong dân chúng.
Theo đề nghị của Tuần phủ Gia Định (quan triều đình), Nguyễn Đình Chiểu làm bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, để đọc tại buổi truy điệu các nghĩa sĩ đã bỏ mình trong trận đánh nầy.

Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Hỡi ơi !
Súng giặc đất rền;
Lòng dân trời tỏ.
Mười năm công vỡ ruộng, chưa ắt còn danh nổi như phao;
Một trận nghĩa đánh Tây, tuy là mất tiếng vang như mõ.
Nhớ linh xưa
Cui cút làm ăn;
Toan lo nghèo khó,
Chưa quen cung ngựa, đâu tới trường nhung;
Chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ].
Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm;
Tập khiên, tập mác, tập giáo, tập cờ, mắt chưa từng ngó.
Tiếng phong hạc phập phồng hơn mười tháng, trông tin quan như trời hạn trông mưa;
Mùi tinh chiên vấy vá đã ba năm, ghét thói mọi như nhà nông ghét cỏ.
Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan;
Ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ.
Một mối xa thư đồ sộ, há để ai chém rắn đuổi hươu;
Hai vầng nhật nguyệt chói lòa, đâu dung lũ treo dê bán chó.
Nào đợi ai đòi ai bắt, phen nầy xin ra sức đoạn kình;
Chẳng thèm trốn ngược trốn xuôi, chuyến nầy nguyện ra tay bộ hổ.
Khá thương thay!
Vốn chẳng phải quân cơ quân vệ, theo dòng ở lính diễn binh;
Chẳng qua là dân ấp dân lân, mến nghĩa làm quân chiêu mộ
Mười tám ban võ nghệ, nào đợi tập rèn;
Chín chục trận binh thư, không chờ bày bố.
Ngoài cật có một manh áo vải, nào đợi mang bao tấu, bầu ngòi,
Trong tay cầm một ngọn tầm vông, chỉ nài sắm dao tu, nón gõ.
Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia;
Gươm đeo dùng một ngọn dao phay, cũng chém rớt đầu quan hai nọ.
Chi nhọc quan quản gióng trống kỳ trống giục, đạp rào lướt tới, coi giặc cũng như không;
Nào sợ thằng Tây bắn đạn nhỏ, đạn to, xô cửa xông vào, liều mình như chẳng có.
Kẻ đâm ngang, người chém ngược, làm cho mã tà, ma ní hồn kinh;
Bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu thiếc, tàu đồng súng nổ.
Ôi!
Những lăm lòng nghĩa lâu dùng, đâu biết xác phàm vội bỏ.
Một giấc sa trường rằng chữ hạnh, nào hay da ngựa bọc thây;
Trăm năm âm phủ ấy chữ quy, xá đợi gươm hùm treo mộ.
Đoái sông Cần Giuộc, cỏ cây mấy dặm sầu giăng;
Nhìn chợ Trường Bình, già trẻ hai hàng lụy nhỏ.
Chẳng phải án cướp, án gian đày tới, mà vì binh đánh giặc cho cam tâm;
Vốn không giữ thành, giữ lũy bỏ đi, mà hiệu lực theo quân cho đáng số.
Nhưng nghĩ rằng:
Tấc đất ngọn rau ơn nước, tài bồi cho sông núi nhà ta;
Bát cơm manh áo ở đời, mắc mớ chi ông cha lũ nó.
Vì ai khiến quan quân khó nhọc, ăn tuyết nằm sương;
Vì ai xui hào lũy tan tành, xiêu mưa ngã gió.
Sống làm chi theo quân tả đạo, quẳng vùa hương, xô bàn độc, thấy lại thêm buồn;
Sống làm chi ở lính mã tà, chia rượu ngọt, gặm bánh mì, nghe càng thêm hổ.
Thà thác mà đặng câu địch khái, về theo tổ phụ cũng vinh;
Còn hơn mà chịu chữ đầu Tây, ở với man di rất khổ.
Ôi thôi thôi!
Chùa Tôn Thạnh năm canh ưng đóng lạnh, tấm lòng son gởi lại bóng trăng rằm;
Đồn Lang Sa một khắc đặng trả hờn, tủi phận bạc trôi theo dòng nước đổ.
Đau đớn bấy! Mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo lét trong lều;
Não nùng thay! Vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trước ngõ.
Ôi!
Một trận khói tan,
Ngàn năm tiết rỡ.
Binh tướng nó hãy đóng sông Bến Nghé, ai làm nên bốn phía mây đen;
Ông cha ta còn ở đất Đồng Nai, ai cứu đặng một phường con đỏ.
Thác mà trả nước non rồi nợ, danh thơm đồn sáu tỉnh chúng đều khen;
Thác mà ưng đình miếu để thờ, tiếng ngay trải muôn đời ai cũng mộ.
Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, linh hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp nguyện được trả thù kia;
Sống thờ vua, thác cũng thờ vua, lời dụ dạy đã rành rành, một chữ ấm đủ đền công đức đó.
Nước mắt anh hùng lau chẳng ráo, thương vì hai chữ thiên dân;
Cây hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm, cám bởi một câu vương thổ.
Hỡi ôi, thương thay!
Có linh xin hưởng.