Chữ và nghĩa,

[ntđl]

*

Ậy... lóng rày tui vẫn lọng cọng với tên gọi của đám "đồ biển" nọ. Cứ chưa phân biệt nổi thì vẫn ấm ớ miết thôi.
Vô nét tiếng việt rối tinh tí mù. Vô nét anh pháp (đức tàu ả rập ấn độ... đọc hổng ra) y chang mệ lộ, cũng hổng ra luôn.
Cáng điều nghiên càng bí bếp, xí lộn, bí bạo (lâu rồi bí bếp PR mất tăm tích, ai biết ở đâu kéo về dùm).
Đọc một chập hổng thể thấu đáo. Trời thần ơi, nội đám monovalve thôi (tức họ nhà ốc) đã lên xỉn xỉn 60 ngàn loài. Ốc ở đâu mà lắm vậy trời !
Sau đây là tóm gọn những cái hiểu nổi về đám bivalve đặng cất để dành ha - trúng sai hậu xét -

Bivalve là tên gọi chung của đám động vật có vỏ hai mảnh, sống ở nước mặn (biển cả) lẫn nước ngọt (ao hồ).
Đọc nét thấy chúng chia làm 4 nhóm riêng, theo cách thức sanh hoạt và hình dạng vỏ ngoài.
- Oyster tức con hàu (hay trai) : Oyster sống bám vô đá ở khúc biển cạn hoặc dưới lòng biển sâu (phải lặn mò đậng vớt) vỏ sần sùi sậm màu và cứng.
Do môi trường sanh sống tăng trưởng, oyster nuôi để lấy ngọc trai. Oyster có tánh aphrodisiac, có thể ăn sống
- chừng nấu chín hổng biết đặc tánh "kích dục" nọ có còn Tại những chợ bán đồ biển (như ở bến tàu boston hay Marseille) oyster được cạy sẵn,
đật trên tảng nước đá, rồi được vắt chanh với tiêu muối cho khách đớp tại chỗ.
- Mussel : tức nghêu hay chem chép, bám vào đá tảng ngoài bờ biển và nét biểu còn ở cả sông hồ tức nước ngọt.
Mussel vỏ hình thuẫn (tròn dài) sậm màu và mềm.
- Clam : là tên gọi chung của đám shell còn lợi. Con nào hổng oyster hay mussel thì kêu bằng clam ráo hết. Tiếng việt y hình là sò thì phải.
Clam vỏ cứng, hình thể xoè như nan quạt đều đặn, tùy loài mà vỏ đậm lạt, có gân hay không gân.
Clam di chuyển bằng "chơn", đào cát chun xuống, "uống" rồi phun nước lên, để lợi những lỗ nhỏ trên mặt bãi - y chang mỵ châu dại dột để dấu vết cho trọng thuỷ theo lối lụm dìa -
Cũng có loài clam sống trong nước ngọt theo như nét thông tri, đúng sai hổng tường.
- Scalop, coquille st jacques và đám đồng loại : sống ở đáy biển, vỏ cứng có khía đều đặn tẻ hình nan quạt, kích thước nhỉnh ơn so với clam.
Khác với clam bản lề kín đáo (chỗ nối hai mảnh vỏ lợi), bản lề nhóm nọ trồi hẳn ra ngoài.
Đám chuyên gia hải dương học âu mỹ chưa đồng ý lắm chiệng chia riêng ra của nhóm này, có đứa gọn lẹ nhứt định lôi chúng xếp chung với clam.

Hồi sống gần cửa biển, ngày nghỉ hay chiều hè, nguyên gia đình hay xuống bải đào clam, còn không thì chờ thủy triều cạn, rồi vớt mussel và buccin,
bám ê hề ở đá tảng ngoài bãi xa. Vòi clam rất nhiều cát thịt dai nên bị chê, cho con nít đào giải trí thôi, rồi bỏ chớ hổng bưng về.
Mussel và buccin bám vô đá tảng, hổng dính cát nhưng bù lợi rất nhiều rong biển cả trong lẫn vỏ ngoài.
Tháng tư tháng năm tuyết tan khởi sự mùa tôm cá, thuyền bè ra khơi chừng về khoang đầy nhóc salmon lẫn lobster.
Chiều chiều ra "quai" chờ mua, lobster rẻ rề đồng giá, từ 1 đồng tới đồng rưỡi, con nào con nớ to đùng.
Salmon atlantic còn ngọ ngoạy 3-5 pounds, 3 đồng 1 con là hết đất. Có điều hổng biết ăn, chưa biết ăn lobster thành 5AH đớp mình ên.
Lobster luộc chấm nước mắm pha đường chanh gừng ớt (... thiếu tỏi - vợ 5AH kị mùi, nhứt định hổng nêm nếm vô)
Salmon thì... kho tộ. Mua cái tộ bỏ vô nêm nếm để 1 bữa trong frigo rồi mang lên bế lửa cho riu riu 1 chập
Đám sản phẩm nội địa nọ sau còn làm sách sẽ bỏ bao để freezer thành quà tặng thứ chiến, rất được ưa chuộng.
Chừ thì lobster và buccin đã thành hàng hiệu cả rồi, nhưng vì hổng thiết tha nên hổng hề hấn túi bạc.

Sáng nay coi tin tức truyền hình, chốn cũ nay đang thiếu emergency service, mỗi tuần phải đóng cửa 1-2 bữa chi đó suốt august này, vì bọn bun-xịt ruồi bu bỏ nhiệm sở quá đông.
Quân đội hổng nhờ vả đặng nữa vì chúng đang bù đầu màn chữa cháy mé tây (Jasper).
Nú tui rủ 5AH : khi mô rảnh rang hai đứa trở lợi đó làm 1-2 tuần, chừng về Cái-Mông dám phải kiếm két sắt to đùng chứa bạc lẻ.
5AH trả lời : đóng thuế nhiêu đó đã sạt nghiệp rồi, chừ làm thêm thì cũng cúng hết cho sở thuế, tội vạ chi vậy trời.
Canada theo XHCN chớ có phải tư bản bóc lột đâu nà - Nếu chánh phủ quê điên muốn giải quyết tình trạng thiếu hụt hiện thời, chắc phải sửa luật thuế cho đám hành hiệp chốn xa,
có thế mới hấp dẫn chúng đặng. Chừng dự luật thành hình dám hai đứa đã... yên nơi yên chỗ rồi em ơi -

[ntđl]

*

Tiếp theo và... hết !

Nú tui còn bận bịu với đám sò chưa xong...

Vậy mà bên đình bà con xúm nhau ăn chay, thành rồi bỏ sò nhảy sang sườn, sườn non.Tưởng sườn non là tàu hủ ki, té ra sai.
ông cuốc sĩ biểu nó là mì căn, cái rồi từ tàu hủ ki nhảy liền qua mì căn. Trời thần ơi, ăn uống nấu nướng vất vả quá xá -

Việt nam kêu bằng clam ráo nạo, tất cả đám bivalves nọ. Coquille St Jacques hổng biết là sò gì, y hình diệc-lam mình hổng có con nọ thì phải.
Rà nét tiếng việt ra một đống tên sò luôn, kể sơ sơ ra như vầy : sò mía, sò dương, sò lông, sò đỏ, sò tím, sò tô, sò chén, sò lụa, sò méo, sò mai, sò điệp...
Sò ở đâu ra mà lắm dzậy trời.

Mà rồi cái con clam nọ còn chạy luôn vô thành ngữ tục ngữ âu mỹ : Vui như sò, câm như sò, nhát như sò.. v.v.
Vui như sò là rút ngắn từ câu "vui như sò lúc thủy triều dâng" tương đương như câu "cá gặp nước" của mình có lẽ.
Còn câm như sò thì mình có câu "câm như hến" - vậy con sò chính là con hến thì phải.
Vậy rồi cắt nghĩa sao cuốn phim hay vở kịch chi đó của việt cộng có tựa "nghêu sò ốc hến" ? hổng chừng hến khác sò -
Tuy cả 4 con nọ (nghêu sò ốc hến) đều là mollusk (nhuyễn thể), nhưng ốc đứng riêng, hổng bivalve nhưng univalve, nghĩa là vỏ chỉ có 1 mảnh.

Bữa trước 5LL nhắc tới bào ngư mà nú tui đực ra, yên trí nó bivalve tức họ sò, bữa nay tra nét lòi ra nó họ nhà ốc - hổng lẽ ốc vít phố mình chính là con bào ngư này ?
Bớ ốc, nếu sai nhớ cải chánh heng, còn như thích tên ốc vít thì cứ lờ luôn để em xí còn vô toà thị chánh phố làm miếng khai sanh chánh thức.
Bào ngư có vỏ univale 1 mảnh, nó cõng cái "nhà" trên lưng đúng điệu rùa. Bào ngư là rùa nước mặn, bò dưới đáy nước.
Khác với nghêu hàu ăn chay (thực vật rong rêu), bào ngư ăn mặn, đớp tôm cá tức những động vật nhỏ khác xui xẻo rớt vô miệng nó.
Nghe nói bào ngư khó tìm, nên rồi giá cả vọt tới mây xanh, mắc còn hơn oyster nữa lận, cũng bởi đám con trời phán quyết chiệng bào ngư bổ phổi bổ tim và bổ cả bình cà phê lẫn phin lọc !

Bữa qua còn thấy hình con sam. Con sam nú tui có thấy rồi, y chang cái dĩa bay tí hon của đám E.T (ngoài trái đất) heng.
Hồi ở Lê văn duyệt, bà 5 (vợ ông 5 đá gà) ưng ăn thú vật lạ. Thỉnh thoảng bà 5 bưng về kỳ nhông kỳ đà, cá sấu, khỉ vượn, và sam. Tất cả còn ngọ ngậy trên đất, ngó thất kinh luôn.
Mấy con khác còn thấy thịt, chớ con sam thì hổng biết thịt nơi mô.
Sam cõng trên lưng cái mai (cứng mỏng chi hổng rõ) lật bụng lên thấy 5 cặp chơn đối xứng y chang chơn nhện, và thêm cái đuôi dài.
Đời nhà thanh, bọn tàu phù đực rựa bị rợ phương bắc tràn xuống đồng hóa. phải cạo phần tóc trán, phần còn lợi để dài bện sau gáy kêu bằng tóc đuôi sam
(thiệt tình nói như két mấy chục năm, tóc đuôi sam thì hiểu, nhưng hổng dè nó là đuôi của con vật này)
Bà 5 nướng con sam trên bếp củi mùi khét lẹt bay cùng xóm, rồi đật nó trên dĩa bưng vô nhà, cũng hổng hiểu sẽ bóc sẽ lột thịt sam ra sao nữa lận.
Nghe nói thịt sam bổ cả âm lẫn dương, thành phải hiểu như là cả hai ông bà sẽ nhậu chung nó với đế gò đen.
Kết quả chiến trường sẽ ra sao thế nào thì lối xóm thiệt sự hổng tường tận.

5AH biểu cuối tuần này sẽ cho nú tui đớp bào ngư nấm đông cô xào gừng ngoài tiệm. Tui nói thôi đừng, để tiền đó ăn điểm xấm mà có lý hơn,
vì rằng... nếu đã ăn rồi nhiều bận mà hổng nhớ thì nhứt định là... hổng hạp khẩu vị.
...hổng thôi ăn chay với mì căn chay đi, nghe nói ngon dữ lắm, ăn chay mì căn tốt hơn ăn thịt, thịt thiệt.
Rồi nghe 5AH dạy dỗ rằng : mì căn má nó ăn hổng đặng đâu, ăn rồi sụp đường máu mất công đi cấp cứu.

Chiệng thủy sản hải sản chấm dứt luôn heng.

[005]

*

Bữa trước 5LL nhắc tới bào ngư mà nú tui đực ra, yên trí nó bivalve tức họ sò, bữa nay tra nét lòi ra nó họ nhà ốc - hổng lẽ ốc vít phố mình chính là con bào ngư này ?

chắc là cơ dìn

[005]

*

Bà 5 nướng con sam trên bếp củi mùi khét lẹt bay cùng xóm, rồi đật nó trên dĩa bưng vô nhà, cũng hổng hiểu sẽ bóc sẽ lột thịt sam ra sao nữa lận.
Nghe nói thịt sam bổ cả âm lẫn dương, thành phải hiểu như là cả hai ông bà sẽ nhậu chung nó với đế gò đen.
Kết quả chiến trường sẽ ra sao thế nào thì lối xóm thiệt sự hổng tường tận.

Tin dị đoan đó. Tự vì con sam có sự chung thủy giống con chim cánh cụt. Vợ chồng chung thủy tới bạc đầu. Luôn song hành bên nhau.

"Đàn ông đi biển có đôi,
loài sam đi biển luôn luôn hai mình."

Hồi bé thấy mấy ông bán kẹo kéo rao vầy:

"Người nào chồng bỏ chồng chê, ăn cây kẹo kéo chồng mê trở về". Từ đó mấy chị bị ế mua kẹo kéo ăn quá trời.

(vụ này có chép trong kinh mấy người theo đạo dụ)

[Thùy Linh]

.
A lô anh, chị Nú, chị Hai, anh Năm, Thầy Ốc khách ghé Chữ và Nghĩa

Chị Nú, tới hôm nay hơn 2 tuần mà bệnh ho của xí vẫn còn, khi mắc ho nhịn thì cái bụng nó phồng lên xẹp xuống phồng lên xẹp xuống, ho là không chịu ngưng xí đang nghe "giảng" chạy vô góc hay nhà vệ sinh ho. Hôm qua hẹn gặp bác sĩ ở Edinburgh lấy toa mua thuốc trụ sinh, ông nói " ruled out Covid, 80% sure it isn't viral so is trying strong antibiotics . If that đínt work come back ( back gì mà back ngày 1 August tui rời Edinburgh rồi đốc tờ )

Gần cuối hành trình rồi, nghĩ đến những ngày tới hết mong đợi, ngày nào cũng đi suốt .

Xí về Úc viết về hột xàn và ngọc trai sau chị Nú nha .

Xí nghĩ anh, chị Nú đi đám cưới VN thể nào cũng ăn bào ngư nhiều lần mà hông để ý á, đa phần có món bào ngư xào nấm đông cô mà mỗi người ăn được nhiều là 2-3 miếng mỏng.

Ốc, đồng hồ sinh học của chế có bị chinh dây chắc .

Anh Năm, Ốc hay có ai biết con này là con gì tiếng Anh, Việt hôn ? thấy ở ngoài Isle of Skye -Scotland, khi nước xuống nó bày ra .
Mình như con sò, miệng bám chặt vô đá như con bào ngư, có nhỏ có lớn bằng 3 ngón tay, xí lấy cục đá mỏng dộng vô mé như người ta lấy bào ngư khựi nó lên ...

[ốc]

Sò ở đâu ra mà lắm dzậy trời.

Thời xửa thời xưa, Sò lông quân là giòng giõi Long vương dưới biển sâu nhưng hông dè Thuỷ tinh làm tsunami đánh nhau với Sơn tinh nên mới trôi dạt lên bờ kè (quai) rồi tình cờ gặp được Hàu cơ đang banh sô lây (bain de soleil) trên mấy tảng đá.

Ngẫm duyên kì ngộ xưa nay
Lứa đôi ai lại đẹp tày Thôi Trương
Mây mưa đánh đổ đá vàng
Quá chừng nên đã có ngàn con trai…
(Địa trường tân thanh)

Hàu cơ sanh ra ngàn trứng nở ra ngàn con trai, sò, ngao, hến đủ loại. Sau cuộc nội chiến Sơn tinh Thuỷ tinh, nhiều gia đình bị ly tán, Hàu cơ phải dắt một nửa gia đình đi kinh tế mới ở ao, hồ, sông, rạch, còn Sò lông quân thì xách một nửa con cái về nước biển tìm kế sinh nhai. Từ đó có đủ loài sò ở khắp nơi, nước ngọt cũng như nước mặn, nước sông hay là nước biển, nuớc Việt hay là nước Mỹ…

[ốc]

Tiếng Anh là Limpet. Tiếng Việt chắc là sò đội nón lá.

Bận sau đi chơi thì nhớ thủ chai dầu cù là khuynh diệp, uống trụ sinh coi chừng sát sinh mang tội.

[ntđl]

*

Chào toàn khách vô quán.
Chào riêng 5LL, ốc vít và em xí.

5AH khoái đọc ốc vít dữ lắm lận. Bữa mô thấy tên ốc là mò vô đọc liền, đọc xong cười hing híc rồi đóng Ipad chớ hổng thèm thông tri báo cáo chi với mẹ bề trên của chả !
Nú tui thấy 5AH đọc nét rồi cười mà thiệt tình hổng hiểu chiệng chi, nhưng hổng biết cách mở cái Ipad còn chình ình trên bàn đặng "kiểm tra... vụ việc" - mà cái ipad nọ thằng út em cho mẹ chớ hổng cho ba nó heng.
Chừ thì... 5AH có tới 3 cái Ipad, một mang vô sở, 1 để ở bàn cơm, 1 ở đầu bàn ngủ (mỗi tối mỗi coi) chưa kể tới cái Ipad to đùng mà tui hổng chắc có kêu bằng ipad). Xui cái là... nú tui hổng biết cách mở cả 4 cái nọ) -

Lóng rày tui ôm đồm nhiều chiệng quá xá. Sáng nay đi mần, yên trí thứ sáu, mà thứ sáu tui trực, thành hồi hôm lu bu nấu ăn mang theo. dè đâu vô sở mới hay mình đi trước lịch 24 tiếng !
Thì cũng là những chiệng dài thòong ở sở, cộng thêm ở phố (shellfish, mì căn...ect...) 5AH nhắc chừng, rằng còn thêm chiệng dỏ dang chi đó trong sổ tay LH mà tui thiệt hổng nhớ là cái chi vì chưa kịp vào đọc.
Trời thần ơi... nói dễ hơn viết, nhưng cái tay theo hổng kịp cái đầu, nên rồi dở dang hoàn dang dở !

À... xí ho heng, ho 2 tuần chưa hết heng, rồi đứa bun xịt kia phán, rằng covid ruled out rồi, chắc chắn hổng phải viral infection, nên cần... a hèm... trụ sanh mạnh. Mạnh là sao, là loại khác hay cùng loại nhưng tăng liều ???
Nghe chị nú chẩn đoán liên lục địa nè : Xí dính viral, hổng phải em côvi đá cá lăn dưa 24 tuổi, nhưng em cơ-dìn của nó có tên syncytia virus, thành test covi mới negative.
Sequel của sycitial là ho, ho thôi, nhứt là ho bàn đêm cho... nở phổi, hổng sốt hổng sụt sịt chi ráo bàn ngày, nhưng thiếu ngủ thành lờ quờ, đã vậy còn đi theo đoàn tourist nữa nên lạng quạng hổng thấy đường.
Nhưng... look at the bright side : sẽ giảm ký nhanh lẹ lúc lên máy bay ra dìa, dìa rồi sẽ ăn trả bữa và... lên ký lợi !
Khỏi trụ sanh trụ chết chi cho mệt cơ thể thêm. Trụ sanh hổng giết được vai rút, chỉ giết bacteries related complication thôi, và có thể sẽ giết luôn đám bateries trong ruột để rồi sanh... tiêu chảy.
Nhớ mua tả lót mang theo cầm chừng phòng hờ... sự cố !
Finally, viral infection chỉ cần nghỉ ngơi, uống nước cho đủ và chờ sóng gió qua đi. Period !

Nghêu sò ốc hến chưa xong, bữa nay thêm em limpet. Thì phải đi kiếm đọc nữa chớ sao không.
Em limpet nọ ở diệc lam mình có thấy, nhưng hổng ai dám ăn, mình kêu nó là con hà. Hà hổng phải sò nhưng thuộc họ ốc, cũng cõng cái univalve nọ trên lưng.
Hà này hổng phải hà kia, tức hà bá. Hà bá nú tui chỉ nghe chớ chưa từng thấy bao giờ !

Kể chiệng bà 5 đá gà ưng ăn thú vật lạ. Ông bà 5 gà ở phía sau nhà nú tui, đây là khoảnh đất trống rất nông (5 thước là cùng) nhưng rộng bề ngang, được chiếm đóng trái phép.
Họ dựng nhà, làm hàng rào trồng cây kiểng và nuôi gà đá. Lâu lâu dân trong nghề mang gà vườn nhà tới tụ họp cá độ rất là xôm. Chiệng đá gà có kể rồi trong phố những nay đã biến mất hết.
Mấy con thú bà năm lôi dìa mần thịt đớp, ngó chúng ớn ợn luôn, nhưng ghê nhứt là đám bò sát, trong đó kỳ nhông kỳ đà được bà năm nấu cà ri, bà chặt kỳ nhông kỳ đà thành miếng nguyên da, chừng ăn mạnh ai nấy lột.
Lươn vậy chớ hổng ớn cho bằng trăn. Trời thần ơi, ngó con trăn ngọ ngoạy trong lồng dễ sợ luôn. Bà năm trấn nuớc con trăn cho nó "xỉu", xong đập đầu để nó chết hẳn,
Rồi bà cắt trăn thành 3-4 khúc tùy độ dài con trăn, xong mang trần nước sôi lột da rồi mới xào nấu. Nghe nói thịt trăn sêm sêm thịt gà nhưng đậm đà hơn.
Rắn bà năm hổng ăn, chỉ ngâm đế với thuốc bắc để làm rượu cho chồng uống... giải lao mỗi tối !
Trời thần ơi... hai ông bà nớ vì miếng ăn miếng uống nên sát sanh cùng cực.

Nghe nói bà nuôi chồng kỷ quá nên chồng bà sung sức phởn ra, và ông năm cáp độ với một em gái thuộc hạng "trằn ăn trăn cuốn", hai ông bà bán nhà bán đất bán gà chia tiền ra riêng.
Bà 5 dìa bà quẹo ở với anh em, ông năm cũng dìa bà quẹo ở với gái, rồi mở trường gà dưới đó.
Diễn tiến sau ra sao thế nào hổng rõ vì tui đã ra ngoại quốc rồi !

5LL chờ nghe nú tui tán sang chiệng mì căn. Tưởng là tàu hủ ky té ra hổng phải !

[ntđl]

*

Thịt chay.

1- Thịt chay là loại thịt để ăn chay. Kêu bằng thịt vì nó là chất đạm tức protein, và ở đây là đạm thực vật.
Khác với đạm động vật, muốn lấy đạm thực vật mình "hái rồi xay giã", và phơi khô nếu muốn giữ lâu.
Còn đạm động vật là phải giết con vật, nghĩa là phải sát sanh.
Trong nghĩa ấy thì... hái hổng phạm giới, giết mới phạm.
Thành ra... (ngó chừng dùm nú tui cái, coi 5LL đứng gần đây hôn để tui còn dọt lẹ) mua thức ăn làm sẵn vậy mà tội nhẹ hơn chút nẹo, al-lê -lú già !
- tiền hổng mua hết được nhưng gần như tất cả, kể cả tội sát sanh -

2-Trong đám thực vật nọ, hạt chứa đạm nhiều hơn các phần khác, và hạt của họ đậu fabacea nhiều đạm nhứt.
Đứng đầu bảng là hạt đậu nành, rồi mới tới các hạt đậu khác, đậu phọng đậu gà đậu xanh đậu này đậu nọ v..v.
- đậu gà có lẽ dịch từ chickpeas theo nghĩa đen. Chick là con gà con. Thiệt ra chick ở đây là phiên âm từ danh pháp thực vật của loại đậu nhóm Cicer,
Ci đọc theo tiếng latin là chi, rồi chi thành chick, và chick có khi còn gọn gẽ thành chicken, để rồi thành đậu gà trong tiếng việt, giúp thần trí chay viên thêm sung mãn khi nghe danh xưng của hạt đậu nọ.

3- Đậu nành là đậu để trường chay, nó được chế biến nhiều cách trong ẩm thực đã từ lâu lắm, hồi Đức Thế Tôn chưa rao giảng chiệng niết bàn nửa cà.
- nói theo kiểu diễng giải của ốc thì... vì bọn tàu phù ăn đậu nành từ thời thượng cổ lận, nên đậu nành đã có tên tàu hũ là dậy -
Tàu hũ ky là nước đậu nành (sữa đậu nành) chưng ở nhiệt độ ấm, để phần tiếp xúc với không khí khô lợi thành váng, rồi váng này được vớt ra, ăn tươi hay phơi để giữ cho lâu.
Đọc nét việt của các hãng tàu hủ ky, tất cả đều nói "trong váng đậu thành phần dinh dưỡng rất cao", và điều này dễ gây ngộ nhận, rằng váng đậu tốt hơn nước đậu,
làm độc giả tưởng tượng (còn ai vào đây nữa), rằng đám dinh dưỡng trồi dần từ dưới lên đọng thành váng.
Thiệt ra... chiệng cao thấp, nếu có thiệt, là do việc mất nước khi tiếp xúc với không khí làm váng đậu đậm đặc lợi.

4- Mì căn.
Mì căn làm bằng bột mì tức lúa mì xay mịn rồi phơi khô thành bột.
Lúa mì không thuộc họ đậu mà họ Poaceae, một loại cỏ cho hạt, hạt lúa mì. Lúa mì chứa nhiều amidon tinh bột tức đường và cả đạm. Lúa mì có lẽ la loại hạt duy nhứt có đạm, so sánh với các loại hạt khác.
Thành ra chỉ bột mì mới có đạm, các loại bột khác thì không (bột năng, bột gạo, bắp, khoai, nếp...)
Đạm chứa trong bột mì khoảng 10-12%, trong đó phân làm 2 loại : tan trong nước và không tan trong nước, nhiều nhứt là gluten (độ dị ứng cao, nhứt là đám ruột già trong bịnh celiac)

Hồi trộn bột mì với nước, gluten sẽ trở nên dẻo dai, chừng "ủ" một chập sẽ "nở" và tăng thể tích. Mang cục bột đi rửa nhiều lần cho amidon trôi hết, sẽ chỉ còn lại gluten với tên gọi mì căn, tức thịt chay.
Để đánh động dục vọng (vọng thị, vọng ngôn, vọng ạm và vọng lung tung dục .. ốc ơi cứu bồ nú tui cái, thị dục là ngó, khứu dục là ngửi, vậy rồi cái gì dục là nghe vậy hử) con người với tâm còn tràn trể dục nọ, đã tỉnh bơ kêu nó là sườn non, bò non, gà non... (à... tui nghe lợi cái clip của bác cuốc sĩ, nghe đúng chớ hổng sai heng, giảng viên ẩm thực kêu miếng mì căn khô nọ là sườn non, hổng chay cũng hổng non chay chi ráo), tùy chất nêm nếm vô đặng lọc lừa khảu vị những trự tâm còn động vọng với miếng ăn miếng uống.
Nhưng... sườn non nấu khơi khơi hổng ngon, chừng làm thức ăn chay, bột còn được trộn thêm, nêm nếm đứng gu tên món ăn. Và... teng teng teng tèng... còn có thêm bột nổi hay men bánh mì,
để tăng chiệng dai dẻo dòn cho cục mì căn nọ, có thế đồ chay mới thành đồ chiến hạp khẩu vị thực khách đang cố... diệt dục nọ.
Nấu nướng kiểu vậy thảo nào đồ chay chẳng mắc.
Có bạc mới ăn sườn non, chả bò chả quế, xá xíu... Thiếu bạc đành phải mua thực vật dìa, cắt trụng nấu chấm xì dầu kilkomen (spelling) đớp cơm gạo tẻ (gạo tẻ rẻ hơn gạo nếp).
Phải ăn dơn giản qua ngày để cón có sức mà hành đạo.

TB cho 5LL nè : Trong youtube có dạy làm mì căn, ngó chừng dễ chớ hổng khó.
Trừ phi 5LL muốn ăn "đạm ròng" thì cứ rửa bột, còn "đạm sương sương" 10-12% thì bỏ "công đoạn" nọ đi.
5LL nhồi bột mì ủ với bột nổi alsacien (bộ này mới nổi dữ) để vài tiếng, xong mang nhồi một chập rồi tha hộ
Sườn non, ức gà, chả quế, xá xìu... tuỳ taste món ăn mà nêm nếm vô. rồi mang hấp trụng trước khi nướng chiên
Bữa qua thím nú mần xá xiu và thịt viên xả. 5AH phán : cũng tạm được.
Vậy coi như thành công heng, bởi xưa ráy thím ít vô bếp nên thường khi lạng quạng!

[005]

*

4- Mì căn.
Mì căn làm bằng bột mì tức lúa mì xay mịn rồi phơi khô thành bột.

Cười văng nước miếng lên màn hình hết trơn.
Nghe là biết thím Nú từ bé tới lớn chưa từng làm mì căn
rầu còn chỉ bảo. hahaha