Chữ và nghĩa,

[ntđl]

*

Tiếp heng...


B- Những chữ và nghĩa khác.

Nhắc lợi cho dể theo : Hiện dịch là ông tình nguyện vào quân đội, chọn nghề lính, trừ bị là ông vào lính theo lệnh động viên - BS trưng tập nằm trong nhóm trừ bị này - Chiến tranh bùng nổ, lệnh tổng động viên ban hành, đờn ông trai tráng khoác áo chinh nhơn suốt lượt, trừ những trự có giấy miễn dịch, hoãn dịch (vì lý do sức khoẻ, gia cảnh, tôn giáo...) và những trự... "trốn lính".
Danh xưng "trừ bị", hàm nghĩa sẵn sàng gánh vác trách nhiệm chung, để "an dân tư nguy" khi đất nước cần tới.
Ở đây nú tui xin phép chỉ nói tới các sĩ quan trong quân đội, nghĩa là cấp bậc từ uý trở lên, trừ chuẩn uý.
(chuẩn uý chưa được gọi là sĩ quan, thành chả mới lăng xăng màn chuẩn bị có lẽ)

VN mình thời trước có hai trường võ bị :
-Võ bị đà lạt : đào tạo sĩ quan hiện dịch. Tiêu chuẩn học vấn của trường đà lạt là bằng tú tài toàn phần.
Chương trình đào tạo của võ bị Đà lạt sau này upgrade, chẳng những dạy quân sự mà còn dạy cả chữ cả nghề. Học viên tốt nghiệp ngoài văn bằng quân sự, còn lãnh thêm văn bằng cử nhơn. Danh giá lắm lận, ở VN nói tốt nghiệp võ bị đà lạt cũng tỷ như ở mỹ tốt nghiệp võ bị westpoint !
-Võ bị thủ đức đào tạo sĩ quan trừ bị (có ông BS trưng tập trong trỏng) Vào thủ đức chỉ cần có bằng tú tài 1 là đủ.
Nú tui kiếm chưa ra tài liệu đọc rốt ráo đặng so sánh chương trình huấn luyện quân sự của hai trường võ bị này.

Lố nhố trong trừ bị, còn thấy đám quân nhơn biệt phái.
Sĩ quan biệt phái là các chuyên gia bị động viên, xong huấn luyện quân sự thì được "trả về nhiệm sở" để đi làm lại, thí dụ như dạy học, huấn luyện viên...
Giáo sư giáo viên ăn lương bộ giáo dục, khi vào lính họ trực thuộc bộ quốc phòng, chừng biệt phái về làm cho bộ giáo dục như trước.
Lương lậu của đám biệt phái nọ do bộ giáo dục trả, bộ quốc phòng hổng dính dáng vô - trừ thời gian học quân sự bắt buộc để chuẩn bị sẵn sàng khi cần tới -

Sau lính hiện dịch và lính trừ bị, còn có thêm một category nữa, có tên gọi là lính đồng hóa, assimiler - assimilate.
Ông đồng hóa thường là chuyên gia cao cấp, do nhu cầu cấp bách thời chiến, được quân đội gắn liền cái loong tương đương, chánh thức trở thành quân nhơn, dùng chuyên môn trực tiếp phục vụ đất nước (hổng cần học quân sự bữa nào)

Thí dụ hở ? Có ngay, đám thông dịch thời mỹ tham chiến, được gắn loong trung sĩ hành nghề thông dịch, cả ở hậu cứ lẫn chiến trường.
Linh mục Long, bác sáu bên chồng, cũng được gắn loong đại tá đồng hóa để ngồi vô ghế giám đốc nha tuyên uý quân đội.
(Cũng vì cái loong nọ, bác sáu ra bắc học tập mệt xỉu, mãi tới khi bịnh nặng mới được "cách mạng khoan hồng" cho về quản thúc tại gia để chờ chết. Tui lấy chồng hồi ở ngoại quốc, thành chỉ biết mấy bác mấy cô, via bà hội trưởng)

Hồi cái gọi là the-so-called mặt trận giải phóng miền nam thành hình thì mình chưa có luật thời chiến.
Rồi nhị vị quan tòa abc và xyz mới chụm đầu soạn thảo bộ luật mang code name 10/59 (tháng mười năm 1959)
chánh thức xếp loại đám the-so-called ra khỏi vòng luật pháp.
Toà án quân sự thành hình, các hoạt động của chúng được coi là phạm pháp, khủng bố phá hoại an ninh.

Luật sư abc được tổng thống Diệm và bộ quôc phòng gắn liền loong Đại tá, ngồi ghế giám đốc nha quân pháp, trực thuộc bộ tổng tham mưu. Ông còn là công tố viên, procuror, của toà án quân sự, dùng bộ luật khủng bố của mình để xử đám the-so-called nọ.
Luật sư xyz trở thành 1 trong 4 vị đại biểu chánh phủ (phân vùng 1-2-3-4 theo địa lý, kể từ vĩ tuyến 17 xuống tới cà mau)
Cả Hai ông abc và xyz nọ, phước đức ông bà, đã di tản kịp trong những ngày cuối tháng tư 75.
Đám "khủng bố" vô tới, chúng xách AK đến thẳng nhà họ bấm chuông cửa, rồi tiu nghỉu vì họ đã đi rồi - chớ còn tóm được, bảo đảm không tử hình (bởi quần chúng nhơn dân ta vốn nhơn đạo) nhưng sẽ được học tập mút mùa lệ thủy rồi chết mất xác trong núi đồi trùng điệp bắc phương -

[ntđl]

*

Tướng công ngó tui cười ruồi
- bộ má nó tính viết quân sử hử.
- dà không dà không, đó giờ hổng để ý, chừ cũng muốn biết thêm để dạy đám trẻ cho chúng hiểu chút đỉnh chiệng VN ngày trước. Anh vô nét click đọc coi, trời thần ơi, cái đám khủng bố chó nhảy bàn độc rồi ăn tục nói phét, đầu ngựa đuôi cọp, khúc giữa là thân rắn, chẳng ra gì.
- Sao mà có tới 3 loại động vật vậy hử má nó ?
- Dà, thì mình vô nét kiếm đọc chiệng quân lực VNCH, về trường hải quân không quân nha trang. Tựa bài ghi rõ mồn một VNCH. Vô đề là ngày thành lập (cuối thập niên 1950), nhưng rồi thân bài diễn tiến một chập, cái tới những tên tuổi hoạt động thành tích của trường trong năm... 2022-2023, hết hồn hông. Té ra nhập nhằng đánh lận con đen cốt lừa bịp, xưa rày vốn là ngón nghề của chúng. Mơi kia mốt nọ, đám trẻ trong nhà mình tò mò xui xẻo đọc trúng, rồi sẽ gà hóa cuốc suốt lượt ! Những trường hải lục không quân VNCH, tất cả, dà tất cả đã bị khai tử ngay từ april 30 1975 rồi, ở đâu ra nữa để ra những hoạt động nọ, dỡn hoài ! Cái hiểu hổng ra, chưa ra là... không ai trong hội hải quân không quân mình lên tiếng ráo trọi, vậy mới là... ức bạo !

--------------------


Tiếp heng...

Còn 1 term chữ nghĩa nữa : Động viên tại chỗ, nghĩa là đi quân dịch tại chỗ.
Do nhu cầu đòi hỏi, ông lính trừ bị thi hành lệnh động viên ngay tại chỗ, nghĩa là ở lợi sở làm công việc y chang chớ hổng bị điều động thuyên chuyển tới chỗ mới với công việc có thể cũng mới.
Tui hổng rõ việc biệt phái sang dân sự về nhiệm sở cũ (dạy học, huấn luyện chuyên môn) có thuộc category này, cũng hổng rõ ông lính ấy có buộc phải bận quân phục đi làm và phải qua một khóa huấn luyện quân sự ? Ai biết rõ xin chỉ dạy giùm, tui mang ơn.

Nói thêm về võ bị.
Tên chánh xác của trường đà lạt là Võ bị liên quân Đà lạt, đào tạo sĩ quan hiện dịch. Học trình thoạt tiên chỉ 2 năm quân sự đúng nghĩa để tác chiến, sau upgrade thành 4 (xem ở trên) Gọi là liên quân vì trường đạo tạo sĩ quan cho tất cả các binh chủng quân đội bao gồm hải lục không quân. Võ bị thủ đức chỉ dạy quân sự, học trình 9 tháng.
Thành tính theo số lượng, trường thủ đức đã đào tạo nhiều sĩ quan hơn trường đà lạt, nhưng phẩm chất có thể xê xích không bằng !

C -Hải quân và không quân.

Cùng có trường đào tạo riêng tại nha trang (cái nú tui hổng dè là...) và cả hai đều đào tạo sĩ quan trừ bị.
Nghe nói mỗi năm hải quân (lẫn không quân?) đã dành riêng một số chỗ cho các tuyển sinh qua từ võ bị đà lạt.
Và đổi trường mang nghĩa học lợi từ đầu, do hướng đào tạo mỗi trường mỗi khác.

Y hình... tàu bay tựa vào mây từ cao ngó xuống, nên không quân giản dị bình dân phóng khoáng ít câu nệ tiểu tiết, thành đã không có bao giờ chiệng phân chia "trung uý không quân" với..."không quân trung uý".
Ông nào cũng là trung uý của binh chủng không quân, bất kể tốt nghiệp từ trường không quân ra, hay biệt phái tới bàn giấy ngồi lo việc giấy tờ. Đây là điểm son của không quân, theo ý riêng tui - bravo không quân -

Y hình... tàu thủy thì không vậy, không thể vậy. Những chuyến hải hành vừa xa vừa lâu, từ khoang tàu ngó ra sông nước chập chùng, chiếu ống nhòm ngó trăng ngó sao thăm thẳm, buồn phải biết. Nên rồi... để khuây khỏa nỗi nhớ nhà nhớ người yêu, hải quân bèn tẩn mẩn sự đời, mần màn so sánh để phân biệt lung tung tới độ người ngoài nghe xong chóng mặt (ai hở, còn hỏi. Tiện thể cám ơn hội hải quân, xin ngó lơ dùm tui cái)

Còn nữa,..

[ntđl]

*

Trong huyết quản binh chủng hải quân, y hình máu hoàng tộc blue royal rần rần chảy, cũng bởi ảnh hưởng truyền thống lâu đời có lẽ - xin nhắc lợi là mình bàn về sĩ quan hải quân heng -
Khác lục quân đã đành, còn khác luôn cả không quân. Khác ra răng thế nào, kiếm miết chưa ra... "đáp án".

Chiếu kiếng lúp ngó vô thì tìm ra những chi tiết như sau :
- Sĩ quan hải quân là sĩ quan trừ bị.
- Phải qua thi tuyển để được chọn vào.
- Học trình của sĩ quan hải quân là 2 năm (trong một vài trường hợp có thể ngắn hơn)
- Điều kiện nộp đơn gia nhập : phải có tú tài toàn phần toán (ban B). Có thể vì điều kiện này, nên trường đã có thông lệ để dành một số chỗ cho tuyển sinh từ võ bị liên quân đà lạt sang chăng ?
- Còn khác hơn nữa các danh xưng trong hàng tướng lãnh (hải quân đề đốc, thuỷ sư đô đốc....)

Nú tui kiếm đọc miết nhưng vẫn chưa gãy lẽ lắm, thành những chi tiết sau xin bà con nghe với dè dặt thường lệ. Sai thiếu chi, xin được chỉ bảo dùm, tui mang ơn.
Khi vào trường sĩ quan hàng hải nha trang, tất cả các sanh viên sĩ quan học cả quân sự lẫn hàng hải, là những chương trình căn bản background cần thiết.
Xong hai tháng căn bản thì sang tới chọn chuyên ngành mần màn định hướng : Hàng hải chỉ huy và hàng hải cơ khí.

- Hàng hải chỉ huy đào tạo sĩ quan "ngành pont". Pont là boong tàu, ông sĩ quan nọ sống đời hải hồ đúng nghĩa.
Và để tàu đừng đi lạc ngoài biển cả, ông phải nhuần nhuyễn vật lý thiên văn, chiếu binocular ngó sao trời để định vị định hướng con tàu trong đại dương.
- Hàng hải cơ khí đào tạo sĩ quan cơ khí, chuyên gia phụ trách máy móc con tàu (tương đương kỹ sư cơ khí heng).
Ông cơ khí hổng đứng trên pont, nhưng dưới khoang tàu, hay có thể trong Hải quân công xưởng.
Khỏi có màn định vị định hướng tàu chi ráo một khi tàu đóng ụ nằm ụ vì... hỏng máy !

Đám chữ nghĩa định vị định danh trong hải quân ngó chừng quá rắc rối với bàn dân thiên hạ ngoài đường.
Sanh viên trường sĩ quan hải quân khởi sự đời binh nghiệp với loong chuẩn uý, có tên gọi bài bản chánh xác là "chuẩn uý hải quân đoàn viên", hàm nghĩa lính thuần túy, từ dưới đi lên.
Dà đoàn viên, hổng nhớ lộn đâu nha, và title đoàn viên nọ sẽ theo ông chuẩn úy suốt thời gian thụ huấn 2 năm tại trường
(- hổng phải danh xưng kiểu đoàn viên đoàn thanh niên cộng sản, cố gắng tạo thành tích và thánh tích để được kết nạp thành đảng viên - mổ tổ cha cái đám đoàn đảng thổ tả nọ)

Học xong, ông hải quân nọ sẽ thành thiếu uý (thiếu uý hải quân hay hải quân thiếu uý).
Nếu xuất thân từ nơi khác qua (trường hàng hải dân sự phú thọ, trường bộ binh thủ đức biệt phái sang hải quân...) ông cũng đeo long thiếu úy y chang, nhưng với danh xưng "thiếu uý hải quân chiến binh"

Sau này còn thêm một category sĩ quan hải quân với danh xưng OCS, officer candidate school.
Do nhu cầu quân vụ thời chiến, trường hải quân tuyển vào binh chủng những sanh viên giỏi anh ngữ, học trình đào tạo cấp tốc 9 tháng, học xong trở thành hải quân chuẩn uý OCS (chuẩn uý hải quân OCS), để sau đó (có thể) còn được gởi sang mỹ học chuyên môn và trở về với danh xưng HQ thiếu uý.
Còn không thì địa bàn hoạt động của mấy ông OCS nọ thường chỉ giới hạn trong sông rạch

*

Những danh xưng sĩ quan khác biệt kể ra trên kia nghe nói trong hải quân có văn bản nghị định chánh thức rạch ròi, trong nghĩa official formal và chúng là danh xưng hợp lệ hợp pháp.
Kể ra vậy để bàn sang một danh xưng khác informal, unofficial nghĩa là không có văn bản giấy tờ chứng thực : Hải quân đại uý và đại úy hải quân.
Nghe bàn như vầy : Hải quân đại uý là ông đại uý tốt nghiệp từ trường HQ ra, trong nghĩa có blue royal blood.
Đại úy hải quân là ông đại uý từ một chỗ khác biệt phái sang, ông là con rơi rớt được bộ tư lệnh hải quân mang về sai vặt việc nhà, để đám con ruột, con cầu tự của họ rảnh tay lo đại sự đất nước.
Mích lòng quá chớ không sao ! Mà không hiểu đã... vì đâu nên nỗi.
Nỗi sanh ra từ bàn nhậu tưng bừng, hay từ những đêm cô đơn trên chiến hạm ngoài biển rộng, hay từ mặc cảm (tự tôn, cùng cung cách với nữ sanh thiên phước cô áo đỏ nhắc tới trên kia).
Ai mà biết đặng ??? Có vẻ như thoạt tiên chỉ vô tình, nhưng rồi cứ nói hoài nhắc miết, và nó thành chuyện hiển nhiên đúng văn bản... miệng, y chang cách phân y sĩ đại úy và đại uý bác sĩ trên kia.

Chuyện khác biệt hải quân và quân y là chuyện nú tui nghe lâu rồi, từ hồi còn trong xứ lận, và nghe trực tiếp từ các vị trưởng thượng, cả trong quân lực lẫn trong binh chủng.
Đây là chuyện không hề có, thành nó mới informal, unofficial, trong nghĩa officieux, nghĩa là nói miết nghiễm nhiên trở thành đúng.
Tui túm áo một đồng nghiệp đồng hương đồng sự đàn anh hỏi tới :
Chức vị của đại ca là chi trong binh chủng hải quân nọ, thiếu tá hải quân hay hải quân thiếu tá, còn không thì y sĩ thiếu tá hay thiếu tá bác sĩ ?
Rồi nghe ông BS trưng tập trả lời như sau : Trên giấy tờ anh là y sĩ thiếu tá thuộc binh chủng hải quân. Trong giao tế xã hội, anh là BS quân y
Nắm áo ông trung tá trưởng phòng bộ tổng tham mưu (Bác ngụy, ông anh cột chèo của bác đó nha), ông trung tá biểu : ôi trời lại là chiêu của mấy ông hải quân không khác.
Nhưng ông là trung tá quân y hiện dịch, thành có thể hổng rành mạch chiệng hải quân chăng.

Bữa qua tóm ra ông thiếu tá hải quân trừ bị nên hỏi nữa. Ông biểu muốn gọi hải quân thiếu tá hay thiếu tá hải quân tùy hỉ.
Hải quân thiếu tá là term hán việt nếu thích văn chương bóng bẩy, còn như việt nam (thiếu... háng) thì cử kêu là thiếu tá hải quân.
Phố mình có ông sĩ quan hải quân (hải quân thiếu tá), ngon lành trong nghĩa rất bảnh : Ông thuộc khóa Bảo Bình, ra trường đậu thủ khoa, oai phong lắm lận.
Lóng rày ông êm re, nghe bà chị vợ nói giờ ông bận bã cầm lược chải tóc cho vợ nhà. Tóc bà chừ fragile nên... dễ rụng, thành phải chải hết lòng hết trí khôn, không dám chểng mảng sao lãng !

*

Thêm chuyện ni cho đúng tinh thần chữ và nghĩa nè :
Bữa qua nghe ông y sĩ trừ bị (tức... BS quân y, cái ông được thả dù xuống An lộc trong trận tử thủ an lộc dạo nào) dạy vầy :
Vào quân y, sanh viên quân y được gắn loong theo năm học, từ hạ sĩ quan (binh nhì...) lên dần tới sĩ quan.
Hồi tốt nghiệp ra trường, quân y sĩ mang loong thiếu uý với danh xưng y sĩ thiếu uý.

Nghe vậy yên trí vậy. Sáng nay hỏi ông y sĩ hiện dịch (từ trường quân y ra) thì nghe phán :
Tầm bậy, sanh viên y khoa khi vào trường quân y mang loong chuẩn uý suốt, cho tới khi tốt nghiệp ra trường để thành thiếu uý.
Té ra là... ở đâu biết đó, chuyện râu ria ngoài lề thường khi hổng biết mà cũng hổng tò mò muốn biết (trừ mệ xẩm nhiều chiệng nọ), bị ta còn đang bận uýnh giặc trả nợ nước.
Thành ra... vô tình sai hẳn cũng không đáng trách chi ráo !

Chuyện quân đoàn binh chủng xin chấm dứt tại đây.
Cám ơn bạn đọc đã theo dõi.